बाल कथा : होचा मानिससँगको भेट

~बिजय चालिसे~Vijay Chalise

आज स्कुल विदा भएकोले सोमु र मिङमा दुईजना मात्रै घुम्न निस्किए । मुक्तिनाथभन्दा केही माथिको उनीहरूको गाउँ असाध्यै रमाइलो गाउँ यियो– हातैले हिमाल छोइएलाजस्तै हिमालको नजिक । छेउमैं एउटा अग्लो डाँडो थियो हिमालकै फेदजस्तै देखिने । डाँडोमा धेरेज्स्तो हिउँ पर्ने हुँदा कोही जाँदैनथ्यो । अहिले भने त्यहाँ हिउँ थिएन । गाउँबाट हेर्दा त्यो निकै रमाइलो देखिन्थ्यो । त्यही देखेर उनीहरूले आज त्यो डाँडो छढ्ने सल्लाह गरेका थिए ।

त्यता मानिस कमै जाने भएको हुँदा बाटो पनि राम्रो थिएन । ढुङ्ग्यान बाटोमा जोडले चलेको हालाले धूलो उडाउँदा हिँड्न भलनै गाह्रो थियो । तै पनि उनीहरू आज त्यो डाँडाको टाकुरामा पुग्ने अठोट गरेर उकालो चढदै थिए । बाटा छेछाउ पालता झाडी मात्रै देखिन्थे ।।

“छ्यास्राक्क !” उनीहरू एक सुरमा हिँडीरहेको बेला नजिकैको झाडीबाट निस्किएको आवाजले उनीहरूको होसै उड्यो ।

“लौन नि…हिउँ भालु त होइन ? मलाइ त डर लाग्यो, फर्कने पो होकि सोमु !” मिङमाले डराउँदै भनिन् ।

“हिउँ भालु यति तल आउँदैन । चरासरा उड्दा निस्केको होला यो आवाज, नडराऊ ! अलि माथिसम्म जाउँ, अनि फर्कौैंला ? यहाँसम्म आइपुगीहालियो ।” सोमुको कुराले मिङ्माको डर केही हरायो ।

“त्यसो भए लुकेर हेरौं नत केही बेर, कोही देखिन्छ कि । ऊ त्यही झाडी नविकैबाट आएको थियो होइन त्यो आवाज ?” मिङ्माले भनिन् ।

मिङ्माको सल्लाह अनुसार नै उनीहरू बाटो छेउकै झाडीभित्र लुके । आवाज फेरि अर्कोपटक पनि सुनियो । भालृु भएको भए झम्टीसक्थ्यो भन्ने लागे पछि उनीहरूको डर पनि कम भएको थियो । त्यसैले केही बेर त्यहाँ लुकेर हेरेपछि आवाज आएतिरै पच्छ्याएर अघि बढे । केही पर पुगेपछि उनीहरूले एउटा चटनी पहरो देखाप¥यो । दोस्रो पटक सुनिएको आवाज त्यही पहरोको छेउछाउबाट आएको थियो । तर त्यहाँ कतै केही देखिएन ।

के को. होला त त्यो आवाज, यता त केही पनि देखिँदैन । उनीहरू सोच्दै थिए– हमीलाई देखेर भाग्दा वा लुक्दा आएको हुन पर्छ त्यो आवाज । भालु चितुवा आदि भएका भए झम्टीसक्थे, मानिस भए लुक्नु पर्ने कामै छैन । त्यसो भए बदमासहरू त होइनन्, तीर्थ यात्रीहरूलाई दुखः दिने ? सोमुले यो कुरा मिङमालाई पनि सुनायो ।

“हो, म पनि यस्तै सोच्दै थिएँ । ओहो, ऊ…त्यता हेरत..! के हो त्यो ।” केही पर चटनकै छेउमा ससाना ढुङ्गाको थुप्रो र थुप्रोमाथि सुकेका झिँझा थुपारिएको देखेर मिङ्मा छक्क परिन् ।

