~शेखर ढुंगेल~
नेपाल आमा,
सास्टाङ्ग दण्डवत!
फोन मा हिजै कुरा त भा’को हो, तिम्रा धेरै कुरा स्पट बुझ्न सकिन कुरा गर्दा गर्दै तिम्रो बिजुली प्रसाद छोरो सुत्यो कि दुर संचार प्रसाद यो फोन नम्बर मा फोन गर्न निशेध गरिएको छ भनी लाइन काटियो ।तिमी निरास होउली भनेर यो चिट्ठी लेख्दै छु ।हुलाकी छोरा ले नहराइ हडताल नगरि बेलै मा पुर्याइ देला भन्ने आसा राखेको छु ।
तिमी भन्न खोज्दै थियौ क्यारे अँग अंग मा पिडा छ ।कतै पोलेको कतै काटेको घाऊ शरीर भरी छरे , के गर्छेउ त म टाढा छु ,तन मन पल पल मा तिमी नै माथि छ ।तैपनी त्यस्को के अर्थ लाग्दछ र ?। मैले आसुँ पुछ्न नखोजे को होइन । तिम्रो बाँकी क्रान्ति कारी सन्तान ले ए छाड् हामी गर्छौं सेवा भनी मलाई धकेले ।अहिले तिनीहरु तिम्रो आस्तिव नै नमान्ने भाका छन रे तिम्रो जन्म दिन पनि नमनाउने भनी एकमत भएका छन रे ?। तिम्रो पुर्खा ले बनाएको पात्रो पनि फ्याकेर उधारो मा कता को हो नयाँ पात्रो लेराउने रे ।तिमी लाई टुक्रा टुक्रा पारी आफ्नो आफ्नो नाम मा लेखाउने सल्लाह गर्दै छन रे ।तिम्रै छोरा हरु लाखौं लाख छिमेकी लाई तिम्रै सन्तान हुन भनी तिम्रो नाम को नागरिकता पनि दिएरे ।ती नव सन्तान आफ्नै चेली बेटी को आस्मिता माथि अत्याचार गर्दै छन रे ।गोउर की तिम्री छोरी रुंदै थी ।ती सन्तान अझै बन्दुक र भाला बोकी तिमी सित के के माग्दै छन रे ।
‘बडो माया गर्ने भाको मलाई छोडि सात समुन्द्र पारी पुगिस तेरा सन्तान लिएर!’ भन्दी होउली तिमी ।तिम्रा कुरा पनि ठिक्कै हो ।मेरा पनि कुरा सुन आमा, जसरी झरना बग्द्छ अबिरल माथि बाट मुनी त्यसै गरी माया पनि बग्दो रैछ माथि बाट मुनी ।तिम्रा माया म मा मेरो माया सन्तान मा ।माया साँच्ची कै झरना जस्तै एकोहोरो हुँदो रेछ । हा हा तिमी मलाई फटाहा, गफाडी मोरा भन्दी होउली के गर्छौ त, तिम्रा सन्तान दक्षिण एसिया कै गफाडि नम्बर एक मा गँनिदा रेछन!। यस्तै बिधी को नियम रेछ म पनि बाँधिए के गर्छेउ रोएर तिमी?। मलाई थाहा छ तिम्रो रिंन तिर्नु छ ।कहिले काही पठाइ देको आङ ढाक्ने लत्ता र घर खर्च पनि खोसी लगे भन्छ्यौ । आमा तिमी अब कहिले ठीक हुन्छ्यौ ?, कहिले तन्दुरुस्त हुन्छ्यौ ?, कहिले बन्द गर्लान भाई भाई ले काट्ने मार्ने काम ?, कहिले रोकिएला तिम्रो आँखा को आसुँ बग्ने क्रम ?, तिम्रो काँख मा उफ्रने क्रान्ति पुत्र हरु ले तिम्रो घाऊ निको पार्लान् ?। तिन लाई सम्झाउन खोजे आमा घाटी नै मर्काइ दिउँ भन्छन ।तिम्रो नाम मा हज्जार अरब को रिंन लिएका छन खोइ तिम्रो आङ खाली नै छ ।मन त झनै फाटेको छ रे ।
