Author Archives: Editor

कविता : मतदान

~हरिभक्त सिग्देल “महेश”~ मतदान छ यो देश दान नै आत्मा ठान्दछु सधैँ झुठ सधैँ ढाँट कत्ति खप्नु म जान्दछु । बाँडेर सपना सारा देश स्वर्ग बनाउने जनताका सधैँ चिन्ता नेता दुस्ख बढाउने ।। हौँ अमर म मर्दिन लान सक्छु सबै … Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

चिन्तन/खोजपत्र : बुद्धको बाटो

~हरिभक्त सिग्देल “महेश”~ महामानव बुद्धको जन्म ई.पू. ५६३ मा वैशाख पूर्णिमाको दिन लुम्बिनीको बनमा एउटा शाल वृक्षको मुनि भएको थियो । शाक्य क्षेत्री सूर्य वंशमा उनी जन्मेका थिए । उनका हजुरबुवाको नाम सिंह र हजुरआमाको नाम कञ्चना हो । राजा … Continue reading

Posted in खोजपत्र, विचार मन्थन|चिन्तन | Tagged | Leave a comment

निबन्ध : सारै जेठा–जेठीहरू

~श्यामप्रसाद~ एकजना साथीकहाँ नब्बे वर्ष नाघ्नुभएका बासँग भेट भयो । उहाँको स्वास्थ्य राम्रै रहेछ । हिंडडुल–कुराकानी आदि आवश्यक काम जति जम्मैजसो गर्न सक्नुहुँदोरहेछ । मलाई निकै खुसी लाग्यो । सारै बूढो भैसक्ता पनि मानिसले यस्तै निरोगी र हँसिलो–रसिलो रहिरहन सक्ने … Continue reading

Posted in निबन्ध | Tagged | Leave a comment

कविता : राप

~पुरुषोत्तम सुवेदी~ टेलिफोनको तारमाथि नाचे भँगेरा, काग र धोबिचरा अनि बगे आवाजहरू भित्रभित्र प्रेम, करुणा र कोमलताका सहअस्तित्वको सद्भावसाथ अर्कातिर बगे पूरै दम्भसाथ दलाली, व्यभिचार र पतनका विषालु झुसिला डकारहरू पनि । भोका मान्छेको पेटभित्र

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

खोजपत्र : कर्णाली साहित्यमा चराचुरुङ्गी र कीट पतङ्गको स्थान

~रत्नाकर देवकोटा~ नेपालको भाषिक, ऐतिहासिक, सांस्कृतिक क्षेत्रमा कर्णाली प्रदेशको महत्वपूर्ण स्थान हुनुका साथै प्राकृतिक र भौगर्भिक क्षेत्रमा पनि यस प्रदेशको उत्तिकै गहकिलो स्थान छ भन्ने कुरामा कर्णाली प्रदेशमा पाइने विभिन्न जीवजन्तु, चरा–चुरुङ्गी र कीट–पतङ्गसम्बन्धी उखान, गाउँखाने कथा, लोककथा, लोकोक्ति र … Continue reading

Posted in खोजपत्र | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : पशुपति दर्शन, जुत्ता चोर र खाली खुट्टा

~फणीन्द्रराज खेताला~ म सधैंजसो, बिहान चार(साढे चारको बीच उठेर आफ्नो नित्य क्रिया स्नानबाहेक सबै सकेर केवल दश मिनेट धूप बालेर गुरुले दिएको मन्त्र जप्छु र आफ्नो कोठामा राखेको तस्विरमा घुमाउँछु, नमस्कार गर्छु अनि लुगा लगाई पशुपति दर्शनको लागि घरबाट निस्कन्छु … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

कथा : च्यान्टीको अधिकार

~मञ्जु काँचुली~ फागुनको बेहद शीतल र शान्त रात थियो त्यो । पोखरा शहरको माझ बस्तीको एउटा आधुनिक बङ्गलामा उसकी स्वास्नी च्यान्टी मगर्नी गहिरो निद्रामा मस्त निदाइरहेकी थिई । यो बङ्गला उसको लोग्नेको हवल्दार काका (उमेरमा ऊभन्दा निक्कै कान्छो) ले किनेको … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

समीक्षा : लमजुङ्ग, ठाडो भाखा र द्यौबहादुर !

