नाटक : तिमी मेरी हौ

~भावना परिष्किृत सुनुवार~ Bhawana Parishkrit Sunuwar

स्थानः सर्भेन्ट क्वाटरभित्र रोगी ड्राइभर केदार खाटमा पल्टिरहेका छन् । उनकी छोरी मानसी अस्पताल लैजाने तरखरमा छिन् ।

भाग १
——–
……………..ऐया ……….
मानसीः बाबा रोगसँग यसरी जिद्धि गर्नु ठीक हुँदैन । अनि फेरि तपाईले यसरी हरेश खाुनभयो भने हाम्रो के हाल होला ?
हाम्रो लागि भए पनि तपाईले उपचारको लागि अस्पताल जानै पर्छ ।
बाबाः मानसी, मेरी छोरी, मैले मेरो जीवनमा आफ्नो छोराछोरीलाई दुःख र अभाव सिवाय केही दिइन । आफूले बनाएको पसिनाको मूल्य सबै उपचारमा सकियो । अब ती सब बाँकी नरहेपछि आफ्नो पढाइ समेत त्यागी, हाँस्ने खेल्ने उमेरमा संघर्ष गरी आफ्नो सन्तानले पैसा जुटाएको कुरालाई मैले नपुंशकले झैँ टुलुटुलु हेरिरहनु परेको छ । त्यो भन्दा ठूलो दुर्भाग्य एउटा पिताको लागि अरु के नै हुन सक्छ र ? (रुन्चे स्वरमा)
मानसीः बाबा, हामी तीन जनाको निम्ति अमूल्य तपाईभन्दा अरु केही हुन सक्दैन यो दुनियाँमा । हामीले जे ग-यौँ, त्यो सब आफ्नै सुख र खुशीका निम्ति गर्दैछौँ र आफ्नो पढाइलाई पनि पछि जारी राख्नेछौं । मानस र नयनसीको पढाईलाई पनि बिग्रन दिन्न । त्यसैले बाबा, तपाई आफ्नो जिद्धिलाई छाडी कुनै चिन्ता नलिई उपचारका निम्ति अस्पताल जान तयार हुनुहोस् ।
मानसः हो बाबा, मानसी दिदीको कुरा मान्नुहोस् ।
मानसीः मानस, जा तँ, ट्याक्सी खोजेर ले । अनि नयनसी तँ माथि गएर बाबाको समान ले । मैले रातो व्यागमा अस्पतालको लागि कपडा तयार पारेकी छु ।
मानसः दिदी परिहास दाइले भन्नुभएको उहाँलाई एकपटक अफिसमा फोन गर्नु रे ।
नयनसीः अनि दिदी, बाबालाई अस्पताल लाने कुरामा उहाँले आफ्नै गाडी ल्याएर आफै आउँछु भन्नुभएको छ । मानस बरु तँ परिहास दाइलाई फोन गर न ।
मानसीः चुप लाग् तिमीहरु । बढ्ता जान्ने नहोऊ । आफ्नो बाबाको निम्ति यसरी कसैको भर पर्नु ठीक छैन । यो कर्तव्य हाम्रो हो, मेरो हो । यसमा अरु कसैलाई किन बीचमा पार्ने, भन त तिमीहरु ? (बाहिर गाडीको हर्न बज्छ)
मानसः ऊ परिहास दाइ आइपुग्नुभए जस्तै छ । जा त नयनसी हेर ।
नयनसीः जस्तै छ हैन, उहाँ नै आइपुग्नुभएको हो । त्यो गाडीको हर्न उहाँकै हो । मानस तँ ट्याक्सी खोज्न नगए हुन्छ ।
मानसः अनि एउटा कुरा दिदी, तपाईले परिहासलाई जे सुकै ठाने पनि हामी त उहाँलाई आफूहरुभन्दा अलग ठान्दैनौं ।
