~डा. सन्देश राज आचार्य~
(शिखरिणी छन्दमा)
छुदै माताजीका, चरणतलमा, जान्छु म भनी
रुदै आज्ञा दिन्छिन्, दुखित मनले, पुज्य जननी ।
म आएँ पाताल्मा, तर मन उतै, बाल्-हठ गरी
सयर् मै स्याङ्जाका, एक एक गरी, स्वर्ग नगरी॥
(१)
कुभिण्डे, नौडाँडा, सकल पथका, भीर पहरा
उकाली ओराली, अनि निकटका, स्वच्छ छहरा ।
छिचोल्दै राङ्खोला, अलि पर झरी, मिर्दि बगर
दिसिँकोट्, चापाकोट्, वरपर बिते शैशव-पला ॥
(२) Continue reading
~रामशरण बजगाई~
‘यो उज्यालो दिउँसोको भन्दा सेक्सी छैन !’ समुद्री जहाजभित्र भान्सातिरबाट निस्कदै गर्दा विन्नाले सोधी । पर्ल किनारमा ग्वान्झाउ शहरतिरवाट आएको उज्यालो बनावटी भएपनि सूर्यले आफैं छोडेझैं लाग्थ्यो । किनारमा छरिएको प्रकाशको रंग वेलावेला फेरिंदो रंगसँगै त्यो पुड्की चिनियाँ युवती घरी रातो वर्णकी लाग्थी घरी अनुहारमा निलो मादकता देखिन्थ्यो ।
छेउछाउबाट टिनएजरहरु हरिया, पहेंला, राता र अनेक रंगमिश्रित वत्तीको प्रतिछायाँ समुद्री किनारमा Continue reading
~मनु लोहोरुङ राई~ 
बुकी फूलेका ढिस्का
र गुराँसे जंगलहरु
स्मृतिबाट कसरी टाढा हुन्छन् र…?
आधाउधी रहरका उच्छ्वांसहरु-
जिन्दगी बाच्ने बहानामा
सिमाना काटेर समुन्द्र छिचोलिंदैमा-
सिमाना नाघ्नुभित्र
अनेकमा एक
र एकमा अनेक
जीवन कथाहरु गाँसिदो छन् | Continue reading
~सुजन मादेन~
भरखर झरी परेर रहेको हो क्यार बलेँसीमा तप्क्यानीहरू अल्छी लागी लागी तप्किँदै थिए। पल्लोपट्टि घरको भाले एकपल्ट पखेटा ठोकेर बास्यो। पारि स्याल पनि करायो एकपल्ट। त्यसपछि लगातार भुस्या कुकुरहरूको अल्छे भुकाइहरूको क्रम निकैबेरसम्म चलिरह्यो। उसलाई पटक्क निद्रा परेन अब। उ जुरुक्क उठ्यो, बत्ती बाल्यो र सिरानीमनिबाट एउटा फ्लेक निकालेर सल्कायो। उसले निकैबेर सोच्यो मन-मनै अनि आफै बर्बरायो ̵ “विनिता कसरी यहाँ छे अचम्म?” Continue reading
~इन्दिरा प्रयास~
गर्न जाने फूल्छ फूल यहि धर्तीमा
प्रयास गरी फूटाऊ मूल यहि धर्तीमा
वल्लो पल्लो गाउँ जोड्ने लक्ष भएमा
समानताको हाल पूल यहि धर्तीमा ।। Continue reading
~किरण टि लिम्बू~
नसोध मलाई कस्तो छौ भनि भन्नु नै बेकार छ,
तिरष्कृत जीवन बाँचेको भन्दा मर्नु नै स्वीकार छ ||
खुसीको रंगिन सपना भित्र बाँचेको संसारमा,
आँसुको तिक्त रोदन भित्र पीडाको झंकार छ || Continue reading
~तेजविक्रम कार्की~
म भन्दा पहिले उसैले छुन्छ
अग्लिएर जुन र घाम
फेरि पनि किन अझै उदास छ पहाड?
नापेर जिवनको गहिराई
उसैको आङ्मा परेको खोल्सि भित्र
चन्द्रमा कैद गरेर पानीमा
बनेकै हो ऊ एक जिवन्त प्रेमी
फेरी पनि किन ऊ निरास छ ?
