~पाब्लो नेरूदा~
अनुवाद: बिनोदबिक्रम केसी
बिगुल बज्यो जब
धर्तीमा सारा बन्दोबस्त मिलाइसकिएको थियो
ईश्वरले
कोकाकोला, एनाकोन्डा
फोर्ड मोटर्स र अन्य कम्पनीलाई
बाँडिदिए यो पृथ्वी ।
युनाइटेड फ्रुट कम्पनीले
आफ्ना लागि सुरक्षित गर्यो
सबैभन्दा रसिलो
मेरो देशको केन्द्रीय तट
अमेरिकाको नाजुक कम्मर ।
यहाँको भूभागलाई
कम्पनीले दियो नयाँ नाम– ‘बनाना रिपब्लिक’
र, निद्रामा लीन मृतकहरूमाथि
उद्विग्न नायकहरूमाथि
जसले दिलाए मुक्ति र महानता
र, गाडे झन्डाहरू
उनीहरूको चिहानमाथि
उसले खडा गर्यो हास्यास्पद नाचघर ।
कम्पनीले
उन्मूलन गरिदियो स्वतन्त्र राज्यहरूलाई
तिनका सामुन्ने राखिदियो सिजरका मुकुटहरू
म्यानबाट निकाल्यो ईष्र्या
र, लोभ्यायो झिङ्गाहरूको अधिनायकत्वलाई
अनेक अनेक झिङ्गाहरू
त्रुहियो१ जस्ता झिङ्गा, त्याचोजस्ता झिङ्गा,
कारियासजस्ता झिङ्गा, मार्तिनेसजस्ता झिङ्गा,
उबिकोजस्ता झिङ्गा
र, विनीत रगत र सुन्तलाको रसले भरिएका
ओसिला झिङ्गाहरू,
साधारण जनका चिहानमाथि
भुनभुन गर्ने मदहोश झिङ्गाहरू,
अनि, सर्कसका झिङ्गाहरू,
तानाशाहीमा उत्तम प्रशिक्षित बुद्धिमान झिङ्गाहरू ।
रक्तपिपासु झिङ्गाहरूको माझमा
कम्पनीले उतार्यो आफ्ना जहाजहरू
लुटेर लग्यो कफी र फलफूल
हाम्रो जलमग्न भूखण्डका खजाना
थालमा पोखिएसरी पोखिए उसका जहाजमा ।
यतिखेर, ठीक यतिखेर
इन्डियन आदिवासीहरू
बन्दरगाहका गुलिया भड्खालामा खसिरहेछन्
बिहानको कुहिरोमा
अन्त्येष्टिका निम्ति वेष्टित छन् उनीहरू ।
गुल्टिन्छ एउटा शरीर, एउटा वस्तु
जसको कुनै नाम छैन, कुनै पराजित मामुली मान्छे
फोहोरको खाल्डोमा फालिएको
मृत फलफूलको एउटा थुप्रो ।
पाब्लो नेरुदा चिलीका विश्व प्रशिद्द कवि हुन् । उनी बिशेषत आफना प्रेम कविताका कारण चिनिन्छन् । डोमिनिकन गणतन्त्रका तानाशाह राफाएल त्रुहियो, त्याचो भनेर सम्बोधन गरिने निकारागुवाका शासक अनास्तासियो सोमोजा गार्सिया, होन्डुरसका राष्ट्रपति तिबुर्सियो कारियास, एल साल्भाडोरका राष्ट्रपति म्याक्सिमिलियानो एर्नान्देज मार्तिनेस र ग्वाटेमालाका तानाशाह होर्खे उबिको । यी सबै संयुक्त राज्य अमेरिकाका कठपुतली थिए ।
