Category Archives: संस्मरण

संस्मरण / Memoirs

संस्मरण : बुर्का भित्रको जिन्दगी

~भूमि भण्डारी~ पहिलो पटक अफगानी महिलाहरुसँग साक्षत्कार हुदै थियो । मेरो धेरै किचकिच पछि डाक्टर बजीरले स्कूलका शिक्षिकाहरुका लागि पोलियोसम्बन्धी तालिमको आयोजना गरेका थिए । स्वास्थ्य सेवा विभागका प्रशिक्षक रमातुल्लाह खान सहजीकरण गर्दै थिए । मेरो काम तालिमको सुरुमा केही … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

युद्ध संस्मरण : पहिलोपटक एम्वुस थाप्दैगर्दा

~सरल सहयात्री पौडेल~ नाम मात्रपो नागीको लेक रहेछ, मलाइ लाग्छ यो त सम्पूर्ण सुन्दरताले भरिएको प्रकृतिको उपाहार हो । मेरो गाउँवाट सिधा उकालो हिंड्दा पाँच घण्टा जति लाग्ने यस लेकको नाम मैले सुनेको मात्र थिएँ, पहिलोपटक आइपुग्दै छु । मलाइ … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : “रक्तिम यात्रा” का अनुभव

~नारायण शर्मा~ देशमा संविधान निर्माण हुन नसक्दा जनताले रगत पसिना र आँसुसँग साटेर ल्याएका गणतन्त्र लगायतका हक र अधिकारहरूमाथि कालो बादल मडारिइरहेको छ । देशको राष्ट्रियता दिन–प्रतिदिन सङ्कटग्रस्त बन्दै गइरहेको छ । हाम्रँे राष्ट्रिय अखण्डता र जातीय सद्भाव छिन्नभिन्न हुने … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : धुवाँ, जिन्दगी र चंगा !

~राजेन्द्र पराजुली~ उडिरहेको चंगाको लयसँग मान्छेको मनलाई तुलना गर्दा उस्तैउस्तै लाग्छ मलाई । मन हरदम चञ्चल रहन्छ, तर चंगाको चञ्चलता हेर्न निश्चित समय आउनुपर्छ । मनको कुनै मूल्य छैन, चंगा मूल्यको परिधिमा कैद छ । म १० वर्षको छँदा एउटा … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : पिकीओतोको

~मनुजबाबु मिश्र~ पश्चिमी तटवर्ती महानगरको कार्यक्रम सकेर ‘मुनिराज’ सोझै आफ्नो भाइकहाँ आएर बसेको थियो । कामबाट छुट्टी लिएर भाइ चाहिँले दाजुलाई केही दिन त महानगरीका केही दर्शनीय स्थान, कला सङ्ग्रहालय आदि घुमाइदिएका थिए तर के गर्नु हेरेर नसकिने, घुमेर नसकिने, … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : काल नआर्इ मरिन्न

~दण्डपाणि जैसी~ त्यतिबेला म जनकपुरमा कार्यरत थिएँ। म र भगवान जी एउटा योजनाको नापी लिन बिहानै साइट जाने कार्यक्रम थियो त्यसैले हाम्रो ड्राइभर जनकलार्इ विहानै बोलाएका थियौं। बिहानको करीब पाँच बजे तिर चिया नास्ता तयार गर्न भनेर देवी म भन्दा … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : ‘झिङ्गेलाला हो झिङ्गेलाला’

~भूमि भण्डारी~ म यहां आएको भोलिपल्ट केन्याबाट आएकी सहकर्मीले सोधेकी थिइन् -‘तंलाई यहांका केटीहरु कस्तो लाग्यो’ भनेर । केटी देख्न पाएको छैन, कस्तो लाग्यो भन्दिनू । मैले त्यसै ‘राम्रा रहेछन्’ भन्दिएको थिएं । उनको अर्को प्रश्न थियो-‘नेपाल र यहांका केटीमा … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

युद्ध संस्मरण : दोरम्भाको यादहरु

~सरल सहयात्री पौडेल~ श्रावणमा भेल आओस या बाढी, असिना परोस वा झरि, आकाशमा कालै–कालो वादल लागेर हप्तौंसम्म सूर्यको अनुहार नदेखिएपनि कसैलाइ अनौठो लाग्दैन । प्रत्येक मिनेटमा काला वादलहरु एकआपसमा ठोक्किएर सुनिने चट्ट्याङको आवाजले पनि केहि प्रभाव पार्दैन । यहि शिलशिलामा … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : तमसो मा ज्योतिर्गमय

