अक्षरगञ्जलाई थन्क्याएँ थाकमा। बासुदेवकोबाट ल्याएको मोक्षान्त:काठमान्डु फिबर-को सिल्भिया पढेर फेसबुक खोलेँ। सिल्भिया सिलिङफ्यानमा झुन्डिएकोले फ्यानसितै घुमेको दृष्यले आङ जिरिङ्ग भएको छ। फेसबुक खोलेँ अनि ग्रीन टि बनाउन थालेँ।
टि पिउँदै कवि भाइ ज्ञानेन्द्र यक्सोसित समावेशी सङ्कथनमा लागेँ। च्याट चल्दैछ ज्ञानेन्द्रसित मेरो। समावेशी र नागरीय जीवन सौन्दर्य-लाई विचार्दैछु म। हाम्रो चर्चा चलिरहेकै छ।
फेरि जनान्दोलनको कुरा छ नि के हुने हो? Continue reading
~सन्जीव बंकिम~
खुला मन्च तर्फ नारा जुलुस सहित् को ठुलो जन समुह लेन्डुप जिन्दाबाद लेन्डुप अमर रहुन लेन्डुप हाम्रा आदर्श हुन भन्दै अघि बढि रहेको देखिन्छ।
नजिकै उभिएको एक जना उनी हरुको प्रतिवाद गर्छ र भन्छ लेन्डुप राष्ट्रघाति हो जस्ले सिंगो देश बिलय गरायो । यो गद्दार हो ।
त्यो ब्यक्ति संगै रहेका का मानिस् हरू ले यो कुरो सुन्छन । Continue reading
~बिष्णु राई~ 
जिन्दगीका यात्राहरुमा हिड्दै जाँदा
जिन्दगी नै ठोकिएको थाहा भएन
हृदयका इछ्छाहरुलाई किच्दै जाँदा
उकालीमा घाम डुबेको थाहा भएन
दोभान पारी अँधेरीमा जिन्दगीलाई कहिले बिसाई हेरेँ Continue reading
~स्वप्निल स्मृति~
सर्वप्रथम त
कालो निलो क्षितिजबाट
विजुलीको चम्किलो हस्ताक्षर आइपुग्यो
र
प्रत्येकको निधारमा लेखिदियो क्रान्ति
त्यसपछि
चट्याङग्रस्त पहाडबाट
गर्ल्याम्म !
रुखहरु ढलेको आवाज
आइपुग्यो
Continue reading
~भूपेन्द्र काफ्ले ‘नयन’~
“…….आज डिसेम्बर २१ ,आज डिसेम्बर २१ ……..”
कसैले हल्ला गर्दै थिए र मान्छेका आखामा प्रष्टै भय देखिन्थ्यो | बिशेष गरि बिरामी र उनिहरुका आफन्तहरुमा अनि केहि मात्रामा डाक्टर र म जस्ता नर्सहरुमा पनि |
“तपाइलाई कस्तो छ ?”, वार्ड चेक गर्दै जादा एक बिरामीलाई सोधे |
“खै नानी बाचेकै छु भनु कि कालले लान सकेन भनु दोधारमा छु |” Continue reading
~भिमा राई ‘तोलाछा’~
तिम्रो विषाक्त शंकालाई
विश्वासमा परिणत गर्न सकेनौं
पूखौँदेखि चट्टान जस्तै
हिमालयको फेदमा अवस्थित
तिमीलाई हाम्रो उपस्थिति मिथक किन लाग्छ?
आवाजलाई दमन गर्न
पठाऊ पठाऊ तिमी Continue reading
~उमेश लुइटेल~
नयाँ स्वर्ग फक्राउने
फाइलहरु निलेर
आकाशिएका छन् पेटहरु ।
निर्लज्जताको खराउ पूजेर
ख्याउटे जिउहरु पुष्ट भैरहे
र रमाउँदै
अर्काको आँसुमा होली खेलीरहे । Continue reading
~शशी लुमुम्बु~
यस पृथ्वीमा —
तिमीजस्ता धेरै मानिसहरू बस्दछन्
तिमी जे सोच्दछौ
त्यो तिनीहरू पनि सोच्न सक्दछन्
तिमी जे बोल्दछौ
त्यो तिनीहरू पनि बोल्न सक्दछन् Continue reading
~आचार्य प्रभा~
धेरै आँखा आए यहाँ बास दिन्छु भनी
धेरै हात धाए यहाँ साथ दिन्छु भनी —
कस्को विश्वाश गरिकन बास माग्नु मैले
कस्को भर परिकन साथ माग्नु मैले — Continue reading
~महादेव अधिकारी~
म काठमाण्डौबाट भैरहवाको बसमा चढे। मेरो सिटमा एउटा बच्चा थियो र आडमा एउटा बच्चा काखमा लिएकी एउटी अधबैँसे नारी थिइन्। ती दुबै बच्चालाई काखमा लिनु भन्नपनि मानवियताले दिएन र म लामो यात्रामा उभिएरै जाने सम्भव पनि थिएन। ती दुबै बच्चा राम्रा भए पनि सफा थिएनन् त्यसैले काखमा लिउ-लिउ जस्तो लागेको थिएन। तर पनि बिबश भएँ म।
‘यो सिटकी छोरीलाई तपाई काखमा लिनुस् त्यो सानो छोरो मलाई दिनुस् त्यसो गर्दा ठीक होला एउटै सिटमा परिएछ’ मैले भने। मलाई त्यो बच्चा लिएपछि “मेरो सानू साथी” कथा को याद आयो अनि मैले रूमाल ले सबै भन्दा पहिला त्यो बच्चाको सिगान पुछिदिएँ। मिनिरल वाटरको बोटलमा भएको पानीले हल्का रूमाल भिजाएर Continue reading
~बिक्रम ज्ञवाली~
यस्तै घाम र गर्मी दिन थियो त्यो दिन पनि । एउटा कोठा अनि हामी चालिस जना । कुनामा थियो ट्वाइलेट / बाथरुम , त्यो पनि बिना ढोकाको र बिना भित्ताको । राति सुत्नु को त के कुरा राम्रो संग बस्न पाए भाग्य । सबको अनुहार हेर्थे एउटा अनौठो क्रोध र धृणा भरिएको देखिन्थ्यो ।
त्यो दिन मलाई पुलिसले पक्डेको तेस्रो दिन पनि थियो । राती दुई घण्टा मुस्किलले सु्त्ने पालो आएको थियो । तर के निन्द्रा लाग्नु । एक त लागु औषधको तलतल , अनि पुलिसले पक्डेपोछि घरमा के भयो होला भन्ने कुराको तनाव। दाई बिदेश गएको दुई हप्ता भएको थिएन । त्यति मात्र कहाँ हुनु मामाको छोराको बिहेको लागी आमा काठमाणडु जानु भएको थियो । घरमा भाउजु एक्लै । मलाई पक्डेको कुरो थाहा पाए कि पाएनन् ? सबैले थाहा पाएभने त्यो बिहेको माहोल कस्तो होला ? बिचरि आमाको ता झन् के होला ब्लड प्रेसेको औषधी खानु लागेको तिन बर्ष भो , यो कुरा थाहा पाउदा के होला ? Continue reading
~सुरेशजङ्ग शाह~
उफऽऽ.. एघार बज्न लागिसक्यो ! …हातको घडी हेर्दै छटपटाइरहेको हुन्छ विवेकचन्द । यतिखेर ऊ कोठामा एक्लै हुन्छ । सानो छोरा अभय पनि अघि नै स्कुलको होमवर्क सकेर खाइवरी सुतिसकेको छ । विवेकचन्द भने खानावाना बनाएर छोरालाई ख्वाइप्याइ गरे पनि आफू भने नखाएर निशाका लागि पर्खिरहेको हुन्छ ।
आजभन्दा साढे दुई वर्षअगाडि विवेकचन्दले ऋण सापट १२/१५ लाख खर्च गरेर निशालाई लन्डन पठाएको थियो । पेसाले नर्स रहेकी निशाले पनि लन्डन छिरेपछि दस ठाउँमा धाएर बल्लतल्ल एउटा केयरहोममा काम पाएकी थिइन् र बूढाबूढीहरूको स्याहारसम्भार गर्नुपर्ने उक्त केयरहोममा आफ्नो लगनशीलता र मेहनतले उत्तम काम गरी मेनेजर र सुपारभाइजर लगाएत सबै स्टाफलाई रिझाउन सफल भएकी थिइन् । फलस्वरूप Continue reading
