~सङ्कलन : रवीन्द्र तामाङ/सोनी तामाङ~
सृष्टिकालको कुरा हो।
त्यसबखत स्वर्गमा आगो थिएन। पृथ्वीमा उज्यालो थिएन। त्यसैले भगवानले कुखुराको भालेलाई ‘पृथ्वीमा गएर त्यहाँका मानिससँग आगो मागेर ल्याउनू’ भनेर पठाए। भगवानले भालेलाई पृथ्वीमा रहदाँबस्दा आगो लिएर नफर्कुन्जेल नबास्नू भनेर अह्राएका थिए। भाले पृथ्वीमा उडेर पुग्यो। त्यहाँका मान्छेसँग भेट गर्यो र आगो माग्यो।
मान्छेले कुखुरालाई ‘आगो त हामीहरु दिन्छौँ तर तिमीले हामीसँग एक वाचा गर्नुपर्छ’ भने। मान्छेहरुलाई स्वर्गको भाले पृथ्वीमा बास्यो भने उज्यालो हुन्छ भन्ने कुरा थाहा थियो। अनि मान्छेहरुले कुखुरालाई आगो लैजाने हो भने एक पटक जोडले बास्न आग्रह गरे। तर भालेले आफूलाई भगवान्ले पृथ्वीमा नबास्नु भनेकाले बास्न नसक्ने कुरा बतायो।
त्यसपछि मान्छेहरुले भने, ‘त्यसो भए कि आफ्नो वाचा फिर्ता लिनू, कि आगो नलिई स्वर्ग जानु।’
भालेलाई के गरौं कसो गरौं भयो। जेसुकै होस्, स्वर्गमा आगो त लिएरै जान्छु भन्ने सोच बनायो। ठूलो स्वरले बास्न थाल्यो। मानिसहरु दङ्ग परे। पहिलो पटक भाले बास्दा आधा रात बितेको थियो। दोस्रो पटक बास्दा हावाको झोंक्का चलिरहेको थियो। तेस्रो पटक बास्दा पूर्वबाट सूर्य उदायो। चौथो पटक बास्दा पृथ्वी पूरा उज्यालो भयो। पृथ्वीमा मानिसहरुको दिनचर्या सुरु हुन थाल्यो। हरेक काम गर्न मान्छेहरुलाई सरल र सजिलो भयो। यसै घटनाका आधारमा तामाङहरु पृथ्वीमा रातै–रातको सट्टा रात–दिन हुन थालेको हो भनी विश्वास गर्छन्।
पुस्तकमा तामाङ समुदायमा प्रचलित ६२ वटा लोककथाहरु संकलित छन । यसमा सामाजिक कथा २२ वटा, ऐतिहासिक कथा ११ र धार्मिक कथा २९ वटा समावेश छन ।
(स्रोत : रत्न पुस्तक भण्डारद्वारा प्रकाशित “तामाङ लोककथा संगालो”बाट सभार)
