कथा : प्रभु माइला

~उपेन्द्र सुब्बा~Upendra Subba_1

चुरे पहाड पेरिफेरी चुलाचुली । एउटा अजङ्ग गोहिको दाँत जस्ता तिखा होचा अग्ला पहाडहरु । त्यही पहाडको चेपबाट बग्दै आउने मौवा खोला । बर्खा मासमा मै हुँ भन्ने लाठेहरु पनि कति चीत पर्छन् तर, हिउँदमा भने तरुनीको घुँडा सम्म भिजाउन नसकेर भाग्छ उँदै उँदै मधेसतिर ।

मौंवा खोलाको सातौँ जँघार तरेर ढाकरमा तोक्मा लाउँदै पुर्नेले एक थकान खुइया मा¥यो, ‘उइस् ! एति बिहानै यो घाम नि के विधि चर्केको हाओ । मंगलसिं, डबले र कोक्मा ठूलेले पनि तोक्मामा भारी थमाउँदै उसै गरि खुइया मारे । यति बेला मधेस त झन् कस्तो होला गाँठे ! डबलेले निधारको पसिना चिम्सिले खुक्र्याउँदै भन्यो । ‘मान्छे त उसिन्या आलु जस्तै होइन्छ होला ।’ मंगलसिंले अनुमान ग¥यो ।

यति कुरा हुँदा पुर्नेले ढाकर उठायो, ‘हाइया !’ तोक्माहरु बज्दै थिए, टक्रक् टक्रक् टक्रक् .. . ! झिसमिसे मै जुनको उज्यालोमा मधुमल्लाबाट नुनको भारी बोकेर हिँडेका पुर्ने, कोक्मा ठूले, मंगलसिं र डबलेले यही मौवा खोलाको नौ जँघार तर्न अझैँ बाँकी छ । तब पेरुङ्गेको चेपारो, त्यहाँ देखि टोड्के कुसुण्डेको ठाडो उकालो । बाटो सम्झेर साध्ये छैन ।

यो बाटोमा यी चार प्राणीहरु मात्र छैनन् । यसरी ढाकर बोकेर उकालो ओरालो गर्नेहरु वा सुन्तला, कुचो, आदिको भारी लादेर मधेस झर्नेहरुको लर्को लामो छ । किराना पसलका सामान, तेल, मट्टीतेल बोकेर उकालो चढ्नेहरुको हुल पनि कम छैन । पान्थरको दक्षिण भेगमा बस्नेहरुका लागि पहाड–मधेस गर्ने यो मात्र एउटा चल्तीको बाटो हो ।

मौवा खोलाको अन्तिम जँघार तरेपछि, थकाई मार्न ढाकर बिसाएर कटुवा बेर्दै कोक्मा ठूलेले आउँदै गर्ने मान्छेलाई औंल्याउँदै भन्यो, ‘हाउ, उ.. त्यो आउने प्रभु माइला जस्तो छ नि ? हिँडाइ त ।’

‘हो हाओ पक्कै !’ छेउ नआइपुग्दै मंगलसिंले सोधिहाल्यो ।

‘हाओ, कताबाट हो प्रभु माइला ?’

प्रभु माइलाले मुसुमुसु हाँस्दै छेउमै आइपुगेर भन्यो, ‘म त यसो सु समाचार बाँढ्न मधेस झरेको थिएँ । फर्कदै गरेको ।’

‘के को समाचार हाओ माइला ?’ डबलेले हत्तपत्त सोध्यो ।

‘प्रभु येसूको सुसमाचार ।’ प्रभु माइलाले भन्यो ।

‘धत् ! म त !’ डबलेले आफ्नो निधार प्याट्टै हिर्कायो ।

‘माइला त आजै सप्तमी नभा नि रबि पुग्छ होला । गफसफ गर्दै जानु हुन्थ्यो । के गर्नु ? बाटो मिले पनि भारी मिल्दैन ।’ कोक्मा ठुलेले कटुवाको ठुटो निभाउँदै भन्यो ।

‘जाउँला नि काका गफ गर्दै । प्रभुको कृपाले मलाई त केही हतारो छैन ।’ प्रभु माइलाले भन्यो ।