~बद्रीनाथ भट्ट~ नेपाल अधिराज्यभित्र केवल लमजुङ्ग जिल्लामा परम्परागतरूपमा रहँदै आएका दुरा जनजातिको बारेमा थोरै मात्र अध्ययन अनुसन्धान भएको छ । जसले गर्दा दुरा संस्कृतिभित्र लुकेका महत्वपूर्ण प्रतिभाहरू ओझलमा परेका छन् । हुन त नेपालको शाहवंशीय राजाहरूको पुर्खाहरूमध्ये यसोव्रह्मा शाहलाई कास्कीबाट … Continue reading

Posted in समीक्षा | Tagged | Leave a comment

चिन्तन : ज्ञानीहरू संभव भएसम्म अर्काको उपकार गर्छन्

~रत्नबहादुर बस्नेत कुरूपी~ भनिएको छ, ‘जसरी अन्धाका लागि यो जगत् अन्धकारमय छ, स्वस्थ आँखा हुनेका लागि प्रकाशमय छ ।’ त्यसरी नै अज्ञानीका लागि यो जगत् दुःखको समूहमय छ र ज्ञानीका लागि सुखमय छ । यसबाट ज्ञान नै सुखको कारण हो … Continue reading

Posted in विचार मन्थन|चिन्तन | Tagged | Leave a comment

अनुभूति : प्रेमको हत्या

~श्री कृष्ण श्रेष्ठ ‘साँखु’~ कुरा थियो ०५४ साल मंसिरकोः– म साथीहरुसित एकदिन चाँगुनारायणमा घुम्न गएको थिएँ । घुम्ने क्रममा कत्तिको नजर ममा र मेरो नजर कत्ति मानिसमा यसको केहि लेखाजोखा नै छैन । तर यत्तिकैमा मेरो नजर एउटी युवतीको नजरमा … Continue reading

Posted in अनुभूति | Tagged | Leave a comment

कविता : जीवन

~श्री कृष्ण श्रेष्ठ ‘साँखु’~ बरदान हो हाम्रो जीवन जसरी पनि जिउनुपर्छ । मुस्कान मात्र होइन जीवन आँशु पनि पिउनु पर्छ ।। ढुंगा, माटो हो जीवन

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कथा : रातो ओढारको फूल

~प्रदीप नेपाल~ साँझभर गज्याङगुजुङ भैरह्यो। त्यसैले पनि पासाङ रामरी निदाउन सकेन। मनको दुखाइले उसको निद्रालाई त्यसै पर पर भगाइरहेको थियो, त्यसमाथि दुर्वासा गड्याङ गुडुङ गरेर वर्षिन थालेपछि उसलाई निदाउनै मन लागेन। पल्लो खाटमा दुर्वासा सुतेको थियो। पासाङलाई डाहा लाग्यो दुर्वासाको … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कथा : आधुनिक नेताको अवतरण

~प्रदीप नेपाल~ २०६० सालको वैशाखको कुरो हो यो। मौसम नराम्ररी बिग्रिएको थियो। चैतमा पनि नचलेको हावा हुडरीले धर्तीलाई तहसनहस पारेको थियो। मडारिएको बतासले मान्छेलाई फनफनी घुमाएर मार्ने, ठिङ्ग उभिएको रूखलाई मर्याक मुरूक पारेर लडाइदिने अनि ओतमा बसेको बेसहारालाई कच्याक किचिक … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कथा : माओवादीको लस्कर

~प्रदीप नेपाल~ टाँकिचौरको ओरालोमा घामले बेस्सरी हानेको छ। रूखहरू पनि प्याक्प्याक् परिरहेका छन्। अहं, एक पित्को हावा चलेको छैन। उहिले केटाकेटीमा पढेको एउटा कथालाई ओरालो झरिरहेकाहरूले पालैपालो सम्भि्कए। घाम र बतासको कथा … एकादेशमा एउटा घाम थियो र अर्को एउटा … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कविता : झुसिल्किरे ताराहरू चबाइरहेछन्

~वासु शशी~ झुसिल्किरे ताराहरू चबाइरहेछन रातका तिमिरे पातहरू ! म अनुभव गरिरहेछु मलाई भोली बिहानको कुनै जरूरत छैन ! यो धमिलो चन्द्रमा केही बेर मेरो जुत्ता लगाएर जानेछ ! वर्तमान सिध्दिँदै जानेछ मेरो मुटुबाट

