बाल कथा : रमाइलो तीज

~गङ्गा कर्माचार्य पौडेल~Ganga Paudyal

‘तीजको रहर आयो बरिल,’ चौतारीमा छम छमी नाच्छु बरीलै…’ उषा गीत गुन गुनाउँदै घरी भित्र घरी बाहिर गरेको देखी आमाले सोधिन् ‘छोरी निकै खुसी देखिन्छ्यौ नि ? हिजोको दरले राम्रै काम गरे जस्तो छ कि कसो ?’

‘हो आमा हिजो तपाईले पकाको दरको स्वाद जिभ्रोमै झुन्डिराछ । आज चाहिँ म केही खान्नँ । म पनि तीजको व्रत बस्छु ।’

उषाको कुरा सुनेर आमा छक्क पर्दै भनिन्‘यति सानी बच्चीले व्रत बस्नुपर्दैन । भोलिपर्सि ठूली भएपछि बसैली । अहिजे तातो दुध र रोटी खाइहाल ।’

आफूलाई सानी बच्ची भनेको उषालाई पटक्कै मन परेन । उसले जंगिँदै भनी, ‘म सानी छैन ठूली भइसकें, व्रत बस्न सक्छु क्या’ भनेर पुक्क गाला फुलाई । त्यही बेला बाबा टुप्लुक्क आइपुगे अनि उनीहरूको अलि ठूलो स्वर सुनेर भने हैन, आज तीजको दिन बिहानै आमा छोरीको के गन्थन हौ ?’

‘हेर्नुस्न बाबा १ मलाइ ता सानी छेस् तीजको व्रत बस्नु पर्दैन भन्नुहुन्छ आमा । म ठूली भइसको हगि बाबा १’ भनेर उषाले दुई हातले गम्लंग बाबाको कम्मर समाती । बाबाले छोरीको गालामा च्वाक्क म्वाई खाए अनि कपाल मुसार्दै पत्नीतिर हेरेर भने, ‘हो त नि हाम्री छोरी ठूली भइसकिन् र सँधै आफ्नो जुत्तामोजा आफैं लाएर, झेला बोकेर स्कुल जान्छिन् । सानी बच्चीले त्यसो गर्न सक्छन् ? भनेर आँखा झिम्क्याइन् । उषाकी आमा मुसुक्क हाँसिन् । बाबाले फेरि भने, ‘रर्‍यो कुरा व्रतको, म पनि तीजको व्रत बस्छु । मन्दिर जान्छु ।’

बाबाको निर्णय सुनेर उषा बुर्कुसी मार्दै लुगा फेर्नभित्र गई । त्यसपछि आमाले भनिन्, ‘तपाई पनि छोरीको अगाडि के के भन्नुहुन्छ ? लोग्ने मान्छे पनि व्रत बस्छन् ? तीजको व्रत विवाहिता स्त्रीले पतिको आयु बढोस् भनेर, अविवाहिताले राम्रो पति पाइयोस् भनेर बस्ने हो ।’

‘लौ हेर लिङ्ग भेद गर्‍यो भनेर पुरुषलाई दोष दिन्छन्, तर व्रत पनि स्त्रीले बस्ने र पुरुषले बस्ने भनी छुट्टयाएर आफूहरूले नै लिङ्ग भेद गर्छन् बा,’ बाबाले भने, ‘फेरि मेरो आयु बढाउन तिमी भोकै प्यासै बस्दा मलाई मात्र टन्न पेटाभरि भात कसरी रुच्छ र ? मेरो आयु बढाएर म मात्र बाँचेर के गर्नु ? गृहस्थी रथ एउटा पाङ्ग्राले गुड्दैन ।

म पनि तिम्रो आयु बढोस् भनेर ब्रत बस्छु । कुरा बराबर ।’ उनले यति भनी सक्दा उषा लुगा लाइसकेर चिटिक्क परेर आई । अनि बाबाआमासित ऊ मन्दिर गएँ ।

