तिमीले दिएका चोटहरू
फूलभै सँगालेर
छातीमा नसमेटेको भए
म कसरी तिमीलाई
बारम्बार सम्भिmरहन सक्थैँ र ?
तिमी आगो बोल्थ्यौ
आँधी हिँड्थ्यौ,
र सुनामी उत्पातले
मलाई लथालि· पाथ्र्यौ
म त्यही आगोका शब्दमा
फूल सुम्सुम्याउँथे Continue reading →
फेरि भेट हुनुअघि
ओहो, केही ठेगान छैन
के–के हुने हो
तिम्रो–मेरो फेरि भेट हुनुअघि,
सरकारले दिएको पानीले
म मर्न सक्छु
म मर्न सक्छु,
बजारमा राखिएका विषाक्त औषधिहरुले
पुस्तक पसलमा सजाइएका Continue reading →
तिमी बुद्धको
स्वप्निल आँखालाई निहार
त्यहाँ शान्तिको
दिव्य सन्देश पाइन्छ
देश बनाउँदाबनाउँदै
वा देश बचाउँदाबचाउँदै
ती जो मरेर अमर बने
सहिदहरूलाई—
माया गर्ने
एउटा देश चाहिन्छ । Continue reading →
मरी–मरी बाँच्नु पर्ने कस्तो रहेछ कर्म मेरो
घरी–घरी नाच्नु पर्ने कस्तो रहेछ शर्म मेरो
सँधैभरी ढाँट्नु पर्ने कस्तो रहेछ धर्म मेरो
परी–परी साँच्नु पर्ने कस्तो रहेछ मर्म मेरो
दर्केपानी गाउँपालिकामा पनि चुनावको आगमनले निकै चहलपहल बढेको थियो । हिजोसम्म बा¥हमासे खेलेर दिन काटने लाठेहरू विभिन्न दलमा आबद्ध भई चुनावप्रचार–प्रसारमा लागेका थिए । हुन पनि बिहानको नास्तालगायत दिउँसो–बेलुकी मासुभात खान र टिल्ल मात्न पाएपछि अरू के चाहियो ? चुनाव नजिकिंदै जाँदा विभिन्न दलका नेता–कार्यकर्ताहरू बेला–कुबेला घर दैलोमा आएर भोट माग्न थालेका थिए भने कोही चाहिं हातमा लाठो बोकेर खबरदार भोट हाल्न जाने होइन भन्दै तर्साउन आउने गरेका थिए । कतिपय त गोठमा गयो गोठैमैं पुग्ने, खेतबारीमा गयो खेतबारीमैं पुगेर भोट माग्ने गरेकाले होला मतदाताहरू आजित भएका थिए। Continue reading →
पुरानो कुरा हो, एक चोटि राजा कुन्तिभोजकहाँ एकजना महान् तेजस्वी ब्राह्मण आए । उनको शरीर अग्लो तथा कपाल र दार्हीजु·ा ठूलो ठूलो बढेको थियो । उनी बडो दर्शनीय र भव्यमूर्ति थिए तथा हातमा दण्ड धारण गरेका थिए । उनको शरीर तेजोदिप्त थियो तथा मधुको समान पि·लवर्ण थियो, वाणी मधुरो तथा तप र स्वाध्याय नै उनको आभूषण थियो । ती ब्राह्मण देउताले राजासित भने– “राजन्, म तपाईंको घरमा भिक्षा माग्न आएको छु तर तपाईं वा तपाईंका सेवकहरूद्वारा मेरो कुनै अपराध गर्नुहुँदैन । यदि तपाईं Continue reading →
चढेको रेलको स्टेसन छैन ओर्लिने कहाँ हो ?
छुक छुक गरी चल्दै छ रेल, पुगिने कहाँ हो ?
…
माटोमा खस्ला छायाको चित्र बाटो छ अँध्यारो
चट्टान नाघे समुद्र आउँछ डुबिने कहाँ हो ? Continue reading →
भक्तिको लौह गर्दनको कसम !
