~दीर्घराज प्रसाई~

हिमवत्खण्ड नेपाल विश्वकोनैं प्राचीन सभ्यताको केन्द्रस्थल मानिन्छ । पूर्वमा ब्रम्हप’त्र, पश्चिममा हिन्द’क’श, उत्तरमा कैलासमानसरोवर–हिमालय र दक्षिणमा गंगासम्मको भ”भाग हिमवतखण्ड हो भने गंगादेखि हिन्दमहासागरसम्मको भ”भागलाई भारतखण्ड भनिन्छ । हिमवतखण्ड नेपालको जेठो सम्वत्कोरुपमा विक्रम सम्वत् चलिआएको छ । मीन रासी समाप्त भई मेष राशी प्रारभ्भ ह’नासाथ वैशाख महिना श’रु ह’न्छ । शक सम्वत् जहिले पनि चैत्र श’क्ल प्रतिपदादेखि प्रारम्भ ह’न्छ । ‘अथ स”र्यवंश प्रभावान्नेपाले किराँत राजन निजित्य लिच्छवि वंश प्रवर्ततेः।” अर्थात् स”र्यवंशी लिच्छवि राजाकोे प्रभावले किराँत राजालाई जिति लिच्छविवंश श”रु भएपछि लिच्छविवंशका पहिला राजा धर्मपाल, भ”मिवर्मा विक्रमादित्य आदि नामवाट प’कारिने स”र्यवंशी पराक्रमी चक्रवर्ती राजाले विशालनगर र वत्तीसप’तलीमा राजधानी स्थापना गरेर शासन गरेको बेलादेखि बिक्रम सम्वत् चाल’भएको मानिन्छ । लिच्छवी Continue reading →