~गोपाल पाँडे~
सुन्दर कोमल बनस बिछ्याऊ,
स्वागत-सूचक पुष्प सुँघाऊ,
बस्तछ हा तर फङङ थलामा,
सुँघ्दछ त्यसकै वास मजामा,
हाँसोको त्यो लाउँछ माला,
कविको हेरन मार्ग निराला ।
(१)
राख गवैया र चरा खास,
खूब गवाऊ कविका पास,
झिकि झिकि राग र ताल मजाको,
झिमि झिमी कविता हुन्छ सुतेको Continue reading
~Uma Subedi~
Trans : Suman Pokharel
You invited me to settle
inside your heart.
the delightful brilliance emerged from the pane of your heart
the delightful brilliance emerged from
the pane of your heart
My heart wanted
to swim on the lake of your heart,
to keep drowning into the depth of love,
and to stay hiding inside your heart
for the whole of my life. Continue reading
~कालीप्रसाद बास्कोट \ सविन “एक्तारे”~
मन यो मेरो हजुर
गर्दैछ कि कसुर
लाग्छ अनौठो केहि
धड्कनको तालमा
चल्छ समय पनि
गर्दै इशारा केहि
खै कसको दोश हो
कस्तो मदहोसी हो
चल्दै छ जादु केहि Continue reading
~चन्द्र मादेन ‘आन्छन्’~
जनताको पसिना र रगत
चुस्न सम्म चुस्यौ
भोका नाङ्गा निरिह आसक्तहरुलाई
डस्नसम्म डस्यौ
बुद्धलाई भारतको मझेरिमा राखिरहेको छ
उसैले देशको सिमानाको कद काटिरहेकोछ
हत्या, हिँसा, महंगी, भष्ट्राचारले
सिङ्गो देश कहालीलाग्दो भैरहेछ Continue reading
~सङ्कलन : दिलबहादुर चोधरी~
पहिलो किम्बदन्ती :
पौराणिक काललाई हेर्ने हो भने आर्य र अन्य जातिबिच प्रतिस्पर्धा र समय समयमा बैरभाव भएको देखिन्छ। त्यतिबेला आर्य र नागवंशको बैबाहिक सम्बन्ध पनि थियो र समयक्रममा बैरभाव पनि। ऋषि जरत्कारुको पत्नी नाग जातिकी थिइन्, जसबाट आष्टिक ऋषि जन्मेका थिए।
पाँच पाण्डवका माता कुन्तीका माता पनि नाग कन्या थिइन्। महाभारतका अभिमन्युका पुत्र राजा परिक्षित थिए, जसलाई तक्षक नागले डसेको थियो। परिक्षितका छोरा जन्मेजय राजा भएपछि सोही रीसले नागजातिको भीषण Continue reading
~डा.लक्ष्मणप्रसाद गौतम~
१. आमुख : विषयप्रवेश
नेपाली लघुकथा क्षेत्रमा पछिल्लो समयमा निकै सशक्त र प्रभावपूर्ण लघुकथाहरु देखिएका छन् । आजको वढ्दो प्रविधि संस्कृति(Technoculture)को प्रयोग, मान्छेको अतिशय व्यस्तता र छोटो छरितो रचना प्रतिको आजको पाठकको आकर्षण आदि विविध कारणले हिजोआज लघुकथा जस्ता छोटा रचनाहरु लोकप्रिय भइरहेका छन् । समकालीन नेपाली लघुकथामा कृष्ण बजगाईंको उपस्थिति विगत केहि समय देखि सशक्त देखिएको छ । २०४१ मा कविता प्रकाशित गरेर साहित्यिक क्षेत्रमा प्रवेश गरेका बजगाईँका ‘यन्त्रवत’(लघुकथासंग्रह–२०६४) र ‘हिउँको तन्ना’(हाइकुसंग्रह–२०६६) का साथै ‘स्रष्टाहरुसंग डिजिटल कुराकानी’(अन्तर्वार्ता संग्रह–२०६६) र प्रस्तुत कृति ‘रोडम्याप’ लघुकथासंग्रहले उनको बहुआयमिक साहित्यिक व्यक्तित्वका पाटाहरुलाई अभिव्यक्त Continue reading
