~गुरुप्रसाद कुमाल ‘बुलबुल’~
‘कुवाँरी…’ जाँच कोठमसे नर्स बलाइल् । नर्सक् बोलले कुवाँरीक ढेर घचिकके पटिस् लग्टिक अश्रा ओरागैलिस् । महिनावारी रुक्लक् ओरसे ऊ जचाई गैलरहे । ऊ आपन पाला अइलक ओरसे बलैलक् कोठम् गैल् ।
कुवाँरी कोठम् पुग्टी किल् नर्स टारेसे उप्परसम हेरल्,् फेन पर्चा हेरल् । पर्चामे नाउँ–कुवाँरी, ठेगाना बर्डहवा ओ उमेर १४ वरस लिखल् रहे । नर्स फेन कुवाँरीक मुहेंम् हेरल् ओ छोट्नक डब्बा डेटी कहल् ‘यम्ने ठोरचे मुट लेके आ ।’
कुवाँरी चर्पीम् गैल् । मुटक् खोज्टा मुले ओकर मुट नै आइठुइस् । बरे घचिक चर्पीम् बैठल् । मुटक लग गेंह् लगाइल् टब्बोपर मुट नै अइलिस् । ‘अहोइ, फूलकुमारी नैआइठो ।’ चर्पीक भित्रेसे आपन संघरियाहे बटाइल् ।
‘ठोरचे हुइलेसे फेन हुजाई ।’ फुलकुमारी कहल् ।
मुटक् लग गेंह् लगाइट् बरे घचिक हुगैलिस् टब्बोपर मुट नै अइलिस् । एक बोतल पानी पियल् ओ अस्पतालके बाहर बैठ्गैल । फूलकुमारीक पाला अइलक् ओरसे ऊ जाँच कोठम् गैरले रहे । उहिहे क्याल्सियम ओ भिटामिन के विरुवा डेलिस् । झोरहा चिज, गेंडागुडी, फलफूल खाइक् सल्लाह डेहा टहिस् ।
यहाेंर कुवाँरी डर भुटल् रहे । अब महिहे का कही ? नर्स कैह्के मनेम् का–का बाट् खेलाई टहे, का–का ? उहे डरक मरे फेन ओकर मुट नै आइस् ।
‘अहोइ का करटो ?’ फूलकुमारी कहल ।
कुवाँरी झझकके उठ्गैल् । ओ कहल्– ‘नक्टी, यह्जोर झझ्कैलिन मुलिन् ।’
‘जाऊ फेन ।’ फूलकुमारी मुटे पठाइल् । एक लिटरके पानिक बोत्तल छुछ्ले कैले रहे मुले मुट भर उहे छोटनक डब्बाभर किल अइलिस् । ऊ जाँच कोठम गैल् ओ मुट नर्सहे डेहल् ।
अक्के घरिम् मुट जाँच हुइिलस् । ‘तोहार गर्भ बाओइ ।’ नर्स कहल ।
कुवाँरीक साँस रुकेहस् हुइलिस् । झन ओंह्परे नर्स घघोटे लग्लिस् । ‘कै बरस हुइल भोज कैले ? १४ वरसम् गर्भ कैडर्ना हो ? पर्हना लिख्ना, खेल्ना उमेरमे भोज कैलेना ? ओम्ने फेन लर्का पैना हटार बटिन् । न उमेर पुगल् हो ना, कौनो किसिमके शारीरिक परिपक्वता ।’
कुवाँरी पस्ने पसिन हुगैल् । नर्स दश बाट् कहेबेर ऊ एक बेर बोले । पाछे सम्झैटी नर्स कहल् ‘दुध, दही, मासमछरी, फलफूल जीउहे टागुट टेना चाज खै हो । नै टे जल्म्वाइ नै सेक्बो । लेऊ टे जौन हुइना हुगैल्, आपन जीउक ख्याल कै हो । चौथा महिना लागि टे फेन जँचाइ अइहो ।’ कहटी पठैलिस् ।
ऊ पसना पोँछ्टी कोठम्से निकरल् । कुवाँरी ओ फुलकुमारी बट्वैटी–बट्वैटी घरे ओर लग्लाँ । कुवाँरी डगरेम् ढेरचो मुटे बैठल् ।
बर्खक महिना रहे । कुवाँरी कक्षा– आठमे पर्हे । स्कुलिम् छुट्टी हुइल् रहे । घरक धान बैठाके ओराइल् रहिस् । घरेम् आउर कुछ काम नै रहिस् । ऊ धान बैठाइ संघरियनसँगे भैरहवा गैल् रहे । धान बैठाके सेकके घरे आइबेर ऊ एकठो मोबाइल् किनल् । मोबाइल् फोनमे आधा–आधा रातसम् बट्वाए ऊ ।
एक रोजिक बाट् हो । रातके दश बजे एकठो लावा नम्बरसे फेन अइलिस् । कुवाँरी फोन उठाइल् । ‘हेलो, के हुई ?’
