~प्रभातप्रकाश तिमल्सिना~ 
बेलायती फोटो पत्रकार एग्लाइन्टाइन जेबले
विश्वमा पहिलोपटक बाल अधिकार चिनाइन्
यही बाल अधिकारको बाटोमा हामीलाई
प्रेरित गरी उत्साह भरेर हिँडाइन् ।
सन् १९८९ नोभेम्बर २० मा बनाए
बाल अधिकार महासन्धि सबै मिली जम्मा
अनि तयार भयो बाल अधिकारका
चार आधारभूत शक्तिशाली खम्बा Continue reading
~उमेश राई~
दामले किनिएकाहरु
भुकम्पले चर्केका छातीहरु देख्दैनन्
अभाव र महँगीले दाम्रीएका पेटहरु देख्दैनन्
भ्रष्ट र कालाबजारीको राज चलेको नि देख्दैन्
दामले किनिएकाहरु..
टनकपुर कस्ले बेच्यो ?
त्यो बुझ्ने कोसिस् गर्दैनन
कर्णाली के हुँदैछ Continue reading
~जीवन क्षेत्री~
युवती विधवाको बाँझो सिउँदो
कमिला हिँडेको खहरेको बगर
कोराले बेरिएको विधवाको शरीर
नभत्केको घरको भग्नावशेष
पुस्तौंदेखिका अपराधीहरू
धर्मका तथाकथित ठेकेदारहरू
तिम्रो अपराधशास्त्रको कुरुप न्यायालयमा
नैतिकताका विभत्स दृष्यहरू
ती निमुखा आमाहरू, जो तिमीलाई जन्म दिन्छन् Continue reading
~भिम बहादुर थापा~
कन्दरा संझेर
विगतलाई जोख्दिन,
सहारा खोजेर
शिखर म चढ्दीन,
सयपत्री छटाको
म एक थुँगा फूल।
**
जवानीले मदहोश Continue reading
~राजमाया पुतवार~
एकादेशमा एउटी बुढी थिइन् । कुनै बेला उनको नि दिन थियो– लहलहाउँदो बैंस, हरहराउँदो जवानी । बाटोमा जसले देखे नि लोभिन्थे । इस्कुलका केटाकेटीदेखि वृद्धाश्रमका बुढाहरु समेत फिदा थिए उनमा । एक नजर पाउने लोभमा बाटोमा कुरेर बस्थे ।
उनी पनि त्यस्तै थिइन् नि । आँखाले हेरेर आगो बाल्दिन्थिन् । देशलाई कहाँबाट कहाँ पुर्याउँछु भन्थिन् । गरिन् पनि त्यस्तै । उनको आँखाको नचाइ, कुमको घुमाइ र बुढीऔँलाको फिराइको चालमा देशमा कहिल्यै नभएका कुरा भए । देशले कोल्टे फेरेकै थियो । Continue reading
~के.पी. छुस्याकी~
लालसिं तामाङको अनुहार आज खुसीले चम्किएको छ। त्यति चमक त उसले कोलिनले सफा गरिएको टेबुलमा पनि थिएन। सावधानीपूर्वक सफाचट गरी गोलमेच संरचनामा मिलाएको छ। ऊ सुन्दर भाकामा गुनगुनाउँदै कम्मर मर्काई नाचिरहेको भान हुन्छ। ऊ सफा गरिएको मेचमा थचक्क बस्छ। केही सोची ऊ बुरुक्क उफ्री नजिकको चमेलीको बुट्यानबाट ४/५ हाँगा भाची फूलदानीमा सिउरी फूलदानी टेबुलको बीचमा राख्छ। Continue reading
~कोइँचबु काःतिच ‘उत्तम’~
एकताका
मलाई पनि मन लाग्थ्यो
सहकार्य र समावेशी ओकल्न
यदाकदा
मलाई पनि मन लाग्थ्यो
सहभागिता र समता डुक्रन
कुनै समय
मलाई पनि मन लाग्थ्यो
पारदर्शी र एकताको खोक्रो नारा फलाक्न । Continue reading
~तीर्थ संगम राई~
स्काफफोल्डिङको पच्चिसौं तल्लामा
झुण्डिएर जीवनको युद्ध लडिरह“दा
प्रिय कमरेड !
