~घनश्याम शर्मा पौड्याल~
क्रान्ति भइसक्यो
आइसक्यो गणतन्त्र
ढोकैमा हाजिर छ समाजवाद
गाऔँ अब सबले एकसाथ :
‘सबै नेपाली समाजवादी
सबै समाजवादी नेपाली ।’
मेरो देशमा छन्
छत्तीसको अङ्क जस्ता दुई समाजवाद
नं.१ हो सिंहदरवारको समृद्ध समाजवाद
नं.२ हो कलुवा डोमको हरितन्नम समाजवाद ।
भन्नुहोला : के फरक छ महासय यी दुईमा ?
ल सुन्नोस् :
संविधानमा लेखिन्छ र
सलामी खान्छ समृद्ध समाजवाद
मठमन्दिर धाउँछ र
जङ्गबहादुरको श्राद्ध गर्छ समृद्ध समाजवाद
संसदमा घुर्छ र
कुर्सी खोसाखोसमा घायल हुन्छ समृद्ध समाजवाद
दुःखीजनको ‘उद्धारको लागि’
हेलीकप्टरमा सैर गर्छ र
भाषण बान्ता गर्छ समृद्ध समाजवाद
क्वीन्टलको मालाले थिचिएर थला पर्छ र
पेनकिलर खान दिल्ली उडछ समृद्ध समाजवाद
शहीदको छातीमा किस्ती सजाएर
अजीर्ण बन्छ र
डाइजिन खान थाईल्याण्ड पुग्छ समृद्ध समाजवाद
किलोका किलो सुन निल्छ र
पेट चिर्न सिङ्गापुर धाउँछ समृद्ध समाजवाद ।
फारसको नबाबभन्दा रवाफिलो छ रत
अत्तर किन्ने पैसा जोहो गर्न
सुनको थालीमा भीख माग्न हिँड्छ समृद्ध समाजवाद
पद पतिष्ठा पावर पैसा र परिवार हो समद्ध समाजवाद ।
तर मौलिक छ कलुवा डोमको समाजवाद
जस्तो कि समाजवादीसँग
निजी खेतबारी हुन्न
निजी घरघडेरी हुन्न
निजी सुनपैसा हुन्न
रत छैन कलुवा डोमसँग यो कुनै कुरा ।
सच्चा समाजवादी हो कलुवा डोम
पाँचै जनाको परिवार वा कम्युन जे भन्नुस्
साझा छ चुहिने काँसे छाप्रो
साझा छ बाँस खोज्ने चोया काड्ने काम
साझा छ टोकरी बुन्ने र पिठो साट्ने काम
बाँडेर निस्तो आधापेट रोटी खानु र
साझा पाँचहात चीसो भुईँमा
कठ्यांग्रिएर रात बिताउनु ।
वा तपाईँ कलुवा डोमलाई
भन्न सक्नुहुन्छ साम्यवादी
छैन उसको नागरिकता
छैन उसको राज्य
छैन उसको सरकार
छैन उसको देश
फेरि पनि ऊ हो नेपाली
फेरि पनि ऊ हो समाजवादी ।
मौलिक छ कलुवा डोमको समाजवाद
पञ्चायतले देख्न नसकेको
‘जनक्रान्ति जनयुद्ध मधेसक्रान्ति’ले
छुन नसकेको रत
अगम्य अस्पृश्य र ‘अछूत’ छ
कलुवा डोम जस्तै उसको समाजवाद ।
अजीर्ण बनेर धैसे डकार्छ समृद्ध समाजवाद
रोग भोक र तिरस्कारको आगो उकेल्छ
कलुवा डोमको हरिकङ्काल समाजवाद
जोडले भनौँ :
‘सबै नेपाली समाजवादी’
स्वर मिलाई गाऔँ :
‘सबै समाजवादी नेपाली ।’
२०७५ । कार्तिक २६