‘मै मंगलवा बोलटुँ ।’ ओहोरसे बोल् आइल् ।
‘कहाँसे बोलटो ?’ कुवाँरी पुँछल् ।
‘चिम्टहवासे बोलटुँ ।’ मंगलवा जवाफ डेहल ओ पुँछल्– ‘अपनी झे के हुई झे ?’
‘मोर नाउँ कुवाँरी हो ।’ अस्टक ओइने बरे घचिक् बट्वैलाँ ।
डोसर रोज कुवाँरी मिस्कल् मारल् । ओंहाेंरसे मंगलवा फोन कैल् । अप्खनिक ओइने ‘अप्नी, हजुर’ नाही ‘टुँ, टुँ’ कैह्के बट्वैलाँ । टनिक् लग्गक् सोरी बनैलाँ ।
‘अहोइ एकठो बाट् कहँु नै ?’ मंगलवा कहल् ।
‘कहो ना का बाट् हो ?’
‘मोरसँगे फिलिम हेरे जैबो ?’ कुवाँरी फेन अस्टेअस्टे खोजे । मुले पहिले बाट् ढारे नै सेके ।
‘मै टुहिन् नै डेख्ले हुँ झे, कसिक् चिन्ह्म् ।’ कुवारी कहल् ।
‘काल्ह फिलिम हलेम् भेट होब् । भेट होब् टे चिन्ह परिचय हुजाई ।’ असिक ओइनके कबो फिलिम हलमे, कबो मन्दिरमे ते, कबो कहाँ, कबो कहाँ भेटघाटके क्रम बर्हटी गैलिन् । एक दोसरमे बिछरके जिए सेक्ना स्थितिमे नै रहिट ओइनके । सँगे जिना सँगे मुना फेन कसम खैलाँ ।
शनिच्चरके रोज ओइन दुनु जाने बर्का लदियक् पुलेम् गफ कर्टी रहिंट् । माघके महिना रहे । लडियक पानी छल्छल् कहटहे । लदियक् पानीम् स्वच्छन्द रुपमे मछरी खेल टहिट् ।, उहे पानीक् मछरीहस् । ओइने फेन आपन मैयाक् फूलरियामे हेराइल् रहिंट् । स्वच्छन्द रुपमे खेल टहिट् ।
कुवाँरी छोट्नक ढुङ्गा उठाके लदियामे फेंकल् । एक बगाल मछरी ऊ ढुङ्गाहे खाइ अइलाँ । ‘हेरो टे मंगालु कट्ना ढेर मछरी अइलाँ ।’
‘खै–खै’ कहटी मंगलवा पुलिक् टरे हेरल् । ‘हाँ टे ।’ ऊ सही थपल ।
‘होइ, ओहाँ हेरो टे, जलहरिया मछरी मार टा ।’ मंगलवा जलहरिया ओर डेखैटी कहल् । कुवाँरी जलहरिया ओर हेरल् ओ एक घरिक् सोंचेहस् कैल् । तब कुवाँरी कहल्– ‘मंगालु हेरोटे ऊ जलहरिया पानीम् ढुङ्गा बेगठ् ओ ऊ ढुङ्गा खाइ मछरी अइठिस् टे जाल फोंकठ् । ओस्तक महीहे फेन केउ जालेम् फसाई टे टुँ का कैबो ?’
