~बिजय चालिसे~
“आमा, मलाई नया साइकल नभै हुँदैन । राजिबसँग कस्तो राम्रो साइकल छ, खेलौना छन् आफ्नो भने केही छैन । साइकल नल्याइदिए म त स्कुलै जान्न के !” जय जिद्दी गर्दैथियो ।
“होइन, कहाँ पाउने साइकल किन्ने पैसा ? बहिनीलाई स्कुल हाल्ने बेला भैसक्यो, त्यसैको लागि पैसा खोज्नु छ । कहिले कुरा बुझ्ने होलास छोरा तैँले !” आमा दिक्क मान्दै सम्झाउने कोशिस गर्नुहुन्थ्यो । तर जति सम्झाए पनि जय भने पिरोल्न छाड्दैनथ्यो ।
जयका बाबा एउटा सरकारी कार्यालयमा हाकिम हुनुहुहुन्थ्यो । हाकिम भए पनि जागिरबाट आउने तलबले चारजनाको परिवार पाल्न सधैं मुस्किल मुस्किल हुन्थ्यो । तै बाबुबाजेले जोडेका अलिकति जग्गा बेचेर सानो घर बनाएको हुँदा घरको भाडा तिर्नु पर्दैनथ्यो । छोराछोरीलाई चाहिने राम्रो खानपिन, पढाइ आदिमा कमी आउन नदिए पनि उनीहरूका सबै फर्माइस भने पूरा हुन सक्दैनथे । भनेको कुरा पूरा नहुँदा पनि बहिनी धेरै पिरोल्दिनथी, जय भने अरुको जे देख्यो त्यही चाहियो भनेर पिरोल्ने गथ्र्यो ।
राजिव जयको छिमेकी साथी थियो । केही वर्षदेखि उनीहरू छिमेकमैं घर भाडामा लिएर बस्न थालेका थिए । उनको जागिर राजिबको बाबाको भन्दा ठूलो नभए पनि खर्च भने निकै बढी देखिन्थ्यो । राजिवकी आमा सँधैं नयाँ नयाँ लुगा र गहनामा ठाँट्टिएर हिँड्ने गर्नुहुन्थ्यो । बाबा पनि सधैं टयाक्सीमा डुल्नु हुन्थ्यो । घरमा माछामासु, भोज भतेर कहिल्यै छुट्दैनथ्यो । टोलका मानिसलाई बेलाबखत बोलाएर भोज भतेर गर्ने हुँदा सबै उनको मान मनितने गर्थे । त्यो पैसा कताबाट आउँछ भन्ने उनीहरूलाई कुनै चासो हुँदैनथ्यो । राजिवका बाबा घुस खाएर धेरै कमाउँछन् रे भन्ने टोलमा गाइँगुइँ हल्ला थियो । जसरी कमाएको भए पनि उनको फुर्ती भने निकै बढी थियो ।
उनी राजिव र उसका दिदी बहिनीले जे मागे पनि बोली निस्कन नपाउँदै आइपुग्थे । त्यर्सले उनीहरू साीहरू कसैलाई पनि गन्दैन थे । राजिव आफ्नो तीन पाङ्ग्र साइकल, आफैँ गुड्ने मोटर, हेलिकोप्टरजस्ता कुरा देखाउँदै तँसँग छ मेरोजस्तो साइकल, मेरा त अरु पनि कति छन् कति खेल्ने कुरा भन्दै अरुलाई ह्याउने गथ्र्यो । राजिवलाई म पनि तँभन्दा कम छैन भन्ने देखाउने लोभले जय पनि घर गएर सधैं आमाबाबालाई पिराउने गथ्र्यो ।
“तिमी धेरै झगडा नगर है, नत्र म तिमीलाई छाडेर मामाघर जान्छु । बहिनी कति ज्ञानी छे, तिमीभने ! बाबालाई पिराएर मात्रै हुन्छ, पैसा नभइ कहाँबाट आउँछ, साइकल !” आमा उसलाई धेरै सम्झाउने कोसिस गर्नुहुन्थ्यो ।
“राजिव का बाबासँग चाहिँ कहाँबाट आउँछ त पैसा ? पैसा नभएर होर, मलाई माया नगरेर पो बाबाले मैले भनेका कुरा नल्याइदिनु भएको !” ऊ आमाले जति सम्झाए पनि सम्झनुको साटो उल्टो कुरा मात्रै बुभ्mथ्यो ।
