कथा : आरम्भ अर्थात् सुरुआत

~धीरकुमार श्रेष्ठ~

वर्तमान लगातार साइरन बजिरहेको छ । सबैलाई लाइनअगाडिको खुला चउरमा हातहतियारसहित उपस्थित हुनाका लागि जनाउ दिइएको हो, यो ।

जो जुन अवस्थामा छन्, सोही अवस्थामा लाइनतिर दगुर्छन् । भात खाइरहेकाहरु थाल छाड्दै, नुहाइरहेकाहरु शरीरका साबुन नपखाली,

शौचालय गएकाहरु पूर्ण निवृत्त नभई लाइनतिर कुद्छन् । जतिसक्दो छिटो युनिफर्म लगाएर कोतघरतिर कुद्न हतारिएका छन् सबै । आआफ्ना

कम्ब्याटड्रेस लगाउँदालगाउँदै सबैका छाती ढक्क फुलेका छन् । सम्भावित त्रास सबैका आँखामा छन्, अनुहारमा मृत्युको भय टाँसिएको छ । कोही

कसैसँग कुरा गरिरहेका छैनन् । गरुन् पनि के । सधैं एकनाशको जिन्दगी बित्न थालेको दशक पुग्न लागिसक्यो । उही बम, उही बारुद, उही

मृत्युको समाचार । लाग्छ, मानिसको वरिपरि जीवन होइन मृत्यु बाँचिरहेछ । मानिस जीवनका नाममा मृत्युको डोली बोकिरहेछन् । काँधमा

बन्दुक होइन, मृत्युको सन्देश बोकिरहेछन् । गलामा गोलीका माला होइनन्, विषालु गोमन सर्प बोकिरहेछन्, जसले कुनै पनि बेला कसैलाई

छानीछानी डसेर तत्काल मृत्युलोकमा पुर्याउन सक्छ । पिठ्यूँमा बोकेका भारीमा बन्दोबस्तीका सामान होइनन्, मृत्यु ओछ्याएर मृत्युमाथि लमतन्न

सुत्न भारी बोकेका छन् । तुम्लेटमा तिर्खा मेट्ने पानी होइन, मृत्युको थोपाथोपा सञ्चित छन्, जसलाई प्रत्येकपटक प्यास लागेर पिउँदा मन्द

विषले शरीर गलाउँदै लान्छ । उफ् । कस्ता दिन आए ।
साइरन लगातार बजिरहेको छ । म अरुसँगै कोतघर पुग्छु । सबै हातहतियार बोकेर चउरतिर दगुर्दै छन् । त्यो चउर, जहाँ सधैं बिहान परेड र

पि.टि. खेलिन्थ्यो, बेलुका भएपछि खेलकुद गरिन्थ्यो आजभोलि युद्धग्रस्त रणमैदान बनेको छ । त्यहाँ निर्धक्क स्वतन्त्रतापूर्वक एक्लै निस्कन

हुन्न । जुन डाँडाकाँडाका शिखरले चारैतिरबाट छेकेर चउरलाई सुरक्षा प्रदान गरेका थिए, तिनै शिखर जुनसुकै बेला आगो ओकल्न तयार छन् ।

वरिपरिका डाँडामा झुरुम्म हुर्केका रुखविरुवाले ताजा हावा होइन, बारुदका गन्ध फ्याँक्न थालेका छन् । तिनले पर्यावरणको सुरक्षा होइन,

वातावरणलाई दूषित पारिराखेका छन् । जंगलमा अचेल जीवन होइन, मृत्यु कुदिरहेको छ ।
साइरन बज्ने क्रम रोकिएको छ । सबै हातहतियार बोकेर सामेल भएका छौं । कसैका हातमा इन्सास, कसैका हातमा एस्.एल्.आर्, कसैका

हातमा मेसिनगन कसैका हातमा एम्. सिक्सटिन छन् । कोहीकोही लंगरेन्ज हतियार, ग्रिनेड र मोर्टारले सुसज्जित छन् । म सबैका हातमा

