सामाजिक कथा : बौलाही !

~कृष्ण के.सी.~Krishna KC

” बौलाही !” तत्कालको अवस्थाले जुराई दिएको मेरो नाम l प्रिय अप्रिय जे भए पनि मलाई राखिएको नामसँग मेरो कुनै गुनासो छैन l बिहानको झिसमिसे देखि यो शहर ननिदाउदासम्म मलाई यही नामले पुकार्छ l बडो गजब छ यो शहर l सम्साझै उज्यालोको लागि बत्ती बाल्छ तर आफू भने बत्ती मुनिको अँध्यारो भएर बस्न रुचाउछ l म बोल्न चाहन्न यो शहरसँग र पनि तारन्तार बोलाइरहन्छ यही नामले l मैले रात बिताउने पाटि पौवाका भित्ताहरूमा ठोक्किएर मेरै कानैमा आएर मलाई गिज्याउछ मेरै उपनामले l
म कहा जन्मिए कसको कोखमा हुर्किए, मेरो अस्तित्व, मेरो नाम र ठाउ ठेगानसँग यो शहरले कहिल्लै वास्ता राखेन l म जहा जान्छु,जहा बस्छु त्यही पुग्छ र गिज्जाएर बोलाउछ – “बौलाही!”

फिस्स हासी दिन्छु कटकटिएका मेरा ओठहरू चलाएर l मेरा शरीरमा बेरिएका थोत्रा लुगाहरू देखेर मेरो शरीरको चालढाल देखेर यो शहर पनि खिसिट्युरीमा हास्छ मसक्क मस्किएर l हरेक रात यो शहर रमाउछ कोखिलाभरि प्रेम च्यापेर अनि खुल्ला झ्यालबाट आफ्नो चोरी औलाले म तर्फ देखाएर भन्छ – “ऊ बौलाही!”

खुल्ला आकाशमुनिको पौवाको एउटा कुनामा बसेर आजभोलि हरेक रात मैले यो शहरमा देखिने ठुला महलका अँध्यारो कोठामा विच्छाइएका यौवनताका बिछौनाहरू सम्झन्छु अनि धिक्कार्छु म र म जस्तै पागल बनाइएका विवश महिलाहरूका जिन्दगी देखेर l
मनभरी आशाहरू जगाएर तारे भिरका अप्ठ्याराहरूमा चुएत्रो र ऐसलु बटुल्दै मैले मेरो बालापन हुर्काए l कसैले पुरानो भनेर दिएको रातो रिबनको फुर्को सजाएर लहलाउदो कपाल सम्हाले l खाएर बढी भएको आटो ढीड़ो र खोलेको साग हासिखुसी खाएर मैले आफूलाई हुर्काए l मेरो यही स्वच्छ मनलाई देखेर कसैले मेरो नाम जुराइदियो-” मनमाया ”

आमाको न्यानो कोख मैले जानिन,बाबुको वात्सल्य माया मैले बुझिन र पनि मेरो श्रमलाई माया गरेर मेरो पेट भरिदिने सबै गाउले मेरा आफन्त भैदिए l सूर्य उदाएदेखि नअस्ताउदासम्म सबैकी मनमाया l पानी पधेरो देखि स्याउलिपाखाको जंगलसम्म सबैकी मनमाया l आखिर बिक्ने मन रहिनछ बिक्ने त श्रम पो रहेछ l तर पनि मेरो नाम श्रममाया जुरेन l मनमाया जुर्यो अनि म पनि भैदिए” मनमाया ” l

