प्रहसन : हावाको बिउ : हल्लाको हाँगा

~भैरव अर्याल~Bhairab Aryal

(प्रहसन)

एक दृश्य

स्थान : नयाँ सडकको माझ
समय : वैशाखको साँझ

(सडकको सेरोफेरो तडकभडकले पूर्ण छ । भद्र–भलाद्मीहरू भिन्नभिन्न साना–ठूला टोलीमा बाँडिई गफ गर्दैछन्, कोही बोल्दैछन्, कोही हाँस्दैछन्, कोही एउटा अखबार हातमा लिएर कहिले अक्षरतिर, कहिले सडकको लस्करतिर आँखा लगाउँदैछन् । बारेमजा, ठण्डा बरफ र अखबार बेच्ने केटाहरूको लेघ्रो स्वर सुनिन्छ, उनीहरूको स्वर नसकिंदै मोटरका हर्न बज्छन् ।)

प्रहरी– (चिच्याएर) पेटीपेटी लाग्नुहोस् पेटीपेटी !

(दुई तीनोटा मोटर पास हुन्छन्, फेरि सडकमा मान्छेको थुप्रो लाग्छ)
दुईटा केटा– (एकै स्वरमा चिच्याएर) मन्त्रीहरू फेरिने छाँट, ताजा खबर पढ्नुहोस् “ताजा खबर”… (पूर्व र पश्चिमबाट घण्टी लगाउँदै आएका दुई साइकलचढीको सडकमै जम्काभेट हुन्छ, दुईटैको फेशन अपटुडेट छ)

पहिलो– (साइकलबाट ओर्लंदै) हलो लम्बकर्णज्यू ? के छ ?

दोस्रो– (एउटा खुट्टो भुइँमा टेकाएर) के हुन्थ्यो चाहिन्जो, मन्त्री फेरिने छाँट छ, चंखुलालज्यू । (साइकलबाट पूरै ओर्लन्छ)

चंखुलाल– (हातले शान गर्दै) आफ्नो छाँट छ कि छैन नि ?

लम्बकर्ण– (विस्तार) मन्त्री त चाहिन्जो अहिल्यै होइन, बडाहाकिम हुने गाइँगुइँ त चाहिन्जो सुनेको छु । (रातो टाई हातले सुम्सुम्याउँदै) बडाहाकिम जाबोमा चाहिन्जो के जानु भनेर अडिरहेको छु ।

चंखुलाल– (टाईको टुप्पोले चश्मा पुछ्दै) मैले त तिमी पनि आगौंतिर मन्त्री नै हुन्छौ भन्ने हल्ला सुनेको छु ।

लम्बकर्ण– (कान ठाडा पारेर) हावा नलागी पात हल्लँदैन भन्छन् क्या हो, क्या हो †

चंखुलाल– जाबो पात हल्लाउन के को हावा लाग्नुपर्छ ? हामी जस्ताले फू फू गरी फुकिदिए पात मात्रै होइन, हाँगै हल्लिन्छ । बरू तिमीले भगवान् र भगवतीको कुरो सुन्यौ कि सुनेनौ ?

लम्बकर्ण– (जिज्ञासाको भावमा) कस्तो कुरो हँ ? आफूलाई त पत्तै छैन ।

चंखुलाल– (सिंह चुरोट झिकेर सल्काउँदै) आफूलाई कत्ति न ठूलो बुद्धिजीवी भन्थ्यौ त ? यति प्रख्यात कुरो तिमीलाई अहिलेसम्म पत्तो छैन । नाम छ लम्बकर्ण, मान्छे छौ लम्फूकर्ण (हाँसेर) कि अहिलेसम्म निद्रैमा छौ ए कुम्भकर्ण ?

लम्बकर्ण– (अलि झोक्किएर) बाह्र वर्षमा एउटा सुइँको पाएछ, चाहिन्जो बडो फूर्ति गर्छ, भन न भगवान् र भगवती के त ?

चंखुलाल– हत्तेरी, जम्बूमन्त्री हौला भनेको त जिम्बूमन्त्री हुने जस्ता पो छौ ए तिमी त † होल नेपाल फैलेको कुरो तिमीलाई अहिलेसम्म पत्तो छैन ? (एक छिन गमेर) ल ड्रिङ्क गर्न बारतिर लग्छौ भने सुनाइदिउँ बाबुले लाटागाँडा ठगी कमाएका गैंडा सकिएका होओइनन् त ?

