कथा : उसको सपना

~एकराज प्रधान~Ekraj Pradhan

‘शरणार्थी कान्छी कति बेला आयौ ?’ उसलाई बोलाउँदा मेरो सम्बोधन प्रायः यस्तै हुन्थ्यो । कुनै बेला त्यही शब्दले ऊ औधी खुसी हुन्थी कहिलेचाहिँ खै कस्तो मुडमा हुन्थी रिसाउँदै लखेट्न खोज्थी । तर म उसलाई त्यसरी नै बोलाउँथे उसलाई मननपरे पनि । सायद उसलाई ‘शरणार्थी’ शब्दले हीनताबोध गराउँदो हो । मेरो बुझाई थियो तर पनि मुखबाट फुत्किहाल्थ्यो । उसलाई गिज्याउँदा छुट्टै मजा लाग्थ्यो । ऊ पनि मलाई चिड्याउन भन्थी ‘बाहुन बाजे’ ।

हामी छिमेकी गाउँका साथी-साथी । असार लागेपछि खेतीका लागि शिविरबाट उसका बाआमालाई बोलाइन्थ्यो सँगै ऊ पनि आउँथी । चिनजान त्यतिबेलै भयो जतिबेला ऊ भर्खरै बोल्न थालेकी थिई । ऊ यहीँ जन्मेकी हो नेपालमै । यहीँ पढी एसएलसी पनि दिई । नजिकमा क्याम्पस एउटै मात्र भएकाले पढाईको क्रममा हाम्रो भेट त्यहाँ पनि भयो । उज्यालो र हँसिलो मुहार सबैलाई हसाइरहने उसको बोली कसैसँग बोल्न धक नमान्ने लाग्थ्यो उसको वरिपरि खुसी नै खुसी झुम्छन् दुःखको कुनै छायाँसम्म छैन ।

बाटोमा उसको रमाइलो कुरा सुन्दै म क्याम्पस पुग्थेँ फर्कँदा पनि उही रमाइलो गफ सुनाउन ऊ व्यस्त हुन्थी । तर आफ्नो घर परिवारको कुरा कहिल्यै गरिन । जान्न खोज्दा अर्कै कुरा निकालेर ढाकछोप गरिहाल्थी । म सोधिरहन्थॆँ ‘राजु मलाई तिम्रो घर देखाउँदिनौ तिम्रो गाउँ लाँदिनौ ?’

उसले लिएर गई । ‘यही हो मेरो गाउँ तिम्रो भाषामा शरणार्थी शिविर ‘ ऊ त्यही हो तिम्रो शरणार्थी कान्छीको घरु सानो बाँसले बारेको छाप्रोतिर औँला तेस्र्याउँदै भनी । ‘पाँचजनाको परिवार यहीँ अँटाएर बसेका छौँ अहिले बर्खा लागीकन ठाउँ-ठाउँमा चुहिन्छ पानीबाट जोगिँदाजोगिँदै रात कट्छ । कहिलेकाहीँ हावाले गाउँ नै उडाएर लैजाला जस्तो गर्छ ।’ अलिअलि गर्दै उसको मुखबाट गहकिला आवाजहरु निस्कन थाले । ‘सरकारले नापेर दिएको सामानले पुग्दैन आफैँ काम गर्छु भन्दा यहाँ पाइँदैन । बाबा त्यही खोलाको डिलमा गिटी कुट्नुहुन्छ दाइहरु ढुङ्गा भेला पार्छन् । अहिले गाउँमा बनिबुतो पनि गर्न दिँदैनन् । सबैले सोच्दा हुन् हामीलाई त सरकारले त्यसै दिइहाल्छ किन काम गर्नुपर्यो र तर कति दिन आखिर कति दिन अर्काले दिएको भरमा बाँच्नु हामीले मैले आफ्नो देश देखेको छैन बुबाको कुरा कथा जस्तो लाग्छ । भूटानमा हाम्रो थुप्रै जग्गा छ रे । सम्पत्ति छ रे । सङ्घर्ष गरेको वर्षौँ बित्यो तर जान पाइँदैन । कहिलेकाहीँ त यो शरणार्थी जिन्दगीदेखि दिक्क लागेर आउँछ । कस्तो जीवन स्वतन्त्र भएर बाँच्न पनि नपाइने ‘ जवाफको आश लिएर उसले मतिर पुलुक्क हेरी । तर म विल्कुलै नाजवाफ थिएँ । मसँग उसलाई दिने आश्वासनसम्म थिएन ।

हामी बाहिर निस्कियौँ । ‘अब त हामीलाई दिइने खानामा पनि कटौती भयो खाना पकाउने इन्धन पनि कटौती भयो अब त बाँच्नलाई झन् गाह्रो छ हामीले…’ ऊ निरन्तर भन्दै थिई । आजभन्दा अघि उसले मसँग यस्ता कुरा कहिल्यै गरेकी थिइन । हिँड्दै जाँदा म देख्दैथेँ धारावरिपरि खेलिरहेका केटाकेटीहरुलाई । जन्मँदै शरणार्थी ! कति होलान् यस्ता बच्चाहरु । जसले भोलि अनागरिक भएर निस्सासिनु पर्नेछ । राजुझैँ । यस्तै प्रश्नहरु तेसर्िनेछन् यिनका अगाडि ।

