Tag Archives: nepali literature

कविता : गरिब, खाते, दुःखी बनाईन्छ

~रेनुका राई ‘स्मृति’~ सडक बीच चहाँरी चहाँरी महलबीच हात पर्सादि जीउनु पर्ने कुन जन्माको पाप उसलाई यहाँ स्वेत महलका ढोका बीच दृष्टिन पुगि कडा कठोर बचन त्यही भरी घन्किन्छ । उता गरि खाना नसकेको टुहुरो खाते रे । मलाई केही … Continue reading

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

गीत : सधैंभरी तिमी मेरै

~निर्मलमणि अधिकारी ‘आयोदधौम्य’~ हिजोपनि आजपनि भोली-पर्सीपनि सधैंभरी तिमी मेरै; ऐले, पछिपनि रातीपनि साँझपनि बिहानीमापनि

Posted in नेपाली गीत | Tagged | Leave a comment

कथा : कठै !

~रुपिन्द्र प्रभावी ‘कटु’~ “सबैका छोराहरू कमाउने भए, हाम्रो त ……!” बुबा आज पनि कराइराख्नु भएको छ । पढेपछि जागिर खानेैपर्छ भन्ने मानसिकताबाट ग्रसित हुनुहुन्छ –मेरा आमाबुबा । हुन पनि हाम्रो पारिवारिक अवस्था जग्गाजमिन भए पनि दुःख गर्नुपर्ने नै छ । बुबाआमाको … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कथा : उनी

~प्रभा पोखरेल ‘स्वेशा’~ र ऋषीमुनिहरुको आश्रम, वरीपरी ठुला–ठुला बृछ्यहरुले घेरेको, दायातीरबाट कतै छङछङ त कतै शान्त हुदै बगेको …कोशि, कोशिको किनार, डुङ्गामा वारीपारी तर्ने मानिशहरुको प्रतिछ्यारत माझिदाइहरु। अनि त्यै किनारमा ढुङ्गा बटुल्दै बालुवा थुपार्दै बालापनमा रमाइरहेका साना नानीबाबुहरु। कोशिको किनारबाट … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कविता : नानीहरुको समय

~राजेन्द्र तारकिणी~ यो समय नानीहरुको हो, नखेल तिनका अगाडि खरानीको खेल । नबाल द्वेषको आगो नछाप तिनका युनिफर्ममा रगतका नारा नदेखाऊ धुजाधुजा झन्डाहरु नअथ्र्याइदेऊ— तिनका मस्तिष्कका करोड नसाजस्तै छन्

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : देशकाे नयाँ नक्सा

~शरद पौडेल~ देशकाे नयाँ नक्सा माैसुफहरू यतिखेर छापिरहेछन देशकाे नयाँ नक्सा भूगाेलकाे नयाँ नक्सा, लिम्पियाधुरा, कालापानी र लिपुलेक । तर मित्र, मेरा लागि देशकाे नक्सा माटाे त हाे, तर माटाे मात्र हाेईन ।

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : दलित

~घनश्याम शर्मा पौड्याल~ मालिक ! हाजिर छ आज तिम्रो अगाडि तिम्रो धर्म र शास्त्रले हजारौँ वर्षदेखि रछानमा फ्याँकेको यो अपवित्र अमानुष तिम्रो आँखाको एक पापपात्र एक जुठो टपरी ।

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कथा : पुवार

कुरा सुनेर छेदिलाल चौकीबाट उठे । उनले खाटमुनि हेरे । त्यहाँ एउटा कमन्डुल थियो । त्यसमा हिजो रातिकै पानी थियो । उनले कमन्डुल चौकी मुनिबाट झिके । पैठीमा टेक्दै तल ओर्लिए । तल ओर्लिने वेलामा पैठी हल्लिँदै कुइकुइ बोलिरहेको थियो । दोहमलाबाट झरेर उनी पम्प गए । तीन–चारपटक पम्प पेल्दै पानी हाल्दै फाल्दै कमन्डुल धोए । कमन्डुलभरि पानी भरेर ल्याए । पानो चौकीमा बसिरहेकी थिइन् । छेदिलाल पानोको हातमा कमन्डुल थमाए । पानो कमन्डुलको डन्डी समातेर पानी खान थालिन् । उनले पानी खाँदा घटघट बोलिरहेको थियो । उनले पानी खाएर कमन्डुल चौकीमुनि राखिन् । छेदिलाल चौकीमा पल्टे । पानो छेदिलालको छेउमा भित्तापट्टि पल्टिन् । छे Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

कविता : म शुन्यमा हराएँ

~पदम विश्वकर्मा~ म शुन्य, शुन्य सरी हराएँ, यतै कतै हराएँ हुँला, हावाहरुसँगै खेल्दै, बहकिँदै धुलोहरुसँ गै टाँसिँदै गाँसिदै घुमिरहेछु होला शुन्यतामा रमाउँदै । म शुन्य, यतै कतै हराएँ हुँला,

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : अँध्यारो

~दीपकराज पाण्डे~ अँध्यारोले चपाइरहेछ गाउँ, शहर, पहाड, तर्राई र सिंगै देश अनि निलेको छ जून घाम पनि सुलुत्त ! यसरी चारैतिर अन्धमुष्टि अँध्यारोले साम्राज्य फैलाएको बेला कतै तिमी वनमै निभ्न लाग्यौ कि ? कतै तिमी मनमै निभ्न लाग्यौ कि ?

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : प्रतिबन्ध

~कृष्ण सेन ‘इच्छुक’~ हाम्रा स्वरहरूमा प्रतिबन्ध लगाउँदै हाम्रा ओठहरूमा ताल्चा झुन्ड्याउँदै तिमी भन्छौ- गाउन त गाऊ तर यो गीत नगाऊ हामी भने त्यही गीत गाइरहन्छौँ । हाम्रा विचारमा प्रतिबन्ध लाउँदै

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : ऊ आकाश हुन खोज्यो

~सुस्मिता नेपाल~ ऊ आकाश हुन खोज्यो आकाशले उसलाई भन्यो तिमी आकाश हुन नखोज थाहा छ तिमीलाई – म धर्तीमा फिजिन चाहन्छु कालाकाला बादलले घेरिन्छु बादलसँग संघर्षा गर्दै हावाका हल्का खुट्टा टेकेर ओर्लिन्छु

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

समीक्षा : उत्तरआधुनिक पठनमा लोकसाहित्य

~कृष्ण गौतम~ विद्युतीय सञ्चार माध्यममा उत्तर आधुनिकताले चड्का प्रकटीकरण लिएको कुरा बोधगम्य हुँदै आएको छ । आजका पाठक, दर्शक एवं श्रोताहरू तिनै माध्यमबाट लोकसाहित्यलाई चिन्दै छन् । त्यसबाट मजा लिँदै छन्, त्यसको सन्देशलाई ग्रहण गर्दै छन् । गीत तथा सङ्गीतको … Continue reading

Posted in समीक्षा | Tagged | Leave a comment

कविता : डुपन र जिन्दगी

~हेमन्त श्रेष्ठ~ जेलिएर जेरिको चक्रव्यूहमा रुपान्तरित छ डुपन फुकाउनै कठिन गाँठोहरुको दस्ताबेज भएको छ जाँदा जाँदैको बाटो

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : साक्षी

~नारायण श्रेष्ठ~ म एउटा प्रत्येक बिहान उदाउँदै साँझ ओइलिएर झर्ने घामको प्रतीक भएको छु ! सडकममा पोखिने धूवाँका अराजक पाईला टेकेर गुमनाम बितेका दिनहरुको पदचाप केलाउने समयको जबरजस्त साक्षी भएको छु ! नाघ्नुपर्ने पर्खाल र जित्नुपर्ने दूरीहरु छन्

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : आवाज- ३

~टीका ‘भाइ’~ हिड्नेहरू हिड्छन, हिडिरहन्छन् जीवन जोख्दै तराजुमा कसले हेर्न सक्छ? -मान्छेको औसत वजन मान्छेको औसत उचाई ,किन पो नापिबस्छ? -कि कुनै ‘स्वेत-स्याम’ मगजको ढक

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : दावानल

~सुधीर छेत्री~ दन्दनी दावानलमा जलिरहेछ माटो। सॉंपले दंश बिछ्याएर नीलो हावामा खैरे मरूभूमि अनुवाद गर्नचाहन्छ अनि बस्तीबाट निस्केका पराक्रमी रॉंकोहरू

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : नील आकासको तारालाई

~भीमदर्शन रोका~ नील आकाशको यो तारालाई हेरिरहेछु म मेरो सहारालाई हेरिरहेकी होलिन प्रियतम मेरो दूर प्रवासबाट यही तारालाई नील आकाशको यो तारालाई ।

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : हराएको देश

~चंकी श्रेष्ठ~ उहिले उहिले धेरै पहिले नै यो देशबाटगुमाएका थियौँ हामीले आफ्नो देश तर, उहिले उहिलेदेखि नै हामी यो देशको सौन्दर्यगाथा गाइरहेका थियौँ हो, हामी यो देशको अबिरल र अजस्र पानीको कुरा गरिरहेका थियौँ हरियो वन नेपालको धन भनिरहेका थियौँ

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : डढेलो

~विक्रम सुब्बा~ फागुनको वायुमण्डलमा युद्धको बारुद झैँ धुलो भरिएको छ मरुभूमिको इलाकामा… लडाइँको मौसमभित्र… साता दिन पानी नपाएको सेनाको छातीजस्तै पातपतिंगर सुकेर खरिएको छ सेतीमा फाल्न मात्र बाँकी रहेको कुनै बलात्कृत युवतीजस्तै

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : विक्रमको मुटु

~सरोज धिताल~ नदुखाउ त्यो मुटुलाई बेर्सेर फेरि विक्रम ! दिइ सक्यौ तिमीले त्यो त कवितालाई

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कथा : बिलेकिया

~श्याम साह~ भन्सारमा पोस्टिङ भएको दोस्रो दिन नै सशस्त्र प्रहरीको हवल्दारले उसको सामान र साइकल दुबै खोसेर मेरो अगाडि ल्याएको थियो । तलबाट माथिसम्म नियालेँ । गहुँगोरो वर्णको भए पनि घामले डढेर निकै कालो देखिन्थ्यो । दुब्लो यति थियो कि … Continue reading

Posted in नेपाली कथा | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : प्रोफेसर पराजुली

~प्रभा कैनी~ कविवर सिद्धिचरण श्रेष्ठका हरफ गुनगुनाउँदै हामीलाई स्वागत गर्न घरको गेटमा आइपुगे उनी। एरिजोना राज्यको पुरानो राजधानी प्रेस्कटमा १० एकड जमिनको फराकिलो बस्तीको बीचतिर अलिअलि उठेको सानो थुम्कीमा बनेको अल्ट्रा मोडर्न घर। घरमा अमेरिकामा प्राप्त हुने कुनै सुविधाको कमी … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

गजल : यि लहर नयाँ नयाँ

~बिपिन शर्मा~ अविरल बग्छ नदी अविच्छिन्न चल्ने यि लहर नयाँ नयाँ इच्छाका जुर्मुराउँछन् छाल मनमा उठ्ने यि रहर नयाँ नयाँ सपना हिजोको लिई आँखामा साँझ निदाएको थिएँ ब्युझँदा राती साटिएको रैछ, लाग्छ यो प्रहर नयाँ नयाँ

Posted in गजल | Tagged | Leave a comment

कविता : म हत्केलाले घाम छेकेर कालो बादल खोज्दैछु

~समसेर अली~ विकृत अनुहारहरु बिप्ल्याँटो बिश्वास विकराल विडम्बनाहरू दिशाहीन रेगिस्तान हिड्दै थिए बर्षौं हिडीएका कारवांका पाईतालाहरूले कुल्चिएका उष्ण समयका कणहरू एक छिटा-बाछिटा

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : देश हामी र किसान आन्दोलन

~सुमिना अभिलाषी~ चिया र कफिको तातो बाफमा मजा लिदै गुलिया परिकारहरू सँगै रमाइरहेछन् कति मिस्ठान्न भण्डारहरूमा त्यति नै बेला देखिन्छ टेलिभिजनमा र टेबलभरी छरिएका पत्रपत्रीकाहरूमा

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

गीति कविता : नेपाली माटो

~मधुश्री~ नेपाली माटो नेपाली बाटो कला र संस्कृति सिगार्ने मन सपार्ने हात जगौँने जाग्रिति मनको धनी महान उनी जन्मेको यो दिन लिनु छ ज्ञान गौरव हाम्रो दिनु छ बिहान

Posted in गीति कविता | Tagged | Leave a comment

समीक्षा : हायमनदासको युद्ध–साहित्य

~मनप्रसाद सुब्बा~ नेपाली साहित्य यात्रामा माध्यमिककाल नेपथ्यमा ओझेलिँदै गएपछि आधुनिककालका अभिनयीहरूलाई मञ्चमा उभ्याउने महत् कार्य ‘शारदा’, साहित्यिक मासिकले गरेको कुरा विद्वान्हरू मान्छन्  । त्यो आधुनिक युगलाई डोर्‍याएर यात्राको उकालो हिँड्ने बालकृष्ण सम, लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा, सिद्धिचरण श्रेष्ठ, गुरुप्रसाद मैनाली, भीमनिधि तिवारीजस्ताका युवा … Continue reading

Posted in समीक्षा | Tagged , | Leave a comment

भलाकुसारी : अमरत्व दिने अमृतबिन्दु हो कविता – डा.इन्दु प्रभा देवी

~प्रस्तुती : ज्योति भट्टराई ~ डा.इन्दु प्रभा देवी असममा रहेर नेपाली साहित्यकर्ममा निरन्तर रहिरहेको एउटा सिद्धहस्त नाम हो । गमिरि,असम मा सन् १९६९ मा जन्मनुभएकी इन्दु प्रभा देवीका माता पीता पुष्प दवाडी , श्रीमती राधिका दवाडी हुनुहुन्छ । एम.ए (असमीया १९९३, … Continue reading

Posted in साहित्यिक भलाकुसारी | Tagged , | Leave a comment

लघुकथा : पथ ग्रहण

~डा. विदुर चालिसे~ बल्लबल्ल चिठ्ठा परेकाहरूका अनुहारमा हेरिरहन्थेँ । चिठ्ठा बेचिरहेका तालुकदारहरूसँग दयाकाे भाव पनि देख्दिनथेँ । अाैसत सामर्थ्यका मानिसहरूलाई फुर्सद थिएन । जाेडजम्मा भएका भीडमा उभिएकाे मरन्च्यासे करायाे । –“गुटबन्दी मुर्दावाद !” चर्काे प्रचारवाजीमा नारा चलिरहेकाे क्षण सबै अल … Continue reading

Posted in लघुकथा | Tagged | Leave a comment

कविता : इतिहासको कुरा

~देवान किराती~ कोक्पाले रामायण पढ्यो र, रामजस्तै आदर्शको बन्ने आशिष दियो । आपाले मार्कसवाद पढ्यो र, मार्कसजस्तै हुने आशिष दियो । आमाले कुनै राजकुमारको दन्ते कथा सुनायो

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment

कविता : भ्रमहरूको यथार्थ

~श्याम रिमाल~ भ्रममा बाँच्नु पो मीठो हुँदोरहेछ यथार्थ त पीडादायी मात्र रहेछ पानीमा देखिएको छाया र ऐनामा देखिने आफ्नै प्रतिबिम्बसँग सिङ्गै दिन बिताउन सकिन्छ तिनसँग अनन्त जिस्कन सकिन्छ

Posted in कविता | Tagged | Leave a comment