~नारायण श्रेष्ठ~ मान्छेको जीवन र नदीमा कुनै समानता छ भने त्यो हो- बहावको उतार-चढाव। कहीं उर्लंदै, कतै सम्हालिँदै तल-तल झर्दै नदी सौम्य समुद्रमा पुग्छ। त्यसरी नै जीवनको यो काया कहिले उकालीमा, कहिले गोरेटोमा, कहिले समथर मैदानमा। थाहा छैन, कुन मोडमा … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : बेसीशहरमा बरालिँदा

~किशोर दहाल~ मोहन वैद्य नेतृत्वको माओवादी र केही मधेसवादी तथा जनजाति केन्द्रित दलहरूले गरेको दुइदिनको बन्दले बेसीशहरमा नै रोकिनुपर्ने भयो । त्यसको सदुपयोग गर्न कतै घुम्न जाने कुरा भयो । पहिलो दिन बन्दको प्रभाव निकै परेको थियो । अन्तत: गाउँशहर … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : अतिथिदेवो भव

~निर्मोही व्यास~ निजी अतीतका अविस्मरणीय प्रसङ्गहरूको कलात्मक उत्खनन् हो संस्मरण । यो उत्खनन् कार्य एकमुष्ट रूपमा नभएर किस्ताबन्दीमा गरिन्छ । अझ त्यो किस्ताबन्दी पनि सिल्सिलेवार ढङ्गको हुन्छ वा हुनुपर्छ भन्ने पनि केही छैन । एकदम विशृङ्खलित तवरमा पनि हुन सक्छ … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : राजा ज्ञानेन्द्रसँगको भेट

~एल एन सुवेदी ‘हस्ती’~ मैले ज्ञानेन्द्र शाह राजा हुँदा दुई पटक भेट्ने मौका पाएँ । एक पटक बेलायतबाट आफ्नो उपचार गरी नेपाल फर्कने क्रममा दुबईमा ट्रान्जिट हुदै आएका थिए । दुबईको डेरा स्थित इन्टर कन्टिनेन्टलको होटलको सातौँ तलामा बसेका रहेछन् … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : स्मृति एकालापमा कवि कटुवाल

~अविनाश श्रेष्ठ~ समय बित्दै छ, कटुवाल दाइ। आफ्नो सम्पूर्ण निर्ममता र निष्ठुरतासाथ समय बित्दो छ। समयको अर्को मुखुन्डो ‘काल’ हो। कालको औपचारकि मुखुन्डो भिरेको समयले तिमीलाई बिताएको ३४ वर्ष पुगिसकेछ। कति छिटोछिटो कुदेको यो मेरो काल ! कहाली लाग्छ। यसले … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged , | Leave a comment

युद्ध संस्मरण : खारा मोर्चामा मेरो अभिभारा

~सुभेच्छा शाही~ प्रथम पटक हारिएको मोर्चामा पुनः दोश्रो पटक दुश्मनसंग युद्ध मोचार्मा जादाँको क्षण वास्तवमै अवस्मरणीय रहेको थियो । पहिलो पटकको हारले दोस्रो पटक थप शसक्त ढंग तथा अत्याधिक तयरीका साथ हाम्रो टोली सल्यानबाट रूकुम खाराको लागि हिंडेको थियो । … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : परदेशबाट देश हेर्दा

~भूमि भण्डारी~ नेपाल भन्दा फरक……….. म जोहानेन्सवर्ग बिमानस्थल ट्रान्जिटमा बिमान कुरीरंहदा देखि मेरो जस्तै वा मेरो भन्दा अलिक गोरो छाला भएको मानिस देख्न पाइंन । अग्ला, काला, ठूलो ओठ भएका पुरुषहरु, लट्टा पारिएको कपाल भएका महिलाहरु बिमानस्थल ’round कलयांगमल्यांग गरिरहंदा … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : भैंसीको दोहनः लोकतन्त्रको चिन्तन

~कृष्ण वस्ती~ कुरो २०३२ सालको हो ।मेरो अनन्य मित्र केशव पहाडीकी बहिनीको बिहे धरानबाट हुने भएकाले केशवका बा-आमा धरान आउनुभयो ।अब सात दिनसम्म केशब र मैले धनकुटामा उसको घर कुर्नुपर्ने भयो ।तसर्थ घर कुर्न हामी दुईभाइ चाहिं धनकुटा गयौं ।भान्सामा … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : पैसा भेट्टाउने तरिका