नयनसीः हो दिदी, उहाँको हामीप्रतिको त्यो आत्मीय व्यवहार र मानवीय भावनाले गर्दा हामी उहाँलाई आदर गर्छौं, विश्वास गर्छौं ।
मानसीः बा बा बा … एउटा पराई मान्छेको निम्ति आफ्नो दिदीसँग यस्तो कुरा गर्नेसम्म भइसक्यौ हैन तिमिहरु ।
बाबाः ल ल भैगो भैगो … तिमीहरु यसरी एक आपसमा झगडा नगर । परिहास बाबु मेरो मालिकका छोरा हुन् । २० वर्षको उमेरदेखि मैले उहाँहरुको सेवा गर्दै आइरहेको छु र ऐले यो ६० वर्षको अबस्थासम्म उहाँकै छत्रछाँयामा छु । परिहास बाबु बाहिर देशमै बढी हुर्केता पनि उनी मलाई पिता जस्तै व्यवहार गर्छन् । उनको ईच्छा नै त्यस्तो छ भने मलाई कुनै आपत्ति छैन । म अस्पताल जान तयार छु ।
नयनसीः ऊ परिहास दाइ आईपुग्नु भयो ।
परिहासः काका, म पनि आइपुगे । अनि नयनसी, मैले अस्पतालमा क्याविन नम्बर ७ बूक गरिसकेँ र डा. गृष्मसँग अहिले ३ बजेको समय लिएको छु ।
बाबाः परिहास बाबु, यो बूढो र रोगी शरीरको लागि तपाईले निकै दुःख गर्नु भैसक्यो । यो रोग लागेको पनि १०÷१० वर्ष भइसक्यो । यी बच्चाहरुले पनि धेरै दुःख र कष्ट गरेर मेरो उपचार गराउँदै छन् । अब म यो बुढो र लाचार शरीरको लागि अरु दुःख दिन चाहन्न ।
परिहासः काका, हजुरले यसरी बेकारको कुराहरु सोंच्नु भएन नि । सन्तानले आफ्नो मातापिताको सेवा गरेको खण्डमा कुनै देवी देवताको पूजा र आराधना नै गर्नुपर्दैन । जसले आफ्नो जन्मदिने आमा बुबाको सेवा गर्ने कुरामा कन्जुस्याईँ गर्दछन्, तिनीहरु सन्तानकै गरिमाबाट तल खस्छन् र जन्म जन्मान्तर सम्म अविची नरकमा पर्ने छन् । मानसी, तल गाडी तयार छ सामान राख्दै गर्दा हुन्छ । म र मानस, काकालाई लैजान्छौँ । ल आउनुस् काका मलाई समात्नुस् ।
बाबाः ल ल ……।
परिहासः विस्तारै काका विस्तारै ….। (गाडी सुरु गरेको आवाज)

भाग २
——–
स्थानः अस्पतालको क्याविन
परिहासः मानसी, ए मानसी, किन त्यसरी झोक्राएर बसेकी ?
मानसीः डा. गृष्मले बाबाको ………विषयमा ………….मेरो त संसार नै अँध्यारो हुन लागिसक्यो ।
परिहासः यता सुन् । मैले त तिमीलाई संसारकी सहासी नारीहरुमध्ये एक सहासी नारी ठानेको थिएँ । हेर्, तिमीले यसरी आँत्तिने हो भने मानस र नयनसीको हाल के हुन्छ भन त ?
मानसीः अति साँच्ची त्यो डायलायसीस भनेको के रहेछ ? आज दिनभरी बाबालाई त्यतै राख्छन् ?
