Category Archives: भाषा-भाषी साहित्य

थारू भाषी लोक कथा : म्वार ठिउन् जाई बाजी रहल् ठाऊ मन्जोरी !

~सोम डेमनडौरा~ “अरी, सिंगहान छोट्की बेढ्ढक पैसा पठैठिन् जे हो ।” “कहाँ से हो?” “अइ हो जन्ल नि हुइटो नी? नेपालगंज से ट काहुँ । सारिसा ट उहँ रठिन् जे । लर्का व ठर्वा यिहँ रठिन् । कबुकाल केल ट … Continue reading

Posted in थारू कथा, लोककथा / दन्त्यकथा | Tagged , | Leave a comment

संस्कृत भाषी समीक्षा : किमिदं काव्यसौन्दर्यम्

~गुरुप्रसाद कोइराला~ सामान्यतया लोके सौन्दर्यस्य चर्चा सर्वेषु विषयेषु दरीदृश्यते । परं साहित्यसंसारे काव्यस्य कमनीयत्वविस्तारकतत्त्वरूपेण शब्दोद्रयं प्रयुज्यते । सहृदयजनमनाह्लादजनकत्वं काव्यत्वमिति काव्यस्य प्रयोजनपरकार्थो बुध्यते । अर्थात् काव्यात् तत्सामीप्यजनमनोरञ्जनं भवतीति फलितोद्रर्थः । जनस्यान्तस्करणस्य रञ्जनार्थं तु सौन्दर्यमेव भवितुमर्हति । तस्मात् काव्ये सौन्दर्यमपरिहार्यम् । अतोद्रत्र … Continue reading

Posted in संस्कृत समीक्षा | Tagged , | Leave a comment

नेवारी कविता : प्रेम तोता मातृभाषाया

~योगवीर सिं कंसाकार~ प्रेम तोता मातृभाषाया नेम गननं ओइगु ।।धू।। देश भाषा तोलतावो मेव भाषा का वन ।। सुख तोता दुःख मालिम्ह मूर्ख सरिवरि जू वन ।।१।।

Posted in नेवारी कविता | Tagged | Leave a comment

नेवारी कविता : छ व जि

~रिजु श्रेष्ठ~ छ व जि, झी निम्हसिया सम्झौता म्हिगः, थौं व कन्हेया अवस्था छ व जिगु नुगः छाय् छंगु लुमन्तिं हायेकीगु छंगु मतिना बाः वःगु अले छंगु प्रतिक जिं ल्वःमंके मफुगु ।

Posted in नेवारी कविता | Tagged | Leave a comment

तामाङ भाषी कथा : खोन्तोरे आस्याङ

~आर के जिम्बा पूर्वेली~ छ्युगु फोर्सि च्युलच्युल ताबा क्रा खे्रसि ब्राबा सुन्तलि खाइमाइ दोसि आखानि लइ…लइ..! थुक्का म्हिला केवा ? खोन्तोरे आप्च्याङ चुदे पाङसि थोम बोर्माह्राङ तामुबा । ताम तिग्युङला हिन्ला । ङाए लहोछाररि दिमरि दोमुबा । न्हि च्युइ दिङ … Continue reading

Posted in तामाङ कथा | Tagged , | Leave a comment

थारू भाषी गजल : प्यार नुकैबु मै कैसिक्

~सलिना कुमारी चौधरी~ जब भोजक बाट हुइ,घरम प्यार नुकैबु मै कैसिक् आई कोइ लेहे महिन्,ओकर साथ जैबु मै कैसिक् टुह्ँ टो खुल्के प्यारके एक्रार करे निसेक्लो टो अब आपन ओ टुहार घर परिवार हिन् बटैबु मै कैसिक्

Posted in थारू गजल | Tagged | Leave a comment

नेवारी कविता : तपुलि जुलुस

~नविन प्रकाश श्रेष्ठ~ लं फिनाः न‍ं नांगा जुया च्वंपिन्त नांगा जुयाक्यन बादी मिसातयसं पिकाल नांगा जूलुस ल्यायम्ह तयसं पिकाल सुईपुईचा जूलुस न्हायपं दयाः नं मताःपिनिगु न्हायपं क्वय् पू जुल

