~चिनीयाँ लोककथा~
चीनको लामो सामन्ती समाजमा सम्राट मरेपछि उसको छोरो फेरि सम्राट बन्दथ्यो। तर चीनको पौराणिक कथाअनुसार, शुरुका तीनजना सम्राट याउ, सन् र यु बीच त्यस्तो कुनै सम्बन्ध थिएन— यिनीहरु बीच कुनै नि हिसाबले पारीवारिक सम्बन्ध थिएन।
कथाअनुसार, याउ चीनको प्रथम साम्राट थियो। उ बूढो भएपछि एक जना मानिसलाई खोजी उसको पदमा आशिन गराउनका लागि भनेर विभिन्न जातिका नायकलाई बोलाएका थिए।
छलफलका क्रममा सनले भने: यो पद तपाईंको छोरा चुलाई दिनुहोस। याउले भने- हुँदैन, किनकी मेरो छोरो राम्रो छैन। यसरी त्यस छलफलमा कुनै नतिजा हासिल हुन सकेन।
केही समयपछि तीनिहरु बीच फेरि छलफल भयो। यस पटक केही नायकले एकजना सन नाम गरेको जवानलाई सम्राटका लागि सिफारिस गरे। सबैले सनको प्रशंसा गरे। सनको बुवा एकजना अन्धा थिए। उनी मूर्ख पनि थिए। सनकी आफ्नी आमा पहिले नै मरिसकेकी थिइन। कान्छि आमा र कान्छी आमाको छोरा शिआनले याउसँग नराम्रो व्यवहार गर्नेगरे तापनि सनले उनीहरुलाई अझ माया गरेका थिए। याउ सनको व्यवहारदेखि प्रभावित भयो।
याउले आफ्नी दुइवटी छोरी ह व्हान र न्यु यनको विवाह सनसँग गरिदिनुका साथै सनलाई अन्नको भण्डार र धेरै गाई-गोरु तथा बाख्रा दिएका थिए। तर सनका बुवा, कान्छी आमा र भाई भने सनलाई मार्ने पक्षमा थिए।
एक दिन सनका अन्धा बुवाले सनले अन्नको भण्डारको छाना मर्मत गरिरहेका बेला, सन छानामा काम गरिरहेको वेला निजले भण्डारमुनि आगो लगाए। सनले बाँसका चोयालाई पखेटाका रुपमा प्रयोग गरी माथिबाट हाम फाले तर उनलाई कहीं चोट लागेन।
अर्को दिन अन्धो बुवाले सनलाई कुवामा सफा गर्न पठायो। सन कुवामा हुँदा बुवाले सनलाई मार्ने हेतुले ढुँगा र माटो कुवामा फ्याँक्यो। तर चलाक सनले कुवाभित्र पुग्नेबित्तिकै कुवाको भित्तामा सानो बाटो खनिसकेका थिए जसको परिणामस्वरुप उनी सुरक्षित फर्के।
तर उनको भाइ शिआनलाई यो कुरा थाहा थिएन। उसले अन्धा बालाई भन्यो- मेरो दाजु पक्कै मर्यो। अब मलाई दाजुको आधा सम्पत्ति दिनुपर्छ। तर जब उ सनको कोठामा पुग्यो, सन कोठामा बसेर बाजा बजाइरहेको देख्यो, उसले। त्यसपछि उसले सनलाई भन्यो: मैले तिमीलाई सम्झिरहेको छु।
सनलाई रिस उठेको थिएन। सनले आफ्ना बुवा, कान्छी आमा र भाइसँग पहिले जस्तै व्यवहार गर्थे। त्यसपछि उनिहरुले सनलाई मार्ने आँट गरेनन।
पछि याउले सन बारे अझ बढी छानबिन गरे र सन पक्का एक सिपालु, मायालु र असल मानिस भएको ठहर गरे। उनले सम्राटको पद सनलाई दिने निर्णय गरे। सन सम्राटको पद सम्हालेपछि निकै परिश्रम भए। उनी साधारण जन-समूहसँगसँगै मिलेर खेति गर्थे। उनलाई सबै विश्वास गर्थे। केही वर्षपछि याउ मरे। सनले सम्राटको पद याउको छोरा चुलाई दिने विचार गरे। तर कसैले मानेनन। सन बूढा भएपछि यु नामक असल र सिपालु स्वभाव भएका एकजना व्यक्तिलाई सम्राटको पद दिए।
मानिसहरुको विश्वास छ- याउ, सन र युको युगमा विश्वमा हक र अधिकारका लागि कदापि संघर्ष भएन। सम्राटहरु सामान्य मानिस जस्तै साधारण जीवन विताउँथे।
(श्रोत :- China ABC )