‘अब त हुँदाहुँदा केही नभएपछि यहाँका दाजुभाइ अवैध व्यापार गर्न थालेका छन्’ साइकलमा लाँदै गरेको बोरा देखाउँदै उसले भनी । ‘तिमीलाई थाहा छैन यहाँ त हामी जस्ता चेलीको इज्जत बचाउन पनि गाह्रो छ हरेक रात हतियार बोकेर सहरबजारका गाउँका केटाहरु आउँछन् र धम्क्याउँछन् । रुपैयाँको लालच देखाउँदै नारीअस्मिता किन्न खोज्छन् । के हामी शरणार्थीको इज्जतै हुँदैन ?’ उसका आँखामा आँसु देखिन थाले । ऊ आँसुलाई आँखामै लुकाउने असफल प्रयास गर्दै थिई ।

मैले बुझेँ । तर त्यसको समाधान सरकारले त गर्न सकेको छैन मैले के गर्न सक्थेँ र भनेँ ‘आउँछ राजु एकदिन अवश्य आउँछ । तिमीहरु स्वतन्त्र हुनेछौ मातृभूमि फर्कनेछौ ।’

‘तर कहिले प्रवेश कहिले’ ऊ एकछिन् रोकिई ‘

पहिलो वर्षको परीक्षा सिद्धिएपछि केही महिना छुट्टी भयो । यसबीचमा हाम्रो भेट पनि पातलियो । कहिलेकाहीँ ऊ आफँै मलाई भेट्न आउँथी । भन्थी ‘तिमीसँग नबोली तिमीलाई नहेरी यो मनै मान्दैन ।’ तर अचानक एकदिन बिहानै आएर हँसिलो मुहार बनाउँदै भनी ‘बाहुन बाजे म पनि अमेरिका जाने भएँ त ।’

म झस्केँ । शरणार्थीलाई तेस्रोमुलुक लाने कुरा मैले रेडियो पत्रिकाबाट थाहा पाएको थिएँ तर आफ्नै साथी जाने कुरा सुन्दा भने मलाई विश्वासै लागेन । ऊ भन्दै गई ‘हामीलाई लिन अहिले १० बजे नै आईओएमको गाडी आउँदैछ । भोलि काठमाडाँै त्यसको केही दिनपछि अमेरिका पुगिन्छ ।’ म केही बोल्न सकिनँ । यति मात्रै वाक्य फुट्यो ‘नजाँदा हुन्न र ?’

‘मैले जानैपर्छ । यो देशको भार भएर कति बस्नु तिमी मलाई बिदा गर्न आऊ ल । अहिले जान्छु धेरै साथीलाई भेट्नुछ आजै त हो फेरि त कहिले भेट होला र ।’

बिदा गर्ने निम्तो दिएर ऊ गई । मैल रोक्न सकिनँ ।

म थोरै आत्तिएको थिएँ आफूलाई धेरै माया गर्ने साथीलाई म कसरी बिदा गरुँ के म बिदा गर्न सकूँला मनमा प्रतिप्रश्नहरु उब्जिए । के उसले आफू जन्मेको देशलाई छाडेर जान सक्छे हामी नेपालीको मायालाई भुल्न सक्छे अमेरिका भनेपछि ऊ किन त्यतिधेरै खुसी ऊ पनि महत्वाकाङ्क्षी हुन सक्छे प्रश्नहरुको बाढी नै आयो ममा ।

नौ बजे नै पुगेँ शिविर । हो रहेछ उनीहरु जाने नै भएछन् । त्यहाँ शिविरभरिका शरणार्थीहरु भेला भएका थिए आ-आफ्नो झोला बोकेर । अमेरिका पुगेपछि कसैसँग भेट नहोला भनेर माया साट्दै थिए । कोही रुँदै थिए । कोही आफ्नो भाग्यलाई धिक्कार्दै थिए । मैले त्यो भीडमा राजुलाई नियाले । ऊ पर एक्लै उभिएकी थिई ।

‘राजु किन एक्लै उभिएकी’ मेरो बोली सुन्नासाथ मलाई अँगाल्दै रुन थाली । ‘तिम्रो यादले साह्रै सताउनेछ मलाई । मलाई नबिस्र है ।’

‘मलाई थाहा छ तिमी खुसी छैनौ फेरि किन जान्छौ ?’

‘मैले त्यहाँ रमाइलो सपना देखेको छु त्यही पूरा गर्न ।’

यत्तिकैमा गाडी आयो सबै चढे । ऊ पनि । अनि बिदाइको हात हल्लाउँदै ऊ मबाट अलिअलि गर्दै टाढिइरही म निरीह बनेर उसलाई हेरिरहेँ । सायद ऊ फेरि कहिल्यै नभेट्ने गरी गइरहेकी थिई । मेरो मिल्ने शरणार्थी साथी मबाट धेरै टाढा गइरहेकी थिई मुटुभरि धेरै माया बोकेर आफ्नो सपना पूरा गर्न । तर मैले सोध्ने मौका नै पाइनँ ‘के थियो होला उसको सपना ?’

epradhan@yahoo.com
बुधबारे, झापा

(स्रोत : Samakalinsahitya)

About Sahitya - sangrahalaya

We will try to publish as much literary work of different authors collected from different sources. All of these work is not used for our profit . All the creative work belongs to their respective authors and publication. If requested by the user we will promptly remove the article from the website.
This entry was posted in नेपाली कथा and tagged . Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.