~किशोर दहाल~ आज घर छेउमै एउटा छेपारोलाई ढुङ्गा हानेर मारिदिएँ । मरिसकेको छेपारो जब उत्तानो पल्टियो । मेरो स्मृति पनि त्यसैगरि पल्टियो । छेपारोको सेतो काया जस्तै ‘ब्ल्याक एण्ड ह्वाइट’ भएर । * * * एउटा साथीले भन्यो– आज पैसा … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : मेरो खुुसीकाे हत्यामा ईश्वरको संलग्नता

~विक्रम पवन~ अाज ठ्याक्कै २६ बर्ष भएछ । अामा र मेराे भेट नभएकाे पनि । श्रावण महिना मेराे लागि कालाे महिना हाे । अझ श्रावण महिनाकाे १३ गते महाकालाे दिन । हरियाली हुनुपर्ने बन उजाड देख्छु। डढेलाे लागेकाे पाखा जस्तै … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : झुसिलकिरे पुराण

~मोमिला~ स्मृतिमै सही, आप्नै जीवनको रङ्गमञ्चमा झुसिलकिरा बनेर घस्रिरहेको अभिनेताका रूपमा आपूलाई आपैले दर्शक बनेर हेरिरहँदा आप्नो या जोसुकैको शरीरमा पनि एक किसिमको नकारात्मक तरङ्ग सञ्चारित भई इन्द्रियहरूले मन नपर्दो क्रियात्मक भाव व्यक्त गर्दछ र त्यसको असर स्वरूप वरिपरिको पर्यावरणीय … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : अमेरीकी हेलिकोप्टरमा सरर

~भूमि भण्डारी~ ‘यो के हो ?’ ‘पानी ।’ उसले मेरो कालो व्यागमा राखेको रातो बोतल हातमा लिंदै सोधेको थियो । मेरो जवाफ सगै उसले बोतल मै तिर बढायो र भन्यो – यो खोलेर पिउनुहोस् । त्यसले भनेको नमान्ने प्रश्नै आउदैनथ्यो … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : लज्जाबोध

~कृष्ण वस्ती~ अरुसँग लागेको लाज समयको बोक्रा फेरिएसँगै पचेर जान्छ ।तर स्वयंसँग लागेको लाजचाहिं जीवनपर्यन्त नपच्ने रहेछ ।आजभन्दा चारदशक अघि धरानमा पढ्दाको लज्जादायी कुरो हो ।प्रवेशिका परीक्षा सकेपछि केहीदिन धरानमा फुकेको भोटे कुकुरजस्तै स्वन्त्रतापूर्वक घुमेपछि मात्रै पहाड घर जाने विचार … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : भवानी घिमिरेसँग बिताएका केही क्षण

~गोपाल बराल~ म जोरपाटी गा.वि.स. कार्यालयको अध्यक्षको हैसियतले सेवाग्राही जनताहरूसँग छलफल गर्दै थिएँ । मैले कहिले काँही टेलिभिजनको पर्दामा झल्याकझुलुक देखेको अग्लो फूर्तिलो कमिज-सुरुवाल, स्टकोट लगाएर शिरमा नेपाली ढाका टोपी लगाएको पाको मान्छे मेरो अगाडि उभिएर “नमस्कार अध्यक्षज्यू,” भनेर हात … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : अरब, आर्यघाट र अरथी

~केशरी अम्गाईं~ म महानिर्वाणको सागर छेऊ उभिएको छु । देख्छु, ब्रम्हनाल नजिकैको मलामी घरमा आधा दर्जन मान्छेहरूको रुवाबासी । मन एकतमासको हुन्छ र सम्झन्छु भजनको एक अंश, ‘‘दुई दिनको पाहुना हौँ यो संसारको नाट्यशालामा…’’ मलाई थाहा छ जीवनलाई निस्सार देख्नु … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : लप्टनको होटेलमा देवकोटा

~अरविन्द रिमाल~ १. नेपाली साहित्यिक जगत्‌का शिखर पुरुष महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटाको अप्रतिम प्रतिभाको समुचित शब्दले यशोगान गर्ने पंक्तिकारको औकात छैन । अतः यस लेखमा महाकविको जीवनकालमा उसले देखेको, सुनेको केही रोचक प्रसंगको मात्र चर्चा गरिन्छ । २. १९९७ सालमा नेपाल … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : आत्मस्वीकृति: नयाँ अध्यायको

