कथा : अपराधबोध

~ललिता दोषी~

सधैँझैँ राम चौधरीका आँखामा आज निद्रादेवीले बास गर्न सक्दिनन् । ऊ बगरमा फ्याँकिएको माछोझैँ छटपटाइरहन्छ । उफ् ! लामो सास फेर्छ चौधरी । सधैँ श्रीमतीलाई अङ्कमाल गर्ने उसका हातहरू आज थरथराउँछन् । एउटै ओछ्यानमा सुतेकी श्रीमती पनि उसलाई बिरानोझैँ लाग्छ । आफ्नै सुन्दर संसारमा यसरी चट्याङ पर्ला भन्ने कुरा कुनै क्षण कल्पनासम्म गरेको हुँदैन चौधरीले , गरोस् पनि कसरी ? ऊ आफ्नी सुन्दरी पत्नीलाई आफ्नै मुटुझैँ माया गथ्र्यो । कसैले आफ्नी मायालुका बारेमा “आँ” सम्म गरे पनि ठाडै जाइलाग्थ्यो । आज आफ्नै आँखाले देखेका दृश्यलाई कसरी इन्कार गरोस् चौधरी ! चिचिला बच्चाहरू आमाको छातीमा टाँसिएर निर्धक्क निदाइरहेका छन् । भोलि के होला भन्ने भय तिनमा पटक्कै छैन । चौधरीको आघात आफ्नै ठाउँमा छ ।
चौधरीका कानमा केही समयअगाडि मात्र ईश्वरले भनेको शब्द गुञ्जिरहन्छ— “ओ चौधरी जी ! अलिअलि सम्पत्ति त आफ्नो नाममा पनि राख्नोस् है । आइमाईको जात, भर हुँदैन भन्छन् । मेरो श्रीमतीको ताल देखिहाल्नुभयो मैले बच्चाबच्चीको बिजोग नगरा, आफ्नैे घरमा रङ लगाउन आउने त्यस गरिबसँग नजा दु ःख पाउलिस्, भनेर लाख सम्झाए, मोरे मानिन , हाम फालेरै गई । आपूmले चोट पाएकोले तपार्ईंलाई सम्झाउँन मात्र खोजेको हँु । त्यसमाथि भाउजू ज्यादै राम्री हुनुहुन्छ ।”
ईश्वरले कुरा टुङ्ग्याउन नपाउँदै एकाएक चौधरीका हात ईश्वरको घाँटीमा पुग्छ । चौधरी ईश्वरको घाँटी न्याक्दै भन्छ— “होइन, तैँले के भन्न खोजेको हँ ? मेरी सीताजस्ती स्वास्नीलाई… ! तँलाई नमारी छोड्दिनँ बुझिस् ।”
ईश्वरले जबर्जस्ती चौधरीको हात हटाउँदै— “दाइ, तपाईं त एक्कासी आई पो लाग्नुभो ! मैले त तपाईंकै भलोका लागि मुखसम्म फोरेको हुँ । त्यो महिन्द्रसँग भाउजूको राम्रै उठबस् छ रे; “आफू भलो त जगतै भलो” भन्छन् । बाँकी जे सोच्नोस् ।” यति भनेर ईश्वर आफ्नो बाटो लाग्छ ।
चौधरी एक्लै— “बेश्याको बाहनले मेरी स्वास्नीलाई आफ्नै स्वास्नीसँग दाँज्यो । गरी खा’को देख्न नसक्ने मान्छेको जात ! कत्ति न त्यसको कुरामा विश्वास गरेर आफ्नो घरगृहस्थी भत्काउँछु भन्ठानेको होला पाजीले । पखेस्, त्यसलाई गालीबेइज्जतीको मुद्दामा जेलमा नजाके त मेरो नाम चौधरी होइन !” भन्दै मुर्मुरिँदै घर आउँछ । स्वास्नी–छोराछोरीलाई देखेपछि उसको सम्पूर्ण रिस त्यसै सेलाउँछ । ईश्वरले किन त्यसो भन्यो होला भनेर खोतल्नसम्म मन लाग्दैन चौधरीलाई । ऊ आफ्नै मायालु संसारमा सधैँझैँ रमाउछ । ईश्रले भनेका शब्दहरू