उ भन्दा अगाडी दुईवटा छोरीहरु जन्मीसकेका थिए । तैपनि उसको आमालाई अझै छोराको चाहना रहेछ । मैले उसको आमालाई छोराको लागि जिद्धी नगर त भनेकै हो तर धेरै जिद्धी नगर भन्न सकिन । उ नजन्मुन्जेल सम्म पनि हामीलाई थाहा थिएन कि उ छोरा थियो कि छोरी । तर उसैलाई अप्ठेरो होला भनेर उसकै मायाको खातीर मैले त्यस्तो कुनै टेस्ट पनि गराईन । आमाको पेटमा भएको वेलामा पनि उसले आफ्नी आमालाई आफ्ना दिदीहरुले भन्दा अली वढी नै दुःख दियो । मैले हाम्रै चाहना वमोजिम धर्तीमा आउन तयार भएको त्यस नवआगन्तुकलाई आफ्नी आमालाई धेरै दुःख नदेउ पनि भन्न सकिन ।
उ जन्म्यो । म खुशी भएँ । म भन्दा धेरै वढी खुशी भै र मक्ख पनि परि उस्की आमा । किनकि उसको चाहना वमोजिम छोरो नै जन्मेको थियो । मैले उस्की आमालाई धेरै मक्ख नपर भन्न सकिन । जन्मने वित्तिकै उ निकै हल्लाखल्ला गरेर जोडतोडले रोयो । उस्लाई अधिकतम स्वतन्त्रता र सुख दिन म प्रतिवद्ध थिएँ । त्यसैले मैले उस्लाई विस्तारै रोउ पनि भन्न सकिन । मैले उसलाई काखमा लिएर सुम्सुम्याएँ ।
उ हुर्कंदै गयो । ठूलो हुंदै गयो । यसक्रममा कहिले उ रुन्थ्यो, कहिले उस्ले सतायो भनेर दिदीहरु रुन्थे । धेरैजसो अवस्थामा चाहीँ उ आफ्ना नाजायज मागहरुको लागि समेत रुन्थ्यो भने उस्का दिदीहरु चाहीँ आफ्ना जायज कुराहरुमा पनि म सँग गुनासो गर्न सक्दैनथे । तर उसले जतिसुकै सताएपनि उस्का दिदीहरुले उस्लाई सधैं मनैदेखी माया गर्थे । आफ्नी आमाको छोरा तर्फको ज्यादा झुकाव र मनोभावना वुझेर नै त होला उसको मामीलामा उस्का दिदीहरु निकै सचेत थिए । यसरी वढ्दो उमेर सँगै उस्का रहर र आवश्यकताहरु पनि ठूलाठूला हुँदै गए । मैले पनि प्रायः उस्लाई तेरो माग तेरो उमेर र मेरो औकात भन्दा ठूलो छ भन्न सकिन । उ एकदिन एसएलसी पास भयो र मलाई आफ्नो मार्कसीट देखायो । म यति खुशी थिएँ कि मलाई डिस्टींक्सन डिभिजन उल्लेख गरिएका मार्कसीटका ति सुन्दर अक्षरहरु सुनै सुनले कुँदीएका जस्तो लाग्यो । तर एसएलसी पछी उ काठमाडौं वसेर पढ्छु भन्न थाल्यो । यहाँ पोखराका कलेजहरुमा पनि खासै कुनै असुविधा त थिएन तर मैले अहिलेको पटक पनि उसलाई हुँदैन भन्न सकिन । काठमाडौं जाने दिनमा उस्की आमा छोरासँगको विछोड सम्झेर आँसुका ढीका खसालेर रोई तर मनमा नमजा लागेपनि त्यसरी आँसु नै खसाल्न चाँही मैले आवश्यक ठानीन ।
