Category Archives: स्रष्टा चिनारी

स्रस्टा वैयक्तिक विवरण : पोषण पाण्डे

Posted on January 29, 2023 by Editor

पोषण पाण्डे नाम – पोषणप्रसाद पाण्डे जन्म – वि.सं. १९८९, माघ १ गते, इन्द्रचोक, काठमाडौँ, निधन – वि.सं. २०४८, बैशाख ७ गते, काठमाडौँ, सेवा – बिद्युत प्राधिकरण, शिक्षा – स्नातक, विधा – कविता / कथा, अन्य संलग्नता –

Posted in स्रस्टा वैयक्तिक विवरण | Tagged , | Leave a comment

जीवनी : सन्तकवि ज्ञानदिलदास

Posted on September 27, 2021 by Editor

– प्रस्तुती : विनोद दाहाल पूर्वी नेपालको ओखलढुंगास्थित रुम्जाटार गाउँलाई आफ्नो कर्मथलो बनाउने एक प्रसिद्ध कवि हुन् ज्ञानदिलदास । उनी प्राथमिककालीन कवि हुन् । यो गाउँलाई कर्मथलो बनाए तापनि उनको जन्मथलो भने यहाँ होइन । उनी नेपालको सुदूरपूर्वी जिल्ला इलामको … Continue reading →

Posted in स्रष्टा जीवनी | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा जीवनी : स्व. इमानसिंह चेम्जोङ

Posted on June 14, 2021 by Editor

~इमानसिंह चेम्जोङ~ लिम्बू समुदायमा लेखनको महत्व बुझ्ने यस्तै थोरै व्यक्तिहरुमध्ये एक प्रमुख व्यक्ति हुन्– किरातोलोजिस्ट स्व. इमानसिंह चेम्जोङ । यिनै किरातोलोजिस्ट इमानसिंह चेम्जोङको गुरु मन्त्र थियोः भाषा संस्कृति जातिको पहिचान हो भने इतिहास मुहान हो । हुन पनि उनले आफ्नो … Continue reading →

Posted in स्रष्टा जीवनी | Tagged | 1 Comment

व्यक्तित्व समीक्षा : मिथिला सङ्गीत र महाकवि विद्यापति

Posted on June 29, 2020 by Editor

~धीरेन्द्र प्रेमर्षि~ राष्ट्रकवि माधवप्रसाद घिमिरे मैथिली भाषालाई गीत-सङ्गीतको भाषा भन्नुहुन्छ । मैथिलीलाई गीतको भाषा बनाउनुमा मिथिलाको गौरवमय संस्कृतिको विशेष भूमिका अन्य साहित्यिक विभूतिहरूमा भने महाकवि विद्यापति (ई.सन् १३६०-१४४८) को नाम पनि अग्रणी छ । उसो त त्यसपूर्व नै सिमरौनगढलाई राजधानी … Continue reading →

Posted in समीक्षा, स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : भोजपुरी र नेपाली भाषाका सर्जक गोपाल अश्क

Posted on April 19, 2020 by Editor

~मोहन दुवाल~ भोजपुरी भाषामा साहित्यका बिम्बहरू कोर्दै आएका सिद्धहस्त लेखक गोपाल अश्कले हिन्दी र नेपालीमा पनि तीखो कलममार्फत् आफ्नो साहित्यिक व्यक्तित्व देखाउन सफल छन् । गोपालप्रसाद सर्राफबाट गोपाल अश्कको नाम बोकेर साहित्यिक क्षेत्रमा देखापर्दै आएका यिनले भोजपुरी भाषामा धंधोर (५५) … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : समालोचनाकी देवी

Posted on February 18, 2020 by Editor

~सेवा भट्टराई~ लक्खीदेवी सुन्दास, २५ जेठ १९९१ – ३० साउन २०७६ । कोलकातामा जन्मिएकी लक्खी (बङ्गाली भाषामा लक्ष्मी) कालान्तरमा नेपाली भाषाको साहित्यमा सरस्वतीकै वरदान बनिन्। हँसिलो अनुहारमा सेतै फुलेको कपाल, लर्बरिएको बोली र धुमिल स्मृति । मैले दुई वर्षअघि सिलिगुडीको … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : कविताका सौरम्य स्पन्दन : प्रभा भट्टराई (आचार्य)

