Tag Archives: शीतल गिरी – Shital Giri

संस्कृति परिचय : बज्जि र बज्जिका

~शीतल गिरी~ बौद्ध ग्रन्थ ‘अंगुतर निकाय’ एवं जैनग्रंथ ‘भगवती सूत्र’ मा बज्जिसङ्घको उल्लेख प्रमुख गणराज्यको रूपमा छ । बज्जिका हठारह गणराज्यहरूको प्राचीन बज्जि सङ्घको आधुनिक भाषा हो । डा. योगेन्द्र मिश्रको अनुसार बज्जिसङ्घको अस्तित्व ७२५ ई.पू. देखि ४८४ ई.पू. सम्म … Continue reading

Posted in संस्कार - संस्कृति परिचय | Tagged | Leave a comment

समीक्षा : रत्यौली

~शीतल गिरी~ नेपाल सानो देश भए पनि यहाँ थुप्रै विविधतापूर्ण संस्कृति पाइन्छन् । विभिन्न किसिमको स्वादमा यहाँको संस्कृतिमा झुम्न सकिन्छ । नेपालको लोकसंस्कृतिमा धान नाच, रोदीघर, असारे गीत, डेउडा, बाह्रमासा, बिरहनी, समाचकेवा, जट जटीन, घाटुनाचको आफ्नै रस, सुगन्ध, रङ र … Continue reading

Posted in समीक्षा | Tagged | Leave a comment

समीक्षा : समनपुरको प्रश्न

~शीतल गिरी~ समनपुरको इतिहास कोट्याउने कुरा फेरि उठ्यो । समनपुरको जरो इतिहास कहाँसम्म छ भन्ने कुराले म रन्थनिएँ । समनपुर, जुन अहिलेको नाम छ, के पहिले पनि यही नाम थियो ? जङ्गबहादुर सिकार खेल्न आउँदा यो थियो, थिएन ? प्रमाण … Continue reading

Posted in समीक्षा | Tagged | Leave a comment

नियात्रा : हेटौंडा घुम्दा

~शीतल गिरी~ मनै त हो, कहिलेकाहीं डोरो चुँडिएको च·ाझैं हावामा कावा खेल्न चाहन्छ, बाढी भई छताछुल्ल हुन चाहन्छ, महादेवले किराँत रूप धारण गरी वन ज·लमा रमण गरेझैं प्रकृतिलाई नजिकबाट छाम्न चाहन्छ, कोइलीसँग मितेरी लगाउन चाहन्छ । यसो भनौं शहरी र … Continue reading

Posted in नियात्रा | Tagged | Leave a comment

पौराणिक समीक्षा : उपनिषद्को प्रश्न

~शीतल गिरी~ आरुणिको समय आफ्नो शिष्य याज्ञवल्क्य (६५०ई.)भन्दा केही पहिले होला र आरुणिको गुरु हुनाले प्रवाहण जैवलिलाई हामी त्योभन्दा केही पहिलेको मान्दछौं । प्रवाहण पञ्चालको क्षत्रिय राजा थिए । प्रवाहणको बारेमा उपनिषद्भन्दा बाहिरको कुरो मलाई थाहा छैन । उसलाई त्यसैगरी … Continue reading

Posted in समीक्षा | Tagged | Leave a comment

समीक्षा : कविताको मूल्य

~शीतल गिरी~ विम्ब कवि रमेश श्रेष्ठले एकल कविता वाचन पोखरा र काठमाडौंमा सम्पन्न गरिसकेका छन् । उनका कविता अति मन पर्छ मलाई । उनले बनाएका चित्रहरू सधैं हेरूँ हेरूँ लाग्छ मलाई । प्रेम, पीडा र दु:ख मिसिएको पाउने गरेको छु … Continue reading

Posted in समीक्षा | Tagged | Leave a comment

संस्मरण : सुनको बिहान

~शीतल गिरी~ सुनको दिन एक उदाउँछ रे यस देश खुलिकन आउँछ रे रङ्गिला बनी बादल छाउँछ रे जल चञ्चल भैकन गाउँछ रे । म श्री वैद्यनाथ हाई स्कूल महेन्द्रनगर, कञ्चनपुरमा २०२६ सालमा ६ कक्षाको विद्यार्थी छँदा महाकवि लक्ष्मीप्रसादको प्रस्तुत कविता … Continue reading

Posted in संस्मरण | Tagged | Leave a comment

निबन्ध : बज्जि गणराज्यको अभिनन्दन

~शीतल गिरी~ यादव गोत्रीय राउतहरू शान्त स्वभावका जङ्गली जातिका थिए । उनीहरूको प्राचीन थलो यमुना वा महिष्मती नदीको किनार नै हो । बज्जि गणको क्षेत्रफल कति थियो यस कुराले खासै अन्तर पार्दैन, मात्र किम्वदन्ती हो । यसको न गतिलो इतिहास … Continue reading

Posted in निबन्ध | Tagged | Leave a comment