“त्यस्तो उल्टो कुरा पनि सोच्ने हो ! आफ्नो बाबाले नगरे कसले माया गर्छ त तिमीलाई ? अरुको दाँजो लागेर हुन्छ ! के चोरेर, खराब काम गरेर ल्याइदिने तिमीलाई साइकल ?” उसका आमाबाबालाई पनि आफ्ना छोराछोरी अरु सरह नै हिँडून्, उनीहरूले मागेका राम्रा कुरा पु¥याइदिउँ भन्ने चाहना नभएको त कहाँ हो र ! तर पु¥याउन सके न हो । नराम्रो कामबाट कमाएर त्यस्तो गर्न भने उहाँ चाहन्नुहुन्नथ्यो ।
त्यस्तैमा एक साँझ जय र सानी बहिनी बाबासँगै बसेर कथा सुनिरहेका थिए । घर छेउमैं दुईतीनवटा मोटर आएर रोकिए । मोटरको आवाज थामिनासाथ मानिसहरूको चर्को खलबल सुनियो । के को रहेछ हेर्न बाबाले भ्mयाल खोलेर बाहिर चिहाउनुभयो । जयले पनि बाबासँगै भ्mयालबाट चिहाएर बाहिर हे¥यो । सडक बत्तीको धमिलो उज्यालोमा राजिवको घरवरिपरि पुसलसहरू बन्दुक तेस्र्याएर उभिएका देखिए । सडक भरि टोलका मानिस जम्मा भएका थिए । पुलिसहरू किन त्यसरी बन्दुक तेस्र्याएर राजिवको घर घेरिरहेका छन् भन्ने नबुझेरसबैजना अलमल्ल परेका थिए । ऊ पनि बाबासँगै बाहिर सडकमा निस्क्यो ।
केही बेर पछि सबैले थाहा पाए घुस खाएको र भ्रष्टाचार गरेको आरोपमा पुलिस राजिवका बाबालाई समत्न भनेर आएका रहेछन् । पुलिसका हाकिमले त्यहाँ उभिएका छिमेकीहरूमध्ये चारपाँचजनालाई आफूसँगै घरभित्र आउन अनुरोध गरे । जयका बाबा पनि भित्र जानेमध्ये हुनुहुन्थ्यो । केही पुलिस घरबाहिर घेरेर बसे, केही चारपाँचजना छिमेकीसँगै घरभित्र पसे । जय पनि त्यही भीडमा छिरेर बाबाको पछि लाग्यो । उनीह्रू एक एक कोठामा पसेर सबै कुरा हेर्दै तिनको सूची बनाइरहेका थिए । एउटा ठूलो सेफबाट इँटा बानएको सुन, लाप्साका लाप्सा चाँदी, थुप्रा गरगहना थिए । एउटा ठूलो सुटकेस नोटै नोटले टम्म भरिएको थियो । त्यति धेरै धनसम्पत्ति टोलका मानिसले यस अघि कहिल्यै देखेका थिएनन् । त्यो देखेर सबै आश्चर्यले जिब्रो टोक्दैथिए ।
“ओहो एकजना साधारण कर्मचारीले कहाँबाट ल्याएहोलान् यत्रोबिन धनसम्पत्ति !” पल्ला घरका काकाले आश्चर्य मानेर भन्नु भयो ।
“कसरी हुनु नि, भ्रष्टाचार गरेर कमाए । नत्र जागिरको तलबले मात्रै यतिबिन धनसम्पत्ति कसरी जोड्न सक्थे ।” अर्का छिमेकी दाइले प्याच्चै भनिहाल्नु भयो ।
पुलिसले घरमा पाइएका सबै गरगहना, धनसम्पत्ति, सरसामानको सूची तयार गरे । उनीहरूले ती सबै धनसम्पत्ति उनको घरमा पाइएको भन्ने बेहोरा लेखेर साक्षीका रुपमा टोलका मानिसहरूको सही गराए । ती सबै कुरा पोको पारेर पुलिसले राजिवका बाबालाई पनि पक्रेर साथै लगे । राजिवका बाबा लाजले मुख छोप्दै पुलिससँगै जानुभयो ।
त्यतिले मात्र नपुगेर पुलिसले घरको मूल ढोकामैं ताल्चा मारिदिए । अब राजिबहरू समेत घरभित्र पस्न नपाउने भए । यतिबेलासम्म लाजले केही बोल्न नसकेकी राजिबकी आमाले रुँदै भन्नु भयो– घरमा समेत तपाइँहरूले ताल्चा मारे पछि म यी लालाबाला लिएर कहाँ जाउँ ! बिन्ती हामीलाई बिचल्लीमा नपारिदिनुहोस् !
