Tag Archives: nepali sahitya

संस्मरण : अन्तिम भोजमा चपाइएका अनुहार !

~गोविन्द गिरी प्रेरणा~ दौलतविक्रम विष्ट नेपाली आख्यानका धरोहर हुन्, ध्रुवचन्द्र गौतमअघिको पुस्ताका। उनी आख्यानकै लागि जन्मेका थिए र जीवनभर आख्यानमै आफूलाई समर्पित गरे। उनको पहिलो उपन्यास ‘मञ्जरी’ प्रतियोगिताका लागि लेखिएको थियो र पुरस्कृत पनि भयो। त्यही उपन्यासले उनलाई उपन्यासकारको परिचय … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged , | Leave a comment

पुस्तक अंश : त्यो स्वास्नी मान्छे हाँसिदिन्छे

~दौलतविक्रम विष्ट~ हिलो माटोको लेपले माछालाई भुंग्रोभित्र घुसार्दै जान्छु म । त्यो माछा बाफिन धेरैबेर लाग्दैन । केहीछिनपछि भान्सा तयार भइहाल्छ । अनि, म त्यो स्वास्नीमान्छे र किमरिखलाई खुवाउन त्यसैगरी तम्सेको छु, जसरी केटाकेटी छँदा आफ्ना साथीहरुलाई पोल्टाको मकै-भटमास खुवाउन … Continue reading

Posted in पुस्तक अंश | Tagged | Leave a comment

कथा : डमी

~कृष्ण ढुङ्गेल~ जागिरमा मनोजको पहिलो दिन । काम हार्डवेयर पसलमा पाएको छ, तीनकुनेमा । त्यही पनि टाढाका नाता पर्ने एकजना दाइले खोज्देको । ती दूरका दाइले चाहेका भए मनोजलाई आफ्नै अफिसमा काम दिन सक्थे । वा, राम्रै ठाउँमा काम लगाइदिन … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कविता : उस्तै नियत, उस्तै नियती

~रामकुमार एलन~ थाहै छ सानू, क्षमतावानहरु पछि पारिन्छन् । लखेटिन्छन्, खेदाइन्छन्, उस्तै परे मारिन्छन् । यी सबै सहेर, नदीजस्तै बगेर पुग्यौँ भने गन्तव्य, दिउँला मन्तव्य यसपालि भो हामी मौन बसौँ हो यसपालि भो हामी यहाँ नबसौँ हो ।

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

रुबाई : छरेर आत्मका कुरा

~लकाश पौडेल~ हजज/पंचचामर ) छरेर आत्मका कुरा नपार बिस्कुनै सरी सुनेर सम्झने कहाँ उडाउँने थरी-थरी

Posted in रुबाई | Tagged | Leave a comment

कविता : ग्राउन्डेड जहाज मर्मत भएको छ

~डा. जीवेन्द्रदेव गिरी~ बर्सौं मर्मत नपाएको मेरा फोक्साले छेलोखेलो अक्सिजन पायो नाकभित्र पाइप घुसारेर पठाइयो मनग्गे प्राणवायु फोक्सोको रौनक बढेको छ मसिनमा औँला घुसारेर हेरिरहन्छु म हान्दिन्छ ९४- ९५ – ९६ र अझ बढी पनि बालकको खेल झैँ घरि घरि … Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : अन्तिम कविता

~विमला तुम्खेवा~ यो हावाको तेज गति भन्दा निष्ठुर मरुभूमिमा एक्लै उभिरहेँ… मसँग न तिम्रो माया छ न कुनै गुनासो। जीवन भन्नु मृत्यु रहेछ

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

गजल : हजुर गजबसँग घुर्नुहुन्छ

~धीरेन्द्र प्रेमर्षि~ जागी–जागी हाम्रा हजुर गजबसँग घुर्नुहुन्छ जहाजको जमानामा साइकिलमै दगुर्नुहुन्छ मुटु कति साँगुरो छ त्यसको कुरा नगरौँ भो जय–जयकार सुन्यो कि त फुरन्दाना फुर्नुहुन्छ

