गजल : कति छ

~सागर कार्की~Sagar Karki

थाहै छैन सागरमा पानी कति छ ।
किनारमा बग्ने जिन्दगानी कति छ ??

अन्जान छु आफ्नै रङ्ग र रहरमा
किन सोद्धछौ मसँग जवानी कति छ ?? Continue reading

Posted in गजल | Tagged | Leave a comment

कविता : अलमलमा

~प्रमोद अमात्य ~Pramod Amatya

शहरिया भएँ जस्तो कहिले
कहिले गाउँले नै रहे जस्तो
अलिकति हराए जस्तो
अलमलिए जस्तो छ उ

किनकि,
शहरको भीड र भागदौडमा
गाउँ खोज्दछ उ
गोठ र गोरु नपाएर यहाँ
झोक्राउँछ उ
पहरा पखेरु मै फर्क न भन्दा
सडक र सवारी त्यहाँ देख्दैन उ Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कथा : जङ्गे मास्टरको लभ

~चुडामणि रेग्मी~Chudamani Regmi

चाड–वाड झैं सम्मेलन पनि रमाइला हुन्छन् । चिया खान पाइन्छ । सिग्रेट जत्ति खाऊ । सुपारी पनि चवाउन पाइन्छ । एक जना प्रतिनिधिको पछि लागेपछि खान पनि भुँडी फुटुन्जेल !

त्यस दिन पंचायत र वर्गीय संगठनको सम्मेलन थियो । घाम लागेर धर्ती उज्यालो त्यसै थियो । त्यसमाथि राष्ट्रिय झन्डा फर्फराइरहेका ! रातो सभा–मण्डप मानौं एक काल्पनिक प्रवेशको रमाइलो एक घर हो । तोरणहरू सज्जित थिअ‍े । अर्कापट्टि हल्लाखल्ला र गफ थियो, एकापट्टि भने “किन यो मन उदास–उदास छ मेरो !” गीत वजिरहेथ्यो ! पञ्चहरू निजी छलफलमा लठ्ठ थिअ‍े ।

मन्त्री आअ‍े, ताली पिटियो, सभापतिको चुनाउ भयो, भाषण थालियो । Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कविता : फुलै त

~दिलिप योन्जन~Dilip Yonjan

फुलै त टिप्छ नि मान्छे
काडाँ कस्ले टिप्छ र
खुसी त लिन्छ नि मान्छे
ढुख काहाँ साट्छ र।

हुदा खादा पो आफ्नो मान्छे
नभए सबै पराई Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

बाल कविता : विद्यार्थी बिरालो

~युद्धप्रसाद मिश्र~Yuddha Prasad Mishra

फलफूल चाहिँ नमिठो मान्छु
मासु पाए खुसीसित खान्छु
दही दूधको सौखिन भारी
म हुँ बिरालो मुसा सिकारी

छैन कसैसित झगडा मेरो Continue reading

Posted in बाल कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : रक्त चन्दन

~टंक वनेम~Tanka Wanem

जराहरु मक्किएर
काण्डहरु नफले पछि
त्यहि रुखका पातहरु
त्यहि रुखका डाँठहरु
त्यहि रुखका काठहरु
अर्को शब्दमा-
रगत जस्तै रातो देखिने
बाशनादार रक्त चन्दन
अरनिको राजमार्ग हुँदै
खासा पुग्छ अचेल
Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

गीत : रङ्गीन चरा

~आभास~Aavaas - Achyut Prasad Phuyal

टाढा धेरै टाढा उडेका रङ्गीन चरा
धरतीमा कहिले फिर्लान्?
आकासको कालो मैलो हटी
घामजून कहिले खुल्लान्?

सँघारमा कमजोर आमाको छायाँ
हुरी चलेको आवेगमा
यस्तो लाग्छ यो घर-संसार
जलिरहेछ संवेगमा
आज, हामी माझ बल्झेका पीर सारा Continue reading

Posted in नेपाली गीत | Tagged | Leave a comment

कथा : भित्ता

~शकुन्तला जोशी~Shakuntala Joshi

‘भित्ता पनि बोल्छ र ?’

‘किन नबोल्नु, बोल्छ । बोल्ने भएरै त म प्राय: गफ गरिरहछु नि यिनै भित्तासँग । जे छन्, यही भित्ताहरूमै छन् मेरो भन्नु ।’ त्यति भनिसक्दा उनको अनुहार अलिकति उज्यालियो । मलाई बस्न आग्रह गरे उनले । सायद सहयोगी हुनुपर्छ, एउटी महिलाले क्रिस्टलको चमकदार ग्लासमा हामीलाई पानी र कफी टक्राइन् । कफीको सुर्कोसँगै सञ्चो बिसन्चोबाट मैले कुराको पोयो सुरु गरें ।

‘सर, अचेल केमा व्यस्त हुनुहुन्छ ?’