Posted in नेवारी कविता | Tagged | Leave a comment

डोटेली गीत : घर भात खानु गयो

~उत्तम भट्ट ‘विवेक’~ खोज्याकी कन्न्या का घर भात खानु गयो सबले भातु खाया रैछ मुइत भोकोइ रयो धर्को मिलयको रैछ अट्ठाइस गुण मिल्या ब्यौलो होइ झानौ भुनी कोट पैन्ट सिल्या

Posted in डोट्याली गीत | Tagged | Leave a comment

नेवारी कविता : सेल्फ पोट्रेट

~शाक्य सुरेन~ थौं सुरेन म्वाय् या निंम्तिं तिंकथि थें जाःगु तुति दुम्ह बोहचां

Posted in नेवारी कविता | Tagged | Leave a comment

नेवारी कविता : लिपस्टिक

~पुष्प तुलाधर~ गुलाब स्वांमाय् छफ्व:गुलाब स्वां थ:गु हे नस्वालं गुजुहुं कायेका: गुलाबि उं जल्ल थिना बी मयजुया म्हुतुसी।

Posted in नेवारी कविता | Tagged | Leave a comment

थारू भाषी गजल : आइहो बरात लैके

~सलिना कुमारी चौधरी~ टुँह् डुल्हा मै डुल्ही बनम आइहो बरात लैके सज् ढज्के डोलिम् बैठम आइहो बरात लैके टरेसे लैके उप्पर सम्म हर तरफ् टुहार नाउसे सोह्रा  सृंगारम  मै  सजम आइहो बरात लैके

Posted in थारू गजल | Tagged | Leave a comment

थारू भाषी कथा : सिरुवा

~शेखर दहित ‘कालिका’~ जिम्दरुवक सिरुवम कंगलु आपन नाउसे ध्यार सराङ्गया कैख चिहिन्जाइठ। बाँसहस स्वात्तसे ढेङ्ग, भौकाहस कान छोपल झब्ल्यार कपार, सद्द ठोरचे लिहुर्रल रहथ। एक पाख्म बडामुश्किलसे एक फ्यारा लहैना दखिनघरान कुवम पनभर्निन ओकर करङ्ग ओ सुखल पुठ्ठा देख्क हँस्ना … Continue reading

Posted in थारू कथा | Tagged | Leave a comment

डोटेली गजल : इसोइ खोज्जान जाण्ण्याहुन्या

~श्रीजन श्री~ मानवता थुनामाइ हौ , इसोइ खोज्जान जाण्ण्याहुन्या । दुनियाँ यो रुनामाइ हौ , इसोइ खोज्जान जाण्ण्याहुन्या । समुद्दर हुन अक्षर इनी , जति डुब्बा उति गैला // समुद्दरुइ दुनामा हौ , इसोइ खोज्जान जाण्ण्याहुन्या ।

Posted in डोट्याली गजल | Tagged | Leave a comment

थारू भाषी लेख : थारु भाषा एक परिचय

~तेजनारायण पञ्जीयार~ थारु भूण्डलके देश मधे जगजाहिर हिमाल पहाडके दखैनबैरिया काखमे आपन नेपाल देश सतयुगहैसे अवस्थित छै । नेपाल दुईटा वडका बडका ढोङ्गाके बीचमे पुनघलहा खमअरुवा लखा उत्तरमे चीन आ औरो तीन दिसरसे मोगलान देश घैरने छै । नेपालके क्षेत्रफल … Continue reading

Posted in थारू भाषी रचना, लेख | Tagged | Leave a comment

नेवारी कविता : इनाप नेवाःया

~रिजु श्रेष्ठ~ धायेतला धाइगु नेवाः छवाः जुइबले नेवाःत हे स्ववाः धाइगु ‘भाषा म्वासा जाति म्वाइ’ नेवाः नं नेवाःयात हे लिफः स्वइ । हलिमय् बिस्कं म्हसीका नेवाःया अय्नं धात्थें झीसं म्हसिके मफु झीगु देय्यात ।

Posted in नेवारी कविता | Tagged | Leave a comment

थामी भाषी कविता : रबिन्द्र बुबु !

~अनुपम ‘नवोदित’~ रबिन्द्र बुबु ! नाङ लिपेन बुसिदु उभो-उभो टानिटापूरको लाङ्खेङा निक्नान नाङ निक्नादुदेखी नै ङ्याकाडेको पोले च्यानान नाङाईको मिङ बुसिनान

Posted in थामी कविता | Tagged | Leave a comment

लिम्बू भाषी रचना : वालिहाङ तङ्नाम मुन्धुम

वालिहाङ तङ्नाम मुन्धुम गायक यादन नुनाम सेर्माज्यूले स्वरबद्ध गर्नु भएको वालिहाङ तङ्नाम मुन्धुमको पूर्ण पाठ (यसमा मूलतः अध्येयता डिबी आङ्बुङज्यूको योगदान रहेको छ ।) अँध्यारो परेपछि राति खेलिने लालिङ्घेÞ ।। लालिङ्घेÞ साम्लो

Posted in लिम्बू भाषी रचना | Tagged | Leave a comment

डोटेली गजल : अब कि हो गर्दु?

~श्रीजन श्री~ इसोइ छ येइ जमानामाइ अब कि हो गर्दु? खुकुरी है तरवार लाग्द्या तरवार है कर्दु। उइले हाण्यो गुलेलीले मुइले जोड्या हातु, क्याकी रिसु हो यो सुदी पस्यो बन्दूक भर्दु?

Posted in डोट्याली गजल | Tagged | Leave a comment

तीर्थमान महर्जनया ६ नेवारी हाइकु

~तीर्थमान महर्जन~ १. जुलुस वल गोली कयेकाःहल सहिद जुल २. मुक दर्शक झी जनताया नेता स्वःगु स्वलंतु

Posted in नेवारी हाइकु | Tagged | Leave a comment

नेवारी कविता : निर्वाण

~बसन्त महर्जन~ सिमाहः हाः थें हाइखँग्वःत फान्ताङ फुन्तुङ, फान्ताङ फुन्तुङ प्याःथाय् ध्वग्गी थें खँग्वःया जंगल चकनी अनथन मदयेक जि तनी ।

Posted in नेवारी कविता | Tagged | Leave a comment

नेवारी कविता : जित: सा:प चिन्ता जुयाच्वन

~नविनप्रकाश श्रेष्ठ~ मनूतय् नये पित्यायेवं चा न नयेगु स्वये य: ल्वहँ न नयेगु स्वये य: धलय् बा: वगु ल: न त्वनेगु स्वये य: गथे स्वस्थानिया बाखनय् गोमा बमूनिया नये पित्या बलय् नयेगु तातुनाः खुसिइ वान्छ्वया त:गु जा

Posted in नेवारी कविता | Tagged | Leave a comment

डोटेली गजल : झाउ कसेरी मुइ

~सुरेश भट्ट ‘साहित्यप्रेमी’~ बिदेशका तइ खाडी, झाउ कसेरी मुइ जन्मभूमि छाडी , झाउ कसेरी मुइ न त भाइ छ घर, न दाइ छ मेरा इजाबुवा एक्लाइ पाडी, झाउ कसेरी मुइ

Posted in डोट्याली गजल | Tagged | Leave a comment

डोटेली गजल : मेरी प्यारी

~सुरेन्द्र जोशी~ मायामी दुख पडेले, मुख मड़कालि मेरी प्यारी मेराई लागि रात दिन, मुन्टो चडकाली मेरी प्यारी !! रोटा भात खान्ज्या थोक्काई कम खाया धेकेले रिसले राति भैवर, गाला चडकाली मेरी प्यारी !!

Posted in डोट्याली गजल | Tagged | Leave a comment

डोटेली गीत : धुलो पिसाइ गैछ

~उत्तम भट्ट ‘विवेक’~ छुट्टै बसी खानउ भुनी धुलो पिसाइ गैछ गीतमा गाली दियो भुनी बुडिया रिसाइरैछ माल बस्सु झानौ भुन्छी चढि बरे किया झान्या बेला तै राणले इसा गीत दिया

Posted in डोट्याली गीत | Tagged | Leave a comment

विनय राजोपाध्यायका ५ नेवारी हाइकुहरु (नेपालीमा अनुवाद सहित)

~विनय राजोपाध्याय~ १) सुथ हृयाउँ निभाः जः चा पुला वःगु सुथ हृयाउँ मस्त थेँ २) न्हिंल

Posted in नेवारी हाइकु | Tagged | Leave a comment

नेवारी गजल : हिति दयां छुयाये

~अनिक शाक्य~ लः गबलें हा:गु मखु हिति दयां छुयाये नुग्लय् खिति दु ख्वा हिसि दयां छुयाये थाय् बाय् फुक्क डोजरं नयाच्वनं तिनि

Posted in नेवारी गजल | Tagged , | Leave a comment

नेवारी गीत : छि भाजु झाइला धकाः

~विमल ताम्राकार~ छि भाजु झाइला धकाः सुथ न्हापां म्वल ल्हुयाः क्वलं बुयाः, अजः उलाः, सिन्हः तिनाः समाः याना । छि भाजु झाइला धकाः ज्वाँय् ज्वाँय् तिसां तिया

Posted in नेवारी गीत | Tagged | Leave a comment

डोटेली गजल : माटो बचाउनाउ

~श्रीजन श्री~ आस भायौ जम्माइ मिली माटो बचाउनाउ। नेपाल आमा लेखियाको पाटो बचाउनाउ। हाम्रा हिट्या गुहारौ नि बाड लाग्गु पस्यो, सुण भायौ खालामाइको बाटो बचाउनाउ।

Posted in डोट्याली गजल | Tagged | Leave a comment

शेर्पा भाषी गजल : औल थोङिनो

~लाक्पा शेर्पा समर्पित~ स्याउ थोङिनो नुब्ला औल थोङिनो थोगी थीगी सेनकी अकाल थोङिनो लेका ङेकेबेला रॅगीगोङे खनिङ देरू लुङ्बाला लेकामेतुमी बगाल थोङिनो

Posted in शेर्पा गजल | Tagged | Leave a comment

डोटेली गजल : ढुङ्गाले हाण्या छाती

~श्रीजन श्री~ फूलले हाण्या ढुङ्गो रोयो ढुङ्गाले हाण्या छाती। छाती रोया जिन्दगीमाइ पड्या रैछ राती। स्यालब्वासा सँगसङै पस्या गीतु गौनु, कुकुर बिल्ला कब हुन्ना एकर्काका साथी?

Posted in डोट्याली गजल | Tagged | Leave a comment

नेवारी कविता : न्ह्युगु नेपाः (मुस्काएको नेपाल)

~विनय राजोपाध्याय~ सृष्टिया हे छगु उत्कृष्टम्ह प्राणी मनु, बुद्धिमान् म्ह प्राणी न्ह्याक्व हे न्ह्योने थ्यंसां अझं व सिवें न्ह्योने थ्यंकेमाःगु वैगु बानी पलाः छिनाःसां स्वाहाने गयासां पःखाः गयासां तिं तिं न्हुयासां तं तं गयाःसां ब्वायेँ ब्वायेँ जुयासां फःसा ब्वया ब्वयासां

Posted in नेवारी कविता | Tagged | Leave a comment

मैथिली कविता : मधेशी

~विनीत ठाकुर~ गाम–नगर में सोरसराबा सुनल गेल बड़ बेसी लोकतन्त्र में अपन अधिकार लऽकऽ रहत मधेशी जनसंख्या सँ जनसागर में जोरल छलांै हम सीधा

Posted in मैथिली कविता | Tagged | Leave a comment