Posted on November 23, 2019 by Editor

~बाजुराम पौडेल~ ‘आफ्नो जन्मस्थान र त्यसको परिवेश नै अन्ततः सिर्जनाका प्रेरक स्रोत हुन् ।’ यो कुरा कसैले लेखिदियो । स्वीकार नगर्नु पर्ने कुनै कारण नहुन पनि सक्छ । यथार्थमा त्यही परिवेशको स्मृति शृङ्खालाले नै भोलिका लागि राम्रा कृति सिर्जना गर्दछन् … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : जनवार्ता पत्रिकामा चूडामणि रेग्मी

Posted on April 1, 2019 by Editor

~शम्भु प्रसाद ढकाल~ मेची महाविद्यालय भद्रपुरमा नेपाली विषयको पहिलो प्राध्यापक (त्यतिखेर प्राध्यापक नै भनिन्थ्यो)मा नियुक्‍त भएर २०२१ सालको असोज महिनामा भद्रपुर आएपछि भद्रपुरबाट युगज्ञान साप्‍ताहिक (२०२६ असोज)मा प्रकाशित गर्नु पूर्व साहित्यकार तथा प्राध्यापक चूडामणि रेग्मीले नेपाली साहित्य परिषद्, झापाको —मोती‘ … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : महानन्द पौड्याल : नेपाली साहित्यका एक महारथी

Posted on February 2, 2019 by Editor

नेपाली साहित्यमा महानन्द पौडयाल एक विशिष्ट कथाकार, अन्वेषक, निबन्धकार, चिन्तक, तार्किक र निर्भीक साहित्यकारको नाम हो। उनी 19 जनवरी, 1931 मा कालिम्पोङको  बमबस्तीमा बाबु खडानन्द र आमा विष्णुकुमारी पौड्यालको घरमा जन्मिएका हुन्। उनले औपचारिक शिक्षाका क्रममा त्रिभुवन विश्वविद्यालय, काठमाडौंबाट नेपाली … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : गीतका शिखर प्रतिभा कृष्णहरि बराल

Posted on January 11, 2019 by Editor

~डा. ईश्वरीप्रसाद गैरे~ नेपाली साहित्यमा कृष्णहरि बरालको व्यक्तित्व स्रष्टा व्यक्तित्व र द्रष्टा व्यक्तित्व गरी प्रकट भएको देख्न पाइन्छ भने स्रष्टा व्यक्तित्वका रूपमा यिनी कविता, गजल र गीत सिर्जनामा व्यस्त भएका देखिन्छन् । द्रष्टा व्यक्तित्वका रूपमा यिनी प्रखर आलोचक र समालोचक … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : प्रा.डा. माधवप्रसाद पोखरेल

Posted on December 25, 2018 by Editor

~डिसन कार्की~ भाषाविज्ञानका अथक साधक १. परिचय माधवप्रसाद पोखरेल (जन्म : वि.सं. २००५) नेपाली भाषा–साहित्य क्षेत्रका सुपरिचित नाम हो । उनी मूलतः भाषावैज्ञानिक, निबन्धकार, समालोचक, अनुवादक तथा अन्वेषकका रूपमा चिनिन्छन् । ‘सादा जीवन र उच्च विचार’का हिमायती पोखरेल भाषाविज्ञानका अथक … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा जीवनी : स्वर हराएका भजन शिरोमणी – भक्तराज

Posted on November 6, 2018 by Editor

~टिका भण्डारी~ भक्तराज ईतिहास: बि.स. २०५४ सालमा ठिमीको डबली परिवारद्वारा भजन शिरोमणि उपाधिबाट सम्मानित मानबिय संवेदनाका गीत गाउने लाखौँका प्रिय गायक हुन् भजन शिरोमणि भक्तराज आचार्य । बि.स. २०३० देखि २०४६ साल सम्मको सांगीतीक यात्रामा करिब ४५० वटा गीत हरु … Continue reading →

Posted in स्रष्टा जीवनी | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : आठपरियाका प्रा.डा. बाहुन