परिहासः मृगौला खराब भएपछि अस्थाई रुपमा दिइने उपचार नै डायलायसीस हो । यो रगत र पानी दुई किसिमबाट गर्ने गरिन्छ । त्यो कुरा विरामीको कन्डीसन अनुसार डाक्टरहरुले तय गर्छन् । अनि ४३ घण्टासम्म बाबालाई डायलायसीस रुममा राख्नुपर्छ रे । पर्सी त डिस्चार्ज दिने कुरा छ ।
मानसीः पहिले त बाबाको प्रेसर हाई थियो । हामीहरु सानै थियौँ । नयनसीलाई जन्म दिएर आमा गाउँमै बित्नुभएछ । त्यस बेला हाम्रो गाउँमा अशिक्षा र अन्धकार थियो । मानसी र म पनि २ वर्ष र ४ वर्षका मात्र रहेछौं । मेरो बाबा तपाईको बाबाको ड्राइभरको रुपमा काम गर्नुहुन्थ्यो । आमाको निधनपछि सहरमा बाबाले हामीलाई ल्याउनुभयो । अनेक दुःख र कष्ट खपेर हामीलाई हुर्काउनु भयो, पढाउनु भयो । अरु पुरुषहरुले झैँ हाम्रो बाबाले अर्को बिहेसमेत गर्नु भएन । शायद एक्लोपन र त्यो दुःख चिन्ताहरुलाई भुलाउनका लागि होला, बाबाले राति राति पिउने पनि गर्नु हुन्थ्यो । उही पिएको कारणले गर्दा आज बाबाको यो हाल भयो । निकै लामो समयदेखिको उच्च रक्तचापले किड्नी फेल हुन पुग्यो । (रुँदै)
परिहासः होर मानसी, मानिसले जीवन लिएर आएपछि हरेक तीतो मीठो परिस्थितिलाई स्वीकार्नुपर्छ । सुख र दुःखलाई समान रुपमा आत्मसात गर्नसक्नुपर्छ नियतको खेल ठानेर । अब आफ्नो बाबाको अवस्था र आउने परिस्थितिलाई पनि उनै नियतिमाथि छाडी देऊ । हामी केवल कर्म गर्नका लागि स्वतन्त्र छौँ । फल भोग्न भने परतन्त्र छौं । त्यसैले त भन्छन् नि ‘कर्म गर फलको आशा नगर’ भनेर । अँ साँच्ची, मानस र नयनसी पनि आउँछन् होला नि आज ?
मानसीः नितीहरुको परिक्षा चलिरहेछ, भरे पालो फेर्न आउँछन् ।
परिहासः ए हो ? परिक्षा चलिरहेछ? त्यसो भए उनीहरुले मन लगाएर पढन्पर्छ । म छु उनीहरुको साथमा । भरे पालो फेर्न म केटाहरुलाई पठाइदिन्छु । अनि तिमी पनि भरे घर गए हुन्छ ।
मानसीः सुन्नु न, …..
परिहासः अँ भन …..
मानसीः मलाई ….. एकदमै …..अप्ठ्यारो लागिरहेछ ।
परिहासः के कुरामा ……?
मानसीः तीन चार वर्षदेखि यसरी तपाईले हाम्रो लागि निकै दुःख गर्नुभएको छ । तपाई आफैं पनि दुःखी हुनुहुन्छ, तपाईको त्यो दुःखमा भने हामीले केही गर्न सकेका छैनौं ।
परिहासः ल, अब चाहीँ म तिमीलाई सजाय दिन्छु । अति नै बोल्यौ तिमीले । (कान समात्दै मानसीको)
मानसीः (रुन्चे स्वरमा) ऐया …..नाई…..छाड्नु न मेरो कान ।
परिहासः ल भन, कसले भन्यो तिमीलाई म दुःखी छु भनेर हँ ? कतै तिमीले सुरभी र मेरो सम्बन्ध विच्छेदको विषयमा त भन्न खोजेकी हैनौँ ?
मानसीः अनि के त ? त्यो सानो कुरा हो ?
परिहासः अहँ, त्यो सानो कुरा हैन । त्यो त एउटा दुर्घटना हो । सुरभी र मेरो त्यो सम्बन्ध एउटा नमिठो सपनाको वितेको कालो रात हो । जसलाई सम्झेर दुःखी भै मुर्ख बन्न म चाहन्न । हो उनीसँग मेरो प्रेम विवाह जरुर भएको थियो । दार्जिलिङबाट आफ्नो स्कूलको पढाइ सकाएर कलेजको लागि दिल्ली पुगेँ म । सुरभी र मेरो भेट कलेज पढ्दा भएको हो । बास्तवमै यति रमाइला थिए ती दिनहरु । हामी एकले अर्कालाई हदभन्दा बढी चाहने गथ्र्याँै, मायाँ गथ्र्याँै । कलेजका वर्षहरु आनन्दमय भएर विते । आफ्नो अध्ययन सकाएर हामीले बिहे ग¥यौँ । दुई वर्ष त समय बितेकै थाहा भएन । त्यसपछि ……..।
मानसीः अनि ……….. ?