हरेक दिनको उज्यालोमा सूर्य उदायो अनि हरेक साझमा अस्तायो l सूर्य उदाउनु र अस्ताउनुको कहिले पनि मैले हिसाब किताब राखिन l तर मेरो जीवनले मसँग हिसाब किताब राखिरह्यो l मेरो बालापनमा क्रमस यौवनताहरू भरिदै गए l एक दिन- दुई दिन गर्दै मेरा यौवनताहरूलेनै मलाई जिस्काउन थाले l हिजोसम्म मेरो श्रमलाई माया गर्नेहरू अब मेरो यौवनतालाई माया गर्न थाले l म फुर्किए यौवनताले ल्याइदिएको मेरो रुपरंग देखेर l कुत्कुताउदो बैशले सुस्त सुस्त म आफै लाखेटिन थाले l हिजोसम्मको आफ्नो फूल जस्तो हलुङ्गो शरीर आफूलाई नै भारी लाग्न थाल्यो l कसैका दया माया र जडौरी बापत पाएका लुगाहरूले अब मैले आफ्नो बैश ढाक्न नसक्ने भए l म बात्तिए हवासरी अनि उड्न थाले बेगबान आकाशमा उड्ने चरी सरि l उन्मुक्तिको उडान भरेर संसार घुम्ने मेरो बैश अचानक कुनै पुरुषको दिलमा गएर उम्कनै नसक्ने गरी ठोक्कियो l पुरुष गन्धको मिठासमा बैशका मेरा सारा पेवा सम्पत्तिहरू एकएक गरेर बुझाए l नारी प्रेममा आशक्ति भएपछि मैले पुरुषबाट फेरि नया नाम पाए मनमायाबाट ‘दीलमाया ‘ l यात्राका हरेक पाइलाहरूमा उसले मलाई पच्छ्यायो र साथ दियो अनि पुकार्यो – दीलमाया l हृदयकी रानी दीलमाया l जसरी समयहरू बित्दै थिए त्यसै गरी मेरा बैशका शृंगारहरू पनि भरिदै थिए l प्राय:एक्लो हुदा यिनै बैशसँग जिस्किएरआफ्नै बैशलाई हेरेर भन्थे -” हेर मनमाया यिनै गहनाहरूले सजिएर आज त दिलमाया पनि भइस ” l

झरी बादलले ढाकेको रात मेरा उन्मक्त बैशसँग एक्लै खेल्दै थिए l अचानक अपरिचित लोग्ने मान्छे कोठामा पसेर मलाई अंगालोमा राख्दै भन्यो – ” अर्काको दिल बेचेर धन कमाउनेहरु कहिल्लै आफ्नो हुदैन मनमाया l ”

म निस्सासिए चिच्याय तर मेरो केहि लागेन l उर्लदो बैशबाट मात्तिएर चम्किएको बिजुलीको गडयाङ्ग गुडुङ्गको आवाजमा मेरा सालिन र शिथिल आवाजहरु कोठाको चार दिवार भित्र कैद भएर तिनै अपराधीहरुलाई समर्थन गर्न पुगे l निर्दोष निष्कलंकित एउटी नारीलाई धन र दौलतको आडम्बरबाट प्राप्त भएको बैशको तातो रापमा पोल्दै अट्टहास हासो हासेर नारीको इज्जत र सम्मानको धज्जी उडाइ रहेकका पापीहरु गमक्क फुलेर आफ्नो बहादुरीमा गर्ब गरि रहेका थिए l नारीलाई खेलौना ठानी बस्तु सरह बेचेर आफ्नो पेट भर्न लाज नमान्ने लोग्ने भनाउदो रक्सीको मातले लठठिएर कोठाकै ढोकामा उत्तानो परेर डङ्गरंङ्ग पल्टिएको थियो l गुहार मागु यो शहरले चिन्दैन l भागौ पुरुष शक्तिको अगाढी मेरा प्रयास केवल लाचारिता सिबाय केहि हुने छैनन l

लोग्ने भनाउदो पुरुषलाई उठाएर उसको मुखभरी थुकिदिए l यहाभन्दा बढी यो एकान्त घरमा अनि बाहिरको यो अत्यासलाग्दो मौसममा मैले के नै गर्न सक्थे र l मेरो बिबस्तामा खेलेर मजाक गर्ने पुरुहहरु बाट म घेरिएको थिए lरोए धित मरुन्जेल मेरो आफ्नै मन संग l
” मनमाया तँ अब नत मनमाया रहिस नत दीलमाया नै l हो म तेरो लोग्ने बनिदिए यो शहरसम्म आइपुग्नको लागि l मेरो यो पेसा थियो मैले गरे l अब तैले पनि तेरो पेसालाई बुझेर यो शहरमा बाच्न सिक l धन बिना तैले बोलाउदा पनि यो शहर बोल्ने छैन l बरु आइज मसँग सम्झौता गर ताकि हामी दुवै मिलेर यो शहरसँग खेलेर बाच्न सिक्नेछौ l” कति खुलस्त भएर निर्धक्कका साथ उसले आफ्नो इच्छालाई व्यक्त गर्यो l