सम्झेर चौधरी आज मनमनै भक्कानिँदै आँसु झार्छ । आफ्नो सोझो व्यवहार र आदर्शको फाइदा उठाएर स्वास्नीले खेल्ने गरेका खेलहरू उसले आफ्नै आँखाले देख्यो । आफ्नै सटर भाडामा लिएर काठको काम गर्ने महिन्द्र एक दिन फुत्त कोठाबाट निस्क्यो । त्यसपछि छरपस्ट भएको कपाल र कपडा मिलाउँदै मैयाँ निस्की । त्यति बेलासम्म पनि चौधरीले कुनै शङ्का गरेन । आज फेरि जब बरन्डामै मैयाँलाई तान्दै चुम्बन गरेर महिन्द्र तल झर्दै गरेको पल्लो कोठामा बसेको चौधरीले आफ्नै आँखाले देख्यो, अनि त उसले सहन गर्न सकेन र डङ्ङ भुइँमा पछारियो । धेरै बेरसम्म उठ्न सकेन । मुटु चस्किएझैँ लाग्यो । नराम्रोसँग पिल्सिँदै घुँक्क–घुँक्क गरी रोयो ।
“होइन, तपाईं कुन बेला आउनुभयो ?” चौधरीलाई देख्नेबित्तिकै मैयाँँले मायालु स्वरमै सोधी ।
लाचार चौधरीले आँसु लुकाउँदै “भर्खर आएको हुँ” भनेर ढाँट्यो । मैयाँँ ढुक्क भई र हाँस्दै कोठाबाट निस्की । चौधरी भने घोप्टो परेर पुनः छाती पिटीपिटी रोयो ।
चौधरीलाई दिउसोको भयावह दृश्यले मुटु पोलिरहन्छ । नाउ डुब्ने भयले ऊ चाहेर पनि निदाउन सक्दैन । चौध वर्ष आफ्नै छातीमा निदाएकी जीवनसँगिनीले यसरी खेलवाड गर्ली र घर नै चौपट पार्ली भन्ने त सपनामा पनि सोच्न सक्दैनथ्यो चौधरी । स्वास्नीको विश्वासघातले गर्दा बिर्सिसकेका पुराना कुराहरू सम्झन्छ ।
“होइन रामे, किन मुख फुलाएर बसेको हँ ? ला खाजा ।” उही चौधरी रामकी आमा मझेली ऊतिर खाजा बढाउँदै भन्छे ।
राम खाजाको थाल बजार्दै भन्छ –“मुख नफुलाएर के गरौँ त ? बिचरी मैयाँँ, खानु न पिउनु दिनभरि काममा जोत्तिइरहेकी छ ।”
मझेली सम्झाउँदै भन्छे— “रामे, नानाभाँतीका कुराहरू खेलाएर किन पिरोलिन्छस् बाबु ? तँ रिसाउलास् भनेर मैयाँँलाई खेत–बारीमा पठाएका छैनौँ । देखेकै छस्, यो बूढो हाड जोत्तिएको छ । घरको कुटुकुटु काम त सुबेदारका बुहारीहरू पनि गर्छन् ।”
“सुबेदारका बुहारीहरूको रूप र उमेर पनि हेर न ।” आमासँग राम कड्किन्छ ।
“हेर् रामे, राम्रालाई भगवान्ले काम नै नगरी खान दिने भए अर्कै कुरो, भन्छन्— “मान्छेअनुसारको कुरा, देवताअनुसारको पूजा । भोलिको दिन पनि हेर्नुपर्छ बाबु ! स्वास्नीमान्छेको सानोतिनो कुरामा टाउको दुखाउन हुँदैन । मन जिती त ठीक छ, मन मिची भने ? आमाको बचन गला लाग्छ बाबु ।” मझेली दिक्दारी ओकल्छे ।
राम चौधरी रिसले जताततै अँध्यारो देख्छ । आफूभन्दा दस–बाह्र वर्ष कान्छी र मन परेकी श्रीमतीलाई केही भनेको सहन सक्दैन । दाह्रा किट्दै— “अब म सधैँको कचकच सहन सक्दिनँ । तिम्रो एक छेस्को पनि चाहिँदैन । मेरी स्वास्नीलाई रूखमुनि लगेर भए पनि पाल्छु, बुझ्यौ ?” भन्दै राम घोसे मुन्टो लगाएर उठ्छ ।