यो चिट्ठी त लेखेँ, तर बुझ्छेउ कि ? कसै ले पढ्दै सिधै अर्थ लगाई देला कि उल्टो मलाई थाहा छैन ।एक त तिम्रो आँखा धमिलो, त्यस माथि पनि बिजुली प्रशाद को १४ घण्टा को सुताइ, कुन बेला कस्ले पढिदेला यो चिट्ठी ?। अस्ती कता हो सुरु गर्या रे भोली पल्ट मेसिन बीग्र्र्यो रे। तिमी लाई नयाँ बनाउछु भन्दै छन कतै तिम्रो नाम नै फेरिदिने त होइनन भन्ने चिन्ता लगेको छ। आमा कहिले काही तिमी लाई भेटन आउँदा छिमेकी लाई सोधनु पर्ने होकी मेरो आमा कता बसनु हुन्छ हं भनी ।
बुढा सन्तान ले त गरेनन गरेनन लक्का पठ्हा हरुले पनि तिम्रो मल्हम पट्टी गर्न जानेनन्, तिमिले जानी जानी यस्ता झगडालु सन्तान जन्माएकी त पक्कै होइनौ । कुन वल्ला घरे पल्ला घरे छिमेकी ले तिम्रा सन्तान को दिमाग मा के को धुलो हली दिए कुन्नी शान्ती कहिल्यै हुँदैनन ।एक-आपस मा लड्या् लडै छन । तिमी नै भन त, म त्याँ आएर के गरु ?। तिम्रो वरि परि बसेर सेवा गर्छु भन्ने अरु भाई को कुरा सुन्छु, कुट्ने घर नै भत्काइ देको खबर सुन्छु ।मैले यहाँ बाट नै सबै खबर पाको छु तोड्फोड को फोटा हेर्या छु । गरी खाउ भनी दयालु छिमेकी ले बनाइ देको कल कारखाना पनि नयाँ बनाउनेरे भनी तोड्फोड र बन्द भै राखेखा छन रे ।खोइ आमा साउने झरी जस्तो तिम्रो आसुँ कहिले कस्ले पुछने हो ?। तिमी लाई सताउने छिमेकी आज तिम्रो सेवा गर्छु भनी तिम्रा सन्तान लाई फकाउँदै पो छ रे ?। तिम्रो सेवा गर्छु भनी बसेका दुई चार सन्तान पनि एक आपस मा लडेर शिथिल् भैसके ।माया को स्वाङ् पार्ने धुरन्धरहरु तिम्रो काँख छोडि टाढा टाढा भागी सकेका छन ।तिमिले भन्न सक्दछ्यौ ‘गोही को आसुँ नझार मोरा’ भनेर, तर के गर्नु तिमी लाई नसम्झी बस्न पनि त सक्दिन । जिउदो छऊन्जेल कम्सेकम् चिन्ता सम्मन त गर्छु ? भुलेको त छैन नि ?
फेरी तिमी सोच्दि होउली म भने यहाँ मस्ती मा छु, त्यस्तो छैन आमा! ।त्यहा तिमी लाई जस्तै यहाँ मलाई पनि मन दुखेको छ, त्यहा बाट सुख खोज्न आई पुगेका सन्तान को त्यहाँ को तुश ले छोड्न सकेको छैन। एउटा भन्छ मेरो झन्डा बोक, आर्को भन्छ मेरो झन्डा बोक ।म भन्छु हामी एउटै आमा का सन्तान होउँ तिम्रै नाम को मात्र झन्डा बोकुं ।उनि हरु मलाई नचिने झै गर्छन् ।बेला बेल्ला मा छूट्टा-छुट्टै भोज गर्दछन ।मलाई कसै ले बोलाउदैनन् ।’म पनि नेपाल आमा कै सन्तान हुँ नी! मलाई चिन्दैनौ?’ भन्छु ।सबै त्यसै भन्दछन्, तैले किन हाम्रो झन्डा बोकिनस?, तिम्रो सन्तान लाई यो के भाको आमा जहाँ पुगे पनि बिबाद मात्रै गर्दछन ।म त एक्लो बृहस्पति भाको छु कसै को झन्डा नबोक्दा तिन्का आँखा को कसिङर् पो भाको छु । तिम्रो मात्रृत्व ले नताने को होइन, तिम्रो पिडा नबुझेको होइन । स्वाभिमानी बन्नु भन्ने तिम्रो आशिर्वाद बिर्सेंको पनि छैन, त्यही स्वाभिमान ले कता कता मलाई छुच्चो पनि बनाएको छ ।सबै कुरो बुझेर पनि स्वार्थी बनी बाँचेको छु मुगलान मा ।नमरी बांचे काल ले सांचे तिमीलाई मल्हम पट्टी गर्न म आउँला एक दिन ।
आज लाई बिदा पाउँ।
तिम्रो अभागि,
मुग्लाने छोरो।
– अमेरीका
December 30, 2008
(स्रोत : Dautari )