उ प्लस टु पास भयो । यतिवेलासम्म उस्लाई काठमाडौंको हावाले पनि अलिअलि छोईसकेको जस्तो लाग्थ्यो । तर अहिलेको जमानाको छोरो, असल खराव आँफै छुट्याउन सकिहाल्छ नि भनेर उस्को खर्च र अन्य चाहनाको नियन्त्रणमा मैले पनि धेरै दबाव दिन सकिन । अव त उ व्याचलर पढ्न अमेरीका जान्छु भन्न थाल्यो । उसका दिदीहरु दुबैले यहीँ पढेर पनि राम्रै प्रगती गरेका थिए र राम्रो जागीर पनि खाएका थिए । अव त दुवैजना घरवारे पनि भैसकेका थिए । त्यस अवस्थामा पनि मैले उसलाई तँं भएको यौटा छोरो पनि किन हामीलाई छोडेर विदेश भासीन्छस् भन्न सकिन । उ अमेरीका गयो । त्यसपछी भने उ वेखवर जस्तै छ ।
उता उ वेखवर जस्तै छ यता उस्की आमा छोराको सम्झनामा जिउँदो लाशजस्तै छ । पहिला पहिला मन लागे कहिलेकाँही फोन गरिदिन्थ्यो तर अहिले त त्यो पनि वन्द भएको छ । हामीले फोन गर्यौं भने पनि झिंझो मान्छ । अव त उसलाई झिंझो लाग्ला भनेर नै हामी पनि त्यती फोन गर्दैनौं । उसैलाई पढाउँदा र अमेरीका पठाउँछु भन्दा लागेको ऋण अझै तिरीसकेको छैन । पुख्र्यौली सम्पत्ति पनि खासै केही थिएन । अनि धेरै सन्तानको पालनपोषण गर्दा त्यस्तो कमाउन पनि त सकिएन । घरमा कहिलेकाँही अप्ठेरो पर्दा विहे भएर गईसकेका छोरीहरु आएर सघाउँथे । छोराको व्यवहार सम्झेर आँसु वगाईरहेकी आफ्नी आमाका आँसु पुछिदिन्थे । अँफूहरु हुँदाहूँदै छोराको चाहना राख्ने आफ्नी आमाप्रति कुनै वैरभाव राख्दैनथे । वरु भाईलाई सम्झेर आमासँगै रुन्थे ।
सानै छँदा शिवजि को छोरा कस्तो मेहनती छ, कस्तो सुवासीलो छ अनि कति सोमत मिलाएर कुरा गर्छ भनेर भन्थे सबै । हामीले सम्हाल्न खोज्दाखोज्दै कति चाँडै उ वेसोमतिलो भैसकेको रहेछ । फेरी पनि मेरो उ सँग कुनै गुनासो छैन । नाथे मेरो छोरो न हो, मैले मनकामना भाकेर जन्माएको । मैले नभाकेको भए शायद उ जन्मने थिएन । उ नजन्मेको भए मैले उ सँगको वियोगमा यसरी तड्पीनुपर्ने थिएन । उसले मेरो मन कुँडाउने थिएन । दोष मेरै हो ।
हुन त नेपाल पनि अव कहाँ नेपाल जस्तो छ र ? यहाँको पनि शहरमात्रै होइन, अव त गाउँ समेत अमेरीका जस्तै भईसक्यो । विकासमा होईन, व्यक्तिवादीतामा । नत्र मैले उसको लागि के गरिन र ? दोष अमेरीकाको पनि हैन । अरुका छोराछोरी पनि त अमेरीका गएका छन् तर तिनीहरु मेरा छोरा जस्ता गैर जिम्मेवार कहाँ छन् र ?
