लेख : आवरण

~शिवोम् तीर्थ~

आज बाल्यकालका स्मृतिहरु ताजा भएर उठे । लाहौरका गल्लीहरु रंगीविरंगी भएर आँखाका अगाडी नाच्न लागे । थाह छैन मन पनि कहिले कहिलेका चित्रहरु आफूमा समेटेर बसेको छ । कहिल्यै यसलाई खोलेर त हेर्नुस् आफै पनि दंग हुनुहुनेछ र भन्नुहुनेछ कि यो सबै त मलाई पनि याद थिएन । मन कहिले के भित्रबाट निकालेर तपाइर्ंका अगाडी राखिदिन्छ यो त तपाईं लाई पनि थाहा हुदैन । यस समय लाहौर याद आउनुको कुनै प्रसंग या कारण थिएन तर मनले जसरी बलपूर्वक तानेर अतीत तिर लिएर गयो ।

त्यस समय म स्कूलमा पढ्थे । जहिले पनि खाना खान बस्थे रोटी तात्तातो हुन्थ्यो । त्यसलाई चिसो बनाउनका लागि रोटी बाहिरको आवरण निकालिदिन्थे । त्यस समय हाम्री आमा भन्नुहुन्थ्यो “नानी कसैको आवरण निकाल्नु राम्रो कुरा होईन । यस्तो गर्नु हुदैन ।”

अब म सोच्दछु कि कति सानो कुराको माध्यमबाट आमा कति ठूलो कुरा भन्नुहुन्थ्यो । सारा जगत वस्त्र लगाएर घुम्छ तर वस्त्र भित्र सबै निर्वस्त्र छन् । म पनि तपाई पनि सबै नै । यसै गरी शरीर सुन्दर छ तर सबैका मनमा मैलो भरिएको छ । जुन घर देखिएको छैन त्यही मात्र सफा छ । कुन घर छ जसमा काम क्रोध लोभ मोह अभिमानले डेरा नजमाएको होस् ! हामी आफूमाथि खास्टो तानेर आफू आफूलाई ढाक्ने प्रयत्न गर्छौं तर अर्काको शरीरमा भएको खास्टो निकालेर । उसलाई जगतको जाडो गरमी सहनको लागि खुला छोड दिन्छौ । जगतका सबै जीवहरुको तरिका यस्तै नै छ कसैको धेरै कसैको थोरै मात्र हो । एक सन्त नै हो जो आफनो खास्टो दिएर अर्कालाई ढाकिदिन्छ ।

बिहान घुम्न निक्लेका समयमा मैले महाराजश्री सँग बाल्यकालका यी स्मृतिका सम्बन्धमा चर्चा गर्दा भन्नुभयो- “हो भाइ, जगतको त तरिकै यस्तै छ, जसलाई हेर्यो त्यै अर्काको खास्टो तान्न मै लागेको हुन्छ । अर्काको दोष देख्न, दोषहरुको अनुमान लगाउँन, कल्पना गर्न, सुनिसुनाईमा त्यसलाई सत्य मान्नु तथा अर्काको दोषलाई उडाउँनु । कसैले त्यो दोषलाई झूटो सिद्ध गरे पनि त्यसमा जिद्धि गर्नु, यो सबै त जगत गर्छ । भन्नलाई त भन्छन् कि जो शीशाका घरमा बसिरहेको छ उसले अर्कालाई ढुङ्गा हान्नु हुदैन, किन्तु यहाँ त सबै शीशा कै घरमा बसिरहेका छन् तथा सबै एक अर्कालाई ढुङ्गा हानिरहेका छन् । होईन भने को क्रोध, मोह, अभिमान देखि अछूतो छ । को छ, जसलाई काम लोभ तथा आसक्ति ले पासामा नपारेको होस्, जो आफ्नु बुद्धिमताका नशामा चूर नभएको किन्तु आफ्नु कम्जोरीलाई नहेरी अर्काका कम्जोरीहरुलाई निकालिरहेका छन् । हावामा उडाई रहेका छन् । एक महात्मा थिए ईरानमा । राजाको आज्ञा भयो कि यसलाई ढुङ्गा हानेर मार दिनु । मानिसहरु ढुङ्गाका बर्षा गराउँन थाले । एक जना अर्का महात्मा घुम्दै देखापरे र भने कि त्यही व्यक्ति यिनीलाई ढुङ्गा हान जसले जीवनमा स्वयं पाप नगरेको होस् । सबैका हात रोकिए । यसैगरी सबै अन्धा छन् किन्तु अर्कालाई अन्धो अन्धो भनेर जिस्क्याई रहेका छन् ।

न त कसै सँग समय नै छ न त रुचि नै ता कि सोचेर पर्खिएर बिषयवस्तुको गहिराईमा जान सकुन । बास् देखासिकीमा ढुङ्गा हान्न मै लागेका छन् । जो ढुङ्गा हान्दैनन् उसलाई मूर्ख भनिरहेका छन् । तिनीहरु यो बुझ्दैनन् कि आज तिमी ढुङ्गा हानिरहेका छौ भोलि तिमीमाथि हान्ने छन् । आज तिमी निर्वस्त्र गर्नलाई लागेका छौ भोलि तिमी हुनेछौ । संसारको नियम हो जो आज जस्तो गर्छ भोलि उसका साथ पनि त्यस्तै नै गरिने छ ।”

(शिवोम् तीर्थद्वारा लिखित हृदय-मन्थनको अनुवादित अंश-सम्पादक)

(स्रोत : Madhumas )

About Sahitya - sangrahalaya

We will try to publish as much literary work of different authors collected from different sources. All of these work is not used for our profit . All the creative work belongs to their respective authors and publication. If requested by the user we will promptly remove the article from the website.
This entry was posted in लेख and tagged . Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.