सदियौ देखि आँखै अघिल्तिरबाट
बगिजाने नदीले सापटी लगेको जिवन कथा Continue reading
~सन्तोष गोयल~
अनुवाद : कुमुद अधिकारी
आज बिहान नास्ताको टेबलमा नै उनी कुरा गर्न चाहन्थिन् यद्यपि उनका मनमा रातभरि सैयौँ काँढाहरू बिझिरहे। अनेक लामालामा ठूला क्याक्टसहरू सरसराइरहे। उनले कोल्टे फेरिरहिन्।
वास्तवमा हिजो पूरै दिन साह्रै थकाउने साबित भएको थियो। हिजो नववर्षको पूर्वसन्ध्या थियो। जति कोसिस गर्दा पनि आफ्नो दैनिक रुटिन छाड्ने मोह उनी त्याग्न सक्तिनन् यद्यपि थाकेर चूर भएपछि अर्कोपल्ट घरमा पार्टी नराख्ने अठोट गर्थिन्। तर अक्टुबरमा दिल्लीमा दीपावलीको हङ्गामा सकिएपछि दिक्कलाग्दा दिनहरू बिताउँदा-बिताउँदै Continue reading
~रमेश पौडेल~
तिम्लाई केही हुनै हुन्न, मलाई हुन्छ के के
आफ्नो पीडा लुकाएर, मलाई टाढा देखे
तिम्लाई उता दुख्दा खेरी, मुच्र्छा पर्छु यता Continue reading
~रहन राई~
मेरो सहगामी!
थाहा छ…….?
यो कठिन यात्रामा हामी हुनुले
स्वच्छन्दता चुम्ने कुरामा म ढुक्क छु,
बसन्तसंगै हिमपात अनी
खडेरी त छदैछ, साथमा शारदी फल नभुल्नु है।
आए…अवसादपूर्ण पलहरु
खैर,
नरोकी यी वेगवान पाइला, Continue reading
~गिरिराज बाँस्कोटा~
आधा मुटु त्यतै तिर सरे सरे जस्तो लाग्यो
उनिलेनि मलाई माया गरे गरे जस्तो लाग्यो
अनायासै आ“खा जुध्यो, मुटु भित्र झस्का पर्यो
उत्पातमा बग्न थाले अरे अरे जस्तो लाग्यो Continue reading
~पुरुशोत्तम सुबेदी~
दुरान फर्कायर हो गएको । एघार बर्ष भए । काआत बनाएर आउछु भनेका छन । लोग्ने बिनाकी बुहारी- कसै संग हांसे पनि बोले पनि घरमा रिस गर्छन् । दाजुले फोन नगरे, पैसा नपठाए पनि नन्द मै माथि जाइ लाग्छिन । छोराले हप्ता दिन फोन नगरे सासु पनि संका काट्छिन । आफ्नो पोईलाई प्वाओ कमाउने अर्ती दियकी होली नि भनेर। बिबाह हुंदा म २२ बर्षकी थिएँ । अहिले त म सात कम दुई बीसकी पुगें । Continue reading
~गीता त्रिपाठी~
” ……… हेर न ! दिन बितेको पनि पत्तै हुँदोरहेनछ । हामीले तिमीहरुलाई छाडेको पनि डेढसाल बितिसकेछ । यहाँ त साल महिनामा बित्छ, अनि महिना दिनमा बित्छ । हप्ता बितेको पत्तै हुँदैन ।” चिठीका केही अंश पढिसक्दा मेरा गहहरु टल्पलाउन थालिसकेका थिए, यस्तो लाग्थ्यो- यी अक्षरहरु मसीले होइन आँसुले लेखिएका हुन् । त्यसैले पूरै पढ्ने आँटै गर्न सकिन । Continue reading
~बिक्रम श्रेष्ठ “सागर”~
विना योग, सत्सङ्ग र ध्यानले,
जीवन भयो बिरानो ।
सब रङ्ग गयो अब भङ्ग भयो,
जीवन भयो पुरानो ।।
शाश्वत सत्य मृत्युवरणको,
भुलेर जीवन बितायो ।
योग र ध्यान बिसेर्र जनले,
आफू आफैमा बिलायो ।। Continue reading
~सत्य नारायण रावत~
तिमि पनि क्रान्तिकारी म पनि क्रान्तिकारी
तिमि विचार को क्रान्तिकारी म मन को क्रान्तिकारी
तिमि तडक को क्रान्तिकारी म सदा को क्रान्तिकारी
तिमि सडक म उत्रिनु लाई क्रान्ति भन्छौ
म घर मै बस्नु पनि क्रान्ति भन्छु
तिमि जिन्दाबाद र मुर्दाबाद लै क्रान्ति भन्छौ
म मौन भै बस्नु पनि क्रान्ति भन्छु Continue reading
~नविन लोचन मगर~
कसलाई सोधुँ ?
