~दिवाकर सुवेदी~
हरेक युवा वर्गलाई गिजोल्ने विदेशको हाउगुजीले विकल्पलाई पनि अछुतो राख्न सकेन । यसै त आम नेपाली भाग्यमाथी विश्वास गर्छन्, झन् दिनदिनै राशीफल हेर्नैका लागि पत्रिका किन्ने विकल्प त भाग्यको अन्धोभक्त नै थियो । गाउँका आफ्ना साथीहरु प्रायजसोस् सानोतिनो काममा विदेशमै थिए । बर्षैपिच्छे घरमा धेरथोर खर्च पठाउँथे । राम्रै काममा पर्नेहरु त जग्गा जमिन जोड्न पनि थालिसकेका थिए । त्यसैले पनि होला, भर्खर उच्च शिक्षा सिध्याएको विकल्पलाई विदेश छिरेर टन्न पैसा कमाउनु र आफ्नो जीवनशैली फेर्नु सपना मात्र होइन, उद्देश्य बनिसकेको थियो ।
“छोरो मान्छे भएर देश विदेश चहार्नु पर्छ, टन्न कमाउनु पर्छ अनि रवाफले जिउनु पर्छ” भन्ने बुढापाकाको भनाइलाई ऊ चरितार्थ पार्न चाहान्थ्यो । त्यसैले, विकल्प वैदेशिक रोजगारीको खोजीमा भौतारीन थाल्यो । विदेशको सपना बोकेर हिड्दा उसले अनेक मान्छेका नानाथरी बिचार पनि सुन्यो । कोहिले भने–“विदेश भनेको त विरानो ठाउँ हा,े साह्रै दःुख पाईन्छ”। कसैले सुनाए–“विदेश भनेको सपना साकार पार्ने ठाउँ हो, स्वर्ग हो स्वर्ग” । सुःख र दुःख, राम्रो र नराम्रो विदेशको ठाउँ के कस्तो थियो, कहिल्यै नगएको विकल्पले खुट्याउन सक्ने कुरै थिएन । मनैमनले भने अवश्य सोच्यो होला(“जे छ, जस्तो छ, पुगे पछि थाहा पाउने छु” ।
विकल्पको विदेशीने रहरलाई आमाबुवाले भने पटक्कै निको मान्नु भएको थिएन । हुन त कुन चाहिं आमाबुवाले आफ्नो सन्तान काखबाट टाढिएको हेर्न सक्छन् र १ तैपनि आँखाको एकमात्र नानी अनि बुढेसकालको एउटै बैशाखी टाढिने कुराले मात्रै पनि उनीहरुको शरीरमा भुइँचालो गएको थियो । विकल्पले आमाबुवालाई विदेश जाने भनेर पहिलो चोटि कुरा गर्दा झगडै परेको थियो । दुई तीन दिन त विकल्प आमाबुवासँग बोल्दा पनि बोलेन । आमाबुवाको कमलो मन के मान्थ्यो र १ फर्किहाल्यो । आमाबुवाले विदेश जाने सपना देख्न छाडिदे भनेर कैयौं पटक सम्झाउनु भयो तर विकल्पले आफ्नो लिडे ढिपी छाड्दै छाडेन । अन्ततः छोराको जिद्दी सामु आमाबुवा हार्नु भयो । दशैं आउन लगभग बीस बाईस दिन बाँकी हँुदो हो, विकल्प टन्न कमाउने सुरसारका साथ मिठा सपना बुन्दै साउदीतिर भासियो ।
आफ्नो पढाई अलपत्र पारेर बिदेशीनु विकल्पको रहर मात्र थिएन, बाध्यता पनि थियो । भलै, उसको आलो मस्तिस्क जिवन दर्शन बुझ्न सक्ने भईसकेको थिएन तर उसको आँखाले आफ्नो भविष्य देशभित्र अन्धकार भने अवश्य देखेको थियो । देशकै शिक्षित जनशक्ती पनि देशभित्र काम नपाएर भटाभट विदेश पलायन भएको खवर यदाकदा रेडियोले भट्याउँथ्यो । त्यस्तो समचार सुन्दा विकल्प एकनासले टोल्याउँथ्यो । सायद उसलाई लाग्दो हो “पढाईमा जिवन विताउनु भनेको समय र पैसाको वर्वादी मात्रै हो”।
बुढा भएका आमावुवालाई एक्लै छाडेर मुग्लान छिर्नु त विकल्पको पनि मन थिएन तर बाध्यता नै रहर भएपछि अरु विकल्प पनि त थिएन । आमावुवाले बुढेसकालमा सुःखले जिवन विताएको हेर्न कुन चाहिं छोरा छोरीको मन नहोलास विकल्पको पनि थियो । तर समय र परिस्थितिको जंघार पनि त तर्नै प¥यो मान्छेलाई । विकल्पले पनि आफुलाई सही लागेको बाटो रोज्यो – मुग्लान ।
स्वदेश जस्तो विदेश कहाँ हुन्थ्यो र ! विकल्पले साउदी छिरेर काम गर्न थालेपछि बल्ल उसले देशको माटो सम्झियो । सानो झुपडी र टारी खेतको यादले सतायो । घर आमावुवाको न्यानो काख नछाडेको विकल्प एकै चोटि विदेशीको हप्कीदप्की सहनु पर्ने भयो । समय र परिस्थितिको चेपुवामा परेको विकल्पले दशनङ्ग्रा खियाउँदा उठेका हातका ढेलाले भात तरकारी खान नसक्दा आमाले पकाएको ढिँडो र सिन्की सम्झियोस बुवाले विदेश नजा भनि भनेको सम्झियो ।
