~नीलम कार्की निहारिका ~
सजियो बग्गी ।
बाजा बज्यो धूमधाम ।
पड्किए आकाशे पटाका ।
साइपाटाका लस्कर बोकेर सुन्दरी कन्या अघि लागे । हीरामोती जडिएका थरीथरीका गरगहना किस्ती भरीभरी । रङरङका बहुमूल्य साडीहरू ।
दुलाहा निस्कियो बग्गीमा चढेर दुलही लिन ।
घोडाका लस्कर अघिअघि, मानिसका ताँती पछिपछि ।
दुलही बिछट्टै राम्री । धपक्क बलेकी ।
स्वयंबर भयो ।
चाँदीको खड्कुलोमा सुनको करुवाले गोडा धोइयो ।
दान दिए कन्याका बाबुले । राखिदिए ज्वाइँको अञ्जुलीमा छोरीको हात ।
बहुमूल्य सिन्दूरे झोलीबाट सिन्दूर निकालेर छरिदियो सिउँदोभरि बेहुलाले ।
बिहेको विधान पूरा भयो ।
दुलही ल्याउँदा-बाटाभरि फूल बर्साए दर्शकले । बाटाका दुवै दिशामा पेटीभरि खचाखच हेर्ने तमासेहरू ।
स्वस्थानी कथामा चन्द्रावतीलाई नवराजका डोलेले पालकीमा लिएर आउँदाझैँ । हेर्न आउनेहरू कसैले पकाएको भात छाडेर आए, कसैले काखका बालबच्चा छाडेर आए । कसैका हात भाँच्चिए, कसैका टाउकै फुटे ।
बग्गी हिँड्छ खट् खट् खट्
दर्शक फूल बर्साउँछन्
ताली बजाउँछन् उफ्री उफ्री ।
दियो बलिरहेछ बाटोमा स्वागतार्थ ।
पतिगृह प्रवेश गराइयो । मन्त्र उच्चारण गरे ब्राहृमणले ।
पहिलो रात,
दोस्रो रात हुँदै
सयौँ रात बिते उसै गरी ।
रात मात्रका रात । रातले दिन ल्याउन सकेन महलमा ।
दुलहीले उत्तराधिकारी दिन सकिनन् ।
कोख बाँझै रहृयो फुल्न सकेन कुनै फूल ।
वंश चलाउनैपर्यो ।
वंशका लागि केही सोच्नैपर्यो ।
सानो गोप्य पारिवारिक सभा बस्यो । सर्वसम्मतिबाट स्वीकृति भयो उत्तराधिकारी चाहिने कुरामा ।
वंशका लागि नयाँ दुलही भित्र्याउने निर्णय भयो ।
सभा टुङ्गयिो ।
बधूको तय भयो ।
उसै गरी- बग्गी सजियो ।
बाजा बज्यो ।
आकाशे पटाका पड्कियो ।
घोडा र मानिसको लस्कर लाग्यो अघिपछि ।
सुन्दरी कन्याले साइपाटा बोकेर हिँडे अघिल्लो पङ्क्तिमा ।
बेहुला निस्कियो बग्गी चढेर ।
स्वयंबर भयो ।
जल खाइयो ।
कन्यादान गरियो ।
बहुमूल्य सिन्दूरे झोलीबाट सिन्दूर निकालेर छरिदियो वरले बधूको सिउँदोभरि ।
बिहे सम्पन्न भयो ।
सडकपेटीमा दर्शकको भीड पहिलाभन्दा दोब्बर सङ्ख्यामा थियो । जयजयकार भयो । फूल बर्साए दर्शकले ।
बग्गी हिँड्दै रहृयो खट् खट् खट् ।
आइपुग्यो महल ।
भित्रिई नवबधू ।
पतिगृह प्रवेश गर्दा मन्त्र उच्चारण गरे ब्राहृमणले ।
बधू नं. २ ले पनि
पहिलो रात
दोस्रो रात हुँदै
तेस्रो र कैयौँ रात बिताई ।
रात, रात नै रहृयो । कोख बाझै रहृयो । फुल्न सकेन यो कोख पनि ।
अब कसो गर्ने ?
महलमा हलचल भो ।
उत्तराधिकारी चाहियो नि ?
भाकल बोलियो । धामी बोलाइयो ।
पालैपालो बधूको कोठा, चाहारे पनि कुनै सङ्केत देखिएन बेहुली नम्बर २ ले पनि जन्माउन सकिन लोर्के छोरो ।
फेरि,
पारिवारिक सभा बस्यो ।
निर्णय भयो- यिनीहरूबाट भएन बधू नं. ३ भित्र्याउनुपर्छ ।
पारिवारिक सर्वसहमतिबाट तेस्रो पटक ऊ उसै गरी दुलाहा बन्यो ।
भीड लाग्यो सडकपेटीमा तमासेहरूको ।
उसै गरी हेरिरहेका थिए तमासेहरू तेस्रो डोली भित्रँदा पनि ।
फूल बर्साइरहेका थिए । मङ्गलगान गाइरहेका ।
तमासेहरू सोच्थे-
आखिर उत्तराधिकारी नभए हामीमाथि कसले शासन गर्ने ?
कृष्णका गोपिनी हजार, पटरानी आठ थिए रे ।
हाम्रा राजनका तीन न हुन् ।
कृष्ण पनि त पुजिएका छन् भगवान् भनेर ।
राजन पुजिएका छन् हाम्रो मालिक बनेर ।
बधू नं. ३ सँग पनि- उसै गरी रातहरू बिते ।
हरेक महिना जब सबै दुलहीहरू रजस्वलामा नुहाउँछन् ।
राजनको अनुहारमा औँसी छाउँछ ।
छटपटिन्छ- “रमिता हेर्ने रमितेहरूका सन्तान बाटाभरि दगुर्छन् ।
नाङ्गै, भोकै, दर्जनका दर्जन तर आˆनो ?”
