~सुबिसुधा आचार्य~
निस्पट्ट अँध्यारो हावासँग साउती मार्दैछ भने तमोर नदीको चिसो पानी आवाजसँग सम्झौता गरी बग्दैछ कलकल बगरलाई चुनौती दिएर । आकाशमा ताराहरू चम्केकै छन् तर प्रकाशले धर्ती अंगाल्न सकेको छैन र त राज जमाउँदै छ अँध्यारो जूनकीरीको मिलिकमिलिकसँग पौठेजोरी खेल्दै । Continue reading
~जगदीश घिमिरे~
बाह्रौँ बलात्कारी भित्र पस्ता उसले हलचल गर्न छोडिसकेकी थिई । बलात्कारीलाई यो ज्यादै मन परयो, किनभने पहिले पहिलेका बलात्कारीहरूले जस्तो उसले बलात्कृतको लात सहनुपर्ने भएन । (हुनत ऊ दूध दिने गाईको लात सहन राजी थियो ।) उसले पहिलेपहिलेका बलात्कारीहरूले जस्तो बलात्कृतका खाँबामा Continue reading
~स्नेहा सयामी~
सहकारीको अर्थ सहकार्य, आर्थिक-सामाजिक रूपान्तरणको आधार। थोरै-थोरै रकम नियमित रूपमा जम्मा गरेर सामूहिक कार्य गर्ने थलो। यस सहकारीमा तपाइर्ं-हामी सबैले सदस्यता लिनुपर्छ र हामी आफैँले आफ्नो रूपान्तरण गर्ने जग बसाल्नुपर्छ।” जीवन सरले हामी सबैलाई नियाली-नियाली मधुर Continue reading
~भाउपन्थी~
नत्र हामी, म र मेरी श्रीमती राधा अझै निकै बेरसम्म सुत्ने थियौँ । धेरै सुत्ने र कम खाने अभ्यासमा हामी लागेका छौँ । जागिरको तलबले पूरै महिना धान्न धौधौ मात्र होइन पुग्दै नपुग्ने भइरहन्छ । त्यसैले धेरै सुत र कम खाऊ, कम खर्च गर भन्ने सिद्धान्त हामीले प्रतिपादन गरेका छौँ । बिहे भएको तीन वर्ष भइसक्यो तर हामीले सन्तानोत्पत्तिबारे अझै विचार गर्न सकेका छैनौँ, राधाको पहिलो गर्भ खेर गएपछि । काखमा बच्चा खेलाउने रहर रहरमै सीमित गरेर बसेकी छ राधा, मेरी श्रीमती । वास्तविक कुरो उसले थाहा पाएकी छैन । Continue reading
~आन्बिका गिरी~
केटोले केटीको ओठमा ओठ राख्न लाग्दा सम्म मैले हेरीरहे । केटीका आँखा बन्द थिए । जब उसले राख्यो नै तब मलाई अचानक खोकी आयो । मैले खोके, दुबै झस्किए । केटी लजाई, केटो रिसायो । यस्तो लाग्थ्यो उसले धेरै बल गरेर त्यो चुम्बन लिन खोजेको थियो । म बिचमा हलुवामा बालुवा भइदिए । Continue reading
~चंकी श्रेष्ठ ‘अभय’~
आमा सिकिस्त छिन् । तर, ऊ अत्यन्तै व्यस्त छे । बाबुले फोनमा भनेको छ, ‘अन्तिम अवस्थामा आमाले भेट्न चाहेकी छन्, तुरुन्तै आउनू ।’ Continue reading
~अनमोल मणी~
म जेब्राक्रसमा उभिएको थिएँ । ऊ पारिपट्टि थिई । लमतन्न सडकले हामीलाई छुट्याएको थियो । ऊसँगको मेरो यो दोस्रो भेट थियो ।
यसअघि पहिलो पल्ट मैले उसलाई सायद विश्वविद्यालयको चौर, गेट वा कक्षातिर कतै देखेको थिएँ । ठ्याक्कै ठाउँ याद भएन । त्यो भेट भनौं वा देखादेखमात्र थियो ।
म उभिएको पछिल्तिर पुस्तकपसल थियो । दुई पाउ जमिन ओगटेर म जहाँ उभिएको थिएँ त्यसको ठीक अघिल्तिर लमतन्न पिच सडक सुतेको थियो । मेरो टाउकोमाथि असुहाउँदो गरी जेलिएका बिजुलीका तार थिए, र त्यसभन्दा माथि खुला आकास घोप्टिएको थियो । हल्का हरियो रङ पोतिएका बिजुलीका खम्बाहरू मेरै लहरमा उभिएका थिए । आकासमा कतै पनि बादलका राँटा देखिएका थिएनन् । म नीलो आकासले छोपिएको थिएँ । Continue reading
~कुमार नगरकोटि~
१) अज्ञात लेखक
त्यो कुनै आदिवासी-मौसम थियो सायद….। एउटा आत्मकथाको पाण्डुलिपी मैले रहस्यमय तरिकाले हराएको थिएँ । एक वृद्ध लेखकका निम्ति त्यो एक अकल्पनीय व्यथा, चोट हुनुपर्छ । तर, मेरो कुरा भने अलि बेग्लै प्रकारको थियो । आफूले दुःख/मेहनतसाथ सिर्जना गरेको नवीन कृति हराएकोमा भन्दा मलाई आफ्नो ALZEIMER(अल्जाइमर) रोगप्रति बढी नै दुःख लागेको थियो । मलाई क्रमशः दिनप्रतिदिन बिर्सने Continue reading
~कृष्ण बज्गाईं~
आधुनिक शहरको एक कुनामा मानिसहरुको भीड बढ्दो थियो। भीडका मानिसहरु बडो आश्चर्य मान्दै त्यहाँ देखिएको दृष्यको मजा थिए । त्यहाँ भीड जम्मा गरेको थियो एक यन्त्रमानवले । दुरुस्त मानव झैं लाग्ने त्यस यन्त्रमानवले पूरै मानव हाउ-भाउको नक्कल गर्दथ्यो । बेलाबेलामा अनौठो आवाज निकालेर मानिसहरुलाई बोलाउँथ्यो । भीडका मानिसहरु त्यसलाई विज्ञानको उच्चतम आविष्कार ठानी आश्चर्यचकित भएर हेरिरहेका थिए । Continue reading
~मञ्जु काँचुली~
भर्खरभर्खर अफिसमा काम गर्न सुरू गरेको त्यसमाथि पनि भन्सार अड्डामा । उसको खुसीको सीमा नै रहेन। यहीँ जागिर पनि आफन्त थिए र पाइयो नत्र कहाँ पाउनु ? आफन्त भनेर के गर्नु र। तीन महिनाको तलब आफन्तका साथी हाकिमलाई उहाँको घरैमा बुझाउनु पर्ने रे। अरू कसैले थाहा नपाउनु पर्ने रे । उसकोहाकिमले जागिर दिनुअघि फोनमा हँसिलो स्वरमा सोधेको थियो । अर्थ बल्ल पो बुझ्यो उसले, ”तिमीलाई जागिर दिएर हामीलाई के फाइदा नि ?”
अफिस जाँदा बाटोमा भेटिएको एउटा अर्को साथीले एकै सासमा उत्सुकता, खुसी अनि त्यसपछि निरास व्यक्त गर्यो, ”तँ त भन्सारमा रे, हैन ? मोज गर न अब । तेरै छ अब बेला । आफ्ना मान्छे सरकारमा आएको बेलामा पनि मोज नगरे कहिले गर्छस् त । मेरा आफ्ना मान्छे त अहिले कुना लाग्या छन् । कहिले सत्तामा आउने हुन् ? मैले जागिर पाउने कुरो त अब त्यत्तिकै हो ।”
उसले जवाफ दियो, ”अब के गर्छस् त ? स्वतन्त्र
~लक्ष्मी पोखरेल~
छितिज र रातो घामको मिलन भएको गोधुली साँझ थियो, चराहरु बास बसिसकेका थिए । पुर्णिमाको रात चाँदनी को आगमन हुँदै थियो म भने आफ्नै सोंचमा Continue reading
~डा. ध्रुबचन्द्र गौतम~
हाम्रो कम्पनी अब कर्पाेरेट बनेको थियो। हामी देशका मल्टिनेशनल भनिने गन्तीका थोरै कम्पनीमा सामेल भइसकेका थियौं। प्रचारहरूमा हामी भन्दथ्यौं, “हाम्रो सफलता हाम्रो सङ्घर्ष हो।” कोही कोही यसलाई उच्च आकाङ्क्षाको मनोविज्ञान मान्दथे जुन हाम्रा लागि हानिकारक थिएन। Continue reading
~दिपक जडित~
“दीपक, उठ छोरा । आज मातातीर्थ औंसी, छोराछोरीले आफ्नो आमालाई पूजा गर्ने, मीठो ख्वाउने दिन । तँ पनि तेरो हातले आमालाई केहि खुवाइदे । बैनीले अगि नै उठेर सबैथोक गरिसकी । ऐले तेरो क्याम्पस जाने बेला हुन्छ । म पनि अफिस जानुपर्छ । तँ आउँदा फेरी बैनी स्कूल जान्छे ।” आज बिहानै ओछ्यानमै आएर Continue reading
~राशि पाण्डे~
उनी धेरै दिनपछि माइत जान हिँडेकी थिइन् । लोग्ने लाहुर गएको पनि ६ वर्ष भइसकेको थियो । घरमा सासु–ससुराबाहेक अरू कोही थिएनन् । मध्याह्नको करिब दुई बजेको थियो । ठाडो उकालो । उनलाई थकाइ लाग्यो । उनी चौतारीमा सुस्ताउन लागिन् ।
झ्याङ परेको बरको रूख, वायवीय जराहरू हात्तीका सुँडसमान यताउता झुलिरहेका थिए । सरर्र बतास चल्यो । उसको भित्रसम्म शीतलता छायो ।
“बहिनी थकाइ लाग्यो?”, एउटा अपरिचित स्वर सुनेर उनी झस्किन् ।
~डा. सुमन राज ताम्राकार~
काठमाडौं नाम मात्रले पनि भारिलो छ । उहिले उहिले भए काठमाडौं भने बित्तिकै पशुपतिनाथ, स्वयम्भु, धरहरा, घण्टाघर, शहिदगेट सम्झिन्थ्यौं , आजकल त काठमाडौं भन्यो कि आलु धार्नी ५०, प्याज धार्नी १२०, साग मुठा १०, चामल किलो १५० मात्र झल्झली आउँछ । सानो छँदा काठमाडौं आउन पाउँदा कति खुशी लाग्थ्यो । आज बाध्यताले बस्नु पर्दा धूवाँ, धुलो, प्रदुषण, फोहरमैलाको कृपाले कति निस्सासिरहेका छौं । काठमाडौंमा कुनै चिज सस्तो छ त – त्यो हो महँगी बुभ्mनुभएन ? बुझोस् पनि किन कुरै अलि टेढिलो छ यो महँगो । Continue reading
~कवी शिरोमणी लेखनाथ पौड्याल~
विद्याको, वयको र बुद्धिको, बलको,
सौन्दर्यको, मानको
प्रज्ञाको, कुल-जातिको, इलमको, Continue reading
~कवी शिरोमणी लेखनाथ पौड्याल~
मेरा जीवन-पुष्पको
जगतले पाओस् मिठो बासना
आओस् सौरभ Continue reading
~कवी शिरोमणी लेखनाथ पौड्याल~
होच्याई अरूलाई क्यै किसिमले
आफू ठुलो भैकन
बस्ने खायस गर्छ धेर दुनियाँ, Continue reading
~कवी शिरोमणी लेखनाथ पौड्याल~
केही विद्वान कहन्छन्
ऋषिमुनितकले
ब्रह्माचिन्हू छ गाह्रो । Continue reading
~कवी शिरोमणी लेखनाथ पौड्याल~
लाखौँ चोसे र मोसे
विषयसुख-शिलाशैल चिर्दै बहेकी
श्रद्धा-मन्दाकिनीको
विकट तटतटै भै चनाको विवेकी । Continue reading
~भुपी शेरचन~
सधैं-सधैं मेरो सपनामा
असङ्ख्य युवति आमाहरू
मेरो अगाडि आउँछन् Continue reading
~हरीभक्त कटुवाल~
बा, पाठशाला जान्नँ म
इतिहास पढाइन्छ त्यहाँ मरेका दिनहरूको
खिया लागेका कलका पुर्जाहरू जस्तै
गणितका शुत्रहरू पनि साह्रै पुराना भइसके
रहर छैन मलाई बाँचिदिने
केवल इतिहास पानाहरूमा,
मैले त बाँच्नुपर्छ आउने दिनहरूमा
इतिहासको गतिलाई उछिनेर
इतिहासभन्दा बढी अरु केही भएर Continue reading
~डा. ध्रुबचन्द्र गौतम ~
केवल एउटा ढुङ्गा बाँकी थियो । आफ्नो भन्नलाई र घर भन्नलाई । ढुङ्गा ?
हो । एउटा विशाल चट्टान भनुँ । पातलो हुँदै भुइँमा गाडिएको थियो । मास्तिर विशाल फिंजिएको त्यो चट्टानको विस्तृत भाग थियो । कथामा वणिर्त शेषनाग झैं । Continue reading
~नयनराज पाण्डे~
यो कथा इतिहासमा कतै पनि लेखिएको छैन । तर, यसका पात्रहरु अझै पनि जीवित छन् । दुर्भाग्य ! तिनीहरु यस कथाको सत्यताको साक्षी बस्न तयार छैनन् । त्यसैले यो कथा अविश्वसनीय लाग्न सक्छ । तर पनि म तपाईं आदरणीय पाठकहरुलाई विश्वास दिलाउन चाहन्छु कि यो कथा यसमा उल्लिखित Continue reading
~भवानी भिक्षु~
‘एक पैसा हजुर… …सानुलाई म नभोग .. … … ।’- मैलो टालोमा बेह्रिएको एक-डेढ महिनाको शिशुलाई देखाउँदै, जीर्ण-सीर्ण आइमाईले भनी ।
नाउँ मात्रको पातलो फूटपाथको पुछारमा बसेर पर्ूवपट्टबिाट आउने सूर्यको अलिअलि मात्र घाम आफ्नो सानुलाई ओगटी त्यो बसेकी थिई । मैलो अनुहार, प्रसूति-क्लान्त जीउ, बच्चा जन्माएर संसारकै उपकार गरेकीझैं आँखाको दीनहीन दृष्टिसाथ खुम्चिंदै, डराउँदै, लगभग कामिएकैअपराधीजस्तो सुर थियो त्यस सानुकी आमाको ! प्रसवपछि कमसेकम तीन/चार महिनासम्म नारीको कुनै रूप नै नरहेको नियमाकूल उसको तात्कालिक रूप थियो, कुनै वर्ण्यको अनुमानसम्म लगाउन नसकिने ! बिहानदेखि छोपिराखेको कुहिरोभित्रबाट अलिअलि गरेर आकाशले मुख उघार्ने चेष्टा गरिरहेको थियो ।
मलाई लाजिम्पाटतिर जानु थियो; लैनभित्र र लाजिम्पाटतिर जाने दोबाटोको बायाँपट्टकिो पेटिको कुनामा बसेकी त्यस सानुकी आमाको मायाको पछ्यौरीबाट त्यस भागले सुर पाएको थियो- ‘एक पैसा हजुर … … …सानुलाई … म … न… भोग … ….।’ उसको मुखबाट केही निस्कनै आटेर पनि मलाई चिनेर होला शब्दहरूले स्वर पाएनन् । अवश्यमेव अभ्यास जन्य उसका ओठ चलेका थिए ….। माग्नुजस्तो स्वर पनि त्यतिको लोभ लाग्दो कि
~ब्रजेश खनाल ~
उमेरको झण्डैझण्डै पचास वर्ष छुनेबेलामा सुब्बासाबलाई कुर्कुरे वैंश आएजस्तो भइरहेको छ। उनको खास नाम र थर के हो भन्ने पनि धेरैलाई त थाहा छैन। जागीरमा सुब्बा भएको कारण उनलाई साथीहरु सबैले सुब्बा सुब्बा भन्दा भन्दै अहिले त उनलाई नै पनि आफ्नो नाम त्यही जस्तो लाग्न थालेको छ। Continue reading
~कृष्ण शाह ‘यात्री’~
(रङ्गमञ्चको पर्दा खुलेपछि त्यहाँँ अन्धकारबाहेक केही पनि देखिँदैन । आलोकविहीन रङ्गमञ्चको नेपथ्यबाट कुनै युवती रोइरहेको अत्यन्त मसिनो स्वर सुनिन्छ । आवाज निकै टाढाबाट आइरहेको बोध हुन्छ । केही समय बितेपछि आवाज नजिक–नजिक सुनिन्छ । रङ्गमञ्च अझै आलोकशून्य छ । रोदन बिस्तारै हराउँछ । अब मञ्चमा एकजना नारी मुक्तिको धुमिल आकृति देखा पर्छ ।)
मुक्ति ः Continue reading
~गङ्गाप्रसाद उप्रेती~
वि.सं. २०६४ सालको कात्तिक एक प्रकारले मेरा लागि यात्राकै लागि समर्पित भएजस्तै भयो । दसैंको ठीक अगिल्तिर गरिएको पूर्वोत्तर भारतको भ्रमणले लाएको काउकुती साम्य हुन नपाउँदै दसैंको टीका थापेर हामीले सुरु गर्यौं-पूर्वाञ्चल भारतको असम राज्यको यात्रा । यो यात्राका सहयात्रीमा थियौँ माया, सानी छोरी बुनु, हाम्रो यात्राका सहजकर्ता थिए-माधवप्रसाद सिटौला, मायाको साइँलो भाइ अर्थात् मेरो साइँलो सालो र Continue reading
~बूँद राना~
बूँदजी !, काठमाडौँमा घर बनाउनु भो ? केही समय यतादेखि मेरा परिचितहरूले मसँग सोध्ने गरेको प्रश्न हो यो । यो प्रश्न सोध्नेक्रम घट्लाजस्तो लाग्दैन, बरु बढ्ला । काठमाडौँ र घरको प्रसङ्ग उठ्दा विगतका तत्सम्बन्धी केही भावनात्मक तथ्यहरू मेरा आँखा वरिपरि आइपुग्छन् । Continue reading
~जनार्दन जागरुक~
गोलो टेबल छ ।
टेबल वरिपरि मेचहरू छन् ।
मेचमैँ आसन जमाएका पाँच व्यक्तिहरू छन् ।
पाँच गिलासहरू त्यसै गोलाकार वृत्तमा छन् । Continue reading