लम्बकर्ण– (अक्क न बक्कको भावमा) कहाँ भूमिसुधार लागेर बिताइहाल्यो नि, पहिले पो सयकडा सयै ब्याज पाइन्थ्यो, नौ मुरी उब्जने खेतमा नौगेडा कसैलाई छोड्नु पर्दैनथ्यो, अब त गयो भाइ, (एक छिन गमेर) तैपनि भन न भोलि स्योर, म प्योर स्कच प्याउँला !

चंखुलाल– (कानैनेर मुख लगेर) बुझ्यौ, भगवान् र भगवतीको गज्जव लभ् परे छ ।

लम्बकर्ण– (जिल्ला परेर) हँ, भगवान् र भगवतीको लभ् ? कुरो त चाहिन्जो इम्पोट्र्याण्ट हो बा (एक छिन गम खाएर) म त सोच्दै थिएँ– भगवान् र भगवती लभ्मा मस्त नभइदिएको भए चाहिन्जो भियतनाममा लडाइँ नै हुन पाउँदैनथ्यो । (साउती गरेर) यस्तो गुप्ती कुरो तिमीले चाहिन्जो कसरी थाहा पायौ त ?

चंखुलाल– (रहस्यपूर्ण स्वरमा) कहाँ भन्छौ, दिनको नौ घण्टा नयाँसडक घुम्ने गरे जे पनि थाहा पाइन्छ । भगवान् र भगवतीको प्रेमको मामिलो मिलाउन स्वयं कर्णघण्टा भगवती नेपालमा प्रकट हुनुभएको छ ।

(परबाट दुई तीनोटा मोटर आउँछन्)
प्रहरी– (चिच्याउँदै) सडकमा न उभिदिनोस् हजूर, हजूरहरूको प्राण मात्रै जान्छ, मेरो त जागिरै जान्छ ।

(ग्रुपहरू खजमजिएर किनारा लाग्छन्, मोटरहरू हर्न बजाउँदै पास हुन्छन्)
लम्बकर्ण– (पेटीमा उभिएको अर्को मान्छेसँग) थाहा पाउनुभयो ? भगवान् र भगवतीको लभ् परेछ ।

(ग्रुप–ग्रुपमा गाइँगुइँ सुनिन्छ)
‘भगवान् र भगवतीको त लभ् परे छ नि”

“लभ् मात्रै ? विवाह हुने भइसकेछ †”
(मोटरको हर्न बज्छ, प्रहरी चिच्याउँछ)
(पटाक्षेप)

दृश्य दुई

स्थानः शोभावगवतीको पाटी
समयः बिहान

(पाटीभरी विभिन्न श्रेणी र पेशाका थुप्रै मान्छे खचाखच छन्, अघिल्तिर एक भव्य बालिष्टामाथि मृगचर्म ओच्छ्याइएको छ, एकजना भुँडे भलाद्भी आइपुग्छन्)
लम्बर्ण– (आदर भावसाथ) नमस्ते साहूजी ! नमस्ते ! साहूजी पनि पाल्नुभएछ त ?

साहू– (रोवदार स्वरमा) अँ, म पनि तपाइँको आइरहेको नि, भगवान् र भगवतीको सहायिका भगवती आएकी छन् रे ! बेला मौकामा तपाइँको केही फाइदा भइहाल्थ्यो कि ?

सु. भ्रष्टानन्द–(विनीत स्वरमा) किन हुँदैनथ्यो साहूजी, उहाँको दया भयो भने त सुनको गजुर लाग्न कत्ति बेर लाग्दैन । भूत, भविष्य तीनै काल उहाँलाई कण्ठ ! नेता रामज्यूलाई पन्ध्र दिनभित्र मन्त्री बन्ने भविष्यवाणी गरिदिनु भएको छ !

(नेपथ्यबाट घण्टा र डमरुको आवाज आउँछ, सबै सकपकाउँदै हत्त र पत्त उठ्छन्)
चंखुलाल– (लेघ्रो तानेर) बोलो भगवती कर्णघण्टा की

सबै– (संयुक्त स्वरले) जय !!!

