~महेशविक्रम शाह~
हवाईजहाजको ढोकाबाट निस्केर सिंढी ओर्लदैं गर्दा उसको चालमा विजेताको आभाष पाईन्थ्यो । सिढीबाट भुँइमा खुट्टा राख्ने वित्तिकै उसले झुकेर दुवै हातले भुँई स्पर्श गर्यो र फेरि त्यही हातले शीरमा, छातिमा र ओठमा स्पर्श गर्दै आकाशमा हात फैलायो । उसका ओठहरु चलिरहेका थिए । सायद उ भगवानको नाम जपिरहेको थियो । उसले अर्को पाईला चाल्नै खोजेको थियो कि एक झुण्ड मान्छेहरुले उसलाई वरिपरिबाट घेरिसकेका थिए । तिनीहरु उसको राजनैतिक पार्टीका जिल्लास्तरीय कार्यकर्ता थिए । तिनीहरुले हात-हातमा अविर, माला, फूलको गुच्छा र मिठाई बोकेका थिए । केही छिनमा नै उसको अनुहार अविरले रङ्गएिको थियो । गला फूलको मालाले ढाकिएको थियो । दुई चार जनाले उसलाई हातले उचालेर काँधमा बोक्न पनि भ्याइ सकेका थिए । मान्छेहरुको त्यो झुण्डले अव नाराबाजी गर्न शुरु गरेको थियो ।
रायबाबु जिन्दाबाद !
रायबाबु जिन्दाबाद !
रायबाबु जिन्दाबाद !
उ यानि रायबाबु अट्टहास गर्दै हासिरहेको थियो । विमानस्थलमा भेला भएका कर्मचारीहरु, यात्रुहरु, उसलाई स्वागत गर्न आएका मान्छेहरु र संचारकर्मीहरु रमाइलो मानेर उसलाई हेरिरहेका थिए । उ झन् रमाइलो मानेर तिनीहरु सबैलाई मुन्टो घुमाई घुमाई हेरिरहेको थियो ।
मैले उसलाई पहिलोपल्ट सुटमा देखेको थिएँ । खैरो रङ्गको सुट अबिर लागेर बहुरङ्गी देखिएको थियो । अनुहारमा अबिर दल्ने र गलामा फूलको माला पहिराउने मान्छेहरुको भीड बढ्दै गईरहेको थियो । उसलाई र उ वरिपरिको मान्छेको भीडलाई देखेर म आश्चर्यचकित भईरहेको थिएँ ।
उ मेरो नजिक आइरहेको थियो । उ जतिजति मेरो नजिक आइरहेको थियो त्यति नै मैले टेकेको भुँइ भास्सिदै गइरहेको थियो । मैले मनले नमानेतापनि उसको स्वागतार्थ हातमा फूलको गुच्छा लिएर उभिइरहेको थिए । उ यसरी आउला र उसलाई मैले योरुपमा स्वागत गर्नु पर्ला भन्ने कहिल्यै सोचेको थिईन । जीवनमा प्राय हामीले इच्छा नगरेका र नसोचेका घटनाहरु नै वढी घटित हुने गर्दछन् । यो घटना पनि सायद त्यस्तै नै थियो ।
उ मेरो धेरै नजिक आइसकेको थियो । उसको वरिपरि रहेका प्राय सम्पूर्ण मान्छेहरुलाई म चिन्दथे । तिनीहरु यस क्षेत्रका पेशेवर अपराधी, तस्कर र गुण्डाहरु थिए, जसमध्ये कोही भर्खर कैद भुक्तान गरी जेलबाट रिहा भएका थिए, कोही अदालतबाट धरौटीमा छुटेका थिए त कसैका विरुद्ध अदालतले पक्राउ गर्नका लागि वारेण्ट समेत जारी गरेको थियो । तिनीहरु सबै मेरो उपहास गर्दै चिच्याई रहेका थिए ‘भ्रष्ट प्रहरी प्रशासन मूर्दावाद !’