नारीको इज्जत र प्रतिष्ठालाई उसले कौडीको भाउ पनि ठानेन l उसले सोचे होला नारी यो धर्तीमा केवल पुरुषको खेलौना बन्न भनेर जन्मेकी हो l उसको आफ्नो मूल्य र मान्यता भन्ने कुनै चिजनै हुदैन l ऊत यो धर्तीमा जन्मिन्छे केवल आफ्नो रुप र बैशलाई बेच्न भनेर l उसका अव्यक्त मनका भावहरू उसको अनुहारभरि छरपष्ट भैरहेका थिए l नचाहेर पनि मैले उसको अनुहारमा लिपिबद्द भएर नारीको अबमूल्यन गर्ने पुरुषभावहरू पढिरहेकी थिए l म त्यहा केही बोलिन l बोल्नुको कुनै तुक पनि थिएन l पैसाको बिटोले मेरो मुखमा हानेर ऊ गर्भले छाती फुकाएर बाहिर निस्कियो l कोठाभरी फ़िजारिएका काला धनका नोटहरूले मेरो कमजोरी मेरो अवस्थाअनि म नारी भएर जन्मिएकोमा ब्यङ्ग गरिरहेका थिए l

आँधी तुफान सहितको कालो रातले अब मलाई दीलमायाबाट धनमायामा परिणत गराएको थियो l.मैले मेरो बालापन सम्झिए अनि सम्झिए ती चुएत्रा र लालीगुराँस फुल्ने पाखा पखेराहरू l कति मस्त भएर स्वतन्त्र रुपमा मैले मेरा बनपाखा र तारे भिरलाई लोक भाकामा गीतहरू सुनाउथे l खै कहिल्लै मबाट कुनै प्राप्तिको आशा गरेनन l मेरो शरीरका फोहोर समेत पखालिदिने ती ढुंगे धारा अनि नागबेली जस्तै बग्ने खोलाहरूले पनि कहिल्लै पनि मसँग सट्टाभर्नाको माग गरेनन l तिनै गाउ बस्तीको स्वच्छ हावामा हुर्किएका मेरा निष्कलंकित आफन्तहरूले जुराइदिएको मेरो मनको नाम मनमाया आज बदनाम भएर धनमायामा परिणत भएको छ l

बिहानको उज्यालोमा मैले उसको घर छोडिदिए l अपरिचित यो शहरका हेरेक गल्लीहरूमा मेरो भोको पेटको लागि गुहार मागे l अँह यो शहरले कहिल्लै मेरो भोको पेटको अंतरनादलाई बुझेन l पाइला-पाइलाहरूमा अपमान र बेइज्जतिका थुप्रै धारिला काढाहरू बिझेर रगत मुच्छेल भएका पैतालाका नमेटिने डोबहरू यिनै शहरका फराकिला सडकहरूमा बनिरहदा एउटी नारीको अस्मिता जोगाइ माग्न बिन्तीभाउ बिसाउदै हिडे l अँह कहिल्लै यो शहरले मेरो वेदनालाई मलहम पट्टि समेत गर्न चाहेन l उत्पीडनबाट थाकेर कसैका ढोका चाहार्दा जो कसैले पनि मेरो बैशको माग गरे l नथाक्दा सम्ममा कहिले यो गल्ली कहिले ऊ गल्ली चहारे l मैले श्रम बेचेर आफ्नो शरीर पाल्छुभन्दा पनि मेरो बैश र रुपलाई देखेर हासोमा उडायो यो जिउदै मरेको हुनेखाने पैसा वालाको शहरले l भोक मेरा सहयात्री भैसकेका थिए l यिनै भोकहरूसँग खेल्थे लड्थे अनि जिस्कन्थे l कहिले भोकले जित्थ्यो कहिले मैले l मैले जित्दा पनि भोकले कहिले दुख मानेन मसँगै रह्यो l उसले जित्दा पनि मलाई कहिल्लै छाडेन ऊ मसँगै रह्यो l

एउटी नारीको बैशलाई ब्यापारको सामान जस्तै पोष्टर बनाई टासेर ठुला ठुला विज्ञापनका बोर्डमा झुण्डाएर ब्यापार गर्न खप्पिस यो शहरमा मैले सुनेको नारी समानता र नारी अधिकारको कुरा केवल देखाइने दात मात्र हुदा रहेछन l ठुला ठुला महलमा बसेर गरिने यस्ता किसिमका ब्यापारले हामी जस्ता अशिक्षित गाउलॆ नारीहरूलाई समानता र स्वतन्त्रता नभएर कसरी बजारको बिकाउ माल बनाउन सकिन्छ भनेर निर्णय गरिदा रहेछन l त्यसैले त होला हरेक चोक चोकमा नारीका अश्लिल तस्वीर बनाएर झुण्डाइन्छ र हरेक गल्लीहरूमा मसाज केन्द्र र डान्स बारका अनेक नाममा नारीको अस्मिता माथिको ब्यापार गरिन्छ l

मेरो भोको पेटको बाध्यतालाई बुझेर यो शहरले मलाई पनि डोरायो ती नारी स्वतन्त्रताका नाममा गरिने अबैधानिक ब्यापारिक केन्द्रहरूमा l विवशताको डोरीले बाधेर मलाई पनि नचायो डान्स बारहरूमा l मेरो यौवनताको भरिलो रस हुदासम्म नानाथरी नामबाट घुमायो नचायो यो सहरले हरेक गल्ली गल्लीहरूमा l जब म निचोरिएर सकिए अनि फालिदियो निकम्मा बनाएर खुलेयाम रित्तो हात लगाएर l

हो म त्यही मनमाया अन्तत्वगत्वा धनमायाबाट पनि गल्हत्तिएर देवालयको बाससम्म आइ पुगेकी छु l गाउको चिसो पानी र स्वच्छ सितल हावाले हुर्किएकी त्यही मनमाया अहिले झुत्रे र झाम्रे भएर बेकम्मा साबित बनेको लाज ढाकेर यो शहारमा भौतारिरहेको छु l यहासम्म आइपुग्दा पनि हरेक रात यही शहरका अध्यारा गल्लीहरूमा मेरो बचे खुचेको अस्मितालाई कोपर्न छाडीदैन l

मैले बुझेकि छु यो शहरका ठुला ठुला महलका आत्मा कथाहरू l मैले देखेकी छु नारी स्वतन्त्रताको आडमा गरिएका काला धन्दाहरू l त्यसैले त यो शहरले जिस्काएर हास्दा पनि म यो शहरको भित्रि रुप देखेर यिनै फाटेका झुत्रे र झाम्रे लुगामा पनि कटकटिएका ओठ सल्बलाएर यो शहरको वास्तविकतामा फिस्स हासी दिन्छु l तर मैले बुझेर अरु म जस्तै विवश महिलालाई बुझाउनु पूर्व यो शहरले मलाई पागल करार गरी दिएको छ l आफैले सहेर बुझेका यथार्थहरू मेरा भावभंगीहरूबाट स्वस्फुर्त रुपले मेरा चालढालमा प्रतिविम्बित भैदिन्छन l यो शहर मजाक ठानेर हरेक क्षण मलाई गिज्जाएर आफ्ना कुकर्महरू ढाक्ने प्रयास गर्छ l हरेक रात विवशताको डोरीमा फनफनी बेरिएर आँशु पिउदै हास्न विवश म जस्तै नारीलाई कोखिलाभरि च्यापेर मेरो बासस्थान तर्फ फर्किएर चोरी औला देखाउदै भन्छ – ” ऊ बौलाही !

(स्रोत : रचनाकार स्वयंले ‘नयाँ रचना पठाउनुहोस्‘ बाट पठाईएको । )

About Sahitya - sangrahalaya

We will try to publish as much literary work of different authors collected from different sources. All of these work is not used for our profit . All the creative work belongs to their respective authors and publication. If requested by the user we will promptly remove the article from the website.
This entry was posted in नेपाली कथा and tagged . Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.