म मृत्युसँग हारिसकेको छु ।
हारेको छु—
आफन्तहरुका निर्दोष अनुहार
छोराछोरीहरुका रहरलाग्दो सपना
र, हारेको छु—
आफ्नै जीवनसंगिनीको आशालाग्दो
घाम झैं मुस्कान र जूनझै रहर । Continue reading
~शान्ति अधिकारी~
हुदय कस्तो
महसुस गर्न नि
सकेनौ रत्ति ।।
समाज भन्ने ,
बोल्नेहरुकै हुन्छ
निर्धाको आँशु।। Continue reading
~उषा गिरी~
आजकाल किन
दोबाटोमा अत्रिप्त प्यास
र गुम्सेको भावनाले
मानबता बिछ्याइ रहेकाछौ,
पूर्णबिरामलाई बिर्सिएर
अन्तरिक्षको सपना
मात्र सुन्यतामा?
बर्तमानको सिढीलाई
जीवनको मात लागेकोछ
आजको यान्त्रिक मनुष्य Continue reading
~पुरुशोतम सुबेदी~
पाखा बारीको ऐसेलु र मौवाको टपरीले मलाई पर्खेको होला
अर्ध कांचो हाडे काफलगेडी अझै पनि म तर्फै फर्केको होला
जनक दाईको बारीको पाकेको आलुबखडाले मेरै बाटो कुरेको होला
पारी बनको कालनिउरी टिप्दा हराएको बाख्री अझै फेला परेन Continue reading
~दिलिप योन्जन~
कहिले माया घाम जस्तो कहिले माया पानी
हासी खुसी बिताउ हामी एक बारको जिन्दागानी ।
दुख साटे सुख मिल्छ जिबन भरी पल-पल
मरे पनि अमर हुन्छ हाम्रो माया हरपल Continue reading
~पुर्ण श्रेष्ठ~
साहित्यमा रमाउदै अगी वढ्दै जाउ लमजुङ
स्थानिया भाषा संस्कृति उत्थान गर्दै जाउ लमजुङ
जाती वाँचे भाषा वाँच्छ भाषा वाँचे संस्कृती
देश भेष संस्कृति वचाउदै जाउ लमजुङ Continue reading
~शक्तिशाली घिमिरे~
अन्नपूर्ण माछापुच्छ्रे शिरमा सजाउँने
छातीभरी ढकमक्क गुराँस फुलाउने ।
पाउँ पखालिरहने गंगाजीको पवित्र जलहरु
प्रणब गुन्जाई रहने ती तीथस्थल ।।
स्मृतिपटलको गाढा प्रतिच्छाया
मेरो संसार, मेरो मातृभूमि, मेरो भोर्लेटार । Continue reading
~रामकुमार पाँडे~
श्री गणेशाय नमः भन्ने बित्तिकै गणेशको वाहन मुसो सम्झनु पर्छ । त्यत्रा धम्मरधुस भुँडे गणेशलाई ढाडमा राखेर दगुर्ने मुसो कम बलियो हुन्न । बत्ती झिलिक्क बाल्न नपाई मिलिक्क गरेझैं कुद्ने मुसो गणेशजी ढाडमा चढेर आसन जमाएपछि के कुद्न सक्थ्यो ? त्यसैले कुमारजी विश्व भ्रमण गरेर फर्कंदा मुसोले आफ्ना मातापितालाई एक फन्को लगाउनसम्म भ्याए भनौं । छोरो टाठोबाठो होला, विश्व यात्रा गर्ला भनी महादेव पार्वतीले परीक्षा लिएको त आफ्नो पिलन्धरे वाहन देखेर गणेशजीले मातापितालाई नै विश्व बनाए ।
धन्य प्रभु ! यस्ता आफ्ना सेवकको इज्जत राख्ने गणेश साँच्चिकै मङ्गलकारी हुन् तर गणेश दायाँबायाँ लाग्दा लड्डु उडाउन मुसो के कम ? मुसा भनेका मन्त्रीका पीए सरह हुन् । पीएले हाकिमको आँखा छली कहाँ प्वाल पार्नुपर्छ ? कहाँ काट्नु पर्छ ? कहाँ चट पार्ने ? कहाँ कहाँ चाहार्ने ? कहाँ दार्ने ? सबै मुसाभन्दा कम्ता गर्दैनन् । Continue reading