उ मेरो अगाडि खडा थियो । उसको अनुहारमा हेर्दै म र्किकर्तव्यविमूढताको अवस्थालाई महसुस गरिरहेको थिएँ । मभन्दा पहिले नै प्रमुख जिल्ला अधिकारीज्यूले अगाडि बढेर उसलाई नमस्ते गर्दै पुष्पगुच्छा दिनुभयो र भन्नुभयो : ‘बधाई छ मन्त्रीज्यू !’
उ आँखा तरेर मलाई हेरिरहेको थियो । मैले हडबडाउँदै छडी बायाँ काखीमुखी च्यापेर सलाम ठोके र भने ‘मन्त्रीज्यू बधाई छ ।’ उ खितखित हाँस्यो । उसले स्वागतकालागि उभिएका सबैसँग हात मिलायो तर मसँग भने मिलाएन । म हीनताबोधले मन भित्रभित्रै गलि रहेको थिएँ । उसलाई सलाम ठोक्नु पर्ने आफ्नो नियतिलाई म धिक्कारी रहेको थिएँ ।
‘मेरो सुरक्षा व्यवस्था कस्तो छ एसपी ?’ उ बोल्यो ।
‘सबै ठीक छ सर !’ म बोले ।
उ फेरि मलाई हेर्दै खित्खित् हाँस्यो । उ हाँसेको देखेर उसलाई वरिपरिबाट घेरी बसेको मान्छेको झुण्ड झन् जोडले हाँस्यो ।
‘मन्त्रीज्यूको सुरक्षामा अलीकति मात्र तलमाथि भयो भने जागिर जान्छ नी ।’
मन्त्रीको पिएले चेतावनीको भाषामा मतिर हेर्दै भन्यो ।
मलाई भने ऐले नै जागिर छोडेर बर्दि फुकाली घर जान पाए हुन्थ्यो जस्तो लाग्यो ।
मन्त्रीको सवारी चलिरहेको थियो । मेरो गाडी मन्त्रीको गाडीको अघि अघि गुडीरहेको थियो । मन्त्रीको गाडी पछाडि हातहतियारले सुसज्जित प्रहरीको पछुवा गाडी पनि थियो । त्यसपछि अन्य गाडीहरु थिए ।
मन्त्री गाडीको झ्यालबाट हात र टाउको बाहिर निकालेर सडकमा उभिएका नागरिकहरुलाई उत्साहका साथ अभिवादन गरिरहेको थियो । ती नागरिकहरु आश्चर्यचकित भएर मन्त्रीको लश्करलाई हेरिरहेका थिए ।
मेरो दिमाक भने विगतका घटनाहरुलाई स्मरण गर्न थालेको थियो ।
00
नेपाल भारत सीमानामा रहेको प्रहरी चौकीले एक रात रघ्घु नामक युवकलाई सीमानामा पक्राउ गर्यो । उसको साथमा १५ वटा भैंसीहरु थिए जुन उसले नेपालभारतको सीमानामा पर्ने इन्द्रपुर गाउँबाट चोरी गरेको थियो । ऊ ती भैसीहरुलाई सीमापार गरी भारतमा लग्न थालेको थियो ।
दोश्रो दिन १५ भैंसी सहित रघ्घुलाई जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा कारवाहीका लागि ल्याईयो । उसको पुरा नाम रघुवन राय थियो । कार्यालयको अभिलेख अनुसार उसलाई यस भन्दा पहिले पनि दुई-तीन पटक भैंसी चोरेको अभियोगमा कारवाही भइसकेको थियो । गाउँलेहरु उसलाई ‘भैंसी चोर’ भन्न थालेका थिए । कार्यालयको फोटोग्राफरले रिकर्डको लागि भनेर १५ वटा भैंसीको वीचमा राखेर उसको फोटो खिच्यो । त्यो फोटोलाई हामीले केही दिनसम्म अफिसको वोर्डमा टाँसेका थियौं । काम विशेषले प्रहरी कार्यालयमा आउनेहरु त्यो फोटो हेर्दै रमाउँथे र हाँस्दै भन्थे “अरे यो त जयसपुरको भैंसी चोर पो हो त !” हो उ नेपाल भारत सीमा नजिक रहेको गाउँ ‘जयसपुर’ को वासिन्दा थियो ।
एक विहान उ मेरो अगाडि हात जोड्दै गिड्गिडायो “हजुर एकबारलाई माफ गरिदिनुस् ।”
उसलाई माफी दिईएन किनकि उसले यस्तै अपराध एकबार होईन धेरैबार गरिसकेको थियो ।
00
मन्त्रीको सवारीको कारकेड अगाडि बढिरहेको थियो । म ‘उ’ यानि मेरो विगतको पात्रलाई सुरक्षा दिई रहेको थिएँ । मेरो विगतको भिलेन पात्र – वर्तमानमा हिरोको भूमिकामा थियो । यस्ता घटनाहरु यथार्थमा भन्दा बढी फिल्ममा हेर्न पाईन्छन् । तर म आˆनै जीवनमा भोगिरहेको थिएँ । यो भोगाई सर्पको विषालु डसाई भन्दा कम पीडादायक थिएन । म फेरि विगतमा र्फकें र भिलेनको भूमिकामा रहेको उसको चर्तिकलालाई स्मरण गर्न थालें ।
उसले कसम खाए अनुसार भैंसी चोरीको काम छोडेको थियो । तर केहि समयपछि आश्चर्यजनक रुपमा उसको नाम लागुऔषध कारोवार गर्ने गिरोहसँग जोडिएको थियो । पक्राउ परेका लागु औषध दूव्र्यसनीहरु उसबाट नै लागु औषधको धुलो पाएको भनी बयान दिन्थे । लागु औषधको पुडिया बेच्नेहरु पनि उसबाट नै थोकको भाउमा सेतो हिरोइन र खैरो हिरोइन लिने गरेको दावी गर्थे । तर उ भने धेरै समयसम्म प्रहरीको आँखा छलेर आˆनो अवैध व्यापार बढाउन सफल भईरहृयो । यो सफलता प्राप्त गर्न उ मनग्गे पैसा खर्च गरेर राजनैतिक पार्टीका शक्तिशाली नेताहरु, कार्यकर्ताहरु, घुमुवा प्रहरीहरु, भन्सारका कर्मचारीहरु, सीमाका सुरक्षाकर्मीहरु र लोकल गुण्डाहरुको सहयोग जुटाउँथ्यो । यतिसम्मकि उसको घरमा पाइलटहरु, डाक्टर, इन्जिनियरहरु, प्रहरीहरु, सैनिकहरु, उच्च ओहोदाका कर्मचारीहरु, उद्योगपति र व्यापारीहरु पनि लागुको रमरमको मजा लिन जान थालेका थिए । हुँदाहुँदा स्कूल-कलेजका विद्यार्थीहरु समेत स्कूलको ड्रेसमा नै उसको गाउँ छिर्न थाले । पूरै गाउँलाई ऊ ‘लागुऔषधको संसार’ उपनामले चिनाउन सफल भएको थियो । अव त्यो गाउँमा खुंखार अपराधीहरुको यति जमघट हुन थाल्यो कि प्रहरीलाई दिउँसै गाउँभित्र पसेर गस्ति गर्न पनि गाह्रो हुन थाल्यो । भैंसी चोर रघुवन, रघ्घु दादाको नामले लागु औषधको ‘डन’ का रुपमा कुख्यात भइसकेको थियो । एकदिन प्रहरीको विशेष अप्रेशनमा उ पक्राउ पर्यो । करीब असी दिन उ प्रहरीको थुनुवा कोठामा थुनियो । थुनुवा कोठा निरीक्षण गर्न जाँदा उ थुनुवा कोठाको बारभित्रै घोप्टो परेर अनुनय विनय गर्दै कोकोहोलो गथ्र्यो “हजुर बुद्धि विग्य्रो । कुमार्गमा लागें । त्यसको सजायँ त पाइरहेको छु । सकिन्छ भने मेरो मुद्दा मिलाई दिउँ हजुर । मा कसम ! अव कहिल्यै यो काम गर्दिन ।”