‘खास केही छैन । पुराना पुस्तक दोहोर्‍याउँदै छु ।’ Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

गीत : साउनको झरी बनी

~दीपक जंगम~Deepak Jungam

साउनको झरी बनी तिमि आउन
मेरो मनको अँधेरी मा जून छाउन

बाफिएर आज हिमाल किन रोएछ २
कता कता मन भित्र घाउ दुखेछ
बिहानीको किरण संगै तिमि आउन
छाती भित्र मुटु पोल्छ तिमि आउन Continue reading

Posted in नेपाली गीत | Tagged | Leave a comment

गीत : चिनारी हाम्रो

~नगेन्द्र थापा~Nagendra Thapa

चिनारी हाम्रो धेरै पुरानो रहे झैँ लाग्दछ
नदेखे पनि भेट है संधै भए झैँ लाग्दछ २

शितल दिन्छौ पबन भएर मिर्मिरे आलमा २
मायालु न्यानो स्पर्श दिन्छौ किरणको रूपमा Continue reading

Posted in नेपाली गीत | Tagged | Leave a comment

कविता : खरानी

~प्रतीक चाम्लिङ~Prateek Chamling

उराठीलो गोधुली
अस्ताउनै लागेको घामको
मिहीन किरण
समुन्द्रको छाल संगै
डुब्दै र तैरन्दै
मधुरो टल्किरहेछ
मबाट फुत्केर निस्केको
चुरोटको धुवा
पर क्षितिजलाई ओझेलमा पार्दै
मेरै आंखाको सामुबाट
फुस्स फुस्स आकाशतिर उडिरहन्छ Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

अनूदित कथा : पछ्यौरी

~सिन्थिया अजिक~Cynthia Ozick

चिसो, अत्यन्तै चिसो । नरकीय पीडाको याद दिलाइदिने चिसो सडकमा स्टेला (Stella) अन्य दुई जनासँग हिड्दै छ । यस्तो सडकमाथि उनीहरू कसरी सँगसँग हिड्न सकेहोलान् । पीडाले थिलथिलिएका रोजा (Rosa) का दुई वक्षस्थलमाझ पछ्यौरीमा बेरिएकी म्याग्डा (Magda) ठण्डीले कुक्रुक्क परेकी छ । Continue reading

Posted in अनूदित कथा | Tagged | Leave a comment

गीत : मान्छेहरु आफुलाई

~डी. वी. पालुङ्वा~D B Palungwa

मान्छेहरु आफुलाई खोई कोनी के के ठान्छन
हजार पाप गर्दै फेरी देवताकै पुजा गर्छन

कोरस-
यहां त हजुर यस्तै छ , खाली सुनकै भाउछ Continue reading

Posted in नेपाली गीत | Tagged | Leave a comment

कविता : बस्तीको गित

~राम चाम्लिङ्~Ram Chamling

छर्दा छर्दैको बिउ
मुट्ठिमै नसकिदै
बगाएकै हो हल गोरु
बगाएकै हो घुरेन
मारुनी नाच्ने आगन
चिरा-चिरा परेर
भासिएछ जग
अनी
ढलेकै हो घर । Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

मुक्तक : याद

~दिपक घर्ति मगर~Deepak Gharti Magar

बिताएको ती पल फर्कीदैन कालि
तिमि देखि अन्त मन सर्किदैन कालि
अजम्बरि याद बनेर बसेकोछ मनमा Continue reading

Posted in मुक्तक | Tagged | 2 Comments

गजल : के विश्वाश गरौं ?

~मनोज काफ्ले ‘मनसुन’~Manoj Kafle 'Monsoon'

मलाई सताउनेको के विश्वाश गरौं ?
भेटे नबोलाउनेको के विश्वाश गरौं ?

कतै लत्तीएँ कतै धम्किएँ जिन्दगीमा
दुँनिया नचाउनेको के विश्वाश गरौं ? Continue reading

Posted in गजल | Tagged | Leave a comment

कविता : अगेनाको छेउबाट

~योगेन्द्र राज शर्मा ‘प्रकार अन्तर’~Yogendra Raj Sharma 'Prakar Antar'

एउटा भेटमा
जब हामीले आगो फुक्यौं
ताप्यौं र निभायौं,
मैले उसलाई
संतोषको स्वरमा भने-
यो सुख मलाई
उद्विकासले दिएको होस् Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

गजल : म रोएको छैन

~सागर कार्की~Sagar Karki

पिडा लुकेको मात्र हो म रोएको छैन ।
मन दुःखेको मात्र हो म रोएको छैन ॥

शुर वीर ठान्थे तर माया झेली रैछ ।
कठै झुकेको मात्र हो म रोएको छैन ॥ Continue reading