साक्षात मृत्यु निर्धक्क नाचिरहेको देख्छु । थाहा छैन, आजका दिनमा त्यसले कतिलाई आहारा बनाउने हो । विडम्बना, त्यो अगस्ति छ । जति

जीवन चपाउँदा पनि भोक मेटिन्न । जहिले त्यो जीवन निल्न सुरसाको मुख खोलिरहेको हुन्छ ।
कमान्डर लामो भाषण छाँट्छन् । देशभक्ति र वीरताको पाठ पढाउँछन् । लडाइँमा पिठ्यूँ फर्काएर भाग्ने होइन, छातीमा गोली थापेर मर्नुपर्छ भन्छन्

। दुस्मनको सेनालाई पराजित गर्नै पर्ने उनको तर्क छ । भाषण सुन्दासुन्दै सबैमा जोस र उमंग भरिन्छ । डरले छाती ढक्क फुलेकाहरु कमान्डरका

अगाडि सगर्व छाती तन्काउँछन् । त्रासले लगलग काम्नमात्र बाँकी रहेकाहरुका आँखा चम्किला देखिन्छन् । सबैको अनुहार देख्ता लाग्छ, अब

मृत्युसँग जीवन होइन, जीवनसँग मृत्यु डराउने बेला आएको छ । सबैका उत्साहका अगाडि काँतरताले जमिन छाडिसकेको छ । सम्भावित

विजयको कल्पनाले सबैलाई फूर्तिलो बनाएको छ । पिठ्यूँका गह्रौं भारी र गह्रौं हतियार फूलझैं हलुका महसुस हुन थालेका छन् ।
कमान्डर सतर्क गोडाफाटको आदेश दिन्छन् । हामी उसको आदेशलाई रिट्ठो नबिराई भुइँमा खस्न नपाउँदै पालना गर्छौं । कठोर अनुशासन

हामीलाई थाहा छ । यसमा हामी गौरव पनि गर्छौं तर दुःख यसमा छ कि राष्ट्रको सिमानामा लडेर जित्नुपर्ने लडाइँ हामी देशको मध्यभागमा

लडिरहेका र्छौं । विदेशी सेनासँग लड्नुपर्ने लडाइँ हामी आफ्नै दाजुभाइ र दिदीबहिनीसँग लडिरहेका छौं । समयको विडम्बना नै भन्नुपर्छ, हामीले

जितको खुसियाली मनाउँदा हामीमध्येकै कोही आँसुको सागरमा डुबिरहेको हुन्छ । जितको खुसियाली मनाउने अथवा मृत्युको मलामी जाने । म

केही सोच्न सक्तिन । सोच्यो भने जिउमा काँडा उम्रिन्छ ।
कमान्डरको आदेशमा हामी मार्च गर्छौं । मार्च गर्दै ब्यारेकको मूलढोकाबाट बाहिर निस्केपछि आदेशमा पोजिसन लिएर अगाडि बढ्न थाल्छौं ।

सिकारीले सिकार भाग्ला भनी चाल मारेर अगाडि बढेजस्तो हामी टाउको लुकाउँदै अगाडि बढ्न थाल्छौं । अन्तिमपटक फर्केर म साइरनतिर हेर्छु ।

हामीलाई मृत्युयात्रामा हिंडाएर ऊ मस्त निदाएको छ ।
विप्लव मोबाइल फोनसेटको घन्टी लगातार बजिरहेको छ । कमान्डर फोन उठाएर कुरा गर्न थाल्छन् । कुरा हुँदै जाँदा उनको अनुहारको रंग

परिवर्तन हुँदै जान्छ । उनको खुकुलो अनुहारमा तनाव छाउँछ र रातोबाट कालोमा परिणत हुँदै जान्छ । उनका आँखाका आँखीभौंहरु क्रमशः तन्किन