परिहासः (लामो सास फेर्दै) …..अनि त्यसपछि परिस्थितिले बिस्तारै रङ्ग बदल्न थाल्यो । सुरभी र मेरोबीच पहिलेको जस्तो आकर्षण र प्रेम रहेन । एक अर्कामा कमी कमजोरी देख्ने र देखाउने धमिराले आक्रमण गरिसकेको थियो । बस्, त्यसपछि हामीले आ–आफ्नो बाटो अलग हिँड्ने निर्णय ग-यौँ ।
मानसीः विवाह जस्तो पवित्र सम्बन्धलाई बचाइ राख्ने कोसिस गरेको खण्डमा तपाईहरु सफल हुन भने अवश्य सक्नु हुन्थ्यो । जे होस् सम्बन्ध विच्छेद समाजको लागि एकदमै खतरनाक रोग हो । यसको रोकथाम र उपचारको निम्ति वैवाहिक जोडीले विवेकपूर्वक भूमिका खेल्नुपर्ने हुन्छ । अभिमानले सर्वनाश गर्छ भने त्याग, समर्पण र सम्झौताले संसारलाई नै झुकाई दिन्छ ।
परिहासः ती सब कोसिसहरु हामी दुवैले नगरेका भने हैनौँ । हामी दुवैजना एकको निम्ति अर्को बनेकै थिएनौँ । नत्र भने आठ नौ वर्षसम्म हामीले एकै साथ वितायौँ । विहे हुनुभन्दा अगाडि एकले अर्कालाई राम्ररी चिन्ने र बुझ्ने मौका पाएका थियौँ । यति हुँदा हुँदै पनि हामीले आफ्नो वैवाहिक सम्बन्धलाई जोडी राख्न सकेनौँ । फुर्सदमा समझदारीपूर्वक नै हामीले आ–आफ्नो खुशीको लागि छुट्टिने निर्णय ग-यौं । हामी छुट्टीएको पनि ४ वर्ष भै सक्यो । अहिले, सुरभी भारतको पुनामा छिन् । आर्मीको मेजरसँग उनी तीन वर्ष अगाडि पुनः वैवाहिक सुत्रमा बाँधिइन् । उनको त्यो दाम्पत्य जीवन सफल होस् । बस्, म यही चाहन्छु ।
मानसीः अनि तपाई नि ? आफ्नो जीवनलाई कस्तो मोडमा लैजाने, सोचमा हुनुहुन्छ ?
परिहासः मानसी, तिमी आफूलाई थाह छैन होला कि तिमीले गरेको यो प्रश्नले मेरो अगाडिको जीवनको लागि कति ठूलो अर्थ बोक्छ भनेर ।
मानसीः हेर्नुस्, तपाईको यस्तो घुमाउरो कुरा म बुझ्न सक्दिन । बोल्दै जाँदा गल्ती भए माफी चाहन्छु । अहिले म बाबालाई हेर्न जान्छु । अनि तपाई पनि घर जानु भए हुन्छ नि ।
परिहासः बाबालाई भेट्न एकैचोटी ७ बजे मात्र अनुमति छ । अहिले तिमीसँग म केही हैन धेरै भन्दा धेरै कुरा गर्न चाहन्छु । जुन कुरा मैले दुई वर्ष अगाडि देखि नै गर्न चाहेको थिए । अब लाग्छ सही मौका आउँदैछ ।
मानसीः कस्तो कुरा हो त्यो ? जसको निम्ति सही मौका पर्खनु प¥यो तपाईलाई ?
परिहासः मानसी, सुरभीले जस्तै म पनि त आफ्नो जीवनलाई नयाँ मोडबाट सुरुवात गर्न चाहन्छु । मैले आफ्नो मात्र इच्छामा बिहे गर्दा न मैले सुख पाएँ, न त आफ्नो परिवारलाई नै खुशी र सुख दिएँ । त्यसैले दुई वर्ष अगाडिदेखि मैले आफ्नै रोजाइमा र घर परिवारको सहमतिमा विवाह गर्नको लागि एउटा अनुहारलाई यो ह्रृदयमा ठाउँ दिइरहेको छु ।
मानसीः आ हा । यो त एकदमै खुशीको कुरा हो । अनि को हो त्यो भाग्यमानी ? के म पनि चिन्न सक्छु ?