Posted on October 29, 2018 by Editor

प्रा. डा. टङ्कप्रसाद न्यौपाने काँधमा एउटा सामान्य झोला र त्यसभित्र हङकङे इष्टजनले उपहारमा दिएको ल्यापटप बोकेर टंक गुरु बिहानै इटहरीको जनता बहुमुखी क्याम्पसमा भाषाविज्ञान र पत्रकारिता पढाउन पुग्छन् । दिउसो हतारमै सार्वजनिक बस चढेर धरान आइपुग्छन् र, विद्यार्थीका थेसिस, कविता चाङ … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : लक्ष्मणप्रसाद गौतमको व्यक्तित्व

Posted on October 12, 2018 by Editor

~राजिन पनेरू~ लक्ष्मणप्रसाद गौतमको जन्म वि.सं. २०२० साल असोज २५ गते बागलुङ जिल्लामा पिता स्व. शशिधर गौतम र माता यमुना गौतको कोखबाट भएको हो । गौतमको स्थायी बसोबास चितवन जिल्लाको भरतपुरमा भए पनि हाल उनी कीर्तिपुरमा बसोबास गर्दछन् । नेपाली … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा जीवनी : सिद्धिचरण श्रेष्ठ : एक युगप्रतिनिधि कवि

Posted on September 16, 2018 by Editor

~दीर्घराज प्रसाई~ ‘क्यै हारेझैं, क्यै बिर्सेझैं, को त्यो पथमा आइरहेको ? सत्य नचिन्ने, झुट अँगाल्ने, गिर्र्दै तलतल म उठें भन्ने, मान्छे हो तर आत्माहीन, को त्यो पथमा आइरहेको ?’ युगकवि सिद्धिचरण श्रेष्ठको उपर्युक्त कवितापछि नाट्यसम्राट् बालकृष्ण समले त्यसको जवाफमा ‘केही … Continue reading →

Posted in स्रष्टा जीवनी | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा जीवनी : एक रात थियो….जितेन्द्र बर्देवा

Posted on September 13, 2018 by Editor

~गणेश रसिक~ वैशाखे पूर्णिमा भगवान् बुद्ध जन्मनुभएको पवित्र दिन । प्रसंग आजकै दिनको हो । दार्जिलिङ गिग कमान बस्तीको एउटा घर जहाँ आफ्ना परिवारसँग बस्थे— सहवीर बर्देवा र मनकुमारी दम्पती । सन् १९४२ बुद्ध पूर्णिमाकै दिन ती दम्पतीका कान्छा छोराको रूपमा जन्मेका थिए— … Continue reading →

Posted in स्रष्टा जीवनी | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : नेपाली साहित्याकाशका चम्किला तारा वासु शशी

Posted on August 13, 2018 by Editor

~प्रद्युम्न जोशी~ जीवन बुझ्न कविता बुझ्नपर्छ, कविता नै जीवन बुझ्ने सुन्दरतम् साधना हो, -बासु शशी प्रसिद्ध कवि एवं नाटककार वासु शशीको जन्म वि.सं. १९९३ चैत १३ गते पशुपतिको जयवागेश्वरीमा भएको थियो । नेपाली भाषा साहित्यमा उनले निरन्तर दिएको योगदान सधैँ … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : डा. शान्ति थापा

Posted on August 8, 2018 by Editor

पूर्वोत्तर भारतकी नेपालीभाषी महिला हस्ताक्षर नेपालबाहिर सबैभन्दा धेरै नेपाली साहित्य विकसित भएको भूमि भारतनै हो। दार्जीलिङबाहेक असम, मणिपुरतिर पनि नेपाली साहित्यका कामहरू भइरहेका छन्। यसमा दार्जीलिङले सबैभन्दा अगाड़ि बढ़ेर काम गरेको छ भन्दा अत्युक्ति नहोला। असमले पनि नेपाली साहित्यमा ठूलो … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged | Leave a comment

स्रष्टा जीवनी : गोपाल योञ्जन

Posted on August 8, 2018 by Editor

~नरेन्द्रराज प्रसाई~ जीवनीस्वर, सङ्गीत र शब्दका शिखर मेरो टोपी कैलाशको शिरजस्तो मेरो टोपी हिमाली भीरजस्तो कहिले पनि झुक्न नजान्ने कहिले पनि लुक्न नमान्ने मेरो टोपी नेपाली वीरजस्तो । (स्वर, सङ्गीत र शब्द : गोपाल योञ्जन) गोपाल योञ्जन नै त्यस्ता महान् … Continue reading →