~अल्पविराम~
प्रात तथा सन्ध्या भ्रमण प्रेमीहरुको लागि मात्र नभएर प्रेमी युगल जोडीको पनि तीर्थस्थल लभ्ली पार्क आज झरी पछिको मनमोहक गोधुली साँझ बनेको छ / लभ्ली पार्क ,पोखरा नजिकैको थुम्को डांड़ो चढेर पैदल भ्रमणको साथै व्यायामको मजा आफ्नो ठाँउमा छुट्टै छ , थुम्कोबाट देखिने पोखराको रमणीय दृश्य अवलोकनको मजा छुट्टै /भ्रमण प्रेमीहरु कोहि थुम्को र फेदीको म्याराथन दौड गरि रहेकाछन त कोहि मन माफीकको व्यायाममा / युगल जोडीहरु भने एकान्तमा गफिरहेका छन् / ती युगल जोडीहरुमा विप्लव बिक र क्रान्ती परियारको जोडी पनि छ /तिनीहरु चिलाउने रुखको फेदीमा वार्तालापमा मग्न छन् /
तिम्रो कोईली स्वरले मलाई दास तुल्यायो क्रान्ती ! आहा SSS क्या गजबको स्वर पाईछ्यौ तिमीले /तिम्रो रुप र Continue reading
~दीपा राई पुन~
आकास उही छ धर्ती उही छ
म त्यहि छु तिमी छौ जहाँ
नभन मलाई टाढा भयौ
जीउने आधार तिमी नै हौ
याद खस्छ झरणा जस्तै Continue reading
~प्रवीण राई जुमेली~
केही दिन झर्दिनँ उँधोतिर पनि
पैयुँका फूलहरु टेक्दै धुम्तिको चप्लेटी ढुँगासम्म
टेकाएर बीजगणितका केही प्रस्न घिच्रोमाथि हिंड्दछु मनले पछिल्तिरहरु
गफका केही झिटीझाम्टी लिएर सिमलको बोट र त्यसको सियाँल ताप्न जाँदिनँ
बितेका केही उत्सव भएर चुहिन जाँदिनँ समृतिहरु त्यतातिर
पैयुँका फूलहरु टेक्दै हिउँदका केही साँझ
ढिलाएर फर्किदिनँ उचेल केही एक्स्ट्रा क्लासहरु Continue reading
~मणि वाङदेल~
कुन अक्षरहरु टिपेर
शब्द फुलाउ
उन्नलाई माला कविताको
जहा फक्रिन सकोस
सौन्दरियता यो
रक्की माउन्टेनको
कति मनहरु चिरिएर
रसाउने लव ल्यान्डको
मायालु याक्साहरुमा
असिम माया छछल्किएर
पोखिने गोधुंली साँझको Continue reading
~रुमानी राई~
अाखिर…..
घर जस्ताे नभएपछि घर
घर जस्ताे नहुँदोरहेछ घर
र,घर जस्ताे घर हुनलाई
घर जस्ताे घर हुनै पर्दाेरहेछ ।
अाकार मात्र हाेइन रहेछ अस्तित्व घरकाे
ेरुपरङ्ग मात्र पनि हाेइनरहेछ घरकाे पहिचान Continue reading
~कृष्ण वस्ती~
दिन्छु भनेका जून-तारा नीलो आकाशमै छन् ,
खान्छु भनेका वाचा-खसम चिसो बतासमै छन्, Continue reading
~मुकुल दाहाल~
हिँड्ने बेलामा उनीहरूले
ढोकामा सपनाका घडा राखेर
साइतको रातो टीका मुछेर
निधारमा गुराँस फुलाएका थिए
घामले पिठ्यूँमा धाप पनि मारेको थियो ।
उनीहरू कालो पखेटामा बसेर उडेका पनि होइनन्
जाने बेलामा देशको आकासमा उडिरहेका
बादलहरू झस्किएका पनि होइनन्
जमिन कामेको पनि होइन । Continue reading
