~राजन सिलवाल~
प्रेम थियो, निष्ठा थिएन । दुवैलाई एक–अर्कामाथि शङ्का थियो । युवती भन्थी, ‘मैले बाटो बिराउन सक्छु । तिमीले सम्हाल्नू, मलाई जतन गर्नू !’ युवक भन्थ्यो, ‘त्यस्तो कहाँ हुन्छ ? बाटो त प्रायः लोग्नेमान्छेले पो बिराउन सक्छन् । बरु तिमी नै मलाई सम्हाल्ने, यताउति भड्किन नदिने, भड्किई हाले पनि ठेगानमा ल्याउने ठेक्का लिऊ !’ युवतीले पनि जिद्दी गरी, ‘त्यो छुट पनि दिन सक्तिनँ म । यो ठेक्कासेक्का पनि लिन्न । म त झन् स्वभावैले कोमल, कमजोर छु । लल्याक्लुलुक् हुन्छु । स्कुस वा तरुलको लहराजस्तो । तिमी रूख बनेर मलाई सम्हाल !’
युवक हाँस्यो तर पराजित हुन मानेन । युवकले फेरि भन्यो– ‘हैन स्वास्नीमान्छे भनेका नडग्माउने धरती हुन् । हामी आकाश पो बादल र सादल बोकेर जताततै व्याप्त हुन्छौँ । बरु तिमी रूख बन र मजस्तो अस्थिर चित्त भएको लहरालाई आपूmमा समाहित गर, अन्त कतै जान नदेऊ !’
ती दुवैबीच ‘को लहरा र को रूख बन्ने ?’ भनेर बहस चलिरह्यो । युवतीले ‘लहरा नै बन्ने’ हठ गरी । युवकले हार खायो ।
हिँड्दै जाँदा एउटा किसानको बारीको डिलमा अनौठो दृश्य देखियो । अग्लो पैयुँको रूखलाई तरुल, स्कुस र इन्द्रेनीको लहराले सक्कली रूपै नदेखिने गरी बेरेका थिए । युवतीतिर हेरेर युवकले सोध्यो– ‘अब देख्यौ त ?’
युवतीले भनी– ‘तिमी लोग्नेमान्छेहरूसँग सकिँदैन । बरु मै रूख… ।’ युवकले त्यस रूखलाई हेरिरह्यो ।
एक बोतल बियर हाजिर गर्न जाँदा हाकिमको कोठाअघिल्तिर मैले नयाँ निजी सहायकलाई देखेँ । चालीस–बयालीस हुँदो हो उनको उमेर । भिउँटे गाला, नाचिरहने आँखा र रगत पोखिए जस्ता ओठ थियो तिनको । कतैबाट भरखर सरुवा भएर आएकी होलिन् भन्ने अनुमान लगाएँ । आँखामा आँखा विलय भइरहँदा मैले सोधेँ– ‘सरुवा भएर आउनुभएको तपाईं ?’ उनको उत्तर पाएँ । मुस्कान मनपराएँ र आफ्नो कोठातिर लागेँ ।
दिउँसो अफिसको क्यान्टिनमा भेट भयो । मेराबारे जिज्ञासा राखिन् । मेरै क्षेत्रतिर ‘डेरा बुझिदिनू’ भनिन् । ‘सँगै अफिसको गाडीमा आउन पाए राहत हुन्थ्यो’ पनि भनिन् । के थियो र ! म चढ्ने गाडीको दायाँ सिट सधैँ खाली नै हुन्थ्यो । आउँदा–जाँदा ड्राइभरसँग गफ गर्दा–गर्दा वाक्क भइसकेको थिएँ । खाली सिट भरिएपछि मन पनि भरिन थाल्यो । भरिएको मन कहिलेकाहीँ हास÷परिहासमा छचल्किन थाल्यो ।
तिनको सामीप्यले मलाई घर बिर्साइरहेथ्यो, अफिस बिर्साइरहेथ्यो र अरू धेरै महŒवपूर्ण काम बिर्साइरहेथ्यो । विभिन्न वहानामा तिनी मेरो उपग्रह भइरहेको मलाई मज्जै लागिरहेको थियो । निजी सहायकको कोठामा अरू सहकर्मीको उपस्थितिप्रति म डाहा गर्थें । तिनको मुस्कान, हिस्सी र सान्निध्य एकलौटी पार्न चाहन्थ्यो मन । मेरो प्रशंसामा ती धेरै शब्द खर्चन्थिन् । म तलब खर्चन्थेँ शोधभर्नामा ।
शुक्रबार पाँच बजेतिर घर फर्किँदा दायाँ सिट खाली नै रह्यो । तिनको छायाँ कतै पनि देखिएन । ड्राइभर जान्दथ्यो, मेरा आँखाले के खोजिरहेछन् ? घर गइनँ । बीचबाटै गाडी फकाईदिएँ । के गरूँ–के गरूँ भयो । एउटा रेस्टुरेन्टमा पसेँ । बेयराले सोध्यो– ‘के ल्याऊँ सर ?’ अर्को कुनामा एक जोडी मतिर पिठ्यँु फर्काएर बसिरहेको देखेँ । लेखा अधिकृतको जस्तै रहेछ युवकको पश्चभाग, कपाल पनि उस्तै । युवतीले उसको कुममा बायाँ हात राखेर केही पिइरहेकी देखेँ ।
‘अब के खाने ?’ युवकले सोध्यो ।
‘एक बोतल बियर खुवाउनुस् न सर !’ उनले भनिन् र सायद शौचालय जान उनी मेचबाट उठेर हिँड्न थालिन् ।… अचानक मलाई आफ्नो सामुन्ने देखेर ती निजी सहायक ‘सालिक’ भइन् ।
अ३ि नै भन्नु पर्दैन ?
