व्यङ्ग्य : सतीको सराप

~नरनाथ लुइँटेल~Naranath Luitel

हैन, कुन साइतमा परेछ सतीको सराप पनि ¹ अनन्त काल बितिसक्यो तर त्यो सरापबाट हामीले कहिल्यै मुक्ति पाउन सकेनौँ । मुक्तिको कुनै सम्भावना पनि देखिएन । उहिले उहिले त जसले सराप दियो, उसैले सरापबाट छुट्कारा पाउने उपाय पनि दिन्थ्यो । यी सतीले भने त्यो उपाय पनि दिइनन् । सत्य धरोधर्म यो सतीको सराप त साह्रै मापाको पो रहेछ । सरापले ढुङ्गा बनेका मनुवा कसैले टेकिदिनासाथ फेरि मान्छेमै अवतरित भएका, सरापले रुख बनेका, मनुवा कसैले छोइदिनासाथ पुनः मानव चोलामै रुपान्तरित भएका जीवन्त वर्णनहरू हाम्रा धर्मग्रन्थमा पढ्न पाइन्छ । तर सतीको सरापको कुरा बेग्लै छ । टेकिदिँदा छेकिदिँदा वा छोइदिँदा फोइदिँदा केही गरे पनि सतीको सरापले छोड्दैन, अहरौँ बराबर छोडेको छैन । यति जब्बर जरा हालेर बसेको छ कि न त काटकुट पारेर दाउरा झैँ बाल्न सकिन्छ, न त उखेलेर फाल्न या नालीतिर हाल्न नै सकिन्छ । अब त सतीको सराप हाम्रो अङ्ग–प्रत्यङ्ग, मुटु, फोक्सो, गिदीदेखि लिदीसम्म नशा–नशा, रगतका अणु–अणुसम्म टनाटन यसरी भरिएको छ, हाम्रा यावत् क्रियाकलाप सतीकै सरापले लतपत हुने गरेका छन् । हाम्रा कानले सुन्दा, नाकले सु»घ्दा, आ»खाले देख्दा, दिमागले सोच्दा वा श्वरयन्त्रबाट बोली बाहिर निस्कँदा समेत सतीको सरापले परिपुरित हुने गर्छ ।

सतीको सराप अब हाम्रो अमूल्य सम्पति हो । यसको संरक्षण र सम्बद्र्धन गर्नुपर्दछ । हाम्रो उन्नति र प्रगति यही सरापमा सन्निहित छ । हाम्रो विकास, निकास, अग्रगति सबै यसैमा अडेको छ । हामी सतीकै सरापलाई धराप थापेर मित्र राष्ट्रहरूबाट अनुदान र सहयोगको शिकार मारिरहेछौँ । सतीद्वारा श्रापित हामी त्यही शिकारलाई भागशान्ति बिलो बा»ड्छौँ, खान्छौँ र मोटाउँछौँ, हृष्टपुष्ट हुन्छौँ । एयरकण्डिसन पजेरोमा सवारी चलाएर “जनता उठ्नु प¥यो, जाग्नु प¥यो” भन्दै सिर्फ भाषण पिलाउँछौँ । सतीकै सरापको पाहुर पचाएर हामी चुनाव लड्छौँ, जित्छौँ र सत्तासीन हुन्छौँ । सत्ताको सदुपयोग गर्दै सतीकै सरापलाई चरितार्थ पार्छौँ । सरापलाई सत्तासँग गाँस्छौँ, कुर्सी पाएर हाँस्छौँ, बेसकन हसुर्र्छौँ । हसुर्दाहसुर्दा सात पुस्तालाई पुग्ने गरी अघाएपछि शानदारसँग यसरी डकार्छौँ– “हेर्नोस् यो देशको निम्ति मैले कति गरेँ कति, अझै गर्न बाँकी थियो, तर यो देशमा सतीको सराप परेको हुँदा मेरो क्षमता र योगदानको कदरै भएन ।” यस्तै यस्तै डकार हामी समाचार माध्यममा सुन्छौँ, अखवारहरूमा पढ्छौँ ।

सतीको सराप हाम्रो सभ्यता भएको छ । हामी आफ्ना अनेकन काला कर्तुत र बेइमानीहरूलाई छोप्न यसैको शरण परिरहेछौँ । हामी दरिद्र भयौँ किन भने सतीको सराप परेको छ । हामी औषधि र उपचार बिना मर्दैछौँ किन भने सतीको सराप परेको छ । हामीले स्वरोजगार पाएनौँ किन भने सतीले सरापेकी छे । हामीले आत्मनिर्भर हुन कहिल्यै सोचेनौँ किन भने हाम्रो दिमागमा सतीको सराप बसेको छ । हामी फोहर उमार्र्छौँ, सफा गरिदिन अर्कै आउनुपर्छ किन भने सतीको सराप परेको छ । हरेक समस्या र सवालहरूमा यो सराप हाम्रो अघिल्तिर आएर ठिङ्ग उभिन्छ र हाम्रो विवेक र चेतनालाई प्रज्ज्वलित बनाउ»छ । हरेक रोगको अचूक रामवाण बनेर हाम्रा रोमकुपमा छिरेको छ सतीको सराप । अनि त्यही सराप हाम्रो सभ्यताको धरहरा बनेर ठडिएको छ । ब्रम्हलुट मच्याउनेहरूलाई पनि छुट र कङ्गालीहरूलाई पनि पुर्पुरो ठोक्न पुट दिने यही सतीको सराप हो ।