‘मै ओकर जाल चिँठ्डेम् ।’ मजाक कैटी मंगलवा कहल् ।
‘मैं नै बोलम्, भुँसिया जैम् ।’ कहटी कुवाँरी मुह डोसर ओर घुमाइल् ।
‘जिन रिसाऊ ना, मंै टुहिन काल्ही भित्र्वा डारम् ।’ मंगलवा फुस्ल्वाइ खोजल् ।
‘का कलो ? फेन कहो टे ।’ कुवाँरी कहल् ।
‘हाँ कुवाँरी मैं टुहिन्से भोज करम् ।’ मंगलवा कहल् । फोँहिक् मारे कुवाँरीक् आँखिम्से टपसे आँश गिर्लिस् ।
कुवाँरी मंगलवाहे आपन बाँहेम् लेहल् ओ एकचो चुम्मा खाइल् । ओइन्हे डेख्के पुलेम् नेङ्ना एकठो मनैयाँ कहल– ‘ओहो, हेरो एह् जुन्ही… ।’
बर्डहवा गाउँमे कुवाँरी उर्हरके गैल् समाचार सक्कर्ही छोट्से बुर्हाइल् मनैनके कानेम् परल् । केऊ छोट्ही उमेरमे भोज कैडारल् कहलाँ । केऊ पर्हना लिखना उमेरमे भोज कैल् । अब पर्हाई बिगरजैहिस् कहलाँ । खेलके खैलक् लवन्डी, दुःख पाई, आउर जन्नी मनै कहलाँ । अस्ते–अस्ते ढेर बाट् सुन मिले बर्डहवा गाउँक् गल्ली–गल्लीमे । कुवाँरी काल्ही मंगलवक् सँगे उर्हरके गैल् रहे । दुई महिना पाछे ओकर महिनावारी रुक् गैलिस् ।
कुवाँरीक् गर्भ बर्हटी जाइ टहिस् । तब्बो पर कुवाँरी एक रोज फेन नर्सके कहलहस् खाइ पिए नै पाए । बुर्हवाकसँगे मन्जुरी करे बजार जाए । घरे आए, फेन घरक् काममे भिरजाए । बडे–बडे गगरिम् पानी बोके । सँगे जिना सँगे मुना कसम् खैलक् बुर्हवा फेन सघैना काम नै करिस् । डोजिया–कुवाँरी मरमर काम करे सन्झा डरियक भात ओ रीब खाके सुतजाए ।
एक रोज पेट बठाके कुवाँरी खोब छट्पटाइ टहे । घरेम् कोइ नै रहिस् । ससुइया ससुरवा खेतवम् गैल्रहिस् । बुर्हवा मन्जुरी करे बजार । नन्डिया देवर्वा स्कुल गैल्रहिस् । कुवाँरी घरेम् अक्केली छट्पट्–छट्पट् करटहे ।
महटान घरक् मन्झ्ली खोरिया मागे आइल् । तिना नै रुचके एक खोरिया टिना मांगके नन्ले रहे कुवाँरी । मुले, खोरिया फिर्ता नै कैले रहे ।
‘बर्की… बर्की ।’ गोह्रैटी आइल् मन्झ्ली । तनिक रोइल् हस् बोल सुनके कुवाँरीक कोन्टी ओरगैल् । ‘मजा नै लागे कि का री ?’ कहटी कोन्टीम् जाइठ टे हाँठेले पेट दब्ले खोब हँहँनैटी रोइटहे । बर्बर्हिक् आँश गिरटहिस् ।
महटान मन्झ्ली तुरुन्त एम्बुलेन्स बलाइल् । एम्बुलेन्समे कुवाँरीहे अस्पताल लैगैल् । खबर पाके मंगलवा फेन अस्पताल आ पुगल् । कुवाँरीहे इमर्जेन्सी कक्षमे विरुवा करटहिस् ।
छोट्ही उमेरमे गर्भधारण कैलक् ओ दाइक शारीरिक अवस्था फेन एकदम कमजोर हुइलक् ओरसे डाइ ओ बच्चा दुन्हुनके जीउक खतरा रलक् डाक्टरलोग बटैलाँ ।
कुछ घचिक पाटे कुवाँरी एकठो छाइक् जलम् डेहल् । ‘मंगालु हमार छाइहे ढेर पर्है हो । छोट्ही उमेरमे भोज ना कैडेहो । यी जलम्सँगे जिना सँगे मुना कसम पूरा करे नै सेक्लूँ डोसर जलम् हुइ कना विश्वास नै हो । यदी डोसर जलम हुइ कलेसे अवश्य पूरा करम् ।’ कहटी कुवाँरी सदाके लग आँख बन्द कैलेहल् ।
मंगलवक कुछ बोल नै निकर्लिस् । आँखिम्से टपसे आँस गिर्लिस् । ऊ हेर्टिक हेर्टी रैह्गैल् ।
–लमही नगरपालिका–७ सेमरहवा,
द्यौखर–दाङ
(स्रोत : हिरगर साहित्यिक बगाल)