~डा. आनन्द जोशी~
परिवर्तनको छालसँगै
सम्पूर्ण रुपमा स्वतन्त्र भएर बाँच्न खोजें मैले
बाँध भत्काएर
पर्खाल ढालेर
सिमाना मेटेर
मानौं म त्यो घोडा हुँ
जो आफूखशी बाँच्छ
आफूखुशी दौडिरहन्छ / उफ्री-उफ्री हिँड्छ
जसले अस्वीकार गर्छ लगाम लगाएर बाँँचिदिन / बाँच्न Continue reading
~प्रकाश सुनुवार ‘निराकार’~
हिजोको वास्तविक मुल्यमा
इच्छा अनुसार मुल्य बृद्धि गरेर
त्यसैलाई आज थोरै घटाएर
छुटको व्यापार चलाएको छ
सहुलियतमा युवाहरुले किनमेल गरिरहेका छन्
युवाहरुले पनि सहुलियतलाई प्रयोग गरिरहेका छन्
युवाहरु फाइदा लुटिरहेको ठान्छन्
तर छुटको व्यापार गर्नेहरुले उल्टो लुटिरहेका छन् । Continue reading
~रञ्जुश्री पराजुली~
डाँफे चरी भन्छन् जसलाई त्यो हो पंक्षीराजा
रमाउँदै बस्छन् डाँफे हिमाली क्षेत्रमाझ
दुई खुट्टा दुई आँखा दुई कान यिनका
रङ्चङ्गी सप्तरङ्गी प्वाँखे लुगा यिनका ।
प्वाँखे रङ्गी यिनका लुगा औधी राम्रा हुन्छन्
हिउँ पर्दा जाडो हुँदा बाक्ला प्वाँखले ढाक्छन्
यिनलाई देख्दा पर्यटक ज्यादै खुशी हुन्छन् Continue reading
~रुमन न्यौपाने ‘अमन्त’~
छेवैको गिलास तानेर पानी पिए । पानी धेरै चिसो थिएन । स्वाट्ट एकै सासमा त्यसलाई रित्ताई दिए । म भर्खरै एउटा भयानक सपनाले तर्सीएर ब्यँझीएको प्राणी । शिथील अनी सपनामा भाग्दा भाग्दा थाकेको आत्मा । मुटुको तेज घड्कनलाई समाल्दै म सिलीङ तिर सोझीए । उत्तानो छु अब बिलकुल एउटा सत्य जस्तो । कान्लाको डिल तिर उभिएर फाल हाल्थे । आकासको निलो पृष्ठभुमी संग समागम गर्थे । कहीले काही सोझै जमीन बाट बिना परिश्रम रकेट को झै तेज गतीमा गगनको उपल्लो छेउ समाउन पुग्थें । म माथी उठ्थे । जमीन भन्दा माथी । बन्धन भन्दा माथी । सामाजिक परिस्थीती भन्दा माथी, ब्यबसाएको बार भन्दामाथी । लाग्छ कहीले काही स्वास्नीको उपकार मन्दा माथी । सदैब जमीन भन्दा माथी बिचरण गर्थे सायद । यो बेग्लै रात थियो । मैले भयानक र भयाबह सपना देखेको रात Continue reading
~बिस्नु प्रवा सापकोटा~
म भित्र
सम्भावानाका ढोकाहरु बन्द छन भन्ठानेर
शहर बसेका
मुग्लान पसेका
मेरै कोखका उत्पादनहरु
आक्कल झुक्कल
पर्यटक झै म कहाँ आइपुग्छन
एक सागर पसिनासँग साटेको
एउटा क्यामरा बोकेर Continue reading
~शर्मिला खड्का दाहाल~
उसको टाउको जोडले दुखिरहेको छ । क्रोसिनले पनि उसको टाउको दुख्न कम भएको छैन । ऊ अस्पतालबाट आएको दुई दिन भइसकेको छ । तर पनि उसको मस्तिष्क अस्तव्यस्त छ । शरीर अस्वस्थ्य छ । शरीरको मात्र विमार भए डाक्टरहरूले निको पार्न सक्थे होलान् । तर मनको विमार निको पार्ने खै कहाँ छ र ठाउँ अनि कुन छ औषिधि – यदि पाउने भए ऊ घिस्रदै जान्थी होला । तर उसलाई थाहा छैन । बरु उसलाई उसको विगतले घिसार्दै पुर्याउँछ आफ्नो गाउँ इलाममा । जनयुद्धले देश जर्जर भएको बेला थियो । बन्दव्यापार केही चल्न सकेको थिएन । युवाहरू माझ छापामार हुनुपर्ने त्रासले दिनरात सताइरहन्थ्यो । भर्खर बिहे भएको थियो उसको प्रदीपसँग । गाउँघरमा माओवादीको जनयुद्धले नयाँनयाँ सन्त्रास फैलाइरहेको हुन्थ्यो । कहिले आक्रमणको हल्ला, कहिले चन्दाको Continue reading
निरंकुश हावाहरु !
