साहित्य सङ्ग्रहालय

~विक्रम सुब्बा~

हार्डभार्ड विश्वविद्यालयका राजनीतिक शास्त्री सामुएल पी. हन्टिङटनले The Third Wave: Democratization in the Late Twentieth Century शिर्षकमा एउटा लेख लेखे जुन उनको १९९१ को पुस्तकमा पनि राखियो । हन्टिङटनले १९ औँ सताब्दीदेखि आइरहेका प्रजातन्त्रका लहरहरूलाई हेर्ने र निकट भविश्यमा त्यो लहर कस्तो होला भनेर हेर्ने एउटा Frame स्थापित गरे । उनका अनुसार प्रजातन्त्रका लहरहरू निम्नानुसार आए र आउँनेछन् ।

१। १९  औँ सताब्दीमा अमेरिकाका राष्ट्रपति एन्ड्रु ज्याक्शन र उनका समर्थकहरुले मिलेर (१८२८ तिर) ‘सर्वसाधारण जनताको निम्ती महान प्रजातन्त्र’ भन्ने सिद्धान्त निकाले । जुन सिद्धान्त अमेरिकाका केही पुस्ताका निम्ती विश्व दृष्टिकोण नै हुन पुग्यो । यही सिद्धान्तले गर्दा अमेरिकाको ‘सिविल वार’ नै चल्यो जसले Continue reading →

~विक्रम सुब्बा~

म आफ्नै किसिमले घुम्छु भन्ने थाहा पाएर कहिले काहीँ सोध्छन् – ‘नेपालमा तपाइँको फेवरेट ठाउँ?’ म जवाफ दिन्छु – ‘पोखरा, गोदावरी र धुलिखेल ।‘ सोध्ने – ‘किन, कारण के हो?’ म – ‘यी ठाउँ सफा छन् । मेरो निम्ती सफा-सुग्घर भएर बस्ने मानिस सभ्य हो । यी तीन ठाउँमध्ये धुलिखेल पुगेपछि मेरो परिवारकै जस्तो होटल सन्चालकसँग बसेर खान्छु । उनका कुरा सुन्छु । उनका व्यवहारहरू अध्ययन गरेर होटल व्यवसायीका राम्रा पक्षहरु र सुधार गर्नु पर्ने पक्षहरू थाहा पाउँछु, सिक्छु ।‘ सोध्ने – ‘अरे किविजी, के त धुलिखेलमा फोहोर कतै कहीँ पनि छैन? धुलिखेलमा तपाइँलाई घरकैजस्तो खाना खुवाउँने को हो तेस्तो Guest friendly  होटल व्यवसायी?’’ Continue reading →