सित्तैमा पाए पाँच पाथी चूक पनि खान तम्सने हाम्रो मौलिक मनोवृत्ति अझै मौलाइरहेको छ । पदीय कुर्सीमा बस्नेहरूको निम्ति राजस्व त्यही सित्तैंमा पाइने चूक हो । बाँधुवा भैँसी फुकेर कोठेबारीको साग लँुड्याएझैं राजस्व लुँड्याएर उग्राउँदा प्राप्त हुने परमआनन्द अवर्णातित छ । यो आनन्दप्रति आहारिस गरेर कसैले औँलो ठड्याउनु हुन्न । किन भने यो सतीले सरापेको देश हो । राजनीतिलाई लुटिखाने भाँडो बनाएर कुनै टट्टनटाट मनुवा करोड मोलिने भव्य महल र अरबौँको बन्दोबस्त भएको नव धनाढ्य बन्यो भने पनि कसैले ऊ स्वार्थी भयो भन्नु हुँदैन । किन भने यो सतीले सरापेको देश हो । शिक्षालाई कमाउखाले व्यापार बिज्नेसमा रूपान्तर गरेर “फिस” ले हरेक छाक माछा तार्ने र जुनी सपार्ने दाउ गरिरहेको देख्दा पनि कसैले चुँक्क गर्नु हुँदैन । किन भने यो सतीले सरापेको देश हो । कमिसन फल्छ भने फोहर, नाली ढल र मलमै पनि जिब्रो जोतिरहेको राष्ट्रसेवकलाई देखेर पनि छड्के नजरले हेर्नु हुँदैन । किन भने यो देशमा सतीको सराप परेको छ । यसरी सतीको सरापमै कतिको फलिफाप निहीत छ । सतीको सरापका बलले कतिको सम्पत्तिमा गल लगाउनुपर्ने भएको छ । सतीको सरापकै आड र ओतमा कतिको व्यापार, विज्नेस, कमिसन, पर्मिसन, व्यक्तिगत उन्नति, समृद्धि र प्रतिष्ठा वृद्धि भइरहेको छ । सतीले सरापेको देश खोक्रो भए पनि मौसम अनुसारका मुठीभर मान्छेको आर्थिक औकातले धोक्रो भरिएको भरियै छ । स्वदेशको मात्र होइन विदेशतिरकै भकारी चुलिएको चुलियै छ । मह काड्नेले हात चाट्छ । हात चाटेको देखेर राल चुहाउनु हुँदैहुन्न । यस्ता कुरामा विरोध जाहेर गरी सतीको पवित्र सरापलाई अवमूल्यन गर्नु पनि हुन्न । यसो गर्ने अधिकार पनि कसैलाई छैन ।

हे महामना सती ¹ तिमीमा कसरी यस्तो सद्बुद्धि पलायो र यो देशको खातिरदारी गर्ने, यी मनुवाहरूलाई फलिफाप हुने पवित्र सराप प्रदान ग¥यौ ? तिम्रो यो सराप नपरेको भए आजसम्म हामी नेपाली सोह्रौं शताब्दीको कालो अँध्यारोतिरै धद्धाइरहने रहेछौंँ । तिम्रो सराप नै हाम्रो सौभाग्य बन्यो, सभ्यता बन्यो । तिम्रो सरापका प्रतापले देश जति खोक्रो भए पनि यही देशका केही नागरिक स्वार्थ, सुविधा सम्पत्ति र सम्मानले बढेबढे धोक्रा भर्न भने सफल भएका छन् । सराप सधैंभरि दिइरहने कुरा होइन । तिमीले एकपटक जो दियौ कालान्तरसम्म हामीले पाइआएका छौं । यसको सम्बद्र्धन र जगेर्ना नगरे हाम्रो भविष्य छैन भन्ने कुरा राम्रोसँग बुझेका छौँ । तिमीप्रति कृतकृत हुँदै र सतीको सरापलाई उचित संरक्षण गर्दै यो पुनित भक्षण कार्यमा हामी प्राणप्रणले लागिरहेछौँ । धन्यधन्य सतीको सराप अनि धन्य छ हाम्रो सौभाग्य ¹

कलङ्की काठमाडौँ

(स्रोत : Chhalphalweekly.com )

About Sahitya - sangrahalaya

We will try to publish as much literary work of different authors collected from different sources. All of these work is not used for our profit . All the creative work belongs to their respective authors and publication. If requested by the user we will promptly remove the article from the website.
This entry was posted in हास्य - व्यङ्ग्य and tagged , . Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.