Author Archives: Editor

कविता : तेन्जिङ्गहरू सडकमा ओर्लेका छन्

~मणिराज सिंह~ पौरखी मन उचालेर स्वाभिमानी आस्था संगालेर घोडचढीहरू युद्धमा होमिएको बेला मुकुण्डो भिरेका जोकरहरू बाटो चौबाटो ढुकेर नौटङ्की गरिरहेको देखेर कुण्ठा र निराशाका चट्टानहरू खोपेर हिमालमा बाटो कोरिरहेका तेन्जिङ्गहरू

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : प्रतिक्षा

~आस्था के.सी.~ तिम्रो प्रतिक्षा गर्दागर्दै बगेर गयो बैंशालु उमेर । जमे आँशुका दहहरु, म रुदाँ रुदाँ लेघ्रो बसिसकेछ, परेलीमुनि । फेरी पनि मायाँलु म तिमीलाई पर्खेर बसेकी छु । म तिमी आउने बाटो हेरेर बसेकी छु ।।

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

पुस्तक समीक्षा : ‘नमेटिएका चित्रहरू’मा मरुभूमिका सुखदुःख

~गोविन्द लुइँटेल~ यात्राले मानिसलाई ऊर्जा र ज्ञान दिन्छ। जीवन र जगत चिनाउँदै मान्छेलाई खुशी पनि बनाउँछ। त्यही कारण मानिसहरू काम थाती राखेर अनि पैसा खर्चेर भए पनि देश–विदेश घुमफिर गर्न निस्कन्छन्। महालेखा परीक्षकको कार्यालयमा निर्देशक रहेका दामोदर पुडासैनी ‘किशोर’ले भने … Continue reading

Posted in पुस्तक समीक्षा | Tagged , | Leave a comment

समीक्षा : भारतमा लेखिएका नेपाली गजल परम्परा : सर्वेक्षण एवं प्रवृत्तिगत अध्ययन

~नवीन पौड्याल~ क)आमुख: मनका भावलाई सुन्दर रूपमा प्रस्तुत गर्ने एउटा माध्यम कविता हो।यो विधा सबैभन्दा लोकप्रिय,प्रयोगशील र लचिलो रहेको हुन्छ। यसका अनेक परिभाषा छन् र सबैलाई यहाँ प्रस्तुत गर्न सम्भव छैन। कविताका अनेक स्वरूप छन् र अझै नयाँ नयाँ स्वरूप … Continue reading

Posted in समीक्षा | Tagged | Leave a comment

स्रष्टा जीवनी : आदिकवि भानुभक्त आचार्य

~विजय सागर~ वि.सं. १८७१ आषाढ २९ गते आइतवारका दिन पिता धनञ्जय र माता धर्मावतीदेवीको कोखबाट भानुभक्तको जन्म भएको थियो । पिता धनञ्जय जागिरे हुँदा भानुभक्तको हेरचाह बाजे श्रीकृष्ण आचार्यबाट भएको थियो । पाँच बर्ष लागे पछि बाजे श्रीकृष्णले माघ शुक्ल … Continue reading

Posted in स्रष्टा जीवनी | Tagged | Leave a comment

लघुकथा : नेपाली नर्कालयमा यहाँलाइ स्वागत छ

~विदुर दर्नाल~ एक दिन एउटा मानिस मरेर नर्कमा पुगेछ । जब उ नर्कको पहिलो गेट छिर्यो एउटा ठुलो रुखको फेदमा टाँसेको टिनको बोर्डमा उसको आँखा पर्‍यो । त्यहाँ लेखिएको थियो “नर्कमा पाल्नुहुने सबै मनुष्य जाति लाई जुनसुकै देशको नर्कमा प्रवेश … Continue reading

Posted in लघुकथा | Tagged | Leave a comment

सूत्रकथा : पश्चाताप

~कुमार काफ्ले~ •सीताले छोरो नपाएको झोकमा रामले कान्छी श्रीमती भित्र्याउँछ। •नभन्दै कान्छीले घोर्ले छोरो पाउँछे। •छोरो अत्यन्त लाडप्यारमा हुर्कन्छ। •अचानक फैलिएको महामारीले कान्छीको ज्यान जान्छ।