म तिमीहरुलाई चुनौती दिन्छु
कि तिमीहरु
धारिलो झोंकाहरु बोकेर बज्र !
तर, शिरिषका रुखहरु
शिर नझुकाई उभिरहन्छन्
पुलिसका जुत्ताहरु
पानीलाई हिर्काइरहेछन्
पानीहरु बगिरहन्छन् । Continue reading
~आस्था के.सी.~
किन किन यो मनमा भित्रै देखी थकान छ ।
तिमी छैनौ र त यहाँ सब थोक सुनसान छ ।।
भन्नु केही पनि थिएन,जब तिमी नजिकै थियौं ।
टाढा छौ आज र त कुरा लम्बेतान छ ।। Continue reading
~सन्तोष चिमरिया~
फर्कदा ‘लुक्स’ तिलचामल भइसकेको थियो। १८ बर्ष सानो अबधि होइन । जादा झोला दुइटा थिए फर्कदा एउटा । जादा सपरिवार बिदा गर्न आएका थिए । फर्कदा बिरानो झै लाग्ने शहर नचिने झै गरिरहेको थियो । दोस्रो बिश्वयुद्ध पछि जर्मन फौजको एउटा सिपाही मस्कोबाट बर्लिन फर्केको जस्तो मनोदशामा संसार जित्न हिडेको म सबैथोक हारेर आफ्नै ‘ बर्लिन’ फर्कदै थिए ।जुनसुकै युद्धमा होस जीवन हार्नेहरुले सम्मानित स्थान पाउँछन् तर जीबनमा हार्नेहरुलाइ सहिदको सम्मान प्राप्त गर्ने सौभाग्य हुदैन । म आज आफुलाइ त्यही जर्मन सिपाही जस्तै अभागी अनुभव गरिरहेको छु ।
हामी दुई दाजुभाइ थियौ ।मैले आउदै छु भनेर खबर गरेको थिइन ।हामी बिच कुराकानी नभएको बर्षौ भइसकेको थियो । उसको मुलगेटको घण्टी बजाउनु अघि सम्म पनि मसंग हाम्रो अंशबण्डा नभएको तर्क Continue reading
~कुमार काफ्ले~
-सामन्तवादको विरुद्धमा सर्वहारा जनताले आन्दोलनको आँधी सिर्जना गरे र जनतासामू उसले घुँडा टेक्यो।
-तर फेरि उसले आफूलाई पुँजीवादको नयाँ स्वरुपमा बदल्यो अनि सर्वहारा जनता र मजदुरमाथि उत्पीडन र श्रमशोषण गर्न थाल्यो। Continue reading
~निश्चल काउचा~
देश बोक्ने काधहरु देखिन मैले यहा कतै
धुवै धुवा देखे मैले जव म उठे सवेरै
राज चलाउने सबै रैछन लुच्चा र लम्पट
देशलाई बनाएछन भालुको कम्पट
Continue reading
~Bikrant Koirala~
All the things seem so perfect, running smoothly, working out the way you had always liked it to be, but a deviation and it all changes. The temple you are building collapses all of a sudden when you are just about to finish it. A pinnacle at the top of its roof, you think and the next moment it falls down in front of your eyes. And not only just leaving you in the position you had started to begin but also stacking up the pile of its ruins and debris that you have to take care of.