“वर्षभरि नङ्ग्रा खियाउँदा पनि छाक नटर्ने पाखाहरू छन् तँलाईं त्यस्तै लाग्छ भने ली न त बाबु !” मझेली भन्छे । भोलिपल्ट नै राम आफ्नी स्वास्नीलाई काखी च्यापेर परासी आउँछ । सानोतिनो ठेक्कापट्टा गर्न सुरु गर्छ । बिस्तारै–बिस्तारै ठूलो ठेकेदार बन्छ । दुई छोरा र एक छोरीको बाबु पनि बन्छ । परासीमा स्वास्नीकै नाममा सुन्दर महल बनाउँछ । ठाउँ–ठाउँमा घडेरी पनि किन्छ ।
यता मझेलीलगायत अन्य चार बाबुबिनाका टुहुरा मझेलीका छोराछोरीका दिनहरू खाई–नखाई बित्छन् । मझेलीको शरीरमा कहिल्यै नयाँ धोती पर्दैन । कात्रो ओढाएको दिन मात्र उसको लाज राम्रोसँग छोपिन्छ । आमाको मृत्युको खबर सुनेर घर पुगेको चौधरी भाइ–बहिनीको दरिद्रता देख्दैन । किरिया सिद्धिएको भोलिपल्ट नै परासी आउँछ ।
आमाको अनुहार, स्वास्नीको चाला र ईश्वरका वचन सम्झँदा–सम्झँदै चौधरीका आँखाबाट आँसुको मूल फुट्छ । पुसमाघको जाडोमा पनि पसिनै पसिनाले भिज्दै सारा रात छटपटाउँदै आमाको यादमा कटाउँछ ।
चौधरीका ओठ मैयाँँँलाई गाली गर्नका लागि खुल्न सक्दैनन् । न त जगल्ट्याएर नै निकाल्न सक्छ । बरु चुपचाप आँसु पिउँदै सहने निर्णय गर्छ । चौधरी सोचिरहन्छ— “यो कस्तो प्रेम हो ? उमेरको हिसाबले पनि महिन्द्र मैयाँँभन्दा दुई–चार वर्ष कान्छो छ । फेरि उसका घरमा सानी छोरी र षोडशी श्रीमती पनि छे । मैयाँँँसँगको उसको प्रेम खहरेको पानीजस्तै हो । मैयाँँँ क्षणिक वासनामा भुलेकी छ । महिन्द्रले सम्पत्तिका लागि नै ¥याल चुहाएको हुनुपर्छ । खोइ, कसरी च्यात्ने मैयाँँमा लागेको भ्रमको पर्दा । न भन्नै सक्छ ऊ—“ मैयाँँँ, प्रेम भनेको समर्पणको अर्काे नाम हो । प्रेम गर्नेहरू प्रेम खोस्दैनन् । आफू डुबेर पनि प्रेमीलाई उतार्छन् । बनावटी बोलीमा प्रेम हुँदैन । प्रेम त हृदयमा हुन्छ ।”
“होइन, के भएको छ हँ तपाईंलाई ? हिजोदेखि न बोल्नु हुन्छ, न त खाने चासो देखाउनु हुन्छ । नुन खाएको कुखुराजस्तै किन झोक्राउनुप¥या हो, कुन्नि !” मैयाँँ ठाडो भाषामा बोल्छे ।
चौधरी तुरुक्क आँसु झारेर मैयाँँतिर हेर्दै विशेष भूमिका नबाँधी बोल्छ— “मैयाँँ, धेरै सोचेँ । मनले तिमीलाई गुमाउन मानेन । मलाई केही भए त तिमीले यी बालबच्चा समाल्नुपथ्र्यो । त्यो नाथे महिन्द्रको बनावटी मायामा भुलेर… !”
मैयाँँ च्याँटठिँदै बोल्छे— “के भनेका बूढा तिमीले ? त्यस्तो सोच्न तिमीलाई अलिकति सरम पनि लाग्दैन ?”