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

जातक कथा : घमण्डी बँदेल

एउटा सिंह हिमालयको गुफामा बस्थ्यो । गुफा नजिकैको वनमा बँदेलको बथान पनि बस्थ्यो । एक दिन सिंह जानवर मारेर पेट भरिएपछि नजिकैको पोखरीमा पानी खान गयो । पोखरीको नजिकै एउटा मोटो बँदेल चरिरहेको उसले देख्यो । पेट भरिएको हुनाले सिंहलाई … Continue reading

Posted in जातक कथा | Tagged , | Leave a comment

कविता : उदास जिन्दगी

~राजेन्द्रप्रसाद अर्याल~ आगोमा फ्याकिएको रवरझैँ खुम्चिएको नीमको मन्जनभन्दा तीतो पिठ लागेको खच्चरझै अरर्रिएको ऐनासरी झर्लम्म फुटेको हुरीले उँडाएको पत्कर बनी कोलमा निबुवा झैँ निचोरिन बिवस दु:खी र उदास जिन्दगीमा पनि जीजीविषा पलाउँदो रहेछ। दमको रोगिलेझैं हर पल सुसाउँदै

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

गजल : दाउ चाल्यौ तिमीले

~ममता मृगतृष्णा~ आफ्नै बाजी जित्ने दाउ चाल्यौ तिमीले प्रेमको आगो झोसी झोसी गाल्यौ तिमीले सपना सारा मिठा थिए बुनिएका सजिएका इच्छा माथी वासनाको दिप बाल्यौ तिमीले

Posted in गजल | Tagged | Leave a comment

कविता : धन्य शहर

~नेकी धनेन्द्र~ धन्य शहर वर्षौ देखिको मेरो रहर आज पुरा हुँदैछ चितुुवा जस्तै सिकारका लागि निर्दोष मान्छेलाई दोवेर बसेका अपराधिहरु पालेको रैछस धन्य शहर वर्षौ देखिको मेरो रहर आज पुरा हुँदैछ बकुल्ला जस्तै माछा मार्ने

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कथा : चिताको ज्वाला

~गुरुप्रसाद मैनाली~ “शशी ! बिहे गछ्र्यौ ?” “अनुहार नपरेको मुख !” शशीले चोसो पसारेर भृकुटी खुम्च्याएर आँखा तर्दै भनिन् । “भन्दिनौ पोक्ची ! ल्याऊँ गँगटो ? “सानुदाइ ! बिन्ती छ, भन्छु ।”

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कथा : चन्द्रवदन

~विश्‍वेश्‍वर प्रसाद कोइराला~ चन्द्रवदनलाई आजकालका त्यस्ता गुण्डादेखि रिस उठ्यो । कात्दाकात्दै छोडी, “हरे हरे, के गरेको, पशु !”, भन्दै छोरीलाई तान्दै कोठाभित्र लगी । “कति चाँडै लेगा मैलाउँछेस्, जानु पर्छनी धुलामा !” भन्दै छोरीको लुगा फेरिदिन थाली । लुगा लगाई … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कथा : दोधार

~माधव सयपत्री~ म आफ्नो काममा तल्लीन थिएँ । उसले कुन बेला यो पत्र मेरो ब्युटिपार्लरअगाडि छाडेर गयो, मैले पत्तो पाइन् । पत्र मेरी बैनी प्रतिभालाई सम्बोधन गरी लेखिएको छ । यो चिठी भेटेपछि म एकदमै दोधारको स्थितिमा छु । के … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कथा : जालन्धरी प्रेमी

~अप्सरा लावती लिम्बू~ हप्तादिन अघिदेखि उपहार बेच्ने पसलहरू रातो रंगले सजीसजाउ भएकाछन्। फुल बेच्ने दोकान अंगालो भरीभरीका गुलाबका गुच्छाहरूले भरीभराउ छ। मुटुका आकारमा फुलाइएका बडेमानका राता बलुनहरू हावामा झुलीरहेका छन्। व्यस्त सडकमा तछाडमछाड गर्दै हुँइकिरहेको एउटा बसको झ्यालबाट कार्यालय ओहोरदोहोर … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कथा : भार