~यमूना घिमिरे~
बेहोषी भै जल्दोरहेछ दिल
यहा थिएन खरानी भएछ
अन्जान मै जुधेर वनेको मायालु
थाहै थिएन पर्राई भएछ Continue reading
~बासुदेव बुढाथोकी ‘सागर’~ 
कल्पनाको सुन्दर बागमा डुल्दा मजा हुन्छ,
मदिराको मादमा तिमी भुल्दा मजा हुन्छ ।
आरोप हैन, यो त प्रिये ! उपहार हो तिम्रो,
पानीमा नुन घुले सरि घुल्दा मजा हुन्छ । Continue reading
~आभास~
गोधूलिमा हिँड्ने एउटा जिउँदो मान्छे
संसारलाई फेर्छु भन्थ्यो आफैँ फेरिएछ
मझेरीको अँध्यारोलाई खाल्टो खनी पुर्छु भन्थ्यो
उनी आउने पूर्णिमालाई जुनीभरि कुर्छु भन्थ्यो
अँध्यारोको अङ्गालोमा आफैँ बेरिएछ Continue reading
~प्रेम के ‘निडर’~
रामदाई पुलिसले समातिएकोे हल्ला गाउँभरि फैलियो। किन समातिएको कसैलाई थाहा भएन। हल्लाले मानिसमा खुल्दुली मच्चियो, किन समातियो। कुनै नराम्रो काम नभएको भए समातिने छैन भन्ने तर्क बलियो हुँदै गयो। राम दाइका सुभेच्छकहरू साथै उनका विरोधीहरू पनि जिज्ञासु बने। रामदाईलाई के भयो?
हिजोसम्म्ा रामदाई राम्रो र असल मान्छे थिए। हँसिलो मान्छे थिए। सबैले चिनेको थिए। कसैले राम दाई त कसैले राम अंकल, कसैले रामजी भन्ने गर्दथे। रामदाईमा त्यस्तो टिप्पणी गर्न लायकको काम कसैले देखेको र सुनेको थिएन। उनी यतातिर बस्न आएदेखि सामाजिक सेवामा बढी भूमिका भएकोले सबैले चिन्ने जान्ने मौका Continue reading
~रुमन न्यौपाने ‘अमन्त’~
मानीसले एउटा न एउटा रहस्य लुकाउछ, सायद त्यही रहस्य भित्र उसले आफ्नो सन्तुष्टी र चाहानालाई भेट्टाउँछ चाहे त्यो कसैबाट कोटाईयोस् वा कसैले त्यसलाई तुच्छ देखोस् । रहस्य झन रहस्य भित्र दब्दै जान्छ । म संग त्यस्तो कुनै रहस्य नहुदोहो सायद त्यसैले म भदौरे मकै झै कसैको अँगेना वा कसैको मकलमा पिल्सीदैछु ।
मेरो ईच्छाहरु पलाएन हुदै जाँदा पनी म एक टकले त्यही दृश्य नियालीरहन्छु । म भित्र एक कीसीमको लधुताभास सिर्जना हुदै जान्छ जसले म भित्र पनी चहानाहरु जन्माउछ, Continue reading
~ईश्वर शाही~
काले साहुं’को ढुकुटी कती भर्छौ धनेदाइ !!
आफु भोकै उस्कै भलो कती गर्छौ धनेदाइ !!
बराजुले ॠण लेको चार बिस तिर्न पनि !
चारै पूस्ता उस्कै पाउ किन पर्छौ धनेदाइ !! Continue reading
~राजेन्द्र रिजाल~
प्रेमको माला पहिराई दिएँ, सम्हाली राख यसलाई
नओइलिने फूलको माला हो, संगाली राख यसलाई
प्रेमको माला…
तिमि मेरो जिबनको उज्यालो हौ, म संधै तिम्रो साथ हुन्छु २ Continue reading
~गोचा थारू~
युद्ध,
जो शुरू भई नै सक्यो
अब घुंगी टिपेर के बस्नु !
मछली पक्रेर के रहनु !
बुनिया ! कहा छे मोर लाठी ?