चौधरी ढोका लगाउँदै अझ नम्र स्वरमा भन्छ— “बस्, मैले सबै कुराहरू चाल पाइसकेँ । तिमी महिन्द्रविना बाँच्न सक्दिनौ भने जाऊ । त्यति मात्र होइन, हामीसँग भएको सम्पूर्ण चल–अचल सम्पत्ति पनि लैजाऊ, म रोक्दिनँ । महिन्दे्रले प्रेम नै गरेको सम्झेर तिमी उन्मत्त छ्यौ, तर त्यो प्रेम होइन ढोङ हो । तिमीले आजै आँखा खोलिनौ भने भोलि पाटीको बास हुन बेर लाग्दैन । एकफेर महिन्द्रसँग “बूढाले हाम्रा विषयमा सबै थाहा पायो, सम्पत्ति चाहिँ केही लैजान पाउँदिनस्, तँ मात्र जाने भए जा भनेको छ” भन त ! त्यसपछि तिमीलाई लैजान्छु भन्यो भने म राजीखुसी पठाउनेछु ।”
मैयाँँ आफ्नो साधुजस्तो लोग्नेको व्यवहार देखेर तीनछक पर्छे । उसको मनबाट चौधरीको माया रित्तो भइसकेको हुन्छ । वचनको पक्का चौधरीले सम्पूर्ण सम्पत्ति दिनेछ भनेर मख्ख हुँदै भन्छे— “महिन्द्रले हर क्षण छातीमा लुकाएर राख्छु भन्नुभएको छ । उहाँले मेरो सम्पत्तिलाई होइन, केवल मलाई माया गर्नुहुन्छ ।”
चौधरी भक्कानो बाँधेर भन्छ— “चौटा खान गएकी बुढी झोलमा डुबेर मरी भन्ने सुन्न नपरोस् भनेर मात्र हो । ठीक छ, तिमी खुसी हुन्छ्यौ भने म पीडा सहन तयार छु । अँध्यारोमा हिँड्नुभन्दा बाटो पहिल्याएर हिँड ।” यति भनेर ऊ, जुरुक्क उठेर हिँड्छ ।
मैयाँँलाई यति सजिलै आफ्नो इन्द्रेनी सपना साकार होलाझैँ लागेको थिएन । ऊ खुसीले उडूँ कि गुडूँझैँ हुन्छे । उसलाई समय पनि ज्यादै ढिलो बगेझैँ लाग्छ । चौधरी मलिन अनुहार लगाएर छोराछोरीलाई पवन माध्यमिक विद्यालय पु¥याउन जान्छ । घर फर्किन मनले मान्दैन । एकान्तमा बसेर हृदयको आगो निभाउन आँखाबाट आँसु बर्साइरहन्छ ।
यता महिन्द्र आउनेबित्तिकै मैयाँँ उसलाई कोठामा डाक्छे । महिन्द्र पनि मैयाँँलाई सधैँभन्दा हर्षित देखेर खुसी हुँदै सोध्छ— “होइन, आज त मेरी रानी किन यति खुसी ? फेरि बिहानबिहानै… !”
मैयाँँ महिन्द्रको काखमा सुत्दै बोल्छे— “होइन, अब कहिले जाने ? मैले तपाईंलाई दिएको गहना र पैसा कहाँ राख्नुभएको छ ? चिटिक्कको घर बनाएर मलाई राख्ने भनेको होइन ?”
महिन्द्र मैयाँँलाई सुम्सुम्याउँदै भन्छ— “नानी, यो जमानामा त्यति पैसाले खोइ के आउँछ र ? मैले घरजग्गा खाने मान्छे खोजिसकेको छु । लालपुर्जा ठिक्क पार न, पर्सि नै पास गरिदिएर कुलेलम ठोक्नुपर्छ । मेरी हृदयकी रानीलाई कुनै पल छोड्न सक्दिनँ । यति सुखसयलमा राख्छु कि, भो कल्पनै नगर ।”
मैयाँँ चौधरीको कुरो सम्झँदै भन्छे— “म पनि तपाईंविना एक क्षण अड्न सक्दिनँ । बूढाले लालपुर्जा सबै आफैँले राख्दै भन्यो— तँ गए जा, सम्पत्ति दिन्नँ । मेरो सम्पत्ति देखेपछि कुमारी केटी नै लाम लाग्छन् ।”
महिन्द्र झसङ्ग झस्कियो र आफ्नो काखमा सुतिरहेकी मैयाँँलाई धकेल्दै भन्यो— “के भनेकी तिमीले ? बूढाले चाल पाएर केही पनि दिन्नँ, तँ मात्र जा भन्यो रे ?”
