कथा : रातो फूल

~माधव सयपत्री~Madhab Sayapatri

देवीको मन्दिरमा मेला धुमधामसँग लागिरहेको छ । भक्तजनहरु थालीमा अक्षता, ढकीमा फूल लिएर देवीको शिरमा चढाउन तँछाड–मँछाड गरिरहेका छन् । मानौं, कथित धर्मको हिस्सा भक्तजनहरुलाई आफ्नो भागमा बढीभन्दा बढी पार्नुछ ।

हितबहादुर विश्वकर्मा, ऊ पनि त्यही धर्मभिरु समाजमा हुर्किएको एउटा धर्मजीव हो । ऊ त्यो सामाजिक संस्कारबाट बाहिर निस्कन सक्दैन वा चाँहदैन । उसलाई पनि धर्मकर्मप्रति असीम आस्था छ । ऊ त्यो आस्थाको धरहरा अझै ठड्याउन चाहन्छ ।

हितबहादुरलाई भगवतीको मन्दिरमा फूल चढाउनुछ । जसरी पनि चढाउनुछ । त्यसैले ऊ खल्तीमा रातोफूल बोकेर बिहानै मन्दिर परिसरबाहिर देखा परेको छ । कथित उपल्लो जातका मानिसहरु हितबहादुरको क्रियाकलापलाई हेरिरहेका छन् । उपल्लो जातकालाई हितबहादुर मन्दिर प्रवेश गरी मन्दिर अपवित्र पारिदिन्छ कि भन्ने संसय छ । हितबहादुरलाई मन्दिर प्रवेश गरी फूल चढाउनुछ ।

त्यहाँ एउटा द्वन्द छ । मन्दिर प्रवेश गर्न पाउनेको हठ छ– ‘दलितले मन्दिरमा पस्न हुंदैहुंदैन ।’ हितबहादुरको हठ छ– ‘जसरी पनि मन्दिरमा फूल चढाउनुछ ।’ त्यहाँ धर्मद्वन्दको अघोषित शीत युद्ध चर्केको छ ।

पुजारी मन्दिरको ढोकामा छ । ऊ हितबहादुर विश्वकर्मालाई कुनै हालतमा पनि मन्दिर पस्न नदिने पक्षमा छ । उपल्लो जातको मानिसको उर्दी छ– ‘हितबहादुरलाई फूल चढाउन नदिनू !’ हितबहादुर मन्दिरको पर्खाल वरिपरि घुम्छ । यसो मन्दिरभित्र चियाउँछ । अस्तिमात्र उसैले बनाएका त्रिशूल देवीको मूर्ति छेउमा गाडिएका छन् । सोच्छ– ‘ओ हो, मेरो पसिनाले बनाएको त्रिशूल देवीको मन्दिरमा सजिएका छन्, तर म भने कम्पाउण्ड छिर्न नपाउने ? कतिसम्मको अन्याय यो ! यो अन्याय सहेरै बसूँ । मैले सहेरै बसेँ भने म पछिका पुस्ताले पनि मन्दिर पस्न पाउदैनन् ।’ अलिकति बिद्रोह ।

हितबहादुर मन्दिरको पर्खाल पटकपटक परिक्रमा गर्छ । आज उसलाई आस्थाको फूल चढाउनुछ जसरी पनि । उसको गोजीको रातोफूल । ऊ गोजी छाम्छ– ‘अहो १ फूल ओइलाउन लागेको छ । ओइलाएको फूल देवीलाई के चढाउनु ।’

मान्छेहरु ठेलमठेल गरिहेछन् । उसको मनले भन्छ– ‘यै मौकामा सुटुक्क भित्र छिर्न पाए फूल चढाएर हिँडिहाल्थेँ । यी अधर्मीहरु के धर्म गर्छन् ! मनमा कालो ध्वाँसो बोकेर ।’ ऊ भीडसंगै ढोकाबाट छिर्न खोज्छ । ढोकामा पाले बसेका मानबहादुर शाही र दानबहादुर शाहीले उसलाई भकुण्ड्याउँछन् । ऊ मान्छेलाई लछार्दै चउरमा पल्टिन पुग्छ । केही बोल्दैन । मनमनमा भन्छ– ‘तेरिमा गधाहरु, मन्दिर यिनको मात्रै पेवा हो ? पख म एकदिन ।’

एक्कासि हितबहादुर माथि लाठी बर्सन्छन् । ऊ गुहार छोड्छ– ‘गुहार, गुहार १ बचाओ । मलाई मारे ।’ उसको आर्तपुकारलाई कसैले वास्ता गर्दैन । लाठामाथि लाठा, लात्तीमाथि लात्ती । दशपन्ध्र जनाले उसलाई लात्ती हानेर पालो पु¥याउछन् । ऊ थिलथिलो हुन्छ । त्यहाँ बस्न सक्दैन । चेतावनी दिएर हिड्छ –‘पख म मन्दिर नपसी छाडिदन । मन्दिर तिमर्को मात्रै हो !’ केही युवाहरु उसलाई लखेटेर पर पु¥याउछन् – मानौ ऊ खुँखार चोर हो, डाँका हो । रमिते केटाकेटी पनि उसलाई लखेट्दै पर पुग्छन् ।

हितबहादुर ज्यान बचेको महशुस गर्छ । गोजीको फूल हेर्छ । त्यो ओइलाइसकेको छ । वर बाटोबाटै फूल मन्दिरतिर फालिदिन्छ र कुढिएको मन लिएर घर फर्कन्छ ।

फूलपातीको दिन छ । सखारै एकगोजी रातो फूल बटुल्छ । आप्mना दुइटा केटाकेटी लिएर ऊ मन्दिरतिर लाग्छ । आफूले नसके केटाकेटीलाई मन्दिर छिराउने उसको अभीष्ट छ । ‘केटाकेटीलाई त कसैले पिट्दैन होला नि १’

अरु नपुग्दै मन्दिर पुग्छु भनेर सोचेको थियो तर ऊ पुग्दा पूजा थालिसकिएछ । आज पनि रातो फूल त्यसै फर्किने भयो । मन कुँडिन्छ । भारीभारी मन लिएर ऊ मन्दिर बाहिर देखा पर्छ । सबैका आँखा उसैतिर सोझिन्छन् । ढोकामा उनै मानबहादुर र दानबहादुर उभिएको देख्छ । दानबहादुर बोल्छ– ‘आज पनि मुन्टिएछ डाङ्ग्रो । यसका फिलाको मासु नझारेसम्म नचेत्ने भो । कामीले मन्दिरभित्र पस्नु हुँदैन भन्ने यसलाई थाह छैन । हिकाहा कहाँको ? पवित्र मन्दिर अपवित्र पार्ने यसको हरकत । आज यो बाँचेर जाँदैन ।’

हितबहादुर ओइलाउँछ । उसको गोजीको रातो फूल ओइलाउँदै गएजस्तै । हितबहादुर नदीपट्टि फर्किन्छ । गोजीबाट रुमाल झिक्छ र मुख बाँध्छ । मुख छोपेपछि कसैले चिन्दैनन् भन्ने छ उसलाई । केटाकेटीलाई वरै राखी ऊ मन्दिरछेऊ जान्छ । हुलमुलभित्र पस्छ । पर्खालको ढोकामा पुग्छ । ठेलिएर कम्पाउण्ड छिर्छ ( ‘आज त फूल चढाउँछु, चढाउँछु’ उसको दृढता मनमनै बोल्छ । उसलाई फूल चढाउनुछ । झगडा गर्नु छैन । गल्फती गर्नु छैन । धर्मको धरहरा उँचो बनाउनुछ ।

कसैको लात्तीले ऊ मन्दिर कम्पाउण्डमा ढल्छ । दानबहादर र मानबहादुर मन्दिरबाट उसैले बनाएका त्रिशूल लिएर आउँछन् । निदर्यी जीवहरु उसलाई त्रिशूलले घोच्न थाल्छन् । मन्दिर परिसरमा खैलाबैला मचिन्छ । सुनिन्छ– ‘हिते डाङग्रो मन्दिरमा आएछ । नकचरोलाई हान् हान् !’ भीड उत्तेजित बन्दै जान्छ । निरंकुश बन्दै जान्छ । धेरैले उसलाई मुक्का बजाउँछन् । ऊ बोल्छ– ‘मलाई एक पटक फूल चढाउन देऊ । मेरो रातो फूल ओइलियो । मेरो आत्मा भतभती पोलेको छ । म रातो फूल चढाउछु ।’

उसको अनुनयले कसैको हृदय पग्लिदैन बरु कठोर पाषाण बन्छ । एउटा बोल्छ– ‘यतिको सडेको डाङ्ग्रोलाई त यहीं मारेर बगरमा गाड्न सकिन्छ ।’ हितबहादुरको मन आगोमा रापिन्छ । विद्रोह उब्जिन्छ । ‘ए पाजीहरु हो १ मन्दिर तिर्मेको मात्रै हो ? लेउ मेरो त्रिशूल, म लैजान्छु । ’

ऊ माथि त्रिशूलका भाला बर्सिन्छन् । दानबहादुर र मानबहादुरले उसलाई त्रिशूलले छेड्न थाल्छन् । उसको शरीरबाट भलभली रगत बग्छ । आवाज आउँछ– ‘ठिक पा¥यौ भाइ, मातेको डाङ्ग्रालाई । यसलाई त मार्नै पर्छ ।’ ऊ चित्कार छोड्छ– ‘ठूले मलाई बचा । तँ भित्र आइज न ।’ छोराहरुले बाउको चित्कार सुन्छन् । उनीहरु कता जाऊँ र कसो गरुँ गर्छन् । मन्दिरतिर कुद्छन् । हिबहादुरको शरीर बाहिर फ्याँकिन्छ । बाउको शरीर छोराहरुमाथि बज्रिन्छ । उनीहरु पनि ढल्छन् ।

मालबहादुर त्रिशूल लिएरै बाहिर आउँछ र भुँडीमा घोच्छ । ठूले डराउँछ– ‘गुहार, गुहार, बालाई मारे !’ उसको शरीरमा त्रिशूल रोप्ने क्रम जारी छ । दानबहादुर आउँछ, अर्को त्रिशूल ढाडमा रोप्छ । केटाकेटीलाई लघार्दै पर पु¥याउँछन् । –‘तिमीहरुलाई मर्न मन छ ?’

हितबहादुर सासले– ‘रातो फूल, देवी, मन्दिर’ भन्दैछ । त्रिशूल रोपिदैछ । टाढा आँखा हेरेर हितबहादुर अन्तिम सास फेर्छ । सबै भागाभाग गर्छन् । दानबहादुर र मालबहादुर मात्रै बाँकी रहन्छन् । हितबहादुरको लास घिसार्दै बगरमा लगी गाड्छन् । उनीहरु पनि भाग्छन् । मन्दिर सुनसान बन्छ । पुलिस आउँछ । लास खोतल्छ र पोष्टमार्टम गर्न लैजान्छ ।

अष्टमीको दिन बिहान मन्दिर जानेहरुले देख्छन्– मन्दिर त खरानी र अँगारको थुप्रोमा बदलिएछ । उता बगरमा हितबहादुरको रातो फूल ओइलाएर सुुक्नै लागेको देखिन्छ । पूरै गाउँ भय, त्रासले आतङ्कित बन्छ । मान्छे मरेको भन्दा पनि मन्दिर जलेको पीडाले गाउँलेको मन जलिरहेको छ ।

About Sahitya - sangrahalaya

We will try to publish as much literary work of different authors collected from different sources. All of these work is not used for our profit . All the creative work belongs to their respective authors and publication. If requested by the user we will promptly remove the article from the website.
This entry was posted in नेपाली कथा and tagged . Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.