Posted in गजल, हास्य - व्यङ्ग्य | Tagged | Leave a comment

कविता : अनावश्यक गीतका छायाहरू

~इश्वरवल्लभ~ अनायास कहिलेकाहीं गीतका पंक्तिहरु लेख्न बस्छु, फेरि पनि – जसको कुनै आवश्यकता छैन यस्तै आवश्यकता नभएको अभिचार सधैं गर्न खोज्छु, शायद मलाई लाग्न थाल्छ कि त्यसैले पनि हराउँछन् म भित्र भित्रै पानीहरुझैं बगेर जान्छन् तिनका रूपहरू अँध्यारा र अस्पष्ट … Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

पुष्कर लोहनीका सोह्र हाइकु

~पुष्कर लोहनी~ डढेँलो लाग्दा पोतेको कालो ढुङ्गा आफै तर्सिने । **************** जुधेको हावा फूल ओइलाएछ पानी खोजेको । **************** घोडा सम्झिँदा कुकुरले सुँघेछ

Posted in हाइकु | Tagged | Leave a comment

गजल : केही छैन

~सुजन बुढाथोकी ‘कान्छा’~ मैले हेरेकै हु आँखा अन्तै फर्कायौ,केही छैन आखिर माया नगर्नेलाई मन परायौ,केही छैन ए ! मन र मुलुकलाइ माया गर्छु भन्नेहरु हो

Posted in गजल | Tagged | Leave a comment

नियात्रा : विलियम वर्डस्वर्थको निवासमा रोमान्टिक मन

~कृष्ण बजगाईं~ ग्रीष्म ऋतुको आगमनले बेलायती धर्तीमा खुसीका फूल फुल्न थाले। वसन्ती पालुवा छिपिएर प्रकृतिले हरियालीको बर्को ओढिसकेको थियो। कठ्यांग्रिने जाडोले केही समयका लागि भर्खरै बिदा मागेर गएको थियो। मोटा स्विटर र ज्याकेटको भारी बिसाउन पाउँदा शरीर हल्का थियो। बेलायतको … Continue reading

Posted in नियात्रा | Tagged | Leave a comment

कथा : परालकाे आगाे

~गुरुप्रसाद मैनाली~ (स्थान: चामेको घरको आँगन। छेउमा जूठेल्ना र अर्कोपट्टी भैंसीको गोठ छ। समय साँझ पख। चामे खेतमा काम गरेर लखतरान भई धुस्रे-फुस्रे भएर कोदालो भितामा सिउरिएपछि टोपीले निधारको पसीना पुछदै पिढ़ी टुसुक्क बसेर तमाखू बेह्रेर सल्काउंदै स्वास्नीलाई कराउंछ।) चामे: … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कविता : समुद्रलहरी

~वसन्त शर्मा लुइटेल~ सुन सुन पाँच हो ! म केही भन्छू । समुद्रका लहरि झैं मनमा गुन्छु ।। छोटा बडा सबल् भन् भन् भन्छू । कर्मविशेषको काज कहन्छु ।। क्षत्रि र वैश्य ब्राह्मण जाहाँ । उत्पत्ति सबको यही लोकमाहा ।। … Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

व्यक्तित्व समीक्षा : सन्त कवि ज्ञानदिल दास

~पारशमणी सम~ नेपाली कविता साहित्यको इतिहासमा कवि ज्ञानदिल दास र जोसमनी सन्त परम्पराको आफ्नै स्थान र महत्त्व रहेको छ । नेपाली साहित्येतिहासकारहरूले नेपाली कविता साहित्यको प्राथमिक काललाई वीरकाव्य काल र भक्तिकाव्य कालमा विभाजन गरेको पाइन्छ । भक्तिकाव्यलाई पनि सगुण र … Continue reading

Posted in समीक्षा | Tagged , | Leave a comment

कविता : जुनि-जुनि सम्म

~निर्मलमणि अधिकारी ‘आयोदधौम्य’~ यो जुनि मात्र हैन अर्को जुनि-जुनि सम्म मेरो प्रेम तिमीसम्म तिम्रो मसम्म तिम्रो जीवन-कथा शुरु अनि अन्त्य पनी जताततै मेरो नाम त्यस्तै तिम्रो पनी