~Prabodh Devkota~
Experiment, lab, test-tuberefugee, blood, deaththe roaring of the bombthe upheaval of human lamentations and cries. Hello! Welcome to the world of modernity. I heard the sounds. I saw the people, but when I touched them, they turned out to be robots. A robot was searching for somethingwhen I asked what, its response was”Im searching for my lost soul.” Continue reading
~दिनमान गुर्मछान~
वास्तवमा उसलाई गुलाबको फूल दिने मेरो रहर थियो । भन्नुहोला- यो रहर त सबैको हुन्छ । रातो गुलाबको फूल त सबैले दिन्छन् नि ! म अलि फरक रङको दिन चाहन्थेँ । साथीभाइको सल्लाहअनुसार, मैले नीलो गुलाब दिने मनशाय बनाएको थिएँ । हो, यो मेरो अचम्मको रहरचाहिँ अवश्य थियो ।
नीलो गुलाब मेरो छिमेकीको घरमा थियो । घरको तेस्रो तलाको बार्दलीमा फुलेको देखिन्थ्यो । यति जतन गरेर फूल उमारिएको थियो कि त्यसको व्याख्या नगरौं । तर, गुलाबको बोटमा दुईचार फूलभन्दा बढी हुँदैनथ्यो । त्यसैले पनि ती फूल अझै रहरलाग्दा थिए । Continue reading
~अमर नेम्बाङ्ग~ 
नेपाली डायस्पोराको लहरहरुमधे पहिलो लहर- धेरै बर्षअघि पूर्व सिक्किम तथा भूटानतर्फ भएको, दोश्रो लहर- सन् १८१५ मा ब्रिटिश लाहुरेहरुको भर्ती शुरु भएपछि दक्षिण एशियामा अवकाशप्राप्त व्यक्तिहरुको पुनर्वास भएको र तेश्रो लहर- सन् १९७० देखि यता विशेषत: जग्गा जमीनको अभाव भएकोले मजदुरवर्ग तथा बेकारी शिक्षित वर्ग काम र मामको खोजीमा तथा आफ्नो जीवन स्तर उकास्न विदेशिन वाध्य भएको देखिन्छ। यही क्रममा एक रिपोर्टअनुसार हाल सवा लाख नेपालीहरु उत्तर अमेरिकामा बसोवास गरिरहेका छन्। हालसालै तेश्रो विश्व बसोवास कार्यक्रम अन्तर्गत करिब साठी हजार नेपाली भुटानी शरणार्थीहरुलाई पनि संयुक्त राज्य अमेरिकामा बसोवास गराउने काम भइरहेको देखिन्छ।
अमेरिकामा नेपाली डायस्पोराको प्रसंग Continue reading
~कमला प्रसाइ~
आज भोलि मलाई मेरा हजुर बुबाको
निक्कै याद आउन थालेको छ,
छड्के ढाका टोपी र दौरा सुरुवालमा उभिएर
शनिश्चरे बजारको अर्जुनधारामा मलाई
आशीर्वाद दिएको आजै जस्तो लाग्छ ।
दशैमा टीका लगाएर मेरो शिरमा जमरा
राख्दै आशीर्वाद दिएको आजै जस्तो लाग्छ,
चौरानब्बे वर्ष पुगेका मेरा हजुर बुबा हरियो Continue reading
~Arjun Dahal~
Silence,
Silence……and silence,
I see silence everywhere.
Things happened in an order,
ascended to the top,
reached the paramount,
and now, are descending back to the beginning. Continue reading
किन जलाउनु?
किन मैले जलाउनु?
के घाम उदाइसक्यो?
के हामीले अन्तिम जीत प्राप्त गरिसक्यौं?