The mark of the long incision on the left side of my right leg is still prominent. I run my fingers along the almost straight line and beneath it I can feel the steel strip that is holding Continue reading
~कुन्दन काफ्ले~
प्रेम रस वहाउँदै हिडेकी हे सुन्दरी ।
मलाई हेरी छड्के नजर नलगाउन घरी–घरी ।
छन् धेरै आफ्ना तिम्रा शुभचिन्तक वरिपरी ।
भीड यो शहरमा हेर छन् मान्छे थरी–थरी ।
क्षमाशील, त्यागी तिमी दया की मिसाल हौ ।
स्वन्दर्य कि रानी तिमी स्नेह की उछाल हौ । Continue reading
~दीपक घिमिरे~
‘ए बुढा, यो तीजमा तीन आनाको भए पनि तिलहरी बनाइदिन्छु भनेका हौ, तीज आउन एक हप्ता छैन, खै चालचुल गर्दैनौ तो ।’
घरको पेटीमा बसेर मकै खोसेल्दै गरेकी बसन्तीले ठट्टै ठट्टामा आफ्ना माग फेरि दोहो¥याई । पैला त रिसले कन्सिरी ताते, मुखमा गालीका शब्दहरु निस्कनै लागेका थिए, तर फेरि सोचें– हो त नि । भनेकै त हुँ यो तीजमा पक्का भनेर ।
‘यो साल नक्कली सुनको तिलहरी किनी दिन्छु, अर्को साल पक्का भयो ।’
‘भो त्यो जाबो नक्कली लाउनु भन्दा त नलाउनु बेश Continue reading
~कृष्ण वस्ती~
हिर्दयको पँधेरीमा पानी भर्दाभर्दै ।
परेलीमा लुक्नखोज्ने नानी चोर्दाचोर्दै ।।
गीत मैले तिमीलाई छोएँ एकैपल्ट ।
सम्झनामा आफैंलाई धोएँ धेरैपल्ट ।।
फूलजस्तो रुप तिम्रो बास्ना मग्मगाउँदो । Continue reading
~अनिल नेम्बाङ~
मलाई अध्याँरो मन पर्छ
अध्याँरोमा-
सुटुक्क तोङ्बा तान्न पाइन्छ
सोल्टिनीको मिठो सम्झना हुन्छ
आकाशमा जून-तारा फुल्छन् Continue reading
~नन्दलाल आचार्य~
पात्रहरू : सूत्रधार, सन्तोष, युवती, युवक र अधबैँसे आइमाई
(सुनसान सडक क्षणभरमै मान्छे नै मान्छेले भरिन्छ । कतै सडक रक्ताम्य छ, कतै सडक कालाम्मे छ । कतै सडक सुक्खा छ, कतै पानीले हिलाम्मे छ । एक्कासि सूत्रधारको प्रवेश हुन्छ । ऊ बोल्दै जान्छ । दर्शक बढ्दै जान्छन् । एकप्रकारले सडक जाम हुन्छ ।)
सूत्रधार : आदरणीय दर्शकवृन्द, सडकमा नै आज सबथोक हेरौँ । सडकमा नै सबथोक चिनौँ । सडकमा नै सबथोक देखाऔँ । सडकको व्यथा सडकमा नै बुझौँ । सडकको गीत सडकमा नै गाऔँ र मनमा सुन्दर आकाङ्क्षा भित्र्याऔँ । कर्ममा पारदर्शिता देखाऔँ । भोलिका पुस्ताका निम्ति यही सडकमा हिँड्ने पूर्वाधार आजै बनाऔँ । Continue reading
~रुमानी राई~
आयो रंगहरुको चाड होली
रंगाऔं तनमन रंग घोली
नाचौं गाऔं रमाऔं लौ झुमेर
जीवन हाम्रो आज हो कि भोलि Continue reading
~रामचन्द्र कार्की~
बास्ना पो दिउँ कसरी, ओईलाई सक्या फूल म त,
यात्रुहरु किन आउथे, भाँचिई सक्या पुल म त ।
स्वार्थी यो दुँनियाँमा, आफ्नै भाग खोज्छन् सव,
ओड्ने आशा कस्ले गर्ने, च्यातिई सक्या झुल म त ।
सवले लात्ती हानी हिड्छन, बगरको ढुङ्गो परेँ,
साथ पाउनु त लंका भयो, आखिर म त बुङ्गो परेँ । Continue reading
~अकेला यात्री~
मेरा साथी कहाँ छौ ?
म त यहीँ छु जहाँ तिमीले छाडिगयौ।
कबड्डी, डन्डीबियो पाखुरबोटेको
दुवाली, बल्छी राबुखोलाको
मन्दने दुवा र पौडी धोबीखोलाको Continue reading