परिहासः एकदमै, राम्ररी चिन्छौ तिमीले उनलाई अनि सुन न, अर्को पनि खुशीको कुरा छ । मेरो मम्मीले पहिलेदेखि नै उनी जस्तै बुहारीको कल्पना गर्नुहुन्थ्यो रे । तर, उनी र म बीच उमेरको निकै अन्तर भएकोले त्यो कुरा सम्भव देख्नु भएनछ । तर अब आएर हेर न मेरो मम्मीको सपना साकार हुने सम्भावना बढी छ ।
मानसीः कसरी ?
परिहासः उनी अहिले आएर २० वर्षकी भइन् । अनि म ३५ वर्षलाई जोडी त मिल्छ हैन ? हा हा हा –हाँस्दै)
मानसीः यस्तो कुरामा उमेर, वर्ग, जातभात, शिक्षा र पदले कुनै फरक पर्दैन । मान्छेबीचको भावना, विचार, प्रेम र विश्वासको कुरा आउँछ यसमा । अनि को हुन उनी ? मैले त अनुमान नै लगाउन सकिन ।
परिहासः पख न सुन्दै जाउ पछि आफै चिनिहाल्छौं नि । मैले उनको बाबालाई उनको हात मागिसकेको छु । मेरो आफ्नो परिवारको पूर्ण सहमति छ यसमा । बाबा र मम्मी अर्को हप्ता सिंगापुरबाट काठमाडौं आउँदै हुनुहुन्छ । उनको बाबाले उहाँहरुको हातमा मेरो निम्ति उनलाई सुम्पिदिनु हुनेछ । त्यसपछि जीवनमा कहिल्यै भुल नहुने गरी कदम अगाडि बढाउने सोचमा छु । तिमी साथ दिन्छौ हैन मेरो यो यात्रामा ?
मानसीः मबाट हुन सक्ने सहयोग त म गरिहाल्छु नि । अनि यतिका लामो अनेक कुराहरु गर्ने तर आफ्नो त्यो उनी चाहिँ नचिनाउने ?
परिहासः पक्का चिन्न चाहन्छौ तिमी मेरी उनीलाई ?
मानसीः चिनाउन नचाहने भए नचिनाउनु । आखिर बिहे पछि त्यही घरमा त ल्याउनु हुन्छ होला नि । पहिलेको जस्तै भागेर दिल्ली सिल्ली त जानुहुन्न होला नी ।
परिहासः अहँ, अब त्यस्तो गल्ती गर्दिन । अँ तिमीले उनलाई सकिन भनेकी हैनौँ ? ल यता आऊ, यहाँ बस त मेरो नजिकै ……..अँ……अनि मेरो दुवै आँखामा राम्ररी हेर त ………. (एकछिन मौन)
परिहासः देख्यौ ? चिन्यौँ ? को रहेछ त ? बोल न केही ……..खै आँखा खोल न मलाई हेर न ……….
मानसीः अहँ मलाई …….केही थाहा छैन र मलाई चिन्नु पनि परेको छैन । मलाई बाबाकोमा जानुछ । (डराउँदै) खे मेरो हात छोड्नुस् ।
परिहासः अहँ अब म यो हात कहिल्यै पनि छाड्ने छैन । मानसी, त्यो केटी तिमी हौ । बिहे स्वर्गमै निश्चित भएर आएको हुन्छ । अनि त्यस्तो जोडी कहिल्यै पनि छुट्दैन । तिमी मेरो लागि बनेकी हौ र म तिम्रो लागि । हाम्रो बिहे हामी दुवै परिवारबीचको सहमतिमा हुनेछ । काकासँग तिम्रो हात मैले मागिसकेको छु र त्यो कुरामा मानस र नयनसीको पनि सहमति छ । ऐ…. एकपटक तिमी फेरि मेरो आँखामा हेर त । हेन न । देख्यौ ? भनन कस्तो लाग्यो ?