हाकिमको पनि स्तर निर्धारण गरेका थियौँ हामीले । विभागीय प्रमुखलाई एक नम्बर, उपप्रमुखलाई दुई नम्बर र शाखा प्रमुखलाई तीन नम्बर ।
यो कथा तीन नम्बर हाकिमप्रति समर्पित छ ।
शाखा अधिकृतको र मेरो जागिर दसौँ वर्षमा चल्दै थियो । तर, मैले लेखेको चिट्ठी उनी कम्तीमा पाँचपल्ट फिर्ता गर्थे । ह्रस्व–दीर्घ काट्न सक्तैनथे ती । किनभने म नेपालीमा आचार्य थिएँ । ‘व्यहोरा मिलेन’ भनेर हैरान पार्थे । केही नपाएर ‘मार्जिन, स्पेस, फन्ट साइज, आदि मिलेन’ जस्ता फत्तुर लगाएर भए पनि ती मलाई मुठार्थे । ‘काममा अलि सिरियस हुनुस् भक्तजी । अर्थोकै भक्तिमा लाग्नुभो कि के हो तपाईं ?’ उनी छेड हान्थे । ‘साहित्य लेख्नु र सरकारी चिट्ठी लेख्नु फरक कुरा हो, ख्याल गर्नुस् है !’ म फिस्स हाँसिदिन्थेँ । उनी फेरि पछारिन्थे ।
तीन नम्बर हाकिम कस्तो छ भनेर सहकर्मीहरू जान्दथे । एक दिन यादव सरले त भने पनि, ‘हेर्नुस्, तपाईं गीताको कुनै अध्याय लेखेर लैजानुस्, उसले मिलेन भनेर काटेनछ भने त के ?’ भयो त्यस्तै । उनको वैदेशिक मनोनयनको फाइल उठाउनुपर्ने भयो । गोपनीयताको लागि एक नम्बर हाकिमले खेस्रा लेखिदिए अनि साफी गरेर शाखा प्रमुख हुँदै पेस गर्नू भने । त्यसै गरेँ । तीन नम्बर हाकिमले सुरुवाती व्यहोरा हेर्नेबित्तिकै भने, ‘एक–दुईचोटि भनेपछि त लाग्छ नि ! यस्तो तालले हुँदैन । जानुस्, फेरि मिलाएर लेख्नुस् !’ म रोकिएँ र उनको अनुहारतिर हेरेँ ।
‘के हेर्नुभएको ? कुरा बुझ्नु भएन अभैm ?’ उनी भाले पल्टिए । मैले भनेँ– ‘यो सरकै मनोनयनको फाइल हो सर ।’ एकाएक उनको आँखामा चमक देखियो, भने– ‘ए हो र ! मैले त यादै गरिनँ । अरू नै केही विषय होला भन्ठानेको ।’
‘खेस्रा पनि डाइरेक्टरसा’बले नै गर्नुभएको, टाइप मात्र मेरो’, मैले भनेँ । उनी लल्याकलुलुक भए, ‘ए, ल यता ल्याउनुस् ! अघि नै भन्नुपर्दैन ?’
(स्रोत : शारदा मासिक २०७१ मंसीर)