~प्रदीप नेपाल~ शरीर थाकेको हो कि मन थाकेको थाहा छैन । हिजोको तुलनामा शरीर थाक्ने समयचाहिँ भइसकेको छ । राजनीति गर्नेले थकाइ मान्नुहुँदैन भन्नचाहिँ सजिलै हुन्छ । तर, शरीर सिद्धान्त होइन, त्यो जीवविज्ञान हो । केटाकेटीमा त्यो घिस्रिन्छ । युवावस्थामा … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : एउटा यात्राको कथा

~जयराज भट्टराई~ क्रियाशिल नाट्य समूह शिल्पीसँग हाम्रो नयाँ राजधानी काठमाडौँ देखि उनीहरुको पुरानो राजधानी कोलकाता हुँदै प्राचीन अशोकनगरी उडिसासम्म जाने दुर्लभ मौका मलाई जुरेको थिएछ। त्यो यात्राले म कुवाको भ्यागुत्तोलाई आफूपर्तिरको पृथक दुनियाँ देखाइदियो। त्यो दुनियाँका मान्छे मजस्तो खाँदैनन्, मजस्तो … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : मन मष्तिष्कमा कपन

~गोपालप्रसाद पौडेल~ मन मष्तिष्कमा कपन करिव १५ वर्ष अगाडिसम्म महांकालको ओरालोवाट उत्तरतर्फ नियाल्दा हरिया फाँटका विचोविचबाट उठेर गोकर्ण सल्लाघारीमा गई निहरिएको भान हुने एउटा लामो थुुम्को नै कपनको प्रथम दृष्य परिचय थियो । पुरातत्वविद डा. सत्यमोहन जोशीका अनुसार कपनको मूल … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : मधुपर्कसित गाँसिएका सम्झनाहरू

~हरि अधिकारी~ साहित्यिक मासिक पत्रिका मधुपर्कसित मेरा मधुरतम् सम्झना गाँसिएका छन् । मेरो साहित्य – लेखन र मधुपर्कको प्रकाशन लगभग एकै समय, एक वर्षको फरकमा प्रारम्भ भएको सुखद संयोग पनि यस प्रसङ्गमा उल्लेखनीय छ । विक्रम संवत् २०२५ सालमा गोरखापत्र … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : भाई छैन, यो पटक तिहार पनि छैन

~क्रान्ति पराजुली~ भाइले फोन गरेको छ तिमीसँग बोल्छ रे । पोहोर सालको तिहारमा ठ्याक्कै भाइटिकाको साइत मै आमाले आफ्नो मोबाइल मलाइदिनु भयो । हेल्लो…। (म) दिदी… । भाइले दिदी भन्नासाथ म भक्कानिएँ ।त्यसपछि एकछिन मेरो आवाज बाहिर निस्किन सकेन ।आमा … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : रेलमा लम्पट, लबी र सार्त्र

~मनोज बोगटी~ बबाल कविता लेख्दै गरेका र हाइटमा चुलिँदै गरेका कविमित्र निमा शेर्पा 27 जुनमा कालेबुङ आए। कविताकुरामा कफिकप रित्तियो। चिलड्रेन्स अफ गड नामक डोकुमेन्ट्रीले कलात्मकरुपले टिपेको नेपालको आर्यघाटमा जीवन गुजार्नेहरूको पीडाले हामीलाई कसरी हल्लायो, कुराको चुरो थियो। नेपालका राम्रा … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

युद्ध संस्मरण : जाजरकोटको एक महिने यात्रा

~मौसमजी भण्डारी~ २०६२ साउनमा माओवादी छापामारले कालिकोट सेनाको पिली ब्यारेक आक्रमण गरी ध्वस्त बनायो । एक दर्जनभन्दा बढी छापामार र सेनाका ६२ जनाले ज्यान गुमाए । कैयौँ अत्याधुनिक हतियारसहित ६० जनालाई छापामारले नियन्त्रणमा लिएको समाचार पत्रपत्रिकाहरुमा हटकेक बनिरहेको थियो । … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : कमैया र कवि

~निभा शाह~ ए! ज्यामीहरु तिम्रा बच्चाहरु भोकले मरुन् या कुपोषणले मरुन् या त तिनका आमाहरु भोकले सुकेर काँटा बनुन् हेर त, मैले यति भन्दा भन्दै भुइँमान्छेहरु चिसो सिरेटोले भकाभक मरे ए! ज्यामीहरु यही त गुलामी हो यही त दासता हो … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment