साहित्य सङ्ग्रहालय

~डा बमबहादुर थापा ‘जिताली’~

प्राचीन युनानी सभ्यताकालदेखि नै काव्यलाई धार्मिक सिद्धान्तसँग जोडेर धर्म-प्रचार वा मानव-कल्याणको साधन मान्दैआएको पाइन्छ । साहित्य वा कलाका सम्बन्धमा पश्चिमी जगत्मा विभिन्न सम्प्रदाय र मतमतान्तर पाइन्छन् । सभ्यताको विकासका साथै मानव विचार र दृष्टिकोणमा परिवर्तन आउनु स्वभाविक मानिन्छ । ‘कविता नैतिकताका निम्ति’ हुनुपर्ने धारणा नीतिवादीहरूले अगाडि सारेपछि कलावादी दार्शनिकहरूले त्यसको तीव्र प्रतिक्रियास्वरूप कला वा कवितालाई नीति, उपदेश, धर्म-प्रचार, मानव-कल्याण आदिभन्दा भिन्नै ठान्न थाले र ‘कला, कलाका लागि’ वा ‘कविता कविताका लागि’ भन्ने कलावादी सिद्धान्तको प्रतिपादन गरे । केही विद्वान्ले त उपर्युक्त दुवै सिद्धान्तको समन्वय गर्ने चेष्टा गर्दै काव्यमा जीवन र कला दुवैको सामञ्जस्य हुनुपर्छ भने । यसरी पश्चिममा काव्य- Continue reading →