Posted in स्रष्टा जीवनी | Tagged | Leave a comment

स्रष्टा जीवनी : शारदा अधिकारी

Posted on July 30, 2018 by Editor

~नरेन्द्रराज प्रसाई~ शारदा अधिकारी सरल भएर पनि क्रान्तिकारी थिइन् । उनी नरम भएर पनि जागरुक थिइन् । अनि उनी भद्र भएर पनि अन्यायको प्रतिकारमा उभिन्थिन् । त्यसैले उनी सानो उमेरमा नै प्रसिद्धिको उचाईमा पुगिन् । नेपाली भाषासाहित्यमा उनले जति लेखिन् … Continue reading →

Posted in स्रष्टा जीवनी | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : मुर्धन्य सङ्गीतकार स्व. चन्द्रराज शर्मालाई सम्झिँदा

Posted on July 20, 2018 by Editor

~टीका भण्डारी~ हामी नदीका दुई किनार हाम्रो संगम असम्भव छ, तापनि जीवनको आशमा यो मन गुमाउन मन्जुर छ…, मनमा माया तनमा माया…, सुनौला घाम झुल्केन…, आँखाहरूले रुन नखोजे… (कुमारी चलचित्र), चपलाअवला एक सुरमा…(भानुभक्त), मेरो माल मलाई फर्काइदे बाबु…(जीवनज्योति), ए मेरी … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged | Leave a comment

खोजपत्र : नेपालका प्रथम ज्ञात कवि अनुपरम

Posted on July 10, 2018 by Editor

~कृष्णप्रकाश श्रेष्ठ~ नेपालमा लिखित साहित्यको रचना लिच्छविकालदेखि नै अस्तित्वमा रहेको प्रमाण काठमाडौं उपत्यका र त्यसको सेरोफेरोमा उपलव्ध भएका दशौं शिलापत्रहरुले दिइरहेका छन् । प्राचीन यस्ता शिलापत्रहरु तिथिमितिसहि लिच्छवि राजा मानदेवको शासनकालतिरका मानिन्छन् । नेपाली विद्वान् धनबज्र बज्राचार्यले चाबहिलमा प्राप्त बौद्धचैत्यको … Continue reading →

Posted in खोजपत्र, स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा जीवनी : नेपालको इतिहासमा शिरोमणि बाबुराम आचार्य

Posted on June 26, 2018 by Editor

~दीर्घराज प्रसाई~ नेपालको समग्र इतिहासको अध्ययन तथा खोजमा इतिहास शिरोमणि बाबुराम आचार्यको निकै ठूलो योगदान छ । यसैगरी नेपालका निर्माता पृथ्वीनारायण शाहको पूर्खा बारेमा सत्यतथ्य खोज अनुसन्धान गर्नमा बाबुराम आचार्यको परिश्रमलाई बिर्सिन सकिँदैन । नेपालको इतिहासमा पृथ्वीनारायण शाहको पूर्खाको बारेमा … Continue reading →

Posted in स्रष्टा जीवनी | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : रमेश गोर्खाली – एउटा घुम्ती पुस्तकालय

Posted on May 29, 2018 by Editor

वीरगंजका रमेश गोर्खाली । अचेल जीविकाको लागि काठमाडौंमा बस्छन् । उनले वीरगंजमै जीविकाको स्रोत पाएको भए यही बस्थे होलान् । रमेश गोर्खालीको बारेमा यसरी किन भन्नुपर्‍यो ? यसका पछाडि मौलिक कारण र आधारहरू छन् । मैले उनलाई चालीसको दशकको मध्यतिरबाट … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : माधव घिमिरे : उन्नत सिर्जनकलाका धनी

Posted on May 21, 2018 by Editor

~डा. ईश्वरीप्रसाद गैरे~ नेपाली साहित्य जगत्मा एक कवि, एक खण्डकाव्यकार, एक गीतकार, एक गीति नाटककार र एक बालकवि तथा एक निबन्धकार हुँदै एक कथाकारजस्ता विधामा कलम चलाउने बहुमुखी साहित्यिक व्यक्तित्वका धनी प्रतिभा माधवप्रसाद घिमिरेले यी विभिन्न विधामा कलम चलाएका छन् … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged , | 1 Comment