उसको बुद्धि साँच्चैनै विग्रेको थियो जसलाई सपार्नु आवश्यक थियो । उसको मुद्दा अदालत पुग्यो । सोचें अव जेल परेपछि उ सप्रिन्छ ।
तर अदालतबाट रु. ५०००।- धरौटीमा छुट्यो उ । मेरो मनमा पहिलोपटक आघात पर्यो । भैंसी चोर रघुवन लागु औषधको डन बन्दा सम्मन् यति शक्तिशाली भईसके छ कि अदालतमा पुग्ने वित्तिकै मुद्दाको मिसिल कमजोर भयो र उ साधारण धरौटीमा छुट्यो ।
00
अदालतबाट धरौटीमा छुटेकै दिन उसले मलाई फोन गर्यो र भन्यो : “एसपी साप देख्नुभो त रघ्घु दादाको करामत ! हेर्दै जानुस् रघ्घुले कस्ता-कस्ता कारनामा गर्दै जान्छ । एकदिन तपाईले मेरो अगाडि झुक्नै पर्छ, याद गरेर राख्नुस् ।” “तेरो अगाडि झुक्नु भन्दा पहिले मैले वर्दि फुकालिसकेको हुने छु । तैले पनि याद राखेस् ।” यताबाट म गर्जेको थिएँ । उसको अट्टहास गुञ्जेको थियो मेरा कानमा ! मैले हत्त न पत्त मोवाइलको रातो बटन थिचेको थिएँ ।
उसले सरकार चलाई रहेको राजनैतिक पार्टीको सदस्यता लिई सकेको थियो । उ अव रघ्घु दादाबाट नेताजीमा रुपान्तरित भएको थियो । भारतमा बनेको स्कोरपिओ लक्जरी गाडी चढ्न थालेको थियो । उसको दबदबा गाउँबाट जिल्लासम्म फैलिएको थियो । भन्नेहरु उसमाथि जिल्लामा घटित हुने हरेक अपराधिक घटनाहरुमा उसको संलग्नता रहेको आरोप लगाउँथे । तर प्रहरीसंग पुष्टी गर्न सक्ने प्रमाणको अभाव थियो । उसको बसाई नेपालमा भन्दा पनि भारततिर बढी हुन थालेको थियो । उसको गाडीमा पनि धेरै जसो भारतीय अनुहारहरु नै चढेका देखिन्थे । भारतबाट लामो बसाइपछि उ जब नेपालमा र्फकन्थ्यो उसको गाडीको अगाडि पछाडि भारतीय नम्बर प्लेटका अरु गाडीहरु पनि ताँती लागेर आउँथे । उसको घरमा भोज चल्थ्यो । लखनउबाट ‘मुजरा’ नाचको टोली आइपुग्थ्यो । उक्त भोजमा धेरैजसो उसको पार्टीका नेता कार्यकर्ताहरुको जमघट हुन्थ्यो । मान्छेहरु भन्थे उ भारतमा गएपछि नेपालमा अपराध गराउँछ र नेपाल र्फकेपछि भारतमा अपराधिक घटना घटित गराउँछ । हुन पनि हो ऊ भारतमा गएको बेला नेपाल भारत सीमानाबाट पाँच जना अपहरणमा परिसकेका थिए । अपहरित सबै जनालाई भारतमा नै लगिएको थियो । कोही फिरौती बुझाएर मुक्त भएका थिए भने कोही अपहरणकारीकै कब्जामा थिए । एउटा अपहरणको घटनामा भने प्रहरी अपहरणकारीको नजिक पुग्न सफल भयो । प्रहरीले एकरात उसको गाउँमा छापा मारेर घरभित्र बन्धक बनाएर राखेको एक ठिटोलाई मुक्त गर्नुका साथै तीन जना अपहरणकारीहरुलाई पनि पक्राउ गर्यो । प्रहरीसंग तिनीहरुले भने : यो अपहरणको मूल नाइके रघ्घु दादा नै हो । उसका विरुद्ध किटानी जाहेरी पनि पर्यो । तर उ पक्राउ पर्नुभन्दा पहिले नै गाउँबाट गायब भइसकेको थियो । मुद्दा अदालतमा पुगेपछि अदालतले उसका नाममा वारेण्ट जारी गर्यो ।