Posted in गजल | Tagged | Leave a comment

कविता : तिमी मेरी

~अमन महर्जन~Aman Maharjan

आहा! कति राम्री गुलाब सरी तिमी काँढै काँढा बिच फक्रीदिन्छौ
हिलै हिलोंको दल्दलमा पनि तिमी कमल बनी मुस्काँउछौ
कालो बादलको संनाहट्मा सुनौलो आशा बोकी फलिदिन्छौ
उकुस मुकुस र पिडामा तिमी प्रेरणा लिई उदाँउछौ
आहा! तिमी त आशाढको पन्ध्र , कोदाली र कोदालोमा रमाउँछौ
हिले टिका हिले सिंदूर लिई हिलै हिलोमा जिस्किंछौ Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

छोक : भो अब त

~गणेश पुर्बछाने मगर~Ganesh Purbachane Magar

भो अब त रुदिन भन्छु
रसिन्छ यी नयन हरु
उफ सम्झन्न अब त भन्छु Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : आँखा चिम्लिदा

~शिरिष लामिछाने~Shirish Lamichhane

मेचमा बसिरहेको म
र बत्तीमा एकोहोरिएका मेरा आँखा
एकछिनलाई झिमिक्क हुँदा
नियाल्छन् मेरो अतीतलाई
र, प्रोजेक्ट गर्छन् फ्ल्याष्ब्याकहरु
मेरो मानसपटलमा
एउटा फिलिम हेरेझै Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : बुद्धलाई तरवार थमाउनेहरु

~दोर्जे तामाङ~Dorje Tamang

राज्यसत्ताको मतियार
कतिसम्म
स्वार्थको तलाउमा डुब्ने र’छ भने
सङङिनहरुको आड भरोसामा
एक छाक जोर्दै गुजारा चलाऊने
बर्खे जुकाले चुसेर सिठ्ठो
भएकाहरुलाई,
आतङ्ककारीको विल्ला भिराउदै
गुण्डाराज हतियारधारी
सेना जवानलाई तक्माको Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : प्रदेशीलाई जन्म-भूमीको सन्देस

~दीपेन गर्बुजा~Dipendra Garbuja

स्वदेशमा हुँदा तिमी धेरै दयालु थियौ
आफ्नो कर्त्तब्य पुरा गरेर नै छाड्छु भन्दथ्यौ
तिम्रा ति अठोटहरु देखेर
मेरा यी मनहरु सधै खुशी हुन्थे
तिम्रो त्यो लगन्सिलताको कदर सधै गरिरहन्थे
तिमीले मेरो हरेक क्षेणहरुको मर्म बुझिदिन्थ्यौ
स्वदेशीमा हुनु पर्ने गुणहरु मलाई देखाईदिन्थ्यौ
तर……….. Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कथा : घर फिर्ती

~चुडामणि रेग्मी~Chudamani Regmi

नदीको स्वाँ … शव्दले मृगनयनीका आँखा खुले । शरीरभरि विजुली फैलियो । रात शून्यमा वितिरहेको । “अव उपाय के छ त ?” ऊ जुरुक्क उठी । उसलाई कसैले जवर्जस्ती अँठ्याएको अनुभव भयो । ऊ विस्तारै वाहिर निक्लिई । विस्तारो ढोकाको आग्लो उघारेर आँगनमा आई– पर्खालमा वसी । रात अस्तव्यस्त थियो र खोलाको स्वाँआँ…. आवाज आइरहेको थियो । मृगनयनीले ठहर गरेझैं गरी– “मर्ने दिन आअ‍े !” कोठामा ढ्वाक्क आवाज आयो । ऊ हस्याङ–फस्याङ गर्दै कोठामा गई । अँध्यारो थियो र वच्चा–वच्चीको ठाउँ सरेको आवाजको साथै दुर्गन्धले कोठा भरिएको थियो । “एउटी सुकुमार छोरी पो त– वावुकी, प्यारी साहिँली “छोरी ! यस घरमा परी दुर्घटनामा विचरा मर्ने भई ।”

उसका दिमागमा पुराना कुरा आअ‍े । ऊ सानी पुतली जस्ती यस घरमा आई । उसको लोग्ने पनि सिङाने थियो । उसले कति घरमा भुक्तमान खपी । लोग्नेको हातवाट गोदाइ पनि खाई र वडो जुक्तिले प्रेम पाई अनि एउटा लामो समयमा सासू–ससुराको मृत्युपछि घर–मालिकनी भई । यी पाँच भाइ छोरा र दुई वहिनी छोरीलाई उसले जिउ–ज्यान दिएर हुर्काउँछे ! परन्तु … … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