‘अहो १ भीड बढिसकेछ । कसरी भगवान्को दर्शन गर्नु ?’ उषाकी आमाले भनिन् । यही प्राङ्गणबाटै नमस्ते गर्नै अनि घर फर्कने । यहाँ बसेर भोलि पनि हाम्रो पालो आउँदैन ।

पतिको कुरामा सहमत भई घर आए पनि उनको मन रमाएन । त्यो देखेर उषाका बाबाले भने, ‘भगवान् मन्दिरमा मात्र होइन चिन्न सके हामीभित्रै छन् । उनैले हामीलाई सही मार्ग निर्देश गरिरहेका हुन्छन् ।
अबिर, अक्षताले पूजा गर्दैमा धर्म हुँदैन ।

बरु दु:खी, गरिब असहायलाई सक्दो सहयोग गर्दा धर्म हुन्छ ।’

‘तपाईंले भनेको सही हो तापनि यो मन शान्तिका लागि म पूजा गर्छु’ भन्दै आमा भित्र गइन् । केही बेरपछि बाबा र छोरी पनि पूजा कोठातिर लागे ।

ढोकाबाट यसो च्याएर हेरे । त्यहाँ हलुवा, पुरी, सेल फलफूल नैवेद्य चढाइ पूजा सकेर बाहिर निस्कनै लागेकी थिइन् । बाबाले भने, ‘पूजा सकिएछ नि । प्रसाद बाँड्ने हैन ?’

पञ्चामृतसहित सबैथरी प्रसाद झिकेर बाहिर ल्याई पति र छोरीलाई दिइन् । पत्नीको भाग नदेखेर उनले सोधे, ‘तिमीलाई खै त ? तिमीले नखाए हामी पनि खान्नौं हगि छोरी ?’ उषातिर हेरेर उनले भने ।

तीनैजनाले प्रसाद खाइसके । पल्लाघरे कान्छा हस्याङफस्याङ गर्दै आएर भने, ‘था पाउनुभयो दाइ ? मन्दिरमा गहना लुटपाट भएछ नि । महिलाहरू पनि थुप्रैजना बेहोस भएर जात्रा छ रे । माथ्ला घरे श्यामेकी दिदीलाई हिजो राति ३ बजे अस्पताल भर्ना गर्‍या छ । यी महिलाहरू अघिल्लो दिन कोची कोची खान्छन्, भोलिपल्ट पानी पनि खान्नन् । अनि विसन्चो भइहाल्छ नि । महँगो लुगा गहना लाएर मन्दिर किन जान पर्‍या होला ? चाड पर्वको नाममा विकृति बढ्यो दाइ १ अब सुधार नगरी हुँदैन,’ लगातार बोलेर सक्यो उसले ।

उषाका बाबाले कान्छाको काँधमा थपथपाएर भने, ‘तिमीले ठिक भन्यौ, परम्परालाई सुधारेर समयानुकूल बनाउँदै लानुपर्छ । यस विषयमा बहस चलाउनु जरुरी देखिन्छ ।’ उनले यति भनी सक्दा उषा फुर्किंदै आइन् । नाच हेर्न जान्छु भनिन् । बा आमा पनि गए ।

उषा आफ्ना साथीहरूसँगै तीजको रहर आयो बरिलै भनी गीत गाएर छम्छमी नाचिन् ।

उषाको नाच हेरेर सबैजनाले रमाइलो माने, साथै प्रंशसा पनि गरे ।

प्रकाशित: भाद्र २७, २०७२

(स्रोत : Kopila – Kantipur)

About Sahitya - sangrahalaya

We will try to publish as much literary work of different authors collected from different sources. All of these work is not used for our profit . All the creative work belongs to their respective authors and publication. If requested by the user we will promptly remove the article from the website.
This entry was posted in बाल कथा and tagged . Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.