चुड्कीको भरमा हिड्नु पर्ने
इशारामा चल्नु पर्ने
आदेश अर्कैको÷काम अर्कैको
आफ्नो बैस अर्कैको÷दिनरात अर्कैको
माम पाउन हात थाप्नुपर्ने
चेत अचेत नाम आए ढल्नैपर्ने
साँच्ची, म को हुँ ?
Continue reading
~घायलश्री~
फूलको हासो तिमी राख्नु काडा दिनु मलाइ।
कागज रैछ मेरो जीवन कोरीदिनु सलाइ।।
फूलसगै तिमी हाँस्नु बगैचाको माझ Continue reading
~राजु दाहाल~
उनी अनी म हामी निकै नजीकका साथी । म उनलाई सघाउन पाउँदा एकदम खुशी हुन्थेँ । हामी घन्टौँ एकान्तमा बसेर कुरा गथ्र्यौ भबिष्य र बर्तमानको अनि Continue reading
~माया एन्जेलु~
अनुवाद : कुमार लिङदेन ‘मिराक’
रात अझ लम्बिँदै गइरहेको छ
अन्यायको पीडाहरू झन दुख्दै गइरहेका छन्
खाडलहरू झन कालो हुँदै गहिरिँदै गएको छ
असमानताको पर्खालहरू अझ अग्लिइरहेका छन्
पर नीलो आकाश टुङ्गिने क्षितिजमा
कुनै साधारण मानिस पुग्न नसक्ने त्यो ठाउँमा
कुनै आत्मिक ज्ञानले मलाई बिस्तारै त्यहाँ पु¥यायो
जहाँ, Continue reading
~चंकी श्रेष्ठ ‘अभय’~
त्यो युवतीलाई भेटेपछि
मलाई बोध भयो –
धोकापूर्ण राजनीतिविरूद्ध
वेश्यावृत्ति पनि यो देशमा सशक्त कारबाही हो ।
जोन हब्सको पुस्तकभित्र
अलंकार पहिरेर सजिएको छ संविधानको आदर्श
भाषाको सुन्दर जलप लगाएर
संविधानको पुस्तकभित्र थुनिएको छ मौलिक हक
प्रजातन्त्र र समाजवाद यो देशमा
कट्टुसका त्यस्ता चिल्ला दाना हुन्
जसभित्र केवल ढुसी हुन्छ । Continue reading
~बुद्धि प्रसाद उपाध्याय~
पहिले
तिमि थियेउ शान थियो
छोरी चेली बुढा पाका
सबको ठुलो मान थियो
गाउँको धे………रै नाम थियो
साथि संगी सबै जुटथेउ
चाड-पर्ब रसिला हुन्थे
सबका मुहार हँसिला हुन्थे
जिउ डाल कसिला हुन्थे
हात्ती बोक्ने बल जुटथ्यो
बाँसका बोटमा चामल फलाउने
गजव गजवका सिप जुटथे
गाउँमा सहकालई थियो बाबु , Continue reading
~मदन मुस्कान खत्री~
के गन्थी अब बिबाहित भएपछि
नांगिएर बजारमा चर्चित भएपछि
इज्जत त देखिने मलाइ के देख्ती,
बिचरी योबनमा समर्पित भएपछि! Continue reading
~सर्वजीत थापामगर~
यो देशको आवाज जनताहरुको आवाज
बोलीरहेका छन् हिमाल तराई पहाड
लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल जिन्दावाद
राप्ती भेरी सुनकोशीले गीत गाए गणतन्त्रको
डाँफे मुनाल मयुरहरु तालमा नाचे गणतन्त्रको Continue reading
~गोपी मैनाली~
‘चिनारी हाम्रो धेरै पुरानो ….’ गुनगुनाउँदै कसैले ढोका ढकढक्यायो । अपिरिचत मङ्गोलियन कदको हृष्ठपुष्ट जवान व्यक्तिले मलाई परिचितले भैmँ हात समाउँदै कोठाबाट बाहिर निकाल्यो ।
‘जिल्लामा हाकिम भएर आउने, कोठामा गुम्सेर बस्ने ? फेरि अविवाहित पनि रहेछौ, हा हु गर्नुपर्छ । घुम्नुपर्छ, यसरी खाइन्छ जिल्लाको जागिर ? पागल बनिन्छ पागल यसरी बस्दा ।’
थप्दै गयो, ‘योजना अधिकृत रे । यस जिल्लाका मानिसले मात्र होइन, पात–पतिङ्गर पहरा, खोलानाला सबैले योजना अधिकृतलाई चिन्नुपर्छ । नत्र केको योजना अधिकृत ?’ Continue reading
~रामेश श्रेष्ठ~
