धिपधिपे दियालोको प्रकाश कतिखेर पारि लेकाली पहाडबाट आएको तीब्र वेगको आँधीले निभाइदिन्छ । अरुनिमा दाउरा जोरजाम गरेर आगो फू फू गर्दै सल्काउँछे । अजय आज पनि साहुको काममा गएको छ तर बेला भइसक्यो फर्केको छैन । अरुनिमा चुलो बालेर मात्र के गरोस् पकाउनका लागि घरमा कुनै सरजाम छैन, उसले आज फेरि उही मकैको खोले पकाउने तरखर गर्दैछे ।
सन्ध्याकालीन रश्मीहरुले धर्तीबाट विदा लिँदैछन् । विस्तारै–विस्तारै कालीरातको पदार्पण हुँदैछ धर्तीमा तर त्यो कालीरात हिजोभन्दा आज झन्–झन् भयानक बनेर आउँदैछ भने आजभन्दा भोलि अझ भयावह हुने संकेत छ । त्यो घरमा भूत, प्रेत, मसान भिœयाएर झनै कठोर, झनै निर्मम झनै निर्दयी भएर आउँदैछ कालीरात । Continue reading →
तिमी जाँदा,
आफू संगै लगेछौ
एक अन्तरा हिउँको गीत
एक अञ्जुलि झरनाको प्यास
भञ्ज्याङको एक थुङ्गा गुराँस
र गाउँको एउटा मुस्कान पनि, लगेछौ
र संगै लगेछौ
पोको पारेर अलिकती
तिमी जस्तै चञ्चल देश Continue reading →
अचेल संसार एक्लो छ
रित्तो रित्तो छ
किन मनले यसरी हतासिएको अनुभूति गर्छ
खाली सन्नटा र रित्ततामा चलेको छ
मेरो आफ्नो संसार।।
होला तिमी हाँसेर बसेको देखेर आज म पनि मुस्कुराएको
होला तिमी रमाएको देखेर म पनि रमाएको Continue reading →
प्रसन्न चित्त हुन्छु रे प्रसन्न चित्त सुन्छु रे
प्रसन्न चित्त ली सधैं परोपकार गुन्छु रे
प्रसन्नता समूल हो प्रसन्न चित्त ‘फूल’ हो
प्रसन्न चित्त बस्छु लौ यही मेरो कबूल हो ।। १ ।।
प्रसन्न चित्त ईश हो प्रसन्नता परम् खुशी
प्रसन्न चित्त सृस्टिको सुरम्य सुन्दरी सखी
प्रसन्नता हो ‘कौमुदी’ प्रसन्नता सधैं सुखी
प्रसन्नता गुमेपछी बनिन्छ दारुणी दु:खी ।। २ ।। Continue reading →
साँच्चै किताब पढ्दै थियौ नि !
कति अध्याय पढ्यौ र जाँच्यौ आफ्नै हालत ?
शुन्य – शुन्यमा निर्वाह गर् यौ शब्दको प्रहार
र चपाउँदै चेतनाहिन एकाग्रता चर्कियौ समयको छातीमा ।
बत्ति निभेको एक साँझ
धमिला मैनबत्तिमा पोख्न खोज्यौ एउटा श्रङ्खला Continue reading →
मात्तिनु राम्रो हो वा होइन यो अनुसन्धानकै विषय हो । कसैले मात्तिनुलाई राम्रो कुराको रूपमा पनि लिएका छन् । एकछिन हल्का मात्तिएर आफैभित्र हराउदा मान्छेले संसारिक दुःख भुल्छ रे तर सगसगै आˆनो दुःख भुल्ने बहानामा परिवार वा समाजलाई दुःख दिनु भनेको चाहि झन् दुःखको भारी बोक्नु हो भन्ने कुरा पनि आउछ । हुन त मात मदिराको मात्र हुदैन । धन सम्पत्तिको मात पनि चानचुने हुदैन । किनकि ठूल्ठूला विश्वयुद्धको सुरुवात धन-दौलतले भरिपूर्ण देशहरूबाटै भएको थियो। साथै रूप र लावण्यको मातले पनि ठूला-ठूला युद्ध निम्ताएको छ । तर्क गर्नेहरू भन्छन्- द्रौपदीले Continue reading →
गोरुचौर, अर्थात् नाग्म-गमगढी सडकको ३७ किलोमिटर दूरीमा विराट पहाडको फेदीमा बसेको सानो गाउ । जहा सडक बनाउनका लागि नेपाली सेनाको एउटा इञ्जिनियरिङ क्याम्प बसेको छ । त्यसै क्याम्पमा हिजोको रात बिताएर आज बिहानै उठेको छु म ।
आज, अर्थात् अडसठ्ठी सालको जेठ सात गते । आज म राराको लागि प्रस्थान गर्दैछु । छ दिनदेखि सागसागै भएका मेजर सञ्जय केसी आज बिछोडिनुहुनेछ । तर उहाले मलाई एक्लै पार्नुहुने छैन । मेरो साथमा हुनेछन्- क्याप्टेन बोधिराज शाही, उनी श्रीमती शीताष्मा र दुई जना सिपाहीहरु । Continue reading →