Posted in सूत्रकथा | Tagged | Leave a comment

कथा : गणतान्त्रिक माछा

~ध्रुब सापकोटा~ स्कुलको आडमा मञ्च देखियो । पृष्ठभागमा तालहरू थिए : रारा, फेवा, फोक्सुन्डो र घोडाघोडी । नीलो पानी । कञ्चन पानी । ती तालहरूको तल एक्युरयिम देखियो । एक्युरयिममा सप्तरंगी गणतान्त्रिक माछा सलबलाइरहेका । बूढो रमायो । मञ्चमा ऊ एक्लै उभिएको थियो । चौरमा हेर्‍यो । चौर खाली … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कथा : ढोयो

~सूर्य सुवेदी~ बिर्खबहादुर लामिछानेलाई सबैले चिन्दछन् गाउँभरि नै । उसकी आमा मरेपछि बाबुले अर्की आमा अर्थात् सौतेनी आमा भित्र्याएपछि बिर्खेलाई छुट्टिएर गरिखाओस् भन्ने बिर्खेका बाबुको इच्छा छ। बिर्खेकी आमापट्टिबाट बिर्खेका दुइटी दिदीहरू पनि छन्, जो विवाह भैसकेर आआफ्नै घर गरेर … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

समीक्षा : पुराणको अन्यायमा परेका इन्द्र

~प्रदीप नेपाल~ हिन्दुहरूका एउटा देवताको नाम इन्द्र हो । इन्द्रको सामान्य चिनारीमा उनी असुरपुत्री शचीका पति हुन् । शचीलाई पनि उनले अपहरण गरेरै ल्याएका होलान् । उनी असाध्यै स्त्रीलम्पट पनि छन् । स्वास्नीमान्छे देख्नै नहुने । उनी अत्यन्तै काँतर पनि … Continue reading

Posted in समीक्षा | Tagged | Leave a comment

लघुकथा : जापान जाने धुन

~मधुवन पौडेल~ मेरो डेरा अगाडि एउटा सानो घर थियो चिटिक्क परेको। त्यो सानो घरमा दुई जोईपोइ र उनीहरूका दुई वर्षकी छोरी बस्थे। एक्कासी लोग्नेलाई धेरै पैसा कमाउने धुन चल्यो। स्वास्नी भन्ने गर्थी, ‘धेरै पैसा भएर के गर्नु? दुई जनाको जागिरले … Continue reading

Posted in लघुकथा | Tagged | Leave a comment

कथा : भित्तामा टाँगिएको तेलचित्र

~पद्मावती सिंह~ कम्पाउन्डको अग्रभागको एक टुक्रामा लहरै रोपिएका गुलाफका बोटहरूमा कैँचीले एकनाससित जथाभावी सुनाराजाले गुलाफका कोपिलायुक्त हाँगाहरू काटिरहेको हुन्छ। प्रत्येक कोपिलायुक्त हाँगा काटेपछि उसको ओठका किनारहरू कुटिल मुस्कानका साथ मुस्कुराउँछन्। सबै हाँगाहरू काट्न भियाएपछि उसले चोर दृष्टिले चारैतिर हेरेर सन्तोषको … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

गीत : खोलाको दुई किनार भो

~उषा शेरचन~ खोलाको दुई किनार भो तिम्रो र मेरो पिरती, हो मेरो पिरती कहिल्यै नमेटिने तृष्णा भो तिम्रो र मेरो जिन्दगी, हो मेरो जिन्दगी आफ्नो मुटु आफैले नै कुल्चेर हिँड्नु पर्‍यो

Posted in नेपाली गीत | Tagged | Leave a comment

एकाङ्की : नम्र विनम्र

~नन्दलाल आचार्य~ कर्णनाथ : ४५ बर्से अविवाहित युवक । शिक्षित, पठित र बेरोजगार युवक । बेला न कुबेला बोलिरहने । प्रेमसम्बन्धी विभिन्न विद्वान्को भनाइ ख्याल गर्ने स्वार्थविहीन व्यक्ति । कुरामा कुरा चल्दामात्र नत्र अरू पात्रहरू कर्णनाथका कुरामा ध्यान दिँदैनन् । … Continue reading

Posted in एकाङ्की | Tagged | Leave a comment

समीक्षा : देउखुरी उपत्यकाका थारू भाषी स्रष्टा र कृतिहरु

~छविलाल कोपिला~ थारू भाषाको छापा साहित्यलाई हेर्ने होे भने बढवा थारूको ‘बढक्क जोर्नी’ पहिलो प्रकाशित कृति मानिन्छ । जुन २००९ सालमा प्रकाशित भएको थियो । त्यसपछि २०१५ सालमा जीवराज आचार्यको ‘हम्र व, हमार वन्वा’ गीत संग्रह, २०१६ सालमा रूपलाल महतो÷बद्रीनाथ … Continue reading