मैयाँँले रुँदै भनी— “हो नि त ! बरु तपाईंको घरमा थाहा नहुँदै चाँडो अन्तै टाढा जाने व्यवस्था मिलाउनोस् ।”
महिन्द्रले मैयाँँलाई लोप्पा खुवाउँदै भन्यो— “के ठानेकी तैँले ? दुर्नाम बेश्या ! आफ्नो त्यस्तो मायालु लोग्नेलाई घात गर्नेले मलाई माया गर्छेस् ? मैले त केवल तेरो सम्पत्तिका लागि यो नाटक गरेको थिएँ । तेरो सम्पत्ति हात लागेको भए तँलाई कोठीमा जाकिदिन्थेँ, बुझिस् ?” महिन्द्र यति भन्दै उछिट्टिँदै कोठाबाट बाहिर निस्कन्छ ।
मैयाँँ महिन्द्रको कुरा सुनेर पागलजस्तै हुन्छे । सपना हो या बिपना हो, छुट्याउन नै गाह्रो पर्छ, उसलाई । उसको मस्तिष्कले काम गर्न नै छोड्छ । ऊ जुन हालतमा थिई त्यही हालतमै ओछ्यानमा पल्टिरहन्छे ।
डढेलो सल्केको छाती लिएर चौधरी मध्यान्हतिर घर फर्कन्छ । मैयाँँलाई त्यसरी बेहोस अवस्थामा देखेपछि डराउँदै यताउता हल्लाउँछ । टाउकामा पानी राखेर ठोक्छ । बल्ल मैयाँँ होसमा आउँछे र चौधरीको खुट्टा समातेर रुँदै भन्छे— “मलाई माफ गर्नाेस् । तपाईंले गर्दा म ठूलो दलदलबाट जोगिएँ । साधुको भेषमा त्यो गिद्ध रहेछ । मैले तपाईंजस्तो देवतालाई चिन्न सकिनँ । म मर्छु तर तपाईंलाई छोडेर कहीँ जान्नँ ।”
चौधरी मैयाँँलाई उठाएर छातीमा टाँस्दै बोल्छ— “मैयाँँ, तिमीले गर्दा हृदयमा ठेस त लागेको छ तर तिमीलाई गुमाउनुभन्दा पाउनुमा आज धेरै खुसी छु । हेर, बाँच्नु भनेको अझ धेरै बाँकी छ । दुनियाँ केवल स्वार्थमा अडेको छ । धन्न, मैले चाल पाएँ र पो यी छोराछोरीहरू टुहुरा हुनबाट बचे । तिमी कहाली लाग्दो धापबाट बच्यौ । तिम्रै मायामा मात्र अन्धा भएका मेरा आँखा खुले । त्यो चौबीस–पच्चीसकी बहिनी गरिबीले गर्दा अझै बैँस धानेर बसेकी छ । हामी मिष्ठान्न फ्याँक्छौँ, उनीहरू आँटाका लागि तड्पिरहेका छन् । म भोलि नै गएर सबै व्यवस्था मिलाएर आउँछु ।”
चौधर्नी स्वीकृति सूचक मुन्टो हल्लाउँछे । आँखाबाट भने पश्चात्तापको आँसु झरिरहन्छ । हिजोसम्म महिन्द्रले ओकलेका सप्तरङ्गी सपना, आजको वास्तविकता, लोग्नेको माया र आफ्नो बेहोसी यी सबै सम्झँदा मन चिरिन्छ । चौधरीले सजिलै माफी दिए पनि चौधर्नी अपराधबोधले जलिरहन्छे … ।

(श्रोत:- अन्तर्जाल)

About Sahitya - sangrahalaya

We will try to publish as much literary work of different authors collected from different sources. All of these work is not used for our profit . All the creative work belongs to their respective authors and publication. If requested by the user we will promptly remove the article from the website.
This entry was posted in नेपाली कथा and tagged . Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.