स्रष्टा परिचय : बहादुरसिँह बराल मगर – एक परिचर्चा

Posted on April 30, 2018 by Editor

बहादुरसिँह बरालको परिचय बहादुरसिँह बरालको जन्म १९४७ साल बैशाख १५ गते तदनुसार सन् १८९० अप्रिल २७ मा तत्कालीन ब्रिटिस इन्डियन गोर्खा पल्टनको छाउनी पश्चिम काँगडा भाक्सु धर्मशाला (वर्तमान भारतको हिमाञ्चल प्रदेश काँगडा जिल्ला) मा भएको हो । बराल दम्पतीका तीन … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : कवि पूर्ण वैद्य

Posted on April 26, 2018 by Editor

~नीरज लवोजु~ कवि बासु शशीले पूर्णबहादुर वैद्यलाई पूर्ण वैद्य बनाइदिनुभयो। कुरा २०१४–१५ सालतिरको हो। नेपालभाषाको पनि राम्रो ज्ञान भएका कवि बासुकोमा ‘करेक्सन’ का लागि छोडिएको पूर्णबहादुर वैद्यको कविता शशी आफैले अनुवाद गरी बनारसबाट प्रकाशित हुने गरेको ‘उदय’ पत्रिकामा छाप्न दिनुभएछ … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा जीवनी : साहित्यकार विजय मल्ल

Posted on April 23, 2018 by Editor

~जयदेव भट्टराई~ दरबार हाइस्कुलमा कक्षा ७ मा पढ्दा तत्कालीन प्रभावशाली शिक्षक वासुदेव भट्टराईको चित्र कोर्दा झपारसँग प्रशंसित हुने विजय मल्ल ठूलै कलाकार हुनुपर्ने । भाष्बाण गर्दै, जेल सजायँ पाउँदै युवा अवस्था बिताउने विजय मल्ल ठूलै नेता हुनुपर्ने हो । नाटकको … Continue reading →

Posted in स्रष्टा जीवनी | Tagged , | Leave a comment

Biography : Lil Bahadur Chhetri : A Master Realist

Posted on January 17, 2018 by Editor

~Yuba Nath Lamsal~ Lil Bahadur Chhetri is a successful novelist in Nepali language, who has been popular for his lucid language, clarity in thoughts and coherent in ideas and presentation. As social, realist and idealist novelist, he does not impose … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : नेपाली रङ्गमन्चको एउटा अथक योद्दा : हरिबहादुर थापा

Posted on January 5, 2018 by Editor

~गणेश खड्का~ ” आजभोलि दुख्दैन गोडा मैनाकाँडो टेकेपनि रुन्छ मन चिरिन्छ छाती जोडी ढुकुर देखेपनि l “ राष्ट्रकवि माधवप्रसाद घिमिरेकृत बहुचर्चित गीतीनाटक ‘मालती मङ्गले’ मा समाविष्ट यो लोकप्रिय गीत सुन्दा त्यो जमानाको झझल्को आउँछ, जतिबेला नेपाली रङ्गमन्चमा उक्त नाटकको एकछत्र … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : देवकोटा मिल्किएका झिल्का

Posted on December 16, 2017 by Editor

~डा.शास्त्रदत्त पन्त ~ पाल्पाको सुन्दर श्रीनगर डाँडाको बिचममा ठाडोगल्लीबाट पद्योदय हाइस्कूल जाने बाटोमुनि उहाँको सानो घर थियो । तिनताक त्रिभूवन कलेजको आप्mनो घर थिएन । त्यही बिद्यालयमा बिहान कक्षा संचालन गरिएको थियो । कबि माधबप्रसाद देबकोटाले त्यही कलेजमा नेपाली पढाउनु … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment

स्रष्टा परिचय : चूडामणि खनालको खानतलाशी

Posted on December 11, 2017 by Editor

~शेषराज भट्टराई~ १. परिचय वि.सं. २००९ वैशाख १५ गते तनहूँ जिल्लाको जामुने गा.वि.स. को वडा नं. १, मानहूँ, गुणादीमा पिता पशुपतिनाथ खनाल र आमा खगमाया खनालको कोखबाट जन्मिएका चूडामणि खनालले त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट वि.सं. २०३२ सालमा मीमांसा दर्शनमा आचार्य र नेपाली … Continue reading →

Posted in स्रष्टा परिचय | Tagged , | Leave a comment
  1. Pages:
  2. 1
  3. 2
  4. 3