Posted in समीक्षा | Tagged | Leave a comment

कथा : विकल्प 

~इस्माली~ हुन त यो धेरै पहिलेको कुरो पनि होइन र अहिलेको कुरो पनि होइन, बीचको कुनै बेलाको कुरो हो। हाम्रै जस्तै एउटा देश रहेछ। त्यही देशको एउटा गाउँमा एउटा किसान परिवार पनि बसेको रहेछ। सानो परिवार थियो, ठिक्कको। चिटिक्क परेको … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

निबन्ध : मूर्तिभञ्जकको मूर्ति

~खगेन्द्र संग्रौला~ अजङ्गको कदका रुपचन्द्र बिष्ट एक जटिल ग्रन्थि, एक रोमाञ्चक रहस्य, एक विचित्र मानवजस्ता लाग्थे। पहिलो पटक भेटेर तिनका लय नमिलेका कुरा सुन्ने जोसुकैलाई पनि लाग्दो हो— यो मानिस तामसी हो, सन्काहा हो अथवा यो ‘ठिस्’ हो। यसको दिमागका … Continue reading

Posted in निबन्ध | Tagged | Leave a comment

कविता : फाँसिको तख्तामा एउटा कविता

~अनिल नेम्बाङ~ यतिबेला फाँसिको तख्तामा छु। एक युग पहिले चिलको देश गएको थिएं, काग बनेर मैले देखें, -उसैको आकाशमा सारा तारा झुल्केको -उसैको आँगनमा सारा सयपत्री फुलेको -उसैको दलानमा चन्द्र सुर्य फक्रेको अनी बेस्सरी गाली गरेँ कंगालहरुलाई।

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : श्रीमतीको आमाको चिठी

~रामनाथ खनाल~ प्यारी छोरी, सम्झनाको अनन्त लहर असीम माया, खुशीको कामना सदावहार ! छोरी लेख्नु पर्ने त के छ र खास लाग्छ, मसीका डोबले गर्छन् कि उपहास बदलिएको ब्यथा पात्रहरूले एक्ल्याएको कथा नलेखुँ भन्छु आउँछ शब्द मनभरी नरोउँ भन्छु आँसु … Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

गीत : चिठी तिमीलाई लेखूँ भन्छु

~शंकर राजेन्द्र~ चिठी तिमीलाई लेखूँ भन्छु मनको कुरा मनमै रह्यो सम्झनाले सताई रह्यो यो आँखाले हेरी रह्यो मनको कथा लेखूँ भने अधुरो नै रहन्छ कि

Posted in नेपाली गीत | Tagged | Leave a comment

कविता : किन यति दुर्लभ छ आगो !

~शशि लुमुम्बू~ हे अग्निदेव! हामी त जाडोले लुगलुग काँप्दै हिउँको सिरकभित्र न्यानो सपना देख्दै भर्भराउँदो आगो खोज्दै कति वनजङ्गल चहार्‍यौँ कति लेक-बेँसी गर्‍यौँ तर, भेटिएन है आगो त! कतै पाएन है न्यानो त!

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : आशङ्का

~नारायण निरासी~ उडायो आँधीले पतकरसरी छप्पर पर बगायो बाढीले जिउधनसँगै गोठ र घर। दुखिन् मायादेवी सहन नसकी यो मन दुख्यो तराईको खम्बा ढलपल गर्‍यो ढल्छ कि अहो! डुब्यो कालापानी घरिघरि डुब्यो लक्ष्मणपुर सहारा खोज्दै छन् हरिपुरसँगै सन्दकपुर।

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : रूपचन्द्रसँग एउटा पटमूर्ख 

~अभय श्रेष्ठ~ हामी सानै छँदा पञ्चायती उत्कर्षको त्यो समय ‘थाहा’ आन्दोलनका सूत्रधार रूपचन्द्र विष्टबारे अनेक ‘किंवदन्ती’ सुनिन्थ्यो। जताततै भित्तामा ‘थाहा’ लेखिएको हुन्थ्यो। प्रजातन्त्र पुन:स्थापनापछि बिस्तारै उनी पुरानो किताबको आवरणजस्तै जनताको सम्झनाको पानाबाट च्यातिँदै गए। कुनै दिन मैले अंग्रेजी भाषामा महिला, … Continue reading