मैले दियो जलाइन ।
म बार्षिक परिक्षा ६ महिनामा दिंदिन
मैले दियो जलाइन Continue reading
~अम्बर गुरुङ~
टिप यो जोबन उडे पछि बतास हो
बाँध यो माया बगेपछि पानी हो
लहै जोबन बगे पानी पानी हो
सुन यो जोबन उडे पनि तिम्रै हो Continue reading
~रामगोपाल आशुतोष~
आई मिन इट
इमानदारीका साथ भन्छु
— आई हेइट यु ।
तिमी मलाई अचम्मकै लाग्छौ
अ मिस्टेरिअस मिस्ट्री ।
युगौं भयो
— तिमीसित साइनो गाँसेको
— तिमीलाई चिन्न थालेको
— तिमीलाई बुझ्न चाहेको
लाग्छ Continue reading
~सुबिन भट्टराई~
दुनियाँमा अनुहार बेचेर बाँच्नेहरूका कथा धेरै होलान् । तर, कसैले सुनेको होला अनुहार बचाएर बाँच्न नसक्नेको पीडा ? जुन अनुहारसँग मित्रता गाँस्न धेरै चाहन्थे मलाई त्यही अनुहारसित दुस्मनी हुन थाल्यो । मेरो अनुहारमा केही खोट थिएन । र, त्यही खोट नहुनु नै मेरो आफ्नै लागि बोझ भयो । म आफ्नै अनुहारको दुस्मन भएँ ।
मेरो अनुहारको चमकले नियत तिर्मिराएकाहरू धेरै थिए । मेरो रूपै यस्तो थियो कि जस्तै मै हुँ भन्ने पनि चुप हुन्थ्यो । तर, मलाई मेरो रूपको घमण्ड त्यस्तो केही थिएन । म भीडभन्दा फरक थिएँ तर मैले त्यस्तो महसुस कहिल्यै गरिनँ । Continue reading
~माया ठकुरी~
‘मलाई पनि एउटा पोलेको मकै दिनुहोस् त दिदी’, सडकपेटीको एउटा कुनोमा बसेर मकै पोल्दै गरेकी एउटा अधबैंसे महिलाको अघि उभिएर मैले भनेँ ।
‘एकछिन पर्खनु पर्छ । पैले यी चारवटा मकै पोलेर ऊ त्यो पर्तिरको साहुलाई दिउँ अनि तपाईंको लागि पोलौंला है ।’, उनले आगोमा राखेको मकै घुमाउँदै भनिन् ।
‘म यो मुडामा बसुम् ? ‘, मैले उनको अघिल्तिर भएको एउटा पुरानो थोत्रिइसकेको मुडातिर देखाउँदै सोधेँ ।
‘हुन्छ बस्नुस् न । त्यो बस्नैका लागि हो ।’, त्यति भनेपछि उनी फु फु गर्दै त्यसबाट खरानी झार्न थालिन् ।
मैले हातमा झुन्ड्याएको झोला त्यहीँ भुइँमा राखेँ र काँधमा भएको ब्यागलाई काखमा राखेर मुडामा बसेँ । Continue reading
~हरि अधिकारी~
नेपाली साहित्यको काव्य परम्परामा मुख्यत: क्रान्ति योद्धा कवि गोपालप्रसाद रिमालले सुरु गरेको मुक्त छन्द प्रयोगधर्मी आधुनिक कविता लेखनले लगभग सात दशक लामो रचनात्मक यात्रा पूरा गरेको छ । गोपालप्रसाद रिमाल, भवानी भिक्षु, महाकवि देवकोटा, सिद्धिचरण श्रेष्ठ आदि स्रष्टाका कालजयी रचनाहरूका माध्यमबाट सुरुमा नै अत्यन्त प्रान्जल छटा छर्दै आएको त्यो काव्यिक धार नै आज आएर आधुनिक नेपाली कविताको मूलधार बन्न पुगेको छ भन्दा अर्घेलो हुनेछैन ।
समय र त्यसको चेतनाको प्रवाह सँगसँगै नेपाली कविताले पनि कथ्य, शिल्प, संरचना, भाषा र विम्बगत प्रयोगका हिसाबले आफूलाई निरन्तर परिवर्तनशील बनाउँदै लगेको छ । आधुनिक नेपाली कविताको Continue reading
~हेमचन्द्र पोख्रेल~
हे रघुनन्दन प्रभूका पदमा भक्ति निरन्तर लागिरहोस्
हृदयपटलमा झलमल प्रभूको मूर्ति मनोहर जागी रहोस्
भवसागरमा पौडिरहेछु, कसरी हो प्रभू! पार हुने
तातो मरूमा दौडिरहेछु छैन छहारी शान्ति दिने Continue reading
~दिलिप प्रधान~
स्वास्नीमान्छे….
एउटा गहिरो सागर हो
जहां गहिराइमा गएर मात्र बुझ्न सकिन्छ
एउटा फराकिलो माया हो
जहां एउटा प्रेम अनायासै भुल्न सकिन्छ ।
एउटी प्यारी श्रीमती हो
जो आफैंमा अपार सम्पत्ति हो
अनि एउटा कुशल आमा हो Continue reading
~विश्वराज अधिकारी~
सरला दिदीसँग मेरो निकै लामो समयको अन्तराल पछि भेट भएको थियो, यस्तै अठार बीस वर्षपछि, काठमाडौंको नयाँ सडकमा, एउटा गहना पसल नजिक, २०५३ र ५४ साल तिर । मेरी पत्नी, निशाले गहना छान्न अति नै समय लाएकोले म सडक बाहिर उनको बाटो कुर्दै थिएँ र त्यही क्रममा मेरो सरला दिदीसँग बाटोमा भेट भयो, अनि कुराकानी पनि । सरला दिदीसँग निकै लामो कुराकानी भएको थियो । अब तपाईं स्वयंले अन्दाज गर्नुस् मेरी धर्मपत्नीले गहना किन्न कति समय लगाएकी होलिन् किनभने उनी गहना किनेर बाहिर आएपछि मात्र मेरो र सरला दिदीको कुरा सकिएको थियो । सरला दिदीसँग भएका सम्पूर्ण कुराकानीको फेहरिस्त त म प्रस्तुत गर्न सक्दिनँ, केवल सानो अंश मात्र प्रस्तुत गर्छु, यहाँ । सरला दिदी आइए. मा पढ्दा म दस कक्षामा पढ्थें, नेपाल राष्ट्रिय विद्यापीठ स्कूल, श्रीपुर, वीरगंजमा । अँ, सरला दिदीसँग त्यस्तो किसिमले कुराकानी गर्न सक्ने घनिष्टता क Continue reading
~डा. संगीता स्वेच्छा~
जवानी सबैको आउँछ । अरूभन्दा यो उमेरमा सबैको आँखामा भविष्यको लागि एउटा स्वर्णिम सपना सजिएको हुन्छ । मेरो त भविष्य अन्तहीन यात्रा बनेको छ, एउटा कहाली लाग्दो अतीत जसले मलार्इ वर्तमानमा नराम्ररी कोपरिरहेको छ । भनिन्छ, यो उमेरमा कुकुरको पुच्छर हल्लेपनि हाँसो लाग्छ तर मलार्इ भने केही चीज हँसाउने लाग्दैन । सब कुराहरू कृत्रिम र अस्वाभाविक लाग्न थालेको छ । हुन त मलार्इ कसैको मीठो वर्तमानसंग डाहा छैन न त कसैले संगालेको सुन्दर भविश्यसंग । त्यै एउटा डरलाग्दो घटनालार्इ बिसिर्न खोज्छु तर सक्दिन । हृदयमा परेको त्यो छापले अझ जटिलता खडा गरिदिएको छ ।
यो उमेरको उदासिनता र एकांकीपनलार्इ Continue reading
~कात्यायन~
– “के भएको होला यस्तो !”
– “खै: के भयो र हजुरबुवा ?”
– “चारैतिरबाट यस्तै समाचार पनि आइरहेछन् |”
– “कस्तो समाचार’र हजुरबुवा ?”
– “ईनारहरू खन्दा खै: कस्तो फोहोर मात्र निस्किरहेछन्’रे !.. राता-सेता-हरिया-पहेंला लेदाहरू !” Continue reading
~मनु ब्राजाकी~
जता हेर्यो सक्रिय छन् डोके हुक्के छातेहरू
जता हेर्यो सडकभरि माग्ने बेस्या खातेहरू
हुरी आयो गयो पनि हावा बग्न छाडी सक्यो
अझै पनि फिरिफिरि नाँच्छन् पीपलपातेहरू Continue reading
~रमेश पल्लव~
कुर्सी
पाउन साह्रै गाह्रो
पाएपछि छोड्न झन गाह्रो
नेता र कुर्सीको सम्बन्ध Continue reading
~Dinesh Adhikari~
Translation: Robin Sharma
You are a big man
You have time to go through the newspaper
Only in the precincts of the bathroom in the morning Without a slip
It is not possible to meet you now
Well done ! Good Job !
You are applauded everywhere
In greetings Continue reading