“कसले थुपारेको होला यो ? कोही बनभोज खान पो आएका थिए कि ! जाउँन त नजिकै गएर हेरौं, केही था पाइन्छ कि !” सोमु र मिङ्मा त्यतै तिर लागे ।

चट्टान छेउको जमेको धूलोमा मानिसको जस्तै देखिने पााइलाको चिन्ह देखेर उनीहरू झनै चकित भए । ती पाइला भने उनीहरूभन्दा पनि साना केटाकेटीकाजस्तै लाग्थे । चट्टानको अर्को एक ठाउँम पनि झिँझा ठड्याइएको देखियो । यस्तो सुनसान ठाउँमा केटाकेटी आउने त कुरै थिएन, त्यसैले त्उये देखेर उनीहरू झनै छक्क परे । त्यही बेला फेरि आवाज आयो– छ्यास्राक्क ।

“केही न केही त पक्कै छ ।” मिङ्माले सानो स्वरमा भनिन् ।

“हो, केही त पक्कै छ । ऊ त्यो झाडीमा लुकेर हेरों, केही भए कसो नदेखिएला ।” उनीहरू छेवैको झाडीमा लुकेर चनाखो हुँदै हेर्न थाले ।

निकै बेर विते पछि पहिलेकैजस्तो आवाज सुनियो । आवाज चट्टानको त्यही झिँझा ठड्याइएको ठाउँबाट आएको थियो । उनीहरू सास रोकेर त्यतै हेरिरहे– त्यहाँ ठड्याएको झिँझा विस्तारे केही सरेकोजस्तो देखियो , नभन्दै त्यो ठाउँमा एउटा सानो गुफा देखाप¥यो । निकै बेर पछि गुफाभित्रबाट एकजना सानो मानिस बाहिर निस्क्यो । मानिस केटाकेटीजस्तै सानो देखिए पनि अनुहार र जिउ भने ठूलो मानिसकोजस्तै छिप्पिएको देखिन्थ्यो । उसको हातमा तीखो चुच्चो भएको सानो लट्ठी थियो । चनाखो भएर चारैतिर हेरे पछि उसले गुफातिर केही इशारा ग¥यो । इशारा पाएर ऊजस्तै अर्का दुईजना बाहिर निस्के ।

तिनीहरूलाई देखेपछि सोमु र मिङ्मा दुबै चकित भए । यति साना मानिस बदमास लुटेरा हुने कुरै थिएन । सामान्य मकानिसजस्ता पनि देखिँदैनथे । शरीरको कम्मरभन्दा माथिल्लो भाग नाङ्गै थियो, बनमान्छेकोेजस्तै झ्यापझ्याप्ती बाक्ला रौंले ढाकिएको । कम्मरमुनि जनावरको छालाजस्तै केही बेरिएको देखिन्थ्यो । झmट्ट हेर्दा बाँदरकैजस्तो देखिन्थ्यो तिनको अनुहार । आफूहरूले कहिल्यै कतै नदेखेका त्यस्ता होचा मानिस देखेर पहिले त केही डराए पनि उनीहरू । तर विस्तारै डरभन्दा बढी आश्चर्य लाग्यो । को होलान् यी…? कतै सानैमा हराएर यता आइ लुकेका मानिस त होइनन् यी ?

सोमु र मिङमा आँट गरेर झाडीबाट बाहिर निस्के । उनीहरूलाई देखेर ती अनौठा मानिस डराएर गुफाभित्र लुक्न खोजे ।

“नडराऊ… हामीसँग डराउनु पर्दैन !” उनीहरू त्यसरी डराएका देखेर सोमुले सम्झाउन खेज्यो । ऊ इशाराले पनि त्यही कुरा दोहो¥याइ रहेको थियो । पहिले डरले आत्तिए पनि आफूभन्दा केही मात्र ठूला देखिने केटाकेटीमात्र देखे पछि उनीहरूको डर केही कम भएको देखियो । तै पनि तिनीहरूको डर पूरै हराइ सकेको थिएन ।