थाल्छन् । यत्रतत्र छरिएर बसिरहेका साथीहरु कमान्डरका वरिपरि भेला भएर कुरा सुन्न थाल्छन् । जतिजति उनीहरु फोनका कुरा सुन्छन्,

त्यत्यिति सबैको मनोदशा परिवर्तन हुँदै जान्छ । कमान्डरले फोनको सुइचअफ गरेपछि उभिएर सबैलाई सम्बोधन गर्छन् साथी हो, दुस्मनको सेना

यतै आउँदै छ । आज हामीले निर्णायक लडाइँ लड्नुपर्छ । दुस्मनको सेनालाई धूलो चटाउन सकेमात्र हाम्रो देशले मुक्ति पाउँछ । देशको सुनौलो

भविष्यका लागि आजको लडाइँ जित्नै पर्छ । मुक्तिकामी योद्धाले संघर्षबाट पछाडि हट्नुहुन्न । संघर्षबाट भाग्नु भनेको कायरता हो । हामीले देशको

मुक्ति र न्यायका लागि कायरता देखाउनु भनेको जिउँदै मर्नुसरह हुन्छ । बाँचेर सदा मर्नुभन्दा एकपटक मरेर सधैं अमर बन्न सक्नुपर्छ ।
कमान्डरको सम्बोधनपछि सबैका आँखामा सुन्दर देशको नक्सा नाच्न थाल्छ । सबैमा एउटा दृढ विश्वास झल्किन्छ । नाचीनाची बत्तीमा होम्मिन

तयार पुतलीजस्ता देखिन्छन्, सबै । म पनि मेरो गाउँको स्वरुप परिवर्तन भएको देख्न थाल्छु । जुन मेरो गाउँ विकट मानिन्थ्यो, त्यहीं सबै

प्रकारका सुविधाहरु छन् । गरिबी र दुःखले कुम्लोकुटुरो बोकेर कुलेलम ठोकिसकेको छ । कसैका आँखामा विषाद छैनन् । सबैका जीवनमा अटाई

नअटाई खुसीहरु भरिएकाले देशको सीमाभित्र दुर्गम नामको ठाउँ छैन । यसकारण शब्दकोशकारहरु शब्दकोशबाटै दुर्गम शब्दलाई हटाउनुपर्ने विषयमा

तात्तातो बहसमा जुटिरहेका छन् ।
साथी हो, आआफ्ना हातहतियारसहित पोजिसन लिएर बस्ने । अब हाम्रो भेट लडाइँ जितेपछि मात्र हुन्छ । कमान्डरको संक्षिप्त आदेशपछि हामी

यत्रतत्र छरिएर हातहतियारसहित पोजिसन लिएर बस्छौं ।
डाँडाको टुप्पामा बसेको सेन्ट्रीमा मृगको आँखा प्रत्यारोपण भएको छ । उसको आँखा राडारझैं चारैतिर घुमिराखेको छ । उसको हातमा हरियो र रातो

झन्डा छ । अहिले उसले हरियो झन्डा उचालिराखेको छ । उसले रातो झन्डा उचाल्नेबित्तिकै फायर खोलिहाल्ने आदेश छ । यसकारण हाम्रा आँखा

उसले बोकेका झन्डामा केन्द्रित छन् । एकै छिनका लागि म झन्डाबाट ध्यान हटाएर उसको अस्तित्वलाई छाम्न खोज्छु । जता छाम्दा पनि हरेक

अंगबाट अभाव, गरिबी र भोक तपतप चुहिरहेका देख्छु । हाम्रा आँखामा रोपिएका सपना उसका आँखामा पनि छन् । त्यसैले उसको दीनहीनता

उसबाट हराएर अहिले फूर्तिलो बनेको छ । उसका हातमा ठिंग उभिरहेको भरुवा बन्दुकले उसलाई अदम्य साहस दिइरहेको छ ।
कमान्डरको हातमा रहेको फोनको घण्टी बजेको बज्यै छ । ऊ फोनमा कुरा गर्दै हामीलाई तयार रहन आदेश दिइरहेको छ । बीचबीचमा संक्षिप्त तर

