~ऋतुराज~
एकदिन नारद कान्तिपुर पुगि गया दर्शन म गर्छु भनी
राजा त्याहीं थिया पर्या चरणमा राजन कि जय होस् भनी ।
नारद् विन्ती गर्या जसै निकट गै विँणा विर्साईकन
गाथ्मा मंगल छैन कि किन हजूर वेचैन देख्नु तन ।
नारद्का यी कुरा सुन्या जसै नृपजीले बोल्या विचारीकन
हे नारद् के कहूँ परेँ सकसमा थिर् छैन मेरो मन ।
देश्भरका सब जन् थिया चरणमा रैतीसरीका थिया
ऐले ती सबजन् बन्या रिपुसरी राज् छाड्न नारा दिया ।
मेरा सैन्य फूली पनि हरी लिया खोस्या हतियार् पनि
कर तोक्न्या अझ भन्दछन् जमीनमा त्यस्तै तलव्मा पनि ।
गाउँथ्या गीत सब् उठेर लहरै श्री पाँच की जय भनी
झुक्थ्यो शिर् सबको समस्त जगमा ख्वामित भन्थ्या उनी ।
ऐले सब् कसरी भया रिपुसरी चिन्तित यसैमा म छुँ
भोक् निन्द्रा पनि छैन कत्ति तनमा साह्रै पीडामा म छु ।
ख्वामित्का यी कुरा सुनेर मुनीले आँशु बगाया जसै
मन्मा सब् गुनी ली सकेर उनले जुक्ती फिराया तसै ।
हे राजन् प्रभूका थिया अघि-पछि ती सब् विभिषण भया
त्यस्ताका भरमा कहाँ हजुरले राज्पाठ गर्नुभया ।
छन् बैरी प्रभूका सबै धरतीमा क्वै छैन आफ्नो जन ।
वात् लागि सही बस्नु हुन्न नृपले इज्जत् विगारीकन ।
स्वर्गैमा पनि भन्दछन् हजूरमा वंशै विनासी भनी
ह्याँ छन् झन् सब देखन्या नजरले सकिन्न संख्या गनी ।
त्यस् कारन म त भन्छु हे नृप हजूर् स्वर्गै सवारी हुनोस्
वागी भै रिपुका वरी-परी बसी गाली कसोरी सुनोस् ?
स्वर्गैमा पनि मिलन्या कति कति रंभा अनि उर्वसी
पारस्का पनि वितन्या छन घडी कालो पदार्थै चुसी ।
त्यसकारन् नगरौं विलम्व अहिले यो हो सुनौलो घडी
ख्वामित्का सबजन् सवार हुनुहोस् पुष्पक विमानै चढी ।
यति जुक्ती दिया र नारदजीले पुष्पक मगाया जसै
त्यैबेला हिटीमा अचम्म हुन गो सब् जन्ले घेर्या तसै ।
ती थिया कति ता अनन्तपुरका नर्तक गणिकाहरू
थिया कोर्इ् भरजन्म दाससरीका भान्से धुपौरेहरू ।
कोइ थिया हलिया कति त घँसिया कोही पूजारी थिया
हुल् का हुल् जब घेरियो हिटीभरी नारद् अचम्मै पर्या ।
भन्छन् कोही मलाई ख्वामित लिनुस् जान्छु विमानै चढी
रून्छन् कोही बनी शिशुसरी टेक्दै निगाले छडी ।
राजाका संगमा वस्याँ जुनीभरी कोही ता भन्छन् यसै
विगार्न्या गिरी हुन् कमल्-रमेश हुन् भन्दा रहेछन् तसै ।
यस्ता बात् ऋषीले सुनेर मनमा गुन्दा भया क्वै छिन
गर्न्याहुन्न विलम्ब यस नरकमा मन्मा उठी गो घिन ।
यै कुरा मनमा लिएर मुनीले फेरी म आउँला भनी
विदा ली कन फुत्त पुष्पक चढी एक्लै गए ती मुनी ।
यै रित्ले बुझनु समस्त जनले यो ग्रन्थ राजायण
लेख्न्या म ऋतुराज् पनि लिई विदा जाँदो छु आफ्नो गण ।
May 31, 2006
