साहित्य सङ्ग्रहालय

~कमल प्रकाश पौडेल ~

खण्ड – क

परिच्छेद–एक – सिर्जना परिचय

१.१ सिर्जनाको परिचय

सिर्जना शब्द आफँैमा चामत्कारिक शब्द हो । जो, जहाँ, जसरी रहेको हुन्छ त्यसरी नै सिर्जनाको अध्याय पूरा गरेको हुन्छ । संयोग सबैलाई मिल्दैैन; अर्थात् सिर्जना भन्ने कुरा आन्तरिक भावबाट पे्ररित शक्ति हो । सिर्जना प्रतिभासँग जोडिएर बस्न रुचाउने शब्द हो । प्रतिभाको पर्यायवाची सिर्जनाशक्ति सबै व्यक्तिहरूमा अन्तनिर्हित हुँदैन । जसमा छ, उसले मिहिनेत गर्दछ र आफ्नो शक्ति खिरिलो बनाउँदै जान्छ । जसमा छैन, उसले चाहे भित्ता फुटाओस् चाहे हिरामोतीको माला नै किन नपहिरियोस् सायद असम्भव होला । सिर्जनाशक्ति आफँैमा मात्र सीमित रहनु अथवा गुम्सिनुले बाह्य रूप लिन सक्दैन । जब प्रस्फुटन हुन्छ तबमात्र बाह्य परिवेशमा उसको परिचय खुल्दछ । सबै व्यक्तिहरूमा एकै तरहको सिर्जनात्मक कला वा सीप रहेको हुँदैन । जसले जुन धारमा सिर्जना गर्दछ उसको त्यही विधा बन्दछ । गलाले पनि सिर्जनात्मक अस्तित्व प्रकट गर्दछ भने अन्य त छँदैछन् । आख्यान, कविता, गीत,गजलमात्र नभई साङ्गीतिक रूपमा पनि सिर्जना प्रकट हुन सक्दछ । यदि सिर्जनामा मौलिकता आवश्यक नहुँदो हो त संसारका सम्पूर्ण मानिसहरू सिर्जनशील ठहरिन्थे । मेरो सिर्जनाको प्रस्तुति यहाँ गजलको माध्यमबाट भएको छ । Continue reading →