“के गर्नुहुन्छ, हामीले त आदेशको पालना गर्ने हो । तपाइहरू आफ्नो व्यवस्था गर्नोस् । भोलि अदालतले आदेश नदिउञ्जेल हामी घर खोल्न मिल्दैनं ।”पुलिसका हाकिमले त्यसोे भने पछि राजिवकी आमा रुन थाल्नुभयो । राजिब र बहिनीहरू पनि रुन थाले ।
पुलिसले राजिबका बाबालाई पक्रेर लगे पछि मानिसहरू अनेकौं कुरा काट्दै थिए । विचरी राजिबकी आमा उनीह्रूका कुरा सुनेर लाजले अनुहार छोपिरहनु भएको थियो । राजिब र बहिनीह्रू आमाको धोतीको फेर समातेर रोइरहेका थिए । हिजोअस्ति राजिबका बाबालाई भेट्न आउने, भोजभतेरमा जम्मा हुने सबै छिमेकीहरू अहिले राविका बाबाको बद्ख्वाइँ गरिरहेका थिए । राजिबकी आमालाई बास र ढाढस दिने कोही देखिएन । उनीह्रूका नातेदार पनि कोही नजिक थिएनन् । अब रात कहाँ गएर विताउने, आमाको सबैभन्दा ठूलो चिन्ता त्यही थियो । छोराछोरीको विचल्ली हुने भयो भन्ने सोच्दै उहाँ रोइरहनु भएको थियो । अघि पछि राजिब र बहिनीहरूलाई माया देखाउँदै उनीह्रूको अघिपछि गर्ने टोलका मानिसहरू सबै लाखापाखा लागिसकेका थिए । त्यहाँ उनीहरूलाई भरोसा दिन कोही थिएन ।
“राजिवलाई हाम्रै घर लैजाउँ न, हुन्न बाबा ”त्यो देखेर जयले बाबासँग भन्यो । सधैं आफ्ना खेलौना देखाएर सबैलाई होच्याइरहने राजिवलाई अघिपछि ऊ पटक्कै मन परायँदैनथ्यो । यति बेला भने रोइरहेको राजिवको अनुहार देखेर जयलाई दया लाग्यो ।
“तिमीले ठीक भन्यौ जय ! भाउजु पिर नगर्नुहोस् अर्को व्यवस्था नहुञ्जेल मकहाँ नै बसौंला । गल्ती तपाइँका श्रीमानले गर्नुभयो, तपाइँ र केटाकेटीको के दोषको । छिमेकी भनेको पनि त यस्तै आपतविपतमा चाहिने हो नि ।” जयका बाबाले भन्नु भयो ।
“दोष त किन नहुनु नि । पहिले नै खराब काम गरेर हामीलाई सुख चाहिँदैन भन्न सकेको भए यो दिन देख्नै पर्दैनथ्यो नि !”जयका बाबाको कुरा सुनेर त्यहाँ बाँकी भएका मध्ये कसैले प्याच्च भनिहाल्यो ।
“चुप् लाग्नोस तपाइँहरू, यो घोचपेच गर्ने बेला होइन । तपाइँ हाम्रो पनि त दोष छ नि ! त्यो धन कसरी आयो भन्ने सोच्दै नसोची धनीेको मात्रै मान मनितो गर्ने तपाइँ हामी नै त हौं नि ? हाम्रो यस्तै बानीले त खराब काम गरेर भए पनि धेरै धन जम्मा गर्न मानिसहरू हौसिन्छन् !”
सबैजना आआफ्ना घरतिर लागे । कुनै सहारा नभएका राजिवकी आमा पनि छोराछोरी अघिलाएर जयको घर जानुभयो । उता जयको मनमा भने अनेकौं कुरा खेलिरहेका थिए । राजिवको जस्तै साइकल, खेलौना किनिदिन आफूले आमाबाबालाई पिरोल्ने गरेको सम्झेर उसलाई आफूले ठीक गरिन छु भन्ने लागिरहेको थियो । टोलका मानिसहरूको कुरा सुनेर ऊ झसंगै भएको थियो । आमाले आफूलाई सम्झाउँदा सम्झाउँदा केही नलागेर के चोरेर ल्याइदिने साइक्ल भनेको कुरा उसले बल्ल पो बुझ्यो । आहो…आफ्नो इच्छा पूरा गर्न बाबाले पनि त्यसरी नै घुस खाने खराब काम गर्नुभएको भए… ! उहाँ लाई पनि त पुलिसले यसरी नै समातेर लैजान्थ्यो लैजान्थ्यो । यो कुरा कल्पना गर्दा पनि उसलाई डर लागेर आयो ।
घर पुग्नासाथ जयले आमाको हात समात्दै भन्यो– भो मलाई साइकल चाहिँदैन । आमा अब म कहिल्यै यस्तो जिद्दी गर्दिन है !
“स्याबास छोरा, अब भने तिमी कुरा बुझ्ने भयौ !” उसको त्यो कुरा सुनेर उसका आमा बाबाको अनुहार खुसीले हँसिलो देखियो ।
(स्रोत : ३०३१ फागुन सुनके्रस्रा, वर्ष ३ अङ्क ८ )