तर एकदिन अचानक उ टिभीमा झुल्क्यो । उ टिभीमा प्रत्यक्ष अन्तर्वाता दिइरहेको थियो । ऊ भनिरहेको थियो कि ऊसलाई विरोधी राजनैतिक पार्टीहरुले फसाउँने षडयन्त्र गरेका हुन् । दोश्रो दिन सरकारका शक्तिशाली मन्त्रीको साथ लागेर उ जिल्लामा आयो । उसले दिनभर विभिन्न कार्यक्रममा भाग लियो, विभिन्न मान्छेहरुलाई भेट्यो, पार्टी कार्यालयमा भाषण दियो र नामी होटलमा स्वादिष्ट लञ्च खायो ।
हामीहरु ट्वाल्ल परेर उसलाई हेरिरहृयौं । उ हामीलाई हेर्दै नेताको मुद्रामा खित्खित् हाँसिरहृयो । उसका विरुद्ध उदालतले जारी गरेको पक्राउको वारेण्ट मेरो गोजी भित्रै गुम्सिरहृयो । अर्को दिन मन्त्रिपरिषदले उसको मुद्दा राजनैतिक मुद्दा भनि फिर्ता लिएको घोषणा गर्यो । ऊ फेरी टिभिमा देखापर्यो । हिजो अस्तिको भन्दा अझ चहकिलो र उत्साहित बनेर ! उ क्यामेरामा हेर्दै खित्खित् हाँसिरहेको थियो । मलाई लाग्यो उ मलाई नै हेरेर व्यङ्ग्यपूर्ण हाँसो हासिरहेछ । मैले टिभि बन्द गरे ।
00
मैले सडकका किनारमा हेरे । लामबद्ध भएर उभिएका मान्छेहरु मन्त्रीको स्वागत गरिरहेका थिए । समय अनुसार मान्छेहरु कति छिट्टै परिवर्तन हुंदारहेछन्, मलाई आश्चर्य लाग्यो । जुन मान्छेले उनीहरुको वस्तीमा लागुऔषधको विषालु बोट रोप्यो र युवा पुस्तालाई तहसनहस बनायो, मान्छेहरु फूलमालाले उसैको स्वागत गरिरहेका थिए । उसैको जयजयकार गरिरहेका थिए । यी दृष्यहरुले मेरो आत्मसम्मानमा चोट पुर्याईरहेका थिए ।
देशमा सांसद सदस्यको निर्वाचनको घोषणा भयो । उ रघुवनबाट रघ्घु दादा र रघ्घु दादाबाट रायबाबु भइसकेको थियो । एक विहान आफ्नो पार्टीका कार्यकर्ता सहित उ मकहाँ आयो र भन्यो , “एसपी विगतमा जे-जे मनमुटाव भयो, बिर्सिदिनुस् ! चुनावमा मलाई सहयोग गर्नुहोस् । मैले जितेभने तपाईलाई पनि फाईदा हुने छ । तपाईको प्रमोशनकोलागि म लड्छु ! तपाईलाई कहाँ सरुवा भएर जाने इच्छा छ ? म मिलाउँछु । मलाई जिताउनुहोस् मात्र, म सब कुछ मिलाउँछु ।”
“चुनाव मैले होईन जनताले जिताउने हो । रहृयो मित्रताको कुरा ! तिमी ऐले पनि मेरा लागि अभियूक्त नै हौ ।”
मेरो जवाफ सुनेपछि उ म तिर हेर्दै खित्खित् हास्यो ।
“अच्छा देखलुँगा !” यति भन्दै गाडीमा चढेर उ आफ्ना कार्यकर्ता सहित बाहिरियो ।
चुनाव सम्पन्न भयो । उसले जिल्लाका चार निर्वाचन क्षेत्रहरु मध्ये एक निर्वाचन क्षेत्रबाट भारी बहुमतले चुनाव जित्यो । उ संसद सदस्य यानि सांसद भयो । सांसद बनेको प्रमाणपत्र पाएको दोश्रो दिन उसले मलाई फोन गरेर भन्यो “हेलो एसपी साहव म माननीय रघुवन राय बाबु बोल्दैछु । अव आजदेखि तपाईले मलाई सलाम ठोक्नु पर्छ । यही कुरा सम्झाउँन फोन गरेको हुँ ।”