बाहिर निस्कँदा समाजका आँखाले गिज्याएझै भान हुन्छ ।
“थुइक्क ! तेरो पुरुषत्व !”
अब भएन । कसो गर्ने ? यो वंश कसरी थेग्ने ? यो राजपाटको के होला ?
राजन दिनदिन गल्दै गए चिन्ताले ।
अझै एउटी भित्र्याउनुपर्छ । त्यसबाट हुन्छ कि ?
हिम्मत भने हारेनन् ।
यिनीहरूको भाग्यमा कहाँ पुत्रसुख ? भाग्य बलिई भएकी ल्याउनुपर्छ ।
चौथो पटक-
महल डोली भित्र्याउने तयारीमा लाग्यो ।
बधू नं. १ ले विनम्र अनुरोध गरी-
“राजन ! हामी हजुरको बिहेको शुभमुहूर्त समयमा यहाँ यज्ञ राख्छौँ । त्यहाँ वैदिक कार्य चलेकै बेला हामी हजुरका लागि होम गर्छौं ।”
पारिवारिक सभाले अनुमोदन गर्यो ।
उसै गरी बग्गीमा चढेर, किस्तीमा हीरामोती अलङ्कार अघि लगाएर वर निस्कियो । पछि-पछि घोडाका लस्कर । आफन्त र सबै ठूलाबडा भन्नेहरू । महलमा ठूला दुई मण्डप तयार भए । एउटा महलको सम्मुखमा अर्को शयनकक्षमा । याज्ञिक आइपुगे ।
गोडपूजन गरे बधूहरूले, पालैपालो ।
बधू नं. १ ले गम्भीर भएर सम्झाई बहिनीहरूलाई दशरथले यज्ञ गरेर, पुत्र प्राप्त गरेको कथा ।
याज्ञिकलाई स्नान गराए ।
राजनको पोसाक पहिराए ।
आलमारीबाट निकालेर वास्नादार अत्तर छरिदिए ।
दुलहीहरू नवबधूझैँ सिँगारिए ।
याज्ञिक लागे नववर जस्ता ।
यज्ञमण्डपमा बस्ने तयारीमा सुगन्धित बास्ना र मधुर ध्वनि गुन्जियो ।
पाण्डु, धृतराष्ट्र र विदूर जन्मेको कथा पुनः सुनाई दुलही नं. १ ले २ र ३ नम्बरका बधूलाई ।
सबैभन्दा पहिला भित्री मण्डपमा पठाइयो दुलही नं. ३ लाई ।
यज्ञक्रिया सुरु भयो ।
बाहिर महल अघिल्तिर थरीथरीका अन्न, घिउ, चरु हवन गर्दै रहिन् बधू नं. १ ।
अब भित्री मण्डपको पालो दुलही नं. २ को ।
यज्ञमय छन् दुवै मण्डप ।
भित्रबाट निस्कँदा एक सन्तुष्टिको श्वास फेर्छन् उनीहरू ।
अब पालो आफ्नै-
दुलही नं. १ भित्र पसी । यज्ञकुण्डको उपक्रमका निम्ति । रात्रि यज्ञ सकियो, उज्यालो खस्न नपाउँदै ।
याज्ञिक- दान, दक्षिणा लिएर बिदा हुन्छ ।
राजनको जन्ती र्फकंदै गरेको छ । बाजा सुनिन्छ महलमा पनि ।
बधू नं. ४ भित्रिँदा महलमा, तीनै दिदीबहिनी स्वागतमा उभिन्छन् ।
रात, दिन बिताउँछे बधू नं ४ ले पनि उसै गरी । कुनै सङ्केत देखिँदैन । राजन निरास हुन्छन् यस पटक पनि ।
तर ३ नं. सम्मका बधूले यज्ञफल प्राप्त गरे ।
सूचित गर्छन् राजनलाई ।
राजन हर्षले गद्गद भएर भारदारलाई सुनको सिक्का बाँड्छन् ।
३ नम्बरसम्मका दुलही गर्भवती भएको कुरा जनमानसमा ठूलो समाचार बन्छ । शुभकामना चढाउनेको भीड लाग्छ महलमा ।
हर्षोल्लासका कार्यक्रम आयोजना हुन्छन् । “अब हाम्रो मिही खाँबो को बन्ने ? हामीलाई शासन कसले गर्ने भन्ने चिन्ता रहेन भारदारमा ।”
“वंश सुक्न पाएन । आखिर चौथी स्वास्नी भोग गर्ने ग्रह रहेछ राजनको । हाम्रै लागि राजनले ठूलो कष्ट सहे चार पटक बेहुला बन्नुपर्यो । धन्य हाम्रा राजन । नत्र हामीमाथि कसले दया गथ्र्यो ? कसले शासन गथ्र्यो ? धन्य हाम्रो भाग्य ।”
राजनगृहमा शिशु आवाज गुन्जियो । पाण्डु, धृतराष्ट्र र विदूर जस्ता तीन शिशु । गाउँ, सहर सजियो ध्वजा-पताकाले दुलहीसरि ।
हर्षबढाइँ भयो । पुष्पवृष्टि भयो ।
देश-विदेशबाट बधाई-पत्र आउनेक्रम चलिरहेको छ ।