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : पथिक-प्रेम

~सोमनाथ सिग्देल~ सफर गरी अति टाढा आयें आशा लिई गाढा । पाऊँ म आज खास प्रेमसँगै आश (स)पाश (स)मा वास ।।१।। नगरी नगरी-वास त्यागी कान्तारको त्रास । आयें नलिई धन्दा दौडाउँछ कामको फन्दा ।।२।।

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

छन्द कविता : दशै नजिक

~रिजाल किरण “अन्जान”~ छन्द : उपजाति दाह्राहरुमा अब धार लाग्ला पक्कै अनेकौ कति मिष्ट पाक्ला चिच्याउँदै त्यो घर आगनीमा विहान साझै कति कान खाला ।। बन्ला अनेकौं परिकार चट्ट

Posted in छन्द कविता | Tagged | Leave a comment

बाल गीत : कोरोना कहर

~बिमला ढुंगाना~ कोरोना कहर गाउँ र शहर छायो है छायो है न देख्छ आँखा न घुम्छ पाखा के रोग आयो है लौन …..के रोग आयो है लागेमा एकलाई परिवार घरका भ्याउँछ जहानै श्वासमा सार्यो शरीरलाई गार्यो बृद्ध वा जवान नै

Posted in बाल गीत | Tagged | Leave a comment

किराँती दन्त्यकथा : हिमालय पर्वत कसरी बन्यो ?

~सङ्कलक: इमानसिंह चेम्जोङ~ सृष्टिको सुरुमा पृथ्वी थिएन अरे । पानी मात्र थियो अरे । अनि भगवानले पोरोमियोम्फमीलाई पृथ्वीको सृजना गर्ने शक्ति प्रदान गरी भगवान्को चित्त बुझ्दो पृथ्वी बनाउनू भनी आदेश दिए अरे । पोरोमियोम्फामीले आफ्नो शक्तिद्वारा पानीको फेदमा मुसेखा सेखानानामक … Continue reading

Posted in लोककथा / दन्त्यकथा | Tagged , , | Leave a comment

अनूदित कथा : बीस बर्षपछि

~ओ. हेन्री~ अनुवाद : सरिता तामाङ एकजना प्रहरी सडकको एक छेउदेखि अर्को छेउसम्म हिँडे, बडो जरुरी र जब्बर पारामा । उनी सधैँ यसैगरी हिँड्दथे। उनले आफू कस्तो देखिएको छु भन्ने ख्याल गरेर हिँडेका थिएनन्, उनको यसरी नै ठाँटिएर हिँड्ने बानी … Continue reading

Posted in अनूदित कथा | Tagged , | Leave a comment

कविता : सुन्दरी

~पुण्यनाथ लोहनी~ सूधा सरी केहि युरोपि भाषा । टाप्टूप बोली युवतीकी आशा।।

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कथा : मट्ठु

~खेमराज पोखरेल~ म सम्झिरहेको छु त्यो निकै वर्षअघिको दिन । ती दिनमा म बाबाजी भएर घुमन्ते जीवन यापन गर्दै थिएँ । म बाबाजी बन्नुमा पनि एउटा कथा थियो । एउटा व्यथा थियो ।कुरा के भने त्यो वर्ष मैले इतिहासमा एमए … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : चारधाम

~नेकी धनेन्द्र~ नेपालगंज बसेर कुनै पत्रिका चलाउनु भनेको एउटा गरिव परिवारले साँझ विहान छाक टार्नु जतिकै मुस्किल हो । आफ्नो पेट पाल्नका लागि जति संघर्ष गर्नु पर्छ त्यो भन्दा पनि ज्यादा परिश्रम हुँदो रहेछ पत्रकारितामा । तै पनि चौथो आँखा … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

बिमला ढुंगानाका पाँच सेन्र्यू

~बिमला ढुंगाना~ पराया देश डलर को भकारी बिकेको तन | बग्यो खहरे लतार्दै यी परेली पीडाको भेल | आँखामा गाउँ

