कथा : अफलाइनमा कमरेड

~नवीन विभास~

फेसबुक लग इन गरेँ ।

हत्त न पत्त खोजेँ, अनलाइनमा छन् कि भनेर ।

रहेनछन् । अफलाइन म्यासेज आएको छ कि भनेर इनबक्स खोलेँ । थिएन ।
उनको फ्रेन्डलिस्टमा भएजतिलाई मेसेज गरेँ । कतैबाट रिप्लाई आएन । जहाँ भए पनि सन्चै होऊन् भन्ने कामना गरेँ ।

अर्धसहिद कमरेड इन्कार अर्थात् मस्तबहादुर जहाँ भए पनि सकुशल रहून् भनेर कामना गरेँरगरिरहेछऽ ।
सम्झिएँ, उनीसित भएको अन्तिम च्याट ! मस्तबहादुर ! बड्डा, पैसा नभए’नि अरबको मरुभूमिमा कामचाहिँ कर्रो छ ।

म : भनेअनुसार दिएन कि क्या हो !

मस्तबहादुर ! अभागी खप्पर जाँ गयो ठक्कर । खाइपिई ६ सय रियाल र दुई घन्टा ओटी भन्थ्यो । याँ आएसि ओटी न सोटी । न खाईपिई ६ सय रियाल न दुई घन्टा ओटी । बड्डा मलाई त चङ्रङ्ङै पार्‍यो ।
म ! हत्तेरी यार ।

मस्तबहादुर : तीनपुस्ते भविष्य, दुई चार नेतालाई बालुवाटार र सिंहदरबार छिराउन ठिक्क भो । अलिअलि रहलपहल बोकेर अरब आइयो । अब त मलाई याँ एकछिन पनि बस्न मन छैन ।
म स् बड्डाले के तीनपुस्ते भन्छौ !

मस्तबहादुर : बाआमालाई सघाएर सुखदुस्खमा साथ दिने बेला बाआमाको भविष्य पनि चढाएर जनयुद्धमा लागियो । छोराछोरीको लालनपालन र शिक्षादीक्षा भएन । तिनका भविष्य पनि खोलामा बग्यो । आफ्नोसहित तीन पुस्ता चढाइएन त !

म : हो त ।
मस्तबहादुर : हिजो जोसित लडियो, उही शाही सेनालाई कब्जा गर्न रातारात पठायो आफ्नै हेडक्वाटरले । थापाथलीबाट सुकुम्बासी उठायो । भैरवनाथ गणबाट ४९ जना हाम्रा कमरेडलाई बेपत्ता पार्नेलाई फुली लाइदियो । सामन्तको जग्गा कब्जा गर्न लगायो र सरकारमा गएपछि तिनै सामन्तसित घाँटी जोड्यो र फिर्ता गराउन पुलिस लगायो ।
बुर्जुवा डिग्री भनेर स्कुले झोला स्कुलमै छाडेर लागियो युद्धमा । हेडक्वाटरले प्रत्येक जनमुक्ति सेनाको हातमा वार भेट्रान सर्टिफिकेट हुनेछ भन्यो । समायोजनमा पनि सब मिलाइन्छ भन्यो । आखिरीमा चिल्लै ।
न वार भेट्रान न जनमुक्ति सेना । दिनभर बारेको बार मुख्खेको भालेले के भत्कायो । रातभर करायो दक्षिणा हरायो ।

म : सरापेर के गर्छौ बड्डा रु खोला तरें लौरो बिर्सें ।

मस्तबहादुर : हेर्दै जाम् है बड्डा, अझै के के गर्छन् ।

म : अब त बचेको भए पो रु

मस्तबहादुर : यी बड्डाहरू थाक्के नि यत्रो रगत र सपना घुइया भाउमा गैजाला तो बड्डा रु के यो रगतले यिनलाई सन्च देला र रु कोही न कोही त आला हे । के तिनकै हनुमान भएर तिनकै सती जालान् तो सबै !
भन तो बड्डा, आफ्नै देशमा आफ्ना परिवारसित बस्ने दिन पनि आला के र रु सुन्छु, क्रान्तिमा सबथोक गुमाएका ससाना मन फेरि जुट्दैछन् रे, अलपत्र छाडिएको क्रान्ति पूरा गर्न । साँच्चि हो भने योभन्दा खुसीको कुरा के होला, मेरो यो बाँकी जिन्दगी चढाउन !

अनलाइनमा उनीसित यति कुरा भएपछि उनीसित चार वर्षअघि भेट भएको दिन सम्झिएँ । त्यो थियो, उनी दुई लाखको पँखेटाले अरब उड्नुअघि । उनको हातमा थियो एउटा पोको ।

भनेका थिए, ‘यैले त ‘माथि’ जान रोकेको छ । दिनमा पाँच सयको दबाई खान्छु । तीन वर्षका लागि चालीस हजारको ओक्तो पोको पारेर उड्न लाग्या’छु ।’

म : बड्डाले ओक्तो त खाइरा’छौ नि !

मस्तबहादुर : अबचाहिँ ओक्तो हालेको खोरचाहिँ खानुपर्ला ।

म : बाँचेसि देक्खिन्छ भन्ने बड्डालाई थाहै छ के र ।

मस्तबहादुर : दाँत फुक्ले न ओक्तो । नफुक्ले ओक्तो न सोक्तो । बरु केले पो उडेर फर्कने होला घर ! त्यो पो चिन्ता भो । अब मलाई याँ एकछिन पनि बस्न मन छैन । जो होला सो होला, त्यतै गर्छु, बड्डा ।

अन्तिम च्याट थियो यो । अरब उड्नुअघि डायरी छाडेर गएका थिए । अनलाइनमा नदेखेपछि उनको डायरी झिकेँ । हतारमा लेखेजस्ता, तर प्रस्ट थिए, उनका अक्षर ।

बेनी
कहिल्यै रिजर्भ फोर्समा रहिनँ । सधैं फस्ट एसल्टमा । ब्यारेकअगाडि सेनाले भेरिलाइट बाल्दा देखेँ, कोहीका हात थिएनन्, कोहीका टाउका । छेउछाउमा फुत्रुकफुत्रुक गरिरहेका थिए ।

उठ्न खोजेँ । सकिनँ । शरीर तातो भएको अनुभूत गरेँ । के सोचेँ कुन्नि रु खै कसरी उठेछु । दौडन खोजेछु । कहाँ सकिन्थ्यो रु ढलेछु । लिन कमरेडहरू आएछन् । केही समयपछि थाहा पाएँ, एचपीमा कमरेड प्रभाकर अर्थात् दीपेन्द्रकुमार घर्तीमगरले उपचार गरिरहेका थिए ।

सम्झिएँ, एउटै एसल्टमा परेका सङ्कल्प, जुनी, प्रताप र सम्झनालाई । फुत्रुकफुत्रुक गरिरहेका तिनै थिए वा अरू कमरेड रु आफू पनि घाइते भएपछि भेउ पाइनँ ।

बोकेर बाबियाचौरमा हिँडिरहेका थिए कमरेडहरू । शाही सेनाको हवाई आक्रमण तीव्र भयो । पातलो बस्ती थियो । एकजना किसानको भैँसीको छेवैमा मलाई छाडेर कमरेडहरू हिँडे । छिनमै मेरोछेवैमा बम खस्यो । भैँसी मर्‍यो ।

केही समयपछि कमरेड हेर्न आए । धूलोमा पुरिएको मलाई देखेनन् या देखे पनि नदेखेजस्तो गरे । संयोग, केही समयपछि रोल्पाकै कमरेड टार्जन र कुलमान पुगे । तिनले मलाई छाडेनन् ।

सपनाजस्तो लाग्छ मलाई ।

त्यसपछि कुन सेल्टरमा पुगेर सुरक्षित भएँ भन्ने उल्लेख छैन । लगत्तै ढाडमा टेकेर टाउकोमा हान्ने गण्डक अभियानमा गएको बेला स्याङ्जा, चित्रेभञ्ज्याङमा मारिएकी एउटी महिला कमरेडबारे लेखेका छन् ।

दिउँसोपख हो ।

हाम्रो आर्कमा पसेर दुश्मनले गोली चलायो । मेरै अगाडि कमरेड निशाना ढलिन् । उनलाई लिएर जाने कि टिमलाई सुरक्षित गर्ने रु निर्णय सेकेन्डभर गर्नु थियो । उनलाई लिएर जाँदा सबै सखाप हुने स्थिति थियो ।

एकछिन अडिएर लडेँ ।

‘मलाई बचाउनुस् कमरेड’, जमिन र आकाश दुवै ठाउँबाट भइरहेका फायरिङसित मिसिएर कमरेड निशानाको आवाज पनि कानमा ठोक्कियो ।

तीन दिनपछि थाहा भयो– घाइते निशानालाई शाही सेनाले बलात्कार गरेछ । सङ्गीनले रोपेछ । छियाछिया पारेछ । मारेछ ।

थाहा छैन, टिम जोगाउन गल्ती गरेँ कि सही रु कमरेड निशानाको आवाज अहिले पनि कानमा बजिरहन्छ । अहिले पनि बेचैन हुन्छु म सम्झेर उनको पुकार ।

त्यसपछि के लेखेका हुन् रु बुझिएन । पानीले भिजेर अक्षर फुलेका छन् । अर्को पानामा लेखिएको छ स्
गण्डक अभियानमा गएपछि कि काठमाडौँ जितेर फर्किइन्छ कि सहिद भइन्छ भन्ने लागेको थियो । काठमाडौँ कब्जा गर्ने भनिएको थियो । कि जित्छाँै र लालसेना भएर जिन्दगी बिताउँछौँ, कि त सकिन्छौँ भन्ने लागेको थियौ । फेरि पुरानै समाजमा बाँकी जीवन यसरी जिउनुपर्ला भन्ने सोचेको थिइनँ ।