हिउँ खोलाको पानी छुनै नहुने
लेकको भिरालो बाटो हिंड्नै नहुने
याकको गलामा लाएको घण्टी बज्छ टिङटिङ Continue reading
~सन्तोष स्पन्दन~
आँशुहरु त त्यसै-त्यसै झर्छन
बोलाउननै पर्दैन
दु:ख परेपनि झर्छन , सुख परेपनि झर्छन
नझरिकन बस्न सक्दैनन् आँशुहरु
आफु रित्तिने पिर गर्दैनन्
कसैले पुछोस नपुछोस बस्ता गर्दैनन्
कसैलाई रुवाउन वा हसाउन झर्दैनन
मृत्युको शोकमा झरोस
या हर्षको आनन्दमा Continue reading
~नविन लोचन मगर~
सारङ्गी तार बजाउँदै, गाउने दलित हुँ म
दुःखको पल बिसाउँदै, आउने दलित हुँ म
मुख बोल्दैन त्यो कुकुर, तर बस्छ चुलो छेउ
कुकुर भन्दा अपमान, पाउने दलित हुँ म Continue reading
~अतृप्त कमल~
खै! कसरी पुरा गरुँ?मेरा अतृप्त सपनाहरु ।
उठाउँ कि अझै छरुँ !मेरा अतृप्त सपनाहरु ।
न आँखैमा रमाउँछन् न मनैमा शान्त बस्छन्
जम्मा गरि केमा भरुँ!मेरा अतृप्त सपनाहरु । Continue reading
~विष्णु भण्डारी~
ऊ जाग्दा घाम निकैमाथि आइसकेको थियो। उसले बार्दलीबाट सुदूरपूर्वको आकाश हेर्योक। वैशाख महिनाको आकाश धुम्म थियो। सबैतिर सन्नाटा फैलिएको थियो। ‘वसन्तको बिहान पनि कस्तो उदेक लाग्दो!’ उसले मनमनै सोच्दै चुरोट सल्कायो। चुरोटको धुवाँ गोलो आकारमा लहरिँदै आकासियो। उसले धुवाँको पर्दाले छेलिएको क्षितिज हेर्योह। हेर्दाहेर्दै Continue reading
~प्रशान्त खरेल~
बेहोशिमा सम्हाल्लिने काम तिम्रो होइन भने
प्रतिक्षामा रूमल्लिने काम तिम्रो होइन भने
स्वार्थ लिप्सा मनमा पालि, निस्वार्थी छु भन्ने किन
त्याग थोप्पै गर्नुपर्ने काम तिम्रो होइन भने Continue reading
~हरिप्रसाद भण्डारी~
आफन्तहरूको दिनदिनैको कचकच सुनेपछि उसले रक्सी नपिउने निधो गर्यो ।
“भोलिदेखि खाइन्न क्यारे, ले माइली अझै एउटा थप ।” लरबरिएको स्वरमा भन्यो र रित्तो गिलास उठाएर एकपटक टेबुलमा ठोक्यो ।
“यी पाजी नेताहरूले माक्र्सवाद बुझेकै छैनन्, काँग्रेसीहरू पनि वी.पी.को अपमान गर्दै हिडिरहेका छन् ……..।” अस्पष्ट शब्दमा गुनगुनायो र एकैछिन रोकिएर थप्यो— “मलाई यिनले चिनेकै छैनन् । मेरा हातमा यो देशको बागडोर आउने हो भने मैले यो देशलाई स्वर्ग बनाइदिन्थेँ, तर के गर्नु अघि बढ्नै दिदैनन्, सालेहरू….।” यसो भन्दै यसो टाउको उठायो र पुनः माइलीलाई हकार्यो— “ऐ माइली ! अब तैले पनि टेर्न छोडिस् होइन । पख साला……..।”
“के को नटेर्ने हो ?” माइली झर्की र अगाडि थपी— “ऊ के त अगाडि, आँखा पनि बन्द भइसके हैन ?” उसले भर्खरको भाव बदलेर एकपटक खितित्त हाँसी । Continue reading
~भक्ति प्रसाद पौडेल~
हिउँदको पहारिलो घाममा
लामखुट्टेको भनभनले झै
घेरिएको छु म एउटा जिज्ञाषाले
नजिकै वनस्पतिको अनिकाल देख्छु
टाढा एकदुई ठुटा देख्छु वनस्पतिका
गमलाको बोनसाई उदास देख्दै छु
उसले सकिनसकी बच्चा जन्माएको छ खिनौटे
तिम्रो
अनुहारमा चमक छ
वर्णनमा उल्लास छ
चालमा जीतको झलक छ
सहरमा चर्चा चल्छ तिम्रो बोनसाइको
तिम्रो बोनसाइमा लागेको फलको Continue reading