गीत : धेरै माया

~ललिता कुँवर~Lalita Kunwar

धेरै माया दिँदारैछन् मुटु जोडेर जानेहरू
यादमा डुबी बाँच्दारैछन् मुटु जोडेर बस्नेहरू
लाग्ने हैन थकाई नै पिरतीलाई कुर्नेहरू
पर्खाई मै मर्दारैछन् साँचो माया गर्नेहरू

छाडीगयौ किन तिमी दुनिँयामा एक्लै मलाई
आँखाहरू रोइदिन्छ मनले सम्झेर तिमीलाई Continue reading

Posted in नेपाली गीत | Tagged | Leave a comment

Essay : A Review of Sex on Earth

~Swami Subash Chandra~Swami Subash Chandra

The August 1st issue of The Hindu BLink carried a review I wrote a while ago of the book Sex on Earth: A Celebration of Animal Reproduction by Jules Howard. There have been some issues getting the review online, so in the meanwhile, here it is:

Of the many routes you might take into the lives of the animals, a route that takes you through the varied, weird, and thoroughly entertaining world of animal reproduction is perhaps one that you may not admit taking. But embarrassment surrounding the subject of animal sex is unwarranted. Because almost all creatures depend on it to reproduce, sex Continue reading

Posted in Essay | Tagged | Leave a comment

शेर्पा भाषी गजल : मिलम्ला ठेनी हिन्दे

~नुरु शेर्पा~ Nuru Sherpa

ङोसुम्बला खुरुङ माठे, मिलम्लाठेनी हिन्दे ।
ख्योर्लातिरङ नासाम डिनो,मिलम्ला ठेनी हिन्दे ।

ख्योर्ला ठेनी ताम किरु,नासाम तगिन हाने ।
फेसबुकला गुसी माठे,मिलम्ला ठेनी हिन्दे । Continue reading

Posted in शेर्पा गजल | Tagged | Leave a comment

गजल : मूनाल नाच्यो अरे

~इप्सुल मगर~Ipsul Magar 'Maya'

रानी वनमा कोईली गाउँदा मूनाल नाच्यो अरे
जोडी ढुकुर परेवा झैं मायाँ गास्यो अरे

सुनगाभाले गुराँससँग सिन्दुरको पैँचो माग्दा
गुलाव फूल पनि आज काँढासँगै हास्यो अरे Continue reading

Posted in गजल | Tagged | Leave a comment

गजल : कटु बात नदिनु

~इप्सुल मगर~Ipsul Magar 'Maya'

सहन्छु म लात हजुरको कटु बात नदिनु
हल्लाको भरोसामा सात फेराको घात नदिनु

स्वार्थी छन् मान्छे यहाँ अनि लोभ डाहा
जन्मौ जन्म हजुरकै हुँ म एक्लोपनको साथ नदिनु Continue reading

Posted in गजल | Tagged | Leave a comment

गजल : जिम्मा कस्ले लिन्छ ?

~चकेन्द्र राई “कैदी”~Chakendra Rai 'Kaidi'

एक जोडी परेवा रत्न पार्कमा उडार्इ दिन्छन् ।
उद्घाटनको नाममा रातो रिबन चुडार्इ दिन्छन् ।

अझै पनि सुक्या छैन हातको मेरो आलो ठेलो।
नेता जी को मिठो भाषण ढाटि खाने मेलो ।। Continue reading

Posted in गजल | Tagged | Leave a comment

कविता : मातेको सुरमा इतिहासको रचना

~टंक वनेम~Tanka Wanem

अराजकताको कालो ख्याकले
देश तर्शाइ रहेको बेला
ए… देशका नेताहरु हो
ए… देशका पेशागत बुद्धिजीबीहरु हो
ए… लेखक पत्रकारहरु हो
अधिकार प्रतिबन्ध भएको बेला
मौलिक हक निलम्वन भएको बेला
आउ
बरु एकैछिन
बत्तिस पुत्तलिको भट्टपिसलमा
मज्जाले तोङबा तानौं । Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : नागरिक सर्बोच्चतामा मेरो मत जाहेर

~डी. वी. पालुङ्वा~D B Palungwa

धार्मिक अपनत्व र सहिष्णुता उल्लङघन गरेर
मैले आफ्नो धर्म छाड्नै सकिनँ
कि यो सत्य हो
यो सत्यमा कायर र कांतर, आदर्श र सिद्धान्त
प्रतिपादन गर्न मेरो आत्माले मञ्जुर गरेन

अझ यो राजनीतिक अवतरणमा
यहां लोगो र झण्डा फरक भएर
आखिर के नै भो ?
जहां नीति र सिद्धान्त एकातिर भए पनि
सभ्यता दक्षिणमुखी एबं ब्यक्तिमुखी भजन कृतनमा अथवा Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment