बाल कथा : खुवा र बिरालो

~विनय कसजु~Binay Kasaju

पाँच पाथी अटाउने कराहीमा दूध भक्भक् उम्लिरहेको थियो । एउटा बिरालो दूधको कराहीको छेऊमा बसेर हेरिरहेको थियो । दूध बाक्लो भएर खुवाको मिठो बास आउन थालेको थियो । बिरालोले कराहीको बाक्लो दूध खान धेरै पटक कोसिस गर्‍यो, तर तातो बाफले पोलेर बिरालो म्याउँ गरेर पछि सथ्र्यो । कहिले दूध चिसो होला र खाउँला भनेर पर्खने धर्ैय उसँग थिएन, किनकि धरका बूढाबूढी आइपुगे भने उसले खुवाको सट्टा लÝी खानुपथ्र्यो ।

त्यो बिरालोको जिजुबुवालाई पनि त्यो घरमा उसको कुन पुस्ता आएको हो र कहिलेदेखि त्यो घरमा खुवा बनाउन थालिएको हो भन्ने थाहा थिएन । त्यो बिरालोलाई यतिमात्र थाहा थियो कि गाउँभरिका घरहरुमध्यो त्यो घरमा जत्तिको दूधको पौल अरु घरमा थिएन । गाउँमा चार्डपर्व तिथि सराद पर्दा जसले पनि त्यही घरमा दूध लिन आउँथे ।

बूढाबूढीको गोठ पनि हर्ेन लायकको थियो । लस्करै आठदस वटा भैँसी बाँधिएका हुन्थे । पालैपालो व्याउने हुनाले तीमध्ये चारपाँच वटा जहिले पनि दुहुना हुन्थे । गोठको छेउमा पहाडजस्तो परालको कुनिउँ हुन्थ्यो । घरको छेउमै बाह्रै महिना नसुक्ने सानो खोल्सी थियो । नजिकै बाक्लो बन भएको हुनाले हरियो घाँस कहिल्यै टुट्दैनथ्यो । कुँडो पकाउन दाउराको छेलोखेलो थियो ।

केही वर्षभयो घरमा बूढाबूढी दर्ुइ जनामात्रै थिए । लाठे छोराहरु गोठ्ल्याइँ गर्ने दुःखले कोही सहरमा त कोही विदेशमा गएका थिए । उनीहरु बेलाबेलामा घर आउँदा पहाडको जग्गाजमिन बेचेर सहरमा बसाइ र्सर्ने कुरा गर्थे । बूढाबूढीको भने गाउँ छोड्ने मन थिएन । कान्छो छोराले त सहरमा नर्सर्ने भए उसको भाग अंश चाहियो भन्न पनि थालिसकको थियो ।

छोराहरुले अन्तै पाखुरा खियाउन थालेपछि घरको आयस्ता घट्ने नै भयो । तै पनि बूढाबूढीको मेहनतले दर्ुइचार पाथी दूध पाक्न छोडेको थिएन । दूध, ध्यु, खुवा, दही आदि बेचेर उनीहरुको घर्रखर्च र लुगाफाटाको खर्च चलेकै थियो । बिरालोलाई यी सबै कुराको चासो थिएन । बेलाबेलामा कराही, गबुवा र ठेकीमा मुख गाडेर अनि मदानी चाटेर पनि उसको गुजारा चलेकै थियो । चारपाँच बेत छाउरा छाउरी हर्ुकाउँदा पनि अरुको घर ढुक्न जानु परेको थिएन ।

तर त्यो दिन अनौठै भयो । बूढाबूढी भान्छामा आउँदै आएनन् । अगेनामा अजंगका मुढाहरु एकनासले बलिरहे । कराहीको दूघ उम्लँदै सुक्दै गयो । बिरालोले खुवा खाने आश अझै मारेको थिएन । छाउराछाउरीहरु भोकाए होलान् भनेर ऊ आत्तिँदै थियो । अब अलिअलि दूध डढेको गन्ध आउन थाल्यो । भान्छाकोठामा दूध डढेर धुवाँ रङमगिन थालेपछि बिरालो निकै आत्तियो । ऊ म्याउँम्याउँ गर्दै छाउराहरु भएको धन्सारमा गयो । धन्सारकोठाको ढोका फोरिएको थियो र त्यहाँ एक गेडा पनि अन्न बाकी थिएन । छाउराहरु भोक र डरले एउटा कुनामा लुकेर कराइरहेका थिए । त्यसपछि उसले बूढाबूढीलाई खोज्न थाल्यो । कोठाचोटा चहारेपछि ऊ बुइँगलमा पुग्यो । त्यहाँको दृश्य देखेर उसलाई रिंगाटा लाग्यो । त्यहाँ गरगहना रुपैयाँपैसा राख्ने सन्दुक फोरिएको थियो । बूढाबूढीको लास रगतको आहालमा डुबेको थियो ।

ऊ दगर्ुर्दै फेरि भान्छाकोठामा पुग्यो । त्यहाँ उसले खुवामात्रै होइन कराही नै डढेको देख्यो । आगोको रापले गर्दा कोठाभित्र पस्न पनि गाह्रो थियो । ऊ दगर्ुर्दै आफ्ना छाउराहरु भएको ठाउँमा पुग्यो । उसले एकएक गर्दै छाउराछाउरीहरुलाई मुखमा च्याँप्दै घरबाट गोठमा ओर्सार्न थाल्यो । झ्यालहरुबाट धुवाँ र आगोको लप्का निस्कन थाल्यो । बिरालो चौथो पटक छाउरा लिन घरभित्र पसेपछि फेरि फर्केर आएन ।

गोठमा भएका छाउराहरुले म्याउँम्याउँ गर्दै माऊलाई पर्खेर बसे । एकै छिनमा घर डढेर गर्ल्याम्म ढल्यो । अनि आगोको लप्काले गोठ पनि टिप्यो ।

(स्रोत : कान्तिपुर प्रकाशनको कोपिला साप्ताहिकको २०५९ बैशाख २० गते)

About Sahitya - sangrahalaya

We will try to publish as much literary work of different authors collected from different sources. All of these work is not used for our profit . All the creative work belongs to their respective authors and publication. If requested by the user we will promptly remove the article from the website.
This entry was posted in बाल कथा and tagged . Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.