गुवाहाटी विश्वविद्यालयमा नेपाली एम्.ए. कार्यक्रमको उद्घाटनका लागि गुवाहाटी गएका बेला सिलोङ पनि जाने कार्यक्रम काठमाडौंबाटै तय भइसकेको थियो । मलाई सिलोङ लिएर जानका लागि गुवाहाटीको कार्यक्रम समापनकै दिन सिलोङको बुद्ध भानु सरस्वती कलेजका प्राध्यापक मेरा प्रिय विद्यार्थी टेकनारायण उपाध्याय आइपुगेका थिए । पुस २७ गते बिहान सबेरै गुवाहाटी विश्वविद्यालयको गेस्ट हाउसबाट हाम्रो सिलोङ यात्रा प्रारम्भ भयो । साढे दस बजेतिर सिलोङ झालुपाडा पुग्दा टेकनारायणकी श्रीमती डा. अरुणा खाना पकाएर हाम्रै प्रतीक्षामा बसिरहेकी थिइन् । Continue reading →
शासनारुढ
एक हूल पातकीहरूबीच
मलाई मेरो कविको शिर झुकेको मन पर्दैन
बरु भोकै मरोस् मेरो कवि
मलाई उसको कान्ती मरेको मन पर्दैन
अक्षरेका फूलहरूले कविसँग सुगन्ध माग्छ
कवि अक्षर फूलहरूलाई सुगन्ध दिन्छ
र अक्षरहरू जीवित हुन्छन्
अर्थात् Continue reading →
नेपालको हालको सुनकोसी नदी पूर्व र अरुण नदी पश्चिम बीचको भू-भागलाई उहिल्यै किराँत खम्बुवान्् नामले चिनिन्थ्यो । यहीँ किराँत खम्बुवान्को एउटा गाउँको एक घरमा एक जना बुहारी, दुई जना राउसे र बाउसे भन्ने मान्छे बसोबास गर्थे । यिनीहरूले गर्नुपर्ने कामको विभाजन पनि मान्छेअनुसार बेग्लाबेग्लै छुट्याइएको थियो । समाजमा चलेको चलनअनुसार बुहारीको भागमा घरधन्दा, बाउसेको भागमा हलो जोत्ने र राउसेको भाग भने गाईवस्तु चराउने परेको थियो । काम छिटो र राम्रो होस् भनेर काम विभाजन गरिए तापनि यी तिनै जना अल्छे भएकाले कहिल्यै चित्तबुझ्दो काम गर्दैन थिए । Continue reading →
परेला रुझेको तिम्रा आँखामा
असीम पीडा छैन
यो पनि म भन्दिनँ
पीरले भक्कानिएको तिम्रो मुटुमा
असह्रय वेदना छैन
यो पनि म भन्दिनँ
पानी दर्किरहेजस्तै तिम्रो मन धर्किरहेछ, आइती
तिमी रोइरहेकी छौ/आँसुकाढिरहेकी छौ
आज तिम्रो सिउँदोको सिन्दूर पुछिएको छ
तिम्रो रहर खोसिएको छ/तिम्रो खुसी खोसिएको छ
मालीबिनाको फूलबारीमा मैलोजस्तै एक्ली छौ, आइती
आज तिम्रो उमेरको जोली खोसिएको छ । Continue reading →
मलाई पहाडको बाटो एकदम मनपर्छ
भीडमा हिँड्दा एक्लै लाग्ने
एक्लै हिँड्दा अग्लो लाग्ने
तिनीसितको सामीप्य
मलाई वेलाको धुनजस्तै लाग्छ,
मैले पहाडलाई नजिकबाट देखेको छु
विगतको जिन्दगीको सम्झना हो– वर्तमान ।
वा, म भन्न सक्छु,
हामी विगतका अनुभवलाई पुनः लागू गर्न खोज्छौँ
बितेका रातको सपनालाई प्राप्त गर्न खोज्नु हो– वर्तमान ।
ऊ आएर खुत्रुक्क मेरो मोटरबाइकको पछाडि बस्छे । कतै छोइएलाझैँ, बडो र्सतर्कताका साथ दुवै खुट्टा यौटै साइडमा राखेर बस्छे, परम्परागत महिलाझैँ । पहेँलो साडीमा गुलाबी रङका बुट्टा कुँदिएका छन् । शरीरबाट अत्तरको कडा बास्ना प्रसारित भइरहेको छ । नाकै हरक्क गर्छ मेरो । तर उसको अनुहारतिर म त्यति ध्यान दिन्नँ । ठीकसित उसको शरीरलई नियाल्न पनि मन लाग्दैन । गम्ल्याङ्ग मेरो शरीरलाई आफ्नो हातले बेरेकी भए उसको उपस्थितिको अझ अर्को एउटा सबभन्दा बलियो प्रमाण हुन सक्थ्योे तर त्यसो हुन सक्तैन । अनुमान गरेरै निर्धक्क भई मैले उसको उपस्थितिलाई छाम्नुपर्ने बाध्यता छ । फर्केर पछाडि हेरे पनि हुँदो हो तर मभित्रको पौरुष अहम्ले, कमसे कम तत्कालीन परिस्थितिहरूको स्थितिबोध गरेकाले त्यसो गर्न दिँदैन । मैले आंशिक नेत्रहीनताको अभिनय गर्नैपर्छ ।
ऊ मेरी स्वास्नी हो । ऊ त्यही स्वास्नी हो जसलाई मैले सात महिना अगाडि साढे दर्ुइ लाख रुपियाँ नगद Continue reading →