सोमु र मिङ्माले नजिकै पुगेर उनीहरूलाई राम्ररी हेरे । ती मानिस उनीहरूभन्दा बेग्लै देखिन्थे । उनीहरूले आफ्नो किताबको एउटा पाठमा विभिन्न जातिका मानिसहरूबारे पढेका थिए । त्यहाँ देखेको तस्बिरका मानिसजस्तै लागे ती मानिस । अफ्रिकातिर कहाँ हो पिग्मी भन्े जाताका मानिस यस्तै साना होचा भन्ने पनि उनीहरूले पढेका थिए । तिनै पिग्मी जातिका मानिस झण्डै दश हजारवर्षसम्म अफ्रिाकाका मालिक थिए रे । अहिले भने यो जातिका मानिस लोप हुँदै गएर थोरै मात्रै बाँकी छन् रे । अहिले तिनीहरू मध्य अफ्रिकाको जांगा–सांगा नजिकै मोसापोला भन्ने ठाउँमा मात्र पाइन्छने रे । त्यसरी अफ्रकामा मात्र पाइन्छन् भनेको होचा जातिका मानिसजस्तै मानिसलाई अहिले आफ्नै मुस्ताङको एउटा गुफामा देखेर उनीह्रूको मन खुसीले नाच्दै थियो ।

मिङ«्मा र सोमुको व्यवहार र अनुहारको भाव देखेर ती होचा मानिसहरूलोई पनि इनीहरू दुस्मन होइनन् भन्ने श्ाििस भयो । त्यसैले उनीहरू पनि हाँसेर खुसी प्रकट गर्न थाले । तिनको भाषा बुझिँदैनथ्यो । उनीहरूले इशारामा बताए अनुसार ती मानिस सभ्य भनिने सोमुजस्तै मानिस र हिंस्रक जनावरहरूबाट बच्दै, लुक्दै भाग्दै यिनै हिमाल र पहाडका एक ठाउँबाट अर्को ठाउँ घुमिरहन्छन रे । साना साना खरायो, बाख्रापाठा मारेर र पाए बोटविरुवाक फलफूल मुना, पात खाएर बाँचने यी होचा मानिसलाई सैभन्दा धेरै डर सभ्य भनिने मानिससँगै लाग्छ रे ।

तिनीहरूको कुरा सुनेर सोमु र मिङ्मा दुबैलाई आफूहरूलाई सभ्य भन्न पनि लाज लाग्यो – हो त, हामी मानिसकै कारण आफूजस्तै कति मानिसको जाति लोप भैसकेको छ, कति जीवजन्तु र चरचचुरुङ्गी हराइ सके । त्यसैले यिनीहरू मजस्ता मानिससँग किन नडराउन् त ।

त्यो सोचेर मिङमाले इशारामैं भनिन्– नडराऊ, हामी तिमीहरूको बारेमा अरू कसैलाई पनि भन्दैनौं । त्यो थाहा पाए भने तिमीहरूलाई हेर्ने मानिसहरू धुइरिन्छन्, विदेशीहरूले अनुसन्धान गर्न भनी समातेर लैजान पनि बेर छैन । त्यसैले, यो कुरा हामी कसैलाई पनि भन्दैनौं, हुन्छ ।

सोमुले पनि उसको कुरामा सही थाप्यो, उनीहरू दुबैजना एउटा नयाँ जातिका मानिससँग भेट्न पाएकोमा अति नै खुशी थिए । तर आफ्नो कारण ती मानिसले दुःख पाउनु नपरोस भन्ने तर्फ पनि चनाखो थिए ।

उनीहरूको कुरा बुझेर ती होचा मानिस खुशी देखिए । मिङ्मा र सोमु उनीहरूसँग विदा भएर घरतिर लागे ।

(स्रोत : चिचिला, वर्ष १६ अंक ९, क्रमांंक १८८ फागुन २०६१)

About Sahitya - sangrahalaya

We will try to publish as much literary work of different authors collected from different sources. All of these work is not used for our profit . All the creative work belongs to their respective authors and publication. If requested by the user we will promptly remove the article from the website.
This entry was posted in बाल कथा and tagged . Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.