त्यसपछि पहिले झैं उ खित्खित् हाँस्यो र फोनको सम्पर्क विच्छेद गर्यो ।
00
मेरो मुख प्याक-प्याक सुकेको थियो । मैले पानीको वोतल मुखमा लगाएर घटघट पानी पिएँ । अनुहारको पसिना पुछें । हामीहरुको कारकेड गेष्ट हाउसतिर बढिरहेको थियो । रघुवन रायको विगत जस्तो भएपनि ऐले देशको मन्त्री भइसकेकाले म आफ्नो सुरक्षा जिम्मेवारीलाई गम्भिरताकासाथ निर्वाह गरिरहेको थिएँ ।
अचानक कारकेडको दाँयाबायाँ बम विस्फोटको आवाज आयो । गाडीहरुले सन्तुलन गुमाए । म हत्त न पत्त गाडीबाट ओह्रले र हातमा पिस्तोल लिएर पोजिसन सम्हाले । अत्य सुरक्षाकर्मीहरुले पनि आ-आˆनो पोजिसन लिई सकेका थिए । तर हामीले सुरक्षा दिनुपर्ने मन्त्रीको गाडी तिव्र गतिमा हुँइकेर गेष्ट हाउसतर्फ लागि सकेको थियो । टिभि च्यानलहरुले लाईभ प्रसारण दिन शुरु गरे, प्रहरीले मन्त्रीको सुरक्षाको मजवुत व्यवस्था गर्न सकेन । फितलो सुरक्षाका कारण मन्त्रीको गाडीमाथि बम प्रहार ! मन्त्री झण्डै बचे । आदि ।
मलाई यसको परिणाम थाहा थियो । ममाथि कारवाहीको प्रक्रिया शुरु गर्नुका साथै मलाई २४ घण्टे लगाएर हेडक्वार्टर्स् बोलाईएको थियो । म भने कारकेडमाथि बम प्रहारको घटनालाई स्वीकार गर्न सकिरहेको थिएन । मेरो मनले भनिरहेको थियो कि यस घटनामा कसैको नियोजित षडयन्त्र लुकेको थियो ।
अर्को दिन विहान म जिल्ला छोड्ने क्रममा थिए कि मन्त्रीबाट मलाई बोलाहट आयो । म अन्मन्यस्क भावले मन्त्रीलाई भेट्न गेष्ट हाउसतिर लागे ।
मन्त्रीको निजी सचिवले मलाई मन्त्रीको वेडरुममा लिएर गयो । भित्र मन्त्री एक्लो थियो । मन्त्रीलाई मैले सलाम ठोके ! मेरो सलाम हेर्दै उसले आफ्नो चिरपरिचित हासोले कोठा गुञ्जायमान गर्यो । “जिल्ला छाडेर जाँदै हो !” उ बोल्यो ।
मैले शीर हल्लाएँ ।
“मैले एकदिन के भनेको थिएँ सम्झना छ ?” उसले मतिर हेर्यो ।
“मैले भनेको थिए कि ‘तिमीले एकदिन मेरा अगाडि झुक्नै पर्छ ।’ झुक्नु पर्यो कि परेन ?” उ बोल्यो ।
म केही पनि बोलिन ।
“एउटा कुरा थाहा छ ?” उ खित्खित् गर्दै हास्यो । त्यसपछि उसले मेरो निन्याउरो अनुहारमा व्यङ्ग्यपूर्ण नजरले हेर्दै भन्यो, “हिजो मेरो गाडीमाथि जुन बम प्रहारको घटना भयो, त्यो मैले आफै गराउँन लगाएको हुँ ।”
उसले अट्टहास गर्यो ।
गेष्ट हाउसको आँगनबाट आवाज घन्किरहेको थियो :
राय बाबु जिन्दाबाद !
राय बाबु जिन्दाबाद !
राय बाबु जिन्दाबाद !
अस्तु ।
(श्रोत :- Onlinekhabar )