जोसिलो भाषण दिन ऊ चुक्तैन । उसको जोसिलो भाषणले मृत्युको भयलाई कसैको छेउ पर्न दिंदैन ।
वरिपरिको वातावरणबाट बेखबर म केही बेरका लागि आकाशतिर हेर्छु । आकाश गजधम्म रक्ताम्य छ । त्यहाँबाट बर्सिने पानीमा निर्मलता नभएर

रगत मिसिएको छ । त्यसले गर्दा रुखबिरुवा जमिन सबैसबै राताम्य छन् । आकाश गिद्दले भरिएको छ । स्वच्छन्द विचरण गरिरहेका गिद्दहरु

कहिलेकाहीं रक्ताम्य मान्छेलाई झम्टिन खोज्छन् । अशक्त मान्छे हातसम्म उचाल्नसक्ने भएकाले सकी नसकी गिद्दलाई धपाउँछन् । एउटालाई

धपाएर के गर्नु । गिद्दहरु हुलका हृुल बाँधेर आक्रमण गर्छन् । समय यी सब दृश्यलाई चुपचाप हेरिरहेको छ । उसको अकमण्र्यले गर्दा आक्रमण

झन्झन् बीभत्स बन्दै छ । सल्लाहरु सुसाउन छाडेर टक्क उभिएका छन् । आक्रमणहरु झन्झन् क्रूर बन्दै छन् । आआफ्ना डम्फू बजाउने जनावरहरु

रमिते छन् । गिद्दले मान्छेलाई सिध्याउला र बिनापरिश्रम तर मार्न पाइएला भनेर ती र्याल काढ्दै छन् । एउटा विशाल देखिने गिद्दले अघि सरेर

निरीह मान्छेलाई अन्तिम आक्रमण गर्छ ।
आमा । दुब्लो सेन्ट«ी ढल्छ । अन्तिमपटक उसले हामीतिर आँखा तानेर हेर्छ र मुखबाट हुलुक्क रगत छाद्छ । कमान्डरले आक्रमणको आदेश

दिए । हामी बन्दुकको मोहरी सोâ€ड्ढयाएर औंलाले ट्रिगर दबाउँछौं । एक्कासिको आक्रमणले दुस्मनका सेना तिरमिराए । तिनीहरु तितरबितर हुन

थाल्छन् । चारैतिर बन्दुक र बम पड्केको आवाजले पृथ्वी नै थरर काँप्न थाल्छ । कानको जाली नै फाट्लाजस्तो आवाजले डाँडाकाँडा घन्किएको छ

। अघिसम्म मान्छेलाई झम्टिरहेका गिद्द र रमिते बनेका जनावरहÂरू पुच्छर लुकाएर भागिसकेका छन् । मेरो कानको छेउबाटै बन्दुकका गोलीहरु

जान्छन् । मैले हेल्मेटका रुपमा प्रयोग गरेको कराहीमा आएर एउटा गोली ठोक्किन्छ । तै टाढाबाट हानेका रहेछन् । नजिकबाट भए, त्यसले मेरो

टाउको छेडिसक्थ्यो । म बाँचे, मरिन, तर कराहीमा प्वाल परेछ । त्यस प्वालबाट छिरेको चिसो सिरेटोले मलाई आफू असुरक्षित ठाउँमा बसेको

जानकारी दिन्छ । हतपत वरिपरि हेर्छु । यस्तै बेलाका लागि भनी बनाइएको बंकर खाली रहेछ । म त्यहींभित्र पसेर फायर गर्न थाल्छु ।
लडाइँ जित्नै लागेका बेला यो थाहा भयो कि हामी एकतिरबाट होइन, चारैतिरबाट घेरिएका रहेछौं तर तिनीहरु सयका संख्यामा र हामी हजारका