Posted in सेन्र्यू, हाइकु | Tagged | Leave a comment

कविता : अपेक्षा

~प्रयास लामा~ जिन्दगी त थियो नै गाह्रो। मलाई छोडी उ हिडी, मन बुझाउनै साह्रो। कोरोनाको हावा छ चारैतिर। कहिले काहिँ त सोच्छु, पिडा पनी यसरीनै सरी दिए, सायद उसले बुझथ्यो। हात छुदाँ माया पनी सर्ने भए पुग्थ्यो।

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

मुक्तक : मुटुमा रोपिएको तीर

~वफा फेल~ मुटुमा रोपिएको तीर निकाल्न सकिँदैन॥ मरिसकेको मान्छेलाई फेरि ब्युँताउन सकिँदैन॥ पोलेका घाउहरू दिनदिनै चर्याइरहन्छन्

Posted in मुक्तक | Tagged | Leave a comment

कविता : ………….लिएर आएँ ।

~दीपक कुमार ज्ञवाली~ उदाए रवि झमल्ल भएर संसारै उज्यालो भयो हेर कहिँ छैन अँध्यारो कुनाकन्दरामा सुदुर पश्चिमदेखि पूर्व सबै समान कहाँ छ यस्तो सुख सुबिधा सम्पन्न रोग भोक अशिक्षा बिहीन समाज कोहि छैनन् दुःखी मेरो राज माहाँ

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कथा : माहुरी, फूल र मान्छे

~आनन्द पौड्याल~ एउटा घनघोर जंगलमा माहुरीको ठूलो घार हुन्छ । हजारौ माहुरीहरु त्यस घारमा बस्छन् । माहुरीका विभिन्न जात हुन्छन् । विभिन्न भौगोलिक अवस्थिति अनुसारका फूलमा सुगन्ध तथा अन्य प्रकारको भिन्नता हुन्छ । तिनीहरु पनि विभिन्न जात जातिका ठूला साना … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

रुबाई : कुकर्म छोपँदै

~लकाश पौडेल~ हजज/पंचचामर ) गरी कुकर्म छोपँदै बसेनि ढुक्कछौँ भनी खुलेर एकफेर यो यथार्थ हुन्छ कैँ पनि

Posted in रुबाई | Tagged | Leave a comment

पुस्तक समीक्षा : अपाला महाकाव्यमा दृष्टि

~सदानन्द अभागी~ परिचय– लक्ष्मीकान्त शर्मा पौडेलको साहित्यमा सुप्रसिद्धनाम हो लकास पौडेल । उहाँ बाग्लुङ न.पा. १४नारायणस्थान बलेवामा २००४÷१०÷६मा माता पञ्चकला शर्मा(आचार्य) र पिता पं नीलकण्ठ शर्मा उपाध्यायका पुत्ररत्नको रुपमा जन्म लिनु भयो ।हाल उहाँ भरतपुर नगर पालिका १० दीपेन्द्रचोकमा बसोबास … Continue reading

Posted in पुस्तक समीक्षा | Tagged , | Leave a comment

साहित्यिक भलाकुसारी : पितृसत्तात्मक समाजले विधवालाई पुनर्विवाहको निर्णय गर्न भयभीत बनाइदिएको छ

~भारती गौतम~प्रस्तुती : विश्वराज अधिकारी धनकुटाको पहाडी गाउँ, फँलाटेमा जन्मिएकी साहित्यकार भारती गौतम हाल अमेरिकास्थित फ्लोरिडा राज्यको जेक्सनभिल सहरमा बस्नुहुन्छ । प्रवासमा रहेर नेपाली साहित्यको विकासमा अति सक्रिय उहाँ विभिन्न सङ्घ-संस्थाहरूसँग आबद्ध हुनुहुन्छ । ‘आकाशमाथिको सहर’ (कवितासङ्ग्रह), ‘स्मृतिमा भीमू’ (संस्मरण), … Continue reading

Posted in साहित्यिक भलाकुसारी | Tagged , , | Leave a comment