(दुई कानतिरबाट दुई चुल्ठा खसालेकी, एउटा चुल्ठामा घण्टा र अर्कोमा डमरु झुण्डाएकी, टिन्न कसिएको चोलोमाथि एउटा रुद्राक्ष लगाएकी, ओठमा लाली र गालामा फा दलेकी भगवतीको गाजलु आँखा नचाउँदै प्रवेश)
कर्णघण्टा– (रोवदार स्वरले) कल्याण होस् † सबैको कल्याण होस् !!

सु. भ्रष्टानन्द– (विनीत स्वरमा) मेरो कल्याण भएन देवीज्यू, मलाई विशेष पुलिसले सस्पेण्डमा राखिदियो !

कर्णघण्टा– (आश्वासनको हात देखाउँदै) पख, त्यस पुलिसलाई म ठीक गरुँला (सबैतिर फर्केर) एउटा जरूरी कुराको लागि भगवान्ले सम्झनु भएको रहेछ र डाँडाको टुप्पामा गई ध्यानदृष्टिमा कुरा गरेर आएकी ! (आगन्तुकतिर हेर्छिन्, ऊ नमस्ते गर्छ)

साहूजी– (विनयपूर्वक) परमेश्वर र परमेश्वरीका प्रेमपत्रहरू पनि हजूरसित छन् भन्ने सुनेर आएको । एउटा सानो पत्र सुनाएर कान पवित्र पारिदिनु हुन्थ्यो कि ?

कर्णघण्टा– (एक पटक मुस्कुराएर) बच्चा हो, पत्र त कति छन् कति, तर के गर्नु भगवान्को पत्र मान्त्रिक भाषामा छ, भगवतीको तान्त्रिक भाषामा ! तिमीहरू यान्त्रिक युगका मान्छे कसरी बुझ्छौ र सुनाउँ ।

लम्बकर्ण– (अनुनयको स्वरमा) अनुवाद गरेर चाहिन्जो सुनाइदिनु हुन्थ्यो कि ?

साहूजी– (एउटा लम्बरी नोट अघिल्तिर राखेर) कृपा भए एउटा सानो त सुन्न पाइन्थ्यो कि ?

(भगवती चंखुलालतिर फर्केर मुस्कुराउँछिन्– चंखुलाल उनको पर्सबाट कागज झिकेर टक्र्याउँछ)
कर्णघण्टा– (अस्पष्टसँग किरमिर किरमिर केरेको एउटा पत्र देखाउँदै) बच्चा हो † भगवान्ले आज मात्रै भगवतीलाई पठाउनु भएको पत्र यै हो ।

नेताराम– (पत्रतिर निहालेर) अहा ! भगवान्को अक्षरै कति राम्रो ! (कर्णघण्टातिर फर्केर) राजनीतितिर पनि केही लेखेको छ कि ?

लभमोचन– लभ्लेटरमा पनि राजनीतिको कुरा हुन्छ काजी, जिन्दगीमा कहिल्यै लभ् गर्या भे’ पो, जवान छउञ्जेल पार्टीको पिउन भएर नेतीको बास्केट बोक्यौ ।

कर्णघण्टा– (हात हल्लाउँदै शान्ति बच्चा हो शान्ति ! लौ सुन भगवान्को पत्र पनि म सुनाइदिइहाल्छु ।

भगवती– (सबैतिर नजर घुमाउँदै पत्र पढ्छिन्)
“हृदयेश्वरी भगवती !
हाम्रो प्रेम समुद्र जस्तै गहिरो र सगरमाथा जस्तै अग्लो छ । कलिजुग लागेकोले अब एकपटक भेट नगरी भएन । मैले सबै बेलिविस्तार बताई कर्णघण्टालाई नेपाल पठाएको छु, आउँदो शनिवार राति गौरीघाटमा तिमी आउनु है !
तिम्रो भगवान्”

साहूजी– (हात जोडेर) लौ है भगवतीज्यू ! भगवान् र भगवतीको शुभविवाह हुने भए मण्डप बनाएर सेवा गर्ने ठेक्का त मै गरिबलाई सम्झनु पर्ला ।

नेताराम– (हात जोडेर) मेरो त देवीज्यू, व्यापार गरूँ भने क्यास छैन, जागिर खाउँ भने पास छैन, आफ्नो बुद्धिवर्गतले केही गरौंला भन्ने आश पनि छैन । मलाई चुनाव त जिताइदिनै पर्यो ।