संख्यामा रहेकाले हिम्मत हार्दैनौं, फायर गरिरहन्छौं ।
वर्तमान सर्चअपरेसनमा दुस्मनको सेल्टर खोज्दै हिंडेका छौं, हामी । बिरालाको जस्तो चाल मारेर घस्रँदै अगाडि बढेकाले हामी नजिक पुगेको

उनीहरु चाल पाउँदैनन् । डाँडाको टुप्पोमा उभिरहेको सेन्ट्रीलाई देखेर एकजनाले फायर गर्छ । सेन्ट्री आमा भन्दै ढल्छ । ऊसँग सिंगै देश रोएको

सुन्छु तर त्यसलाई दुईतर्फी चलेको फायरले निर्ममतापूर्वक दबाउँछ । दुस्मनको सेना सामरिक दृष्टिले उपयुक्त ठाउँमा सेल्टर बनाएर बसेको रहेछ ।

तिनीहरु अत्यधिक संख्यामा अत्याधुनिक हातहतियारले सुसज्जित रहेकाले हामीलाई युद्ध जित्न आच्छुआच्छु बनाउँछ तर हामीले चारैतिरबाट घेरा

हालेर आक्रमण गरिरहेकाले अन्ततः हाम्रो जित हुने निश्चित हुन्छ । हामी फायर गरिरहन्छौं ।
विप्लवः दुस्मनको सेना राम्रै तयारी गरेर आएको रहेछ । उसले चारैतिरबाट आक्रमण गर्दा पनि हामी डटेर मुकाबिला गरिरहन्छौं । घाम रक्ताम्य

भएर डुबिसकेपछि निस्पट्ट अन्धकार हुन्छ । त्यो अन्धकार दुस्मनसेना र मित्रसेनाका बीचमा बिनाभेदभाव आएको छ । त्यसका लागि हामी दुवैमा

कुनै अन्तर छैन । त्यसले हामी दुवैलाई समान न्याय दिएको छ । कहिलेकाहीं दुस्मनसेनाले आकाशमा फायर गरेको भेरिलाइटले केही बेरका लागि

अन्धकारलाई चिर्छ र चारैतिर उज्यालो छाउँछ । त्यसैको प्रकाशमा म चारैतिर हेर्छु । वरिपरि मान्छेका ठाउँमा निस्तेज लासहरु छरिएका छन् ।

घाइतेहरु पीडाले कराइरहेका छन् । कसले कसलाई जोगाउने । सबै युद्धउन्मादले झन्झन् फायर तेज बनाउँदै छन् ।
वर्तमान रातले गमलंग छोपेपछि को कता परे, थाहा पाउन गाह्रो छ । आफूले हानेको गोली दुस्मनसेनालाई लाग्छ अथवा मित्रसेनालाई, त्यो पनि

थाहा छैन । रातका बीचमा अन्धाधुन्ध चलाएको गोलीले पक्कै दुस्मन र मित्र चिनेन । त्यसले, जसलाई अगाडि भेट्यो, त्यसैको छाती छेड्यो ।

फायर गरेर अगाडि बढ्दै जाँदा म एउटा बंकर फेला पार्छु । त्यहाँ बसेर एउटा मान्छे दुस्मनसेनातिरै गोली हान्दै छ । पक्कै त्यो मित्रसेना हुनुपर्छ ।

यही सोचेर म बुद्रुक्क उफ्रेर बंकरमा पस्छु र फायर गर्न थाल्छु । आकाशमा नाइटभिजन हेलिकप्टर उडिरहेको छ तर त्यसले केही गर्न सक्तैन

किनभने हामी बसेको ठाउँलाई रातले छोपेको मात्र होइन, हुस्से लागेर भिजन क्लियर छैन ।
विप्लवः अन्धकारमा एउटा कालो छाया मसँगै बंकरमा आएको छ । ऊ दुस्मनसेनातिर गोली बर्साउँदै छ । उसमाथि शंका गर्नुपर्ने आवश्यकता