‘लु ः हाओ उठुँ !’ कोक्मा ठूलेले उठ्दै भन्यो ।

‘लु ः लु !’ सबै ज¥याक जुरुक उठे । कोक्मा ठूले अघि अघि पछि पछि तीन भाइ । पुच्छरमा प्रभु माइलाले काँधमा एउटा सानो झोला भिरेर पछ्यायो । त्यो सानो छोलामा एउटा बाइबल, केही येसूका समाचार छापिएका साना मसिना पुस्तिकाहरु होलान् । अरु धेरै भए एक जोर फेर्ने लुगा होला । झोला हेर्दा यस्तै अनुमान हुन्थ्यो । प्रभु माइला नाम हुनु अघि उसको खास नाम केशमान थियो । गाउँघरमा माइला भनेरै बोलाइन्थ्यो । ख्रिस्टियन धर्म अनुसरण गरेपछि केशमान ख्रिष्टमान भए । गाउँलेहरुले यो नाम उच्चारण गर्न अप्ठेरो लाग्यो । र सँधै प्रभुकै मात्र कुरा गर्ने भएकाले गाउँलेहरुले नाम राखिदिए, प्रभु माइला ।

प्रभु माइलाको सुतिखेति भन्नु नै प्रभु येसू थियो । जे कुरा गरे पनि, जहाँबाट कुरा सुरु गरे पनि आखिरमा उ प्रभुकैमा कुरा पु¥याउँथ्यो ।

‘पापबाट मुक्ति प्रभु येसूले मात्र दिन्छन् । स्वर्गको बाटो भनेकै प्रभुलाई विश्वास गर्नु हो । मेरो काम भनेको प्रभुको समाचार तपाईहरु जस्ता निमुखा अन्धकारमा रहेकासम्म पु¥याउनु मात्र हो । विश्वास गर्ने नगर्ने तिमीहरुको कुरा । तर, कुरा सत्य हो ।’ प्रभु माइला यहाँ पनि सुरु भइसकेका थिए ।

ढाकरमा तोक्मा लगाउँदै डबलेले भन्यो, ‘आरिन ! हाम्ले त पापै गरेको छैन ।’

‘ल, मान्छे त जन्मदै पापी हुन्छ । तिमीले जानी नजानी कति पाप गरिसकेका छौ ।’ प्रभु माइलाले भन्यो ।

‘नजानीकन गरेको पाप त माफ हुन्छ भन्छन् ।’

‘माफ हुन्छ तर, माफी प्रभुले मात्र दिन सक्नुहुन्छ ।’ प्रभु माइलाले आफ्नो प्रभुको जयगान गायो ।

‘हाम्रो देवी देउताले नि दिन्छन् होला ।’ मंगलसिंले कुरा राख्यो ।

‘धत् ! त्यस्ता ढुङ्गा मुढाका देउताहरु । के कुरा गरेको मंगलसिं, अलिकति पढे लेखेको तिमी त, कुरा बुझ्छ होला भनेको झन् पो लाटा रैछौ छ्या । यो हिन्दु धर्म भनेको यस्तो असभ्य पाखण्डी राक्षस धर्म हो । जहाँ ढुङ्गालाई बलि दिन्छन् ।’

‘होइन हाओ, हामी त किराँती पो त माइला ।’ प्रभु माइलाको कुरा बिचैमा काट्दै डबलेले भन्यो ।

‘होइन के कुरा ग¥या ? यो किराँती भनेको पनि हिन्दु नै हो । सुँगुर कुखुरा काट्छौ, माङको नाममा जाँड रक्सी खान्छौ । त्यहि हिन्दु देवी देउता भएको मन्दिरमा जान्छौ । मुर्ती पुजा गर्छौ । कुरा एउटै होइन अनि ?’

‘फरक छ होला हाओ माइला ।’ डबलेले फेरि बिचैमा कुरा काट्दै भन्यो ।

‘फरक केहि पनि छैन डबले । हेर, किराँती भए पनि हिन्दु भए पनि यी जाने भनेको सबैले नर्कनै हो । फेरि के नै गरेको छ र, किराँत धर्मले ? किराँती माङसामाङले खोई के दियो तपाइहरुलाई ? ढाकर बोकेर सधैँ खाएका छौ । सधैँको दुःख । ल, मलाई हेर तिमीहरुको जस्तो जहान बच्चा मेरा पनि छन् । तै, खाएकै छौँ ,लाएकै छौँ । छोराछोरी दार्जेलिङ पढ्दैछन्, मिसनेरि स्कुल । ल, हेर्न प्रभुको कृपा ।’ प्रभु माइलाले धारा प्रवाह दियो ।