सु. भ्रष्टानन्द–(हात जोडेर) देवीज्यू ! जो आएको रकम हजूरलाई चढाएर मात्र खाउँला, जागिर त थामिदिनै पर्यो ।

लभमोचन–(हात जोडेर) आफ्नो त लभकै मामिला सोझिएन प्रभू, साह्रै मापाकी केटी परी ।

लभकर्ण– (लेघ्रो तानेर) आफ्नो त चाहिन्जो उहाँकै भर छ ।

चंखुलाल– भगवती भएसम्म कसलाई के को डर छ ।

(दुई जना प्रहरीको प्रवेश)
प्रहरी– (कर्णघण्टाको अघि जाँदै) कर्णघण्टाज्यू ! तपाइँलाई वारेण्ट छ ।

(प्रहरीहरू गिरफ्तार गर्छन्)
चंखुलाल– (रातो कालो मुख लगाएर) भगवतीलाई के को वारेण्ट !

नेताराम– (कड्किएर) यो मौलिक अधिकारको हनन हो ।

कर्णघण्टा– (नडराएको अभिनय साथ) ममाथि अत्याचार हुन पाउँदैन, पर्सि भगवान् भगवतीको भेटघाटको बेला भेटौंला है !
(पटाक्षेप)

दृश्य तीन

स्थान : गौरीघाट
समय : मध्यरात

(कोही टुसुक्क बसेर, कोही उभिएर, कोही टहलिएर पाटी र सडकमा धेरै मान्छे पर्खिरहेछन्, छेउमा १/२ वटा मोटर र स्कूटर अडिएका छन्, यस्तैमा ट्वाङ ट्वाङ १२ बजेको सुनिन्छ)
लम्बकर्ण– (हाइय गरेर पट्टाएको आवाजमा) लौ १२ बजिसक्यो, चाहिन्जो देवताले अबेर त गर्नु नपर्ने ? घण्टाकर्णलाई पक्रेकोले कार्यक्रम सरे छ कि त ?

पत्रकार– भगवान् पनि नेपालमा आउने भनेपछि नेपाली टायम अनुसार आउलान्, त्यसैले मान्छेले एक घण्टा अबेर गरे देउताले दुई घण्टा गर्नुपर्छ । (यताउति टहलिएर) कर्णघण्टा त हिजै छुटिहालिन् नि, बरू उनीसँग केही कुरा सोध्नु थियो ।

लम्बकर्ण– (अलि झस्किएर) ए तपाइँ पत्रकार हुनुहुन्छ ? मेरो बारेमा केही कुरा थाहा पाउनु भएको होला भन्नोस् न, के छ ?

पत्रकार– (अलि हाँसेर) तपाइँको बारेमा मलाई के थाहा हुनु ? यहाँको शुभ नाम के रे ?

लम्बकर्ण– (अनौठो माने झैं) पत्रकार भएर मलाई नचिनेको कस्तो त ए † बडाहाकिम हुने हल्ला चलेको लम्बकर्ण मै त हुँ नि !

उम्मेदवार–(हतारिएको भावमा) ए लम्बकर्ण भनेको यहाँ नै हो ? मैले त गर्भैदेखि यहाँको नाम सुनेको (हात मोलेर) बरू बडाहाकिमज्यूले मलाई पनि एकातिर झुण्ड्याइदिनु हुन्थ्यो कि ?

नेता– झुण्डाई दिनैपर्ने हो भने नगिचैको वनमा यतिका रूख छन् । एउटामा झुण्ड्याइ दिउँला, होइन जागीर खाने हो भने पख्नोस् म चुनाव जितिहालूँ !

लम्बकर्ण– (फूर्तिको स्वरमा) तपाइँले चुनाव जित्नुहोस् न उनले जागीर पाउन्, (बुज्रुक भावमा) आफू त चुनाव सुनाव जानिन्न, भगवतीको पुकार गरिएको छ, उहाँ यति प्रशन्न हुनुहुन्छ कि हिजो ठानाबाट छुटेपछि आधारातमा मैकहाँ प्रकट हुनुभएछ । अनि भगवान् र भगवतीको भेटघाटमा आज त उहाँ साह्रै व्यस्त हुने, त्यसैले मद्दतको निम्ति मेरी उसलाई पनि आपूm सँगसँगै लैजानु भएको छ ।

पत्रकार– (हत्त न पत्त नोट गर्दै) यो पनि इमोट्र्याण्ट न्यूज हो ।

(भीडमा सनसनी आउँछ)
नेताराम– (आत्तिएर) भगवान् पाल्नुभयो क्यार ?