~सुविन भट्टराई~ एक अर्धपठित ग्राम युवक, आफ्नो सपनाको दौड गाउँको सुष्कता र सुस्ततामा पूरा नहुने देखेपछि अन्ततः सहरको रेलोपेलोमा अवतरित हुन आइपुग्छ । भर्खर थामिएको बर्षा पश्चात् देखिएको स्‍निग्ध आकाशमुन्तिर हिलैहिलो बाटो छ । बाटोबाट हिलोका केही छिटाहरुलाई एक जोडी … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

यौनकथा : कालो चस्मा

~विजय मल्ल~ सिमसिमे पानी परिरहेको छ । मैले स्वास्नीलाई आज राति घर फर्कन्नँ भनेर साँझपखै बाहिर निस्केको थिएँ । तर निशिचत समयभन्दा अगाडि नै काम सिद्धियो । म रातको दुई बजेतिर घर फर्केँ । मलाई थाहा थियो, घरको सामुन्नेको ढोका … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

याैनकथा : रतेली

~दौलतविक्रम विष्ट~ त्यो मान्छेको जब्बर अँगालो खुकुलो भयो । कान्ति मानौँ बिउँझिई । ऊ लरखराउँदै भुइँबाट उठी र भयले त्रस्तझैँ छिनभर जहाँको त्यहीँ उभिरही । त्यो मान्छेको घरमा रतेलीलाई रमाइलो तुल्याउन बसेकी उसकी आमा र भाउजुको थगीतको स्वरले उसको कानमा … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

यौनकथा : थोरे

~चोपनारायण बन्जाडे~ दिनानाथ साहूको पछिसम्म पनि बच्चा भएनन् । देवी भाके, देउरालीमा पाठी चढाए, जान्नेलाई हेराए । हरिवंश यज्ञ लगाए तर पनि बच्चा भएनन् । चिना हेर्नेले तिम्रो त तीन बिहा लेखेको छ भन्यो । तेस्रोबाट मात्रै बच्चा हुन्छ भन्यो, … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कथा : घाम

~डा. रामदयाल राकेश~ मधेशको घाम कति चर्को हुन्छ त्यो सबैलाई थाहा भएको कुरा हो । त्यसमा पनि मध्य जेठको घाम कति उखरमाइलो हुन्छ कुरा गरेर साध्य छैन । सम्पूर्ण मधेशको धरती धप धप बलि राखेको हुन्छ । चराहरू पनि आकाशमा … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कथा : नैकापे सर्किनी

~पारिजात~ यो तीन महिनाभरिमा मैले अध्ययन गरेको उसको जीवनमा- कति नीरस, कति पट्याइलाग्दो ? ऊ त्यो त्यही नैकापे सर्किनीको जीवन मरूभूमिको दुस्कर यात्रा जस्तो जीवन, अझ त्यो भन्दा कठिन । मरूभूमिमा त कम भन्दा कम कतै ‘ओएसिस’ हुन्छ भन्ने आशा … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कथा : तिहार

~हरि कंडेल~ घर-अगाडि आँगनमा सयपत्री र मखमलीका फूलहरु फुलेका थिए। आकाशबाट कालो बादल हराएर आकाश कंचन र सुन्दर निलो देखिन्थ्यो । हिलो बाटो सुकेर सुख्खा र सफा भएको थियो । खेतमा धानका बालाहरु सुन जस्तै पहेँलो भएर लहलह झुलेको थियो … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

यौनकथा : यस्तै

~गोपाल पराजुली~ – यो ऐँठेको कति ? – एक सुका । – यो तितौराको नि? – पाँच पैसा । – यसको नि? – त्यसको पनि पाँच पैसा । – अनि त्यसको नि? – कसको ? – त्यसैको त हो नि। … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

तामाङ लोक कथा : उँधौली, उँभौली र तामाङ सेलो

~सङ्कलन : रविन्द्र तामाङ / सोनी तामाङ~ उहिले उहिले बुद्व भगवान् मधेस (ग्यागर)मा बुद्व धर्मको प्रचार गर्दै हिँडेको थिए । यस्तैमा उनलाई अत्यन्त गर्मी लाग्यो । त्यो गर्मी हटाउन हिमाल (भोइगर)मा डुल्न मन लागेछ । अनि उनी गुरू रिम्पोर्छे भएर … Continue reading

Posted in लोककथा / दन्त्यकथा | Tagged , , | Leave a comment