युद्ध हो,
म नफर्किन पनि सक्छु
तर रोक्नसक्ने छैन
अब तिम्रो आँधीजस्तो मायाले
मलाई छेक्नसक्ने छैन
आकाशजत्रै विशाल
सन्तानको ममताले Continue reading
~केवल गंगा गुरुङ~
तिम्रो घरको वलियो खम्वाहरु
हेर आज खोक्र्याई सके
तिमी खेल्ने आँगन
केहि पड्कीएको थर्कनाले भ्वाङ परिसक्यो
न त गनि साध्य छन् यहाँ
मुर्दाहरु
न त गनि साध्य छन् यहाँ
अपाङ्गहरु Continue reading
~आचार्य प्रभा~
मायाको कठ्घरामा थुनियौ कि
या त आकर्षणको नेलले बाँधियौ ?
मैले त देख्न थालेँ तिमीलाई
एउटा निरीह कैदी,
जो मेरो आँखामा सदा कैद भयौ
न त म तिमीलाई मायाको
चोरीको अभियोगमा माफि
दिन नै सक्छु,
न त तिमीलाई मनको जेलमा
थुनी रहन सक्छु,
न त निर्दोष ठानी आजाद गर्न नै सक्छु Continue reading
~बिजु सुवेदी “विजय”~
“हे भाइ ! कति फेसबुक खेलिराको ? ओहो तिमीले त लाइक कति ठोकिराको ? कि सबका सबलाई लाइक ठोक्छौ ?”
“हैन ?” भन्ने छोटो उत्तर दियो उसले ।
(ऊ फेसबुकमै व्यस्त थियो कुरा गर्ने फुर्सद थिएन उसलाई )
“कति साथी छन् तिम्रा ?”
“पहिले त ५,००० साथीहरु थिए तर अहिले कसैले लाइक नहानेपछि चिन्नेलाई मात्र साथी बनाएको छु ।” Continue reading
~निरज भट्टराई ‘मनोरोगी’ ~
जहाँ देख्छु ,
जसो देख्छु
म नेपाल देख्छु
दुर दुर छन् हजार देश
जहाँ बसेर म एउटै नेपाल देख्छु Continue reading
~गणेश पुर्बछाने मगर~
खै कस्तो हो यो मेरो जीवनको कथा ?
कहा बाट सुरु गरौ मेरो मनको ब्यथा?
जहा कहिले हाँसो छ त कहिले रोदन
अनी कही मिलन छ त संगै बिछोड Continue reading
~सरिता तिवारी~
उहिले
थिएन यति लामो जिब्रो
कसरी भयो यो
यति लामो
पातलो
र तिखो ?
छुराजस्तो ? Continue reading
~शशीकला थापा सुब्बा~
टुक्रा-टुक्रा जिन्दगी यो, बाँचीदिएकै छु.
मन्द-मन्द निस्वास यो,साँचीदिएकै छु.
सधैभरी बसन्त नै, कहाँ झुलिरहंछ.
ऋतुसंगै जीवन यो, यहाँ डुलीरहन्छ.
चाहनाको फूलहरु, झर्न नपाउदै. Continue reading
~नन्दलाल आचार्य~
सखडेश्वरी भगवती माता !
म भगवती पुत्रीको भक्तिभाव स्विकार गर !
० निवेदन गर्छु सभक्ति शिर झुकाउँछु । मनमा स्वार्थ छ, त्यसैले पाउ पर्छु जसो भन्छेऊ, त्यसै गर्न तत्पर छु ।
देवीका चरणमा सविनय नम्र निवेदन यो छ कि म भक्तिनी हुँ । मनोकाङ्क्षाका केही मीठा कुरा, केही तीता कुरा राख्दै छु । जानी नजानी गन्थन गाँसेर पत्र पठाउँदै छु । प्रत्युत्तर लेखे पनि नलेखे पनि पत्रान्ततिरका मेरा कुरा Continue reading
~शिवराम सुलु~
मधेशी र थारुलाई आँप हो,
झार्दा केही फरक पर्दैन भन्ने उनी
जनजातिलाई बाँदर हौ,
अधिकार नमाग भनी हपार्ने उनी,
आदिवासीलाई हीनताबोध गराउने कटु बचनबोली हेप्ने उनी,
तर पनि,
जातीय विद्वेष फैलाउने,
राष्ट्रिय एकतामा खलल पुर्याउने अरु नै हुन्छन् दोषी
हुन्नन् उनी,
किनभने उनी त खाँटी ‘राष्ट्रवादी’ । Continue reading