आधा होसमा र आधा बेहोसमा हुँदै होइन
पुरै होसमा चौतर्फी सोचविचारका साथ
दुधको दुध,पानीको पानी बक्दैछु –
मेरो एक इन्च माटो मिच्यौ भने
म तिमीहरुको दुई इन्च गर्दन छिनाइदिनेछु
मैले टिस्टा नदी उकालो फर्काउन बाँकी नै छ । Continue reading →
पत्थरको मन किन आज
दिन–दिन पग्लदै छ
एक सुरमा बगेको खोला किन आज
दोबाटोमा पुगी अल्झेको छ
दिन विते रात अनि वर्ष वितिसके
सम्झना यो मनबाट कत्ति पनि हटेन Continue reading →
भर्खरै कक्षाभित्र प्रवेश गरेको एकजना युवक पातलो शरीर, गडेको आँखा, लामो नाक, छुस्स दाहृी बढेको, चप्पल लगाएको, लामोकपाललाई तेल लगाएर पछाडि फर्काएको, पाइन्ट बाहिरै कमिज, हातमा पुस्तक र कापी लिएको– मन तानियो ।
कक्षामा अन्य विद्यार्थीका तुलनामा ऊ भिन्नै देखिन्थ्यो ।
अगाडिको बेञ्च खाली थियो । विद्यार्थीहरु पछि–पछि बसेका थिए । ऊ सबभन्दा अगाडिको उक्त बेञ्चमा आएर बस्यो ।
उमेर सानै भएपनि उसको व्यवहार देख्दा परिपक्व लाग्थ्यो । ऊ निकै भावुक देखिन्थ्यो, उसको उदासिन चेहरा कालोपाटीतर्पm तेर्साउथ्यो । मैले पढाइरहदा उसले कापीमा टिपिरहन्थ्यो । Continue reading →
Cold snowflakes are falling
Making one feel warm
And I, remember you
In the moments of our first days
The first days of our meeting –
At that time
You were very soft and warm ! Continue reading →
कसैले मलाई खोलबाट निकालिदिए हुन्थ्यो
आफ्ना बलिष्ठ हातहरूले
मेरा तारहरूमा बेस्सरी हिर्काएर
झनझनाउँदा स्वरहरू फैलाइदिए हुन्थ्यो
कसैले मलाई खोलबाट निकालिदिए हुन्थ्यो
मलाई एउटा कोठाको अँध्यारो कुनामा
किच्रिक्क परेर
थन्किएर
दिन बिताउन मन परिरहेको छैन Continue reading →
जाजरकोटको रिम्ना पुगेपछि गाडी लैजान मिलेन । सानी भेरी नदीको झोलुंगे पुल तरेर हिँड्न थाल्यौँ सानो ब्याकप्याक बोकेर । खोतारे पुगेपछि जीप पाइयो । जिपले हामीलाई चिसापानी बजारसम्म लगिदियो । त्यसभन्दा अगाडि जान हिँड्नुपर्ने रहेछ । नदीको किनारै किनारको बाटो । नदीको बहाव, ढुंगाहरूमा पानी ठोक्किएको आवाज र त्यसले निकालेको सेतो फिँज, रूखहरूको हरियो–मन भुवा जसरी हलुकिएर उड्न पर्याप्त थियो । नदी होस् वा समुद्र र यसको किनार, यिनले मलाई बडो अनौठो किसिमले आकर्षित गर्दछन् ।
नयाँ ठाउँको भ्रमणले भूगोलको बारेमा मात्र जानकारी गराउँदैन, स्थानीय तहको सामाजिक, आर्थिक तथा सांस्कृतिक परिवेश समेत बताउँछ । मलाई यसरी सिकेको कुरा दिगो हुन्छ भन्ने लाग्छ । म समय मिल्नासाथ भ्रमणमा निस्कन्छु । Continue reading →
हामी कति सत्य बाँच्छौँ र कति भ्रम बाँच्छौँ जीवनमा ? अथवा हामीलाई बाँच्न कति सत्य र कति भ्रम चाहिन्छ ? म यिनै प्रश्नहरूको वरपिरि घुमिरहेको छु कति दिनदेखि । यसै प्रश्नको अल्झोमा अल्झन पुगेको छु र यो प्रश्न झन्झन् गहिरँिदै गएको देखेर झन्झन् अलमलिन थालेको छु । कहिलेकाहीँ त लाग्छ, म व्यर्थै यस्ता गहिरा र नचाहिँदा विषयहरूमा फसिरहेको छु । तर के गर्नु, यो फस्नु र निस्कनु आफूले चाहेर मात्र हुने विषय नभएपछि ।
जीवनमा एक ठाउँमा उभिएर एउटा सत्य स्वीकारेको तथ्य अलि पर पुगेर हेर्दा अर्कै देखिँदो रहेछ । अझ अलि पर गएर हेर्ने हो भने दृश्यको अर्कै पाटो देखिँदो रहेछ- झन् अर्को सत्य । यात्रामा हिँडेको यात्रुले हिँड्दाहिँड्दै दृश्यचित्र बदलिँदै गएर रोमाञ्चकता थपिएजस्तो जीवन पनि उमेरको प्रवाहमा बगेर जतिजति पर पुग्छ, त्यतित्यति नै सत्यको रूप, आकार र अर्थ बदलिँदो रहेछ । यात्रा अर्थपूर्ण लागेजस्तै जीवन पनि झन्झन् Continue reading →
– सानो छंदा नै उसको खोक्ने बानी थियो | चिंतासहित सबैले मन पराउँथे, औषधि-मूलो पनि गर्थे | माया गर्थे | हुँदा-हुँदा उसको बानी नै भैसकेको थियो | खोकी लागेको बहाना गर्ने र खोकिरहने |
– उसले खोक्दा आफ्ना नाता-गोता, ईष्ट-मित्र, छर-छिमेकी मात्र हैन सारा पल्टनै उल्टेर आउनथाले उसलाई भेट्न | ऊ खुसीले गद्गद हुन्थ्यो मान्छेहरू भेट्न आउँदा र औषधोपचारको सरसल्लाह गर्दा |
– उसको खोकी सबैको केन्द्र-विन्दु थियो | भूकम्पको केन्द्र-विन्दु बारपाकलाई पनि बिर्साउन सक्ने क्षमता Continue reading →
एक लिखित निर्देशनको
पालना नहुदै
अर्को आदेश आएको छ फैसलाको ,
जारी छन् जाहेरीहरु
अनुशासनविहिन हस्ताक्षरको अभिलेखालयमा
सम्पादित हुन् बाकी छ फूलले हालेको मुद्दा ,
सुनुवाई कहिले हुने हो थाहा छैन ,
अझै फूलले कति रगत बगाउनु पर्ने हो ,थाहा छैन !
युगौ भै सक्यो ,फूलले अधिकार माग्दै आएको , Continue reading →