युद्धका दस वर्ष र शिविरका पाँच वर्षको बलिदानलाई लिस्नो बनाएर केही थान नेता सिंहदरबार र बालुवाटार पसे । केही थान नेता–कार्यकर्ता माथ्लो वर्गमा उक्ले । शिविर बसेकालाई त पाँच लाखमा लिलाम गरे । बाँकी कार्यकर्ता र हिजो लडाइँका बेला सेल्टर दिने र मारिनेका स्वजन त हेर्‍याहेर्‍यै भए ।
डायरीको पाना सरर पल्टाउँदै जाँदा कमरेड सङ्कल्प अर्थात् बिर्खलाल लेखिएको भेटियो ।
पाना छुट्टिएको रहेछ । त्यसमा लेखिएको छ :

अछाम मोर्चामा ब्यारेकको आर्कमै फस्ट एसल्टमा थियौँ हामी ।

घरपरिवार र पार्टीका नाउँमा उनले लेखेको चिठी अछाम हान्ने अन्तिम सेल्टरमा मलाई दिएका थिए । पार्टी र कमरेडहरूलाई दोष नदिन भन्दै उनले चिठीमा लेखेका थिए, ‘बलिदान क्रान्तिको माग हो । परिवारको साथमा पार्टी र कमरेड हुनेछन् ।’

अँ, ब्यारेकतर्फ बढिरहेका बेला छेवैमा एट्टीवानको सेल खस्यो । उछिट्टयायो । लगत्तै भेरिलाइट बाल्यो । त्यसपछि गोलीको के कुरा । उछिट्टयाउँदा पनि संयोगले सँगै परेछौँ ।

गोली टाउकोमा लागेछ । ऐया नै भन्न पाएनन् । एकछिन उनलाई समाएर घोप्टो परेँ । गोली बर्सिरहेको थियो तर मलाई त्यहीँ अँगालो हालेर रुन मन थियो । आक्रोशित भएर दुश्मनमाथि जाइलाग्न मन थियो । तर फुर्सद कहाँ थियो र !

उनको झोला र राइफल बोकेर अगाडि बढेँ ।

झन्डै पाँच घन्टापछि बिसाउँदै बिर्खलालको झोला हेरेँ ।

झोलामा त रगत लतपतिएको रहेछ ।

भावुक बनायो । हिजो सँगै गएको साथी, आज उनको झोला मात्र छ ।

रुमाल झिकेँ । लटपटिएको गिदी पुछेँ । फेरि बोकेँ । अलि पर पुगेपछि किन हो कुन्नि रु झोलाभित्र के छ भनेर हेर्न मन लाग्यो । डायरी थियो । फोटो एल्बम थियो । दुई जोर लुगा थिए र ब्रस थियो ।

झोला बोकेर हिँड्दाहिँड्दै बिर्खलालको छोरा अजयले चाँडै घर आउन भनेको सम्झिएँ । अजयले ‘खै बाबा’ भनी सोधे के भन्ने सम्झेर उकुसमुकुसिएँ ।

हिँड्दाहिँड्दै पाइला लर्खराएजस्तो भयो । त्यतिबेला पनि हामीलाई पछ्याउँदै शाही सेना आकाशमा दौडिरहेको थियो ।

बिर्खलालबारे लेखिएको पानाको तल्लो भाग खाली थियो सायद । त्यहाँ उनले मसिनो अक्षरमा थपेका छन् ।

चिठी दिन उनको घर धेरैपालि पुगेँ । हातखुट्टा काँपे । के भनी सम्झाउने रु सकिनँ । शान्ति प्रक्रियापछि त होस गुमाएर आफ्नै तालमा हिँडिरहेकी बिर्खलालपत्नीलाई के भनिदिने रु क्रान्तिमा छौँ, भोलि सबै ठीक हुन्छ भनेर सम्झाउने ठाउँसमेत हामीसित बाँकी थिएन ।

डायरी पढेपछि नराम्ररी मन भरङ्ग भयो । उनको डायरी झोलामै राखेँ र कम्प्युटर रिफ्रेस गरेँ । अफलाइनमा पनि उनको मेसेज थिएन ।

म अझै रोल्पामा उनको मेसेज कुरिरहेछु कामना गर्दै कि अनलाइन या अफलाइन नभेटिए के भयो र ! बाँकी जिन्दगी लिएर नेपाल फिरेका मस्तबहादुरसित छिट्टै भेट हुनेछ ।

नवीन विभास, काठमाडौं
प्रकाशित: भाद्र २०, २०७२

(स्रोत : Ekantipur)

About Sahitya - sangrahalaya

We will try to publish as much literary work of different authors collected from different sources. All of these work is not used for our profit . All the creative work belongs to their respective authors and publication. If requested by the user we will promptly remove the article from the website.
This entry was posted in नेपाली कथा and tagged . Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.