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged | Leave a comment

गजल : भारी छ अझै

~सुरज लम्साल~ गरीबको पिठ्यूँमा भारी छ अझै वर्गसङ्घर्ष देशमा जारी छ अझै लोकतन्त्र अनि गणतन्त्र आएपनि घुसखोरीदेखि अत्याचारी छ अझै

Posted in गजल | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : महाकवि : सम्झनाको तरेलीमा

~कृष्णप्रसाद पराजुली~ नदेख्तैका देवकोटा म पहाडबाट आएको पछीजस्तै थिएँ । गाउने लत त सानैदेखि लागेको हो । पछि कोरकार गर्न मन लाग्यो । म जे पाए पनि पढ्थेँ । नाम सुनियो- लेखनाथ, बालकृष्ण र लक्ष्मीप्रसाद नेपालका ठूला कवि हुन् । … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

गीत : यो एउटा सडकको कथा हो

~यादव खरेल~ यो एउटा सडकको कथा हो यो मेरो आफ्नै कथा यो यो मेरो छातीबिचमा सयौंले कुल्चिएको व्यथा हो सडकमा सबैको सबै कुल्ची हिंड्छन् विश्वास टेकी एक घाउ दिन्छन् कसैले देखेन मेरो कर्म के हो

Posted in नेपाली गीत | Tagged | Leave a comment

लघुकथा : कालो बिरालोले बाटो काट्दा

~अरुणबहादुर खत्री “नदी”~ बिहान घरबाट खाना खाएर आफ्नो कार्यालय जान लाग्दा गोंगबु चोक पुग्नु अगाडि कालो बिरालोले बाटो काट्यो । कालो बिरालोले बाटो काट्दा राम्रो हुंदैन भन्ने सोचेर केहीबेर म उभिए । अर्को मान्छे हिँडेपछि म पनि गोंगबु चोकमा पुगेर … Continue reading

Posted in लघुकथा | Tagged | Leave a comment

मुक्तक : मृगासनमा सिंहको आशन

~राजेन्द्र थापा~ मृगासनमा ढल्केर वस्दा, सिंहलाई दिनरात मोज हुन्छ सिंहको आसन छेऊ वस्दा, मृगलाई दिनरात वोझ हुन्छ सिंहलाई सन्काई सन्काई, जव मृगहरु ढालिन्छन्

Posted in मुक्तक | Tagged | Leave a comment

गीत : काँडा त बिझ्यो बिझ्यो

~आनन्द अधिकारी~ काँडा त बिझ्यो बिझ्यो विष त नभर न घाउ त लाग्यो लाग्यो नून त नछर न माया त मर्यो मर्यो भो अब हल्ला नगर न तिम्रो त जिन्दगीमा जता पनि बाटो शिरमा बेली फुलिदेला चमेलीको साटो

Posted in नेपाली गीत | Tagged | Leave a comment

व्यङ्ग्य कविता : आलुपाँडे–पुराण

~डा बमबहादुर थापा ‘जिताली’~ आचार आलु, विचार आलु, सदाचार आलु विवेक आलु, गतिमति आलु, सहमति आलु । जता पनि शान्ति आलु, सुरक्षा नि आलु नीति आलु, नियम आलु, दण्ड पनि आलु । पानी आलु, विजुली र पेट्रोल पनि आलु ग्याँस … Continue reading

Posted in कविता, हास्य - व्यङ्ग्य | Tagged , | Leave a comment

गीत : फेवातालको आँगनमा लै लै

~दिनेश सुब्बा~ फेवातालको आँगनमा लै लै माछापुच्छ्रे छायाँ जीवन मेरो सेती बगर बिना तिम्रो माया अन्धकारमा तिम्रो तस्वीर कोर्दै हार खाएँ बगरको पर्खाइमा बिसौं बहर गएँ

Posted in नेपाली गीत | Tagged | Leave a comment

गीत : म त भाग्दिन

~नरदेन रुम्वा~ केटा – म त भाग्दिन अब कहीँ मेरी मायालु जब मनले मलाई बाँधी सक्यौ । केटी – म त मान्दिन तिम्रो कुरा साँचो भनेर सयौँ चोटी धाँटी सक्यौ केटा – जुनेलीमा के छ केटी – तिम्रो छायाँमा जे … Continue reading

Posted in नेपाली गीत | Tagged | Leave a comment