सानैदेखी उ हाम्रा सुख र दुखहरुप्रति विल्कुलै वेवास्तापुर्वक हुर्किरहेको थियो । तैपनि मैले कहिल्यै उस्का अगाडी आफ्नो ईच्छा लाद्न त परै जाओस् उसका अगाडी आफ्नो पीर र आँसु पनि देखाउन सकिन । उस्को चित्त दुख्ला भनेर नै मैले जीवनभर कहिल्यै उसलाई हुन्न भन्न सकिन । सधैंभरी मैले मात्र उस्को चित्तको परवाह गरें तर मेरो चित्तको प्रवाह उसले कहिल्यै गरेन ।
एकदीन मैले सर्च गरेर उस्को फेस्वुक एकाउण्ट चेक गरें । उस्ले त उतैकी खैरेनीसँग विहे गरेर एउटा नाती पनि जन्माईसकेको रहेछ । कमसेकम मलाई एकपटक खवर त गर्नुपथ्र्यो । मेरो सारै चित्त दुख्यो । मैले उस्लाई फोन गरेर के चाला हो तेरो भनेर कराएँ । रक्सीले मातेको वेला भएर हो वा नियतवश, उस्ले मलाई हाकाहाकी भन्यो, “कति किचकिच गरेको ? मलाई मेरो लाईफ वाँच्न देउ, अव त अती भयो । मलाई हप्काउने अधिकार कस्ले दियो तिमीलाई । ल भैगो, सम्झ कि आजदेखी तिमी मेरो वाउ नै होईनौ”
मलाई झनन्न करेन्ट लागेजस्तो भयो । अचानक प्रेशर लो भएर म उभीन पनि सकिन र भित्तामा अडेस लगाएँ । तर उस्ले विनाकारण त्यसो भन्दा पनि मैले उसलाई “त्यसोभए तँ पनि आजदेखी मेरो छोरा होईनस्” भन्न सकिन ।
वल्ल मेरो होश खुलेको छ । अहिले अमेरीकामा जो छ त्यो मेरो छोरो होईन । म भन्दिन कि अमेरीकाले मेरो छोरो खाईदियो । मेरो छोराले आँफैले आँफैलाई खायो । मेरो छोरो त त्यस्तो थिएन । नाती पनि त त्यस्तै होला । मैले नेपालमा हुर्काएको छोरो त यस्तो छ, उस्ले अमेरीकामा हुर्काएको नाती झन् कस्तो होला ? तैपनि कहिलेकाँही लाग्छ कि एकपटक यहाँ आईदिए एकपटक उनीहरुको मुख हेर्न हुन्थ्यो । म त यहाँ अव पहाडजस्तै भईसकेको छु । आफ्नै खोंचहरुवाट पैदा भएर आफ्नै भित्ताहरुलाई भत्काउँदै हिँड्ने नदीलाई पनि पहाडले के गर्न सक्छ र ? वरु सधैं टुलुटुलु हेरिरहन्छ निरीह भएर एकनाशले आफ्नो शरीर सँगै आफ्ना भावना र रहरहरुलाई पनि वगाएर पराई देशमा पुर्याएको । तिनै नाँगा र उजाड डाँडाहरुवाट पैरो खसाल्दै भत्कीरहेको पहाडजस्तै भत्कींदैछु म चुपचाप । अव त वश यही एउटा कुराको मात्र पछुतो छ कि दुईवटा छोरी हुँदाहँदै छोराको चाहना गर्दा किन मैले उतिवेलै दृढ भएर आफ्नी श्रीमतिलाई हुन्न भन्न सकिन ? किन ?
सबैका छोराहरु मेरै जस्तै कपुत हुन्छन् भन्ने होईन र सबैका छोरीहरु मेरैजस्तै असल हुन्छन् भन्ने पनि होईन । तैपनी छोरीहरुभन्दा छोराहरुलाई नै प्राथमिकता दिने मनोरोगको किन मैले त्यतिबेलै उपचार गर्न सकिन ? मेरा छोरीहरुको मनोविज्ञानमा हामी दम्पतीको छोरा प्रतिको प्रेमले पटकपटक कति चोट पुर्यायो होला ? उनीहरुको चित्त कति हजार पटक दुख्यो होला ? तैपनि आज हाम्रो सुखदुखमा साथ दिने उनीहरुले आफ्नो जीवनभरमा आजसम्म मलाई एकपटक पनि यसो भनेर गुनासो गरेका छैनन् कि खासमा तपाईंहरुलाई छोरा नै किन चाहीएको थियो ड्याडी ? वश् आज त यस्तो लाग्छ कि कमसेकम उनीहरुले मलाई एकपटक यस्तो प्रश्न गरिदिए हुन्थ्यो ता कि म आफ्ना आँखा भरी टिलपिल आँसु भरेर भन्न सकुँ र केही मात्रामा भएपनि प्रायश्चीत गर्न सकुँ कि, ए मेरा महान् छोरीहरु, एकपटक मेरो आँखामा हेर अनि मलाई माफ गर, म वाट त्यतिवेला ठूलो गल्ती भएछ ।
समय वदलियो अनि यसविचमा धेरैथोक वदलिए तर यो मामीलामा हामी अझै वदलिन सकेका छैनौं । किन होला, अझैपनि हामीमध्ये धेरैलाई छोरा नै चाहीन्छ ।
(स्रोत : Sahityasansar.com )