~धरणीधर कोइराला~
जाग जाग अब जागन जाग ।
लाग उन्नतिविषे अब लाग ।।
घोर नींद अब ता परित्याग ।
भो भयो अति सुत्यौ अब जागे ।।
दाजुभाइहरु हो ! उठ जाग ।
लाग उन्नतिविषे अब लाग ।।
धोउ धोउ मनको अब मैलो ।
फालिदेउ डरको अब थैलो ।।
जाग जाग अब जागन जाग ।
लाग उन्नतिविषे अब लाग ।।
हेर लै अरुहरु सब जागे ।
जाति उन्नतिविषे अब लागे ।।
हामिहेरु पनि लौ अब जागौं ।
जाति उन्नतिविषे सब लागौं ।।
घेर नीद अब ता परित्यागौं ।
भो भयो अति सुत्यौं अब जागौं ।।
लाज की कि खुशी की ममता की ।
क्यै न क्यै त मनमा अब डाकी ।।
जाति प्रेम न गरिकन हुन्न ।
हात बाँधि यसरी अब हुन्न ।।
लाजले कि खुशिले जनताले ।
जाति-भक्ति नगरि कहैकाले ।।
जाति-उनन्ति कसै गरिएको ।
छैन भाइहरुहो ! सनिएको ।।
फुट फाट छल छाम र काम ।
यी बुझी कपटका परिणाम ।।
त्यागनू कपट यौ अब जाति ।
अन्यथा सब बुझ्यो बुझ जाति ।।
आर्य गौरव कहाँ रहि जाला ।
पुत्र पौत्रहरुको कुन हाला ।।
हो हुने सब विपार गरै लौ ।
धर्म कर्म तिर चित्त धरौं लौ ।।
स्वार्थ-त्याग तिर चित्त लगायौं ।
शास्त्र-पाठ पढि ध्यान घुमायौं ।।
स्त्री-युवा सब मिली अब लागौं ।
जाति उन्नति विषे अब लागौं ।।
बेर धेर अझ हो कति गर्ने ?
रीस डाह गरि नै कति मर्ने ?
प्रेमको अब उधारी पिटारी ।
जाति-धर्म खुद आफु सह्यारी ।।
अन्य जातिहरुका अब दाँजा ।
लागने समय भो बुझ ताजा ।।
दाजु भाइहरु हो ! उठ जाग ।
लाग उन्नति विषे अब लाग ।।
घोर नींद अब ता परित्याग ।
भो भयो अती सुत्यौ अब जाग ।।
जाग जाग अब जागन जाग ।
लाग उन्नति विषे अब लाग ।।
लाज भो अरुहरु अघ जाने ।
हामीहेरु रहने रइथाने ।।
हामीहेरु पनि मानिस नै हौं ।
के भएर निसपट्ट भए छौं ?
जे भए पनि भयो अब भैगो ।
वितनु हो जति थियो वितिगैगो ।।
खोल लौ नयन खोल न खोल ।
फालछौ किन ? नफालन फाल ।।
धर्म-शास्त्र पढ चित्त सपार ।
सभ्य चाल चल जाति सुधार ।।
जाग जाग अब जाग न जाग ।
लाग उन्नति विषे अब लाग ।।
(स्रोत : पं. बदरीनाथद्वारा सम्पादित पुस्तक “पद्य-सङ्ग्रह” बाट सभार)