घरखेत जस्तै आमाबुवाको मन बन्दकीमा थियो – एउटा साहुकोमा, अर्को छोरोकोमा । छोरो विदेशीए पछि पनि छोरो स्कुलबाट फर्किने बेलामा आमाबुवाले स्कूले डाडाँतिर आँखा लगाउनहुन्थ्यो । छोरो जस्तै देखिने कहिले चिल हुन्थ्यो, कहिले बाच्छो । छोरोको न्यास्रोपनले सताउँदा ताता पानीका थोपाहरु आँखाबाट कति उम्लिए थाहै भएन, तैपनि छोराको फलिफाप होस्, चिताएको पुगोस् भनेर सधैं घर नजिकैको वरमा पुजा गर्नुहुन्थ्यो, पानीका धार चढाउनुहुन्थ्यो ।
विकल्प गएको पनि बर्षदिन वितिसकेको थियो तर उसको खबर आमाबुवाले पाउन सक्नुभएको थिएन । घर नै सुनो बनाएर हिडेको छोरोको अत्तोपत्तो नपाउंदा ती बुढा मनहरु बेलाबेलामा भक्कानिन्थे । ढिलै भएपनि उनीहरुको शोक एकदिन खुसीमा परिणत भयो, जब हुलाकी दाईले विकल्पको चिठी ल्याइदिए । चिठी आयो भन्ने कुरा सुन्दा मात्रै ती चाउरीएका छालाहरु तन्किएका थिए । अनुहारमा उज्यालो कान्ति छाएको थियो, मानौ देशमा निरंकुशता हटेर प्रजातन्त्र आएको थियो । कहिल्यै पाठशाला नगएका बुढा आमाबुवाले हुलाकी दाइलाई नै चिठी पढिदिन हात जोरे । हुलाकी दाइले पनि एक एक अक्षरमा जिव्रो फट्काउदै जेनतेन चिठी सकाए र ती दुई मनलाई हर्षित पारे । चिठीमा छोरोले आफू सकुशल रहेको र विदेशमा निकै कष्ट सहेर कप्तान बनेको कुरा लेखेको थियो । कहिल्यै ढलेको सिन्को नउठाएको छोरो एकाएक “कप्तान” जस्तो सम्मानित पद र पेश समाल्न समर्थ भएकोमा आमावुवाको खुशीको सिमा थिएन । छोरो आफूसँग नभएको पिडा भन्दा ऊ “कप्तान” बनेको हर्षले आमावुवाको मनको ढिकी उचालिएको थियो ।
विदेशमा विकल्पको आफ्नै दुनियाँ थियो । घर र परिवार सम्झेर वेलावेलामा उसको भक्कानो फुट्थ्यो । गाउँ–घरमा “कप्तान” बनेको खवरले आमाबुवाको छाति खुशीले फुलेको थियो । उता, दिनदिनैको एउटै काम गराइर्, कष्टकर जिवनशैली र हप्कीदप्कीले शरीर भने धुजाधुजा बन्दै थियो ।
गाउँ–घरमा मात्र होइन, विकल्प, विदेशमै पनि “कप्तान” नामले नै परिचित भईसकेको थियो । आफ्नै नेपाली साथीहरुले राखिदिएको नाम थियो “कप्तान” – कामसँग मिल्ने गरी । साथीहरुकै शब्दमा “विकल्प”को पनि विकल्प थियो “कप्तान” । जेसुकै होस् विकल्पलाई आफ्नो कामले जुराईदिएको न नाम मन परेको थियो न पेशा । बेला–बेलामा सोच्थ्यो विकल्प– “विदेशमा खुट्टा चाले देखिनै काल सर्प दोष लागेको छ । त्यसैल,े अब घर फर्किनुपर्छस कम्तिमा पनि ति बुढा आमाबुवाका खातिर” ।
चिल्ला सडक, ठुला ठूला महल, टल्कने मोटर र बास्नादार मान्छेको माझमा बस्दा क्षणिक खुशी मिले पनि दीर्घकालीन आनन्द मिल्दैन भन्ने कुरा विकल्पले बुझिसकेको थियो । उसको मनले विदेशी पिज्जाभन्दा स्वदेशी आटो खोज्न थालेको थियो । बाक्लो विस्ताराको भुवाभन्दा न्यानो आमाको काख खोज्न थालेको थियो । उसलाई फेरी बरपिपलको फेंदमा बसेर चिसो हावा स्पर्श गर्ने धोको थियो । खाली खुट्टाले देशको माटो सुम्सुम्याउने रहर थियो । यी र यस्तै रहर साँच्दासाँच्दै जिवन बित्छ कि भन्ने यदाकदा त्रास पनि थियो ।
एकदिन विकल्प यस्तै सपनाहरु बुन्दै टोलाई रहेको थियो, एउटा कुनामा । सायद कोर्दै थियो आफ्नो स्वप्निल स्वर्गिय संसार । त्यत्तिकैमा, अलि पर सुट पाईन्टमा सजिएको मान्छे पैसा गन्दै चिच्यायो – “कप्तान” । विकल्प झसङ्ग झस्कियो, दुई बर्षे बच्चाको सातो गए सरी । त्यसपछि, निकै सावधानी पूर्वक विकल्पले आफ्नो पाइला अगाडि सा¥यो । नजिकैको टेवुलमा आराम गरिरहेका कपहरु तान्यो अनि अलि बाबा क्याफे लेखेको ठूलो बोर्ड छेवैमा रहेको धारामा ती कपहरु पखाल्न थाल्यो – चुपचाप ।।
(स्रोत : Zestkhabar)
