साहित्य सङ्ग्रहालय

~शीतल गिरी~

आरुणिको समय आफ्नो शिष्य याज्ञवल्क्य (६५०ई.)भन्दा केही पहिले होला र आरुणिको गुरु हुनाले प्रवाहण जैवलिलाई हामी त्योभन्दा केही पहिलेको मान्दछौं । प्रवाहण पञ्चालको क्षत्रिय राजा थिए । प्रवाहणको बारेमा उपनिषद्भन्दा बाहिरको कुरो मलाई थाहा छैन । उसलाई त्यसैगरी बुझ्नुपर्दछ जसरी उपनिषद्ले बताएको छ । यस कारण उपनिषद् प्रति आस्थाको प्रश्नले मलाई लोभ्याएको छ, धर्मप्रतिको आस्थाले होइन । धर्मलाई जीविकोपार्जनको माध्यम बनाएर धर्मप्रति आस्था देखाउँदैमा कोही पनि विशिष्ट बन्न सक्दैन । त्यस्तो विशिष्टको चर्चा पनि मलाई गर्नुछैन । त्यहाँ लोभ, लालच र द्वेषसँग स·त गर्नुपर्ने हुन्छ । वास्तवमा धर्मको मत–मतान्तरबाट द्वेषको जन्म हुन्छ । म त्यस्तो धर्मको बाटोबाट एकदम पृथक छु । यसरी पृथक बस्दा मेरो कुनै अहित भएको छैन । अत: स्वार्थपूर्ण धार्मिक चर्चाहरूबाट टाढा एकान्तमा बसी स्वअध्ययनमा रम्न रुचाउँछु । Continue reading →