ठान्दिन । दुस्मनसेनातिर गोली बर्साउने मित्रसेना नै हो । मकै भुटेझैं आवाजमा गोली बर्साइरहन्छु । उसले पनि परर ताली पड्काएझैं गोली

बर्साइरहन्छ ।
वर्तमानः पूर्वतिर क्रमशः लाली छाउन थाल्छ । रिमरिमे उज्यालो हुन थाल्दा गोली चलेको आवाज क्रमशः कम हुन थाल्छ । वरिपरि लासहरु

छरिएका छन् । गोली चलाउनेमा ऊ र ममात्र बाँकी छौं । हामीले गोली पड्काएको तिरबाट जवाफी फायर आउन छाडेपछि हातमा राइफल उचाल्दै

खुसी भएर हाम्ले लडाइँ जित्यौं भनेँ । तर …..
विप्लवः बिहानको मधुरो उज्यालोमा प्रत्याक्रमण हुन छाडेपछि रातभरिको थकाइलाई बिर्सेर म विजयको उद्घोष गर्छु हाम्ले लडाइँ जित्यौं । तर

….
वर्तमानः तर मैले ऊतिर फर्केर युद्ध जितेको खुसियाली मनाउन खोज्दा थाहा पाउँछु, ऊ दुस्मनको सिपाही रहेछ । अन्धकार रातमा हामी दुवैले

एकैतिर आक्रमण गरेछौं । हाम्रा आक्रमणले दुवैतिरका सेना सोत्तर भएछन् ।
विप्लव ः तर ऊतिर फर्केर अँगालो हाल्न खोज्दा म थाहा पाउँछु, ऊ मित्रसेना होइन रहेछ । एकछिन मैले केही सोच्नै सकिन । ऊ पनि हतप्रभ

छ । अचानक मेरो दिमागमा बिजुली चम्कन्छ र ऊतिर बन्दुक सोâ€ड्ढयाएर आत्मसमर्पण गर्नाका लागि हेन्ड्सअप भन्छु ।
वर्तमान ः हेन्ड्सअप हामी दुवैको मुखबाट एकैपटक आवाज निस्कन्छ । दुवैले एकैपटक एकअर्कातिर राइफल तेस्र्याउँछौं । म सोच्छु यसले भन्दा

पहिला पड्काएर सिध्याइहाल्नुपर्छ । नभए यसले मलाई सिध्याउँछ । हतारहतार औंलाले ट्रिगर थिच्छु तर ….
विप्लव ः यसले भन्दा पहिला गोली चलाएर युद्ध जित्नुपर्छ । होइन भने यसले युद्ध जित्छ । यही सोचेर म राइफल पड्काउँछु तर ….
वर्तमान ः पडकँदैन ।
विप्लवः पडकँदैन ।
वर्तमान ः अब के गर्ने ?
विप्लव ः अब के गर्ने ?
वर्तमान ः नयाँ उपाय ।
विप्लव ः नयाँ उपाय ।
वर्तमान यो जित न तिम्रो भयो न मेरो । न तिमीले हार्यौ न मैले । यो युद्धमा जित कसैको भयो भने त्यो युद्धको भयो, जसले बन्दुकको

मोहरीबाट जीवन होइन मृत्युमात्र दियो । कसैले हार्यो भने त्यो मानिस र जीवनले । त्यसकारण मानिस र जीवनले जित्ने युद्ध लडौं । हुन्छ ?
विप्लव ः हुन्छ । युद्धमा मानिसले विजय पाउन सकेन । त्यसैले अब मानिसले हार्नु नपर्ने युद्ध लडौं । त्यसका लागि कर्मशील बुद्धहरुको खोजी

थालौं । अघिसम्म अकमण्र्य र चुपचाप बसेको समय यही भनिरहेछ । हुन्छ ?
वर्तमान ः हुन्छ ।

sabdankur58@yahoo.com/dhires@gmailcom

(स्रोत : Nepalikavita.com)