(फोटोग्राफर क्यामेरा सोझ्याएर अघि सर्छ)
प्रहरी– (कराएर) हूल नगर्नोस् हजूर हूल नगर्नोस् !

लभलोचन– (लेघ्रो तानेर) बोलो, भगवान् दिगम्बर लभेश्वरकी !

सबै– (संयुक्त स्वरमा) जय !!!

(चुइँ चुइँ कराएर दौड्दै एउटा बानर पास हुन्छ)
फोटोग्राफर– (निराश भएर) हत्तेरी, बानर पो रहेछ !

नेताराम– अँ, बानर पो रहेछ, (अलि बुज्रुक भावमा) तर यो बानर पनि भगवान्को सी.आई.डी. होला †

(भीडमा आए आएको आवाज सुनिन्छ, सबै सजग हुन्छन्)
लम्बकर्ण– (कुतुहलको भावमा) पहिले भगवती आइपुग्ने हुन् कि भगवान् ?

लभलोचन– भगवान् नै आइपुग्लान्, मिलनको धोको प्रेमिकालाई भन्दा प्रेमीलाई नै बढी हुन्छ ।

(पूर्वतिरबाट एउटा आए आएको तुमुलध्वनि उक्लँदै आउँछ, पश्चिमतिरबाट पनि त्यस्तै ध्वनि आउँछ)
जय भगवान् की !
जय भगवती की !

लम्बकर्ण– (हत्तारिएर) देख्नुभयो ? भगवान् र भगवती दुवैले हातमा कुचो लिएर पो आएछन् ।

फोटोग्राफर– (क्यामेरा सोझ्याएर) लभ गर्न लागेकी भगवती अपटुडेट भएर आउलिन् भनेको त थोत्रो पटासीमा पो झुल्किन् । अब फोटै नराम्रो हुने भयो ।

(बूढो च्यामे र बूढी च्यामिनीको बीचमा जम्काभेट हुन्छ)
च्यामे– (कामेको स्वरमा) के भयो ?

च्यामिनी– (उस्तै गरी) के भयो, के भयो ?

(भीडमा खैलामैला मच्चिन्छ, घण्टाघरले बिहानको चार हानेको सुनिन्छ)
नेताराम – (जिल्ल परेर हतास स्वरमा) भगवान् र भगवतीको भेट नभए पनि कर्णघण्टा त आउनुपर्ने ?

प्रहरी – (कराएर) तपाइँहरूकी परमेश्वरी कर्णघण्टालाई राति नै हामीले डाँडो कटाइदिइसक्यौं ।

लम्बकर्ण– (आत्तिएर) हो र ? त्यसो भए त चाहिन्जो मेरी धर्मपत्नी पनि….

(रूञ्चेश्वरमा कराएर) ए चंखुलाल ! तिमी कहाँ गयौ ?
प्रहरी– (कराएर) चंखुलाल उसैसँग जोइल गयो ।

पत्रकार– (खित्का छाडेर) हावादारी दुनियाँ भनेको यही हो, बुझ्नुभयो ? हावाको सानू बीउ लगेर नयाँसडकमा रोपिदिनु, कुराको फेद कहाँ हो कहाँ, हल्लाको हाँगाले मेची र महाकाली छुन्छ । आफूलाई त यही पनि समाचारै हुन्छ ।

(भीड तितरबितर हुन्छ, माथिबाट गोरखनाथको घण्टा बज्छ)

(रमझम— वर्ष–३, अङ्क–२, २०२४)

About Sahitya - sangrahalaya

We will try to publish as much literary work of different authors collected from different sources. All of these work is not used for our profit . All the creative work belongs to their respective authors and publication. If requested by the user we will promptly remove the article from the website.
This entry was posted in प्रहसन, हास्य - व्यङ्ग्य and tagged , . Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.