चारै जना चुपचाप भए । झन्नैझन्नै पेरुङ्गेको आधाबाटो काटेपछि कोक्मा ठूलेले ढाकर बिसाउँदै भन्यो, ‘भोकले.., अब, याँ देखि माथि साह्रै हिँड्न सकिदैन जस्तो लाग्यो, साथी हो बिसाउँ ।’ भोक र थकाईले होला केही नबोली सबैले आफ्नो ढाकर भित्तामा अढेस्याएर बिसाए ।

कोक्माठूले चुर बेर्न बस्यो । मंगलसिहं भात तिहुन पकाउने दाउरा खोज्न झाडी पस्यो । डबले चुला बनाउन लाग्यो । पुर्नेले चारैभाइको ढाकरबाट चामल बटुल्न लाग्यो । प्रभु माइला भने अपरिचित जस्तो भएर ढुङ्गा माथि चढेर रमिता हेर्न लाग्यो । एकैछिनमा सबैकुरा जोडजाड गरेर भाततिहुन पकाउन लागे । एउटा चुलामा डेक्चीभरी चामल नाच्दै थियो । अर्को चुलामा कराहिमा किनामा उम्लिदै थियो ।

बाटो हिँड्नेहरुमा किनामा मन नपराउँनेहरु नाक खुम्चियाउँदै हिँडेको देखेर रसिक हुँदै पर सियाँलमा बसेको पुर्नेले भन्यो– ‘ओए, डबले ! मान्छेको चोखे लाग्छ है, छोःछोः गर !’ सबै गलल हाँसे । भात तिहुन सबै तयार भएपछि कोक्मा ठूले भाग लाउन बस्यो । बराबरी गरेर चार भाग लगायो ।

केही ठूलै कुरा बिर्सेजस्तो अत्तालिँदै कोक्मा ठूले करायो, ‘हत्तेरिका हाओ ! प्रभु माइलालाई त बिर्सेछौँ नि ।’ सबैको भागबाट एक एक चोइली झिकेर कराहीमा प्रभु माइलाको लागि भाग बनाए ।

प्रभु माइलालाई खान बोलाउँदै पुर्नेले साथीहरुलाई भन्यो, ‘लु, थालुङ् पो ।’ सबै जनाले खान सुरु गरे ।

प्रभु माइला भने । प्रार्थना गर्न दुवै हात बाँधेर बसे, ‘प्रभु ! तपाईको कृपाले यसरी नै खाना पाएको छु । तपाईलाई लाख लाख…. ’ मङ्गलसिं जुरुक्क उठ्यो र केही नभनी प्रभु माइलाको भागको कराही उठाएर पर बाटोमा फाल्यो ।

माईला अक्मक्यो प्रार्थना बिचमा बिस्र्याे पनि । ‘खन्द्रयाङग’ गर्दा मात्र अरुले चाल पाए । मंगलसिं रिसायो– ‘लु जाँ… ! तेरो प्रभुलाई माग अब । यहाँ हामीले आफ्नो गाँस काटेर दे’को पनि तरो प्रभुले दे’को रे ।’

अरु साथीहरु के भन्नु ? के बोल्नु ? भएर मुख भित्रको गाँस पनि निल्न बिर्सेर बसिरहेका थिए । प्रभु माइलाले भने रातोपिरो मुख बनाएर मंगलसिंलाई एकोहोरो हेरिबसेका थिए ।

भूइँमा आँखा झुकाउँदै प्रभु माइला बोल्यो– ‘ठीक छ केही छैन, प्रभुले दिनु भएको थियो उहाँले नै लिनु भयो ।’

‘फेरि, यो मु* !’ मंगलसिंले अगुल्टो टिपेर प्रभु माइलालाई झम्टिन खोज्दा डबलेले रोक्यो ।

झगडा हुने सम्झे पछि कोक्माठूलेले भन्यो,– ‘ओए माइला, आफ्नो बाटो समा । बसिरहिस भने बित्थामा कुटाई खान्छस् । ओए मङगलसिं, तँ पनि चुप बस, खा ।’

‘सुँगुरको खोरमा हिरा भएँ ।’ प्रभु माइला हिँड्यो । मङ्गलसिंको रिस मरेकै थिएन, बेस्मारी भात मुछ्दै भन्दै थियो,–‘मुलाङको प्रभुको इच्छा !’

(स्रोत : Ruprekha)

About Sahitya - sangrahalaya

We will try to publish as much literary work of different authors collected from different sources. All of these work is not used for our profit . All the creative work belongs to their respective authors and publication. If requested by the user we will promptly remove the article from the website.
This entry was posted in नेपाली कथा and tagged . Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.