मानसीः हतारमा निर्णय गरेर फुर्सदमा पछुताउनु भन्दा समयलाई थपेर विचार गर्नु ठूलो बुद्धिमानी हुनेछ । मलाई यस विषयमा केही थाहा छैन ।
परिहासः तिम्रो यो विचारसँग म पूर्ण सहमत छु र म यो पनि बाचा गर्छु कि तिम्रो यो हात आजको दिनदेखि थामेको छु । यसलाई म आफूबाट कहिल्यै छुट्टिन दिनेछैन किनकि आजदेखि तिमी मेरी हौ । यो प्रतिज्ञा हो मेरो ।

भाग ३
——-
स्थानः मानसीको घर ।
बाबाः मानसी, मेरो छोरी, पहिले त मलाई निकै डर लागेको थियो, परिहास बाबुको त्यस्तो कुराले । कहाँ उहाँहरु जस्तो सम्पन्न घरानाको परिवार, कहाँ म जस्तो ……..तुच्छ उहाँहरुको निगाहमा पालिएको गरीव ड्राइभर ।
मानसीः बाबा, तपाईलाई डाक्टरले आराम गर्नु बढी यताउनीको कुरालाई नसोंच्नु भनेको छ हैन ?
बाबाः मलाई बोल्न देऊ छोरी, यतिखेर म आफूलाई एकदमै तन्दुरुस्त भएको महसूस गरेको छु । अनि छोरी, भगवानले धनी र गरीव, नोकर र मालिक नछुट्याउने रहेछन् । ईश्वरले त हामी सबैलाई एउटै दृष्टिले हेर्ने रहेछन् । हामी सबै उनको नजरमा समान रहेछौं भन्ने विश्वास अब मलाई भयो ।
मानसः अनि थाहा छ दिदी तपाईलाई ? हिजो परिहास दाइको बाबा मम्मि नै हाम्रो घरमा तपाईको हात माग्न आउनु भएको थियो । अर्को साता त परिहास दाईसँग तपाईको बिहे हुँदै छ नि (खुशी हुँदै)!
मानसीः चुप लाग तँ, जान्ने भएर बीचमा नबोल । (लजाउँदै तर ठुस्केको बाहाना गर्दै)
बाबाः तिम्रो भाइ ठीक भन्दैछ मानसी । मेरो पनि यो खुशीको कुराले छातिबाट सब रोग भागेको अनुभव भयो । अनि यस्तो महसूस भैरहेका छ कि मेरो घट्दै गएको आयु पनि बढ्दै गइरहेको छ । अब मलाई केही हुन्न । तिमीहरु ढुक्क भए हुन्छ । मैले अझै धेरै खुशीहरु बटुल्नु छ, आफ्नो सन्तानहरुका निम्ति ।
मानसीः बाबा, यदि यसो हो भने हजुरको खुशीको निम्ति म जे पनि गर्न तयार छु । वर्षौँपछि मैले बाबाको अनुहारमा हर्ष देख्ने सौभाग्य पाएकी छु । अनि यसरी हजूरको मुखबाट आत्मबल विश्वासको शब्द बनेर निस्केको सुन्न पाएकी छु । तपाईहरु सबैको इच्छा अनुसार म परिहाससँग लगन गर्न राजी छु र मेरो लागि उहाँ एकदमै योग्य वर हुनुहुन्छ । म उहाँसँग सदा खुशी रहनेछु, त्यो कुरा पनि मैले बुझेकी छु ।
मानसः ल यति नै बेला परिहास दाइ पनि आइपुग्नु भएछ । (खुसी र उत्तेजित हुँदै)
परिहासः हो मानसी तिमीले सही निर्णय ग¥यौ । म तिमीलाई जीवनभर सुखी राख्ने छु, साथ निभाउने छु । किनकि तिमी मेरी हौ ।
(मानसीको दुबै हात समात्दै)

(स्रोत : सत्यतथ्य मासिकमा प्रकाशित)

About Sahitya - sangrahalaya

We will try to publish as much literary work of different authors collected from different sources. All of these work is not used for our profit . All the creative work belongs to their respective authors and publication. If requested by the user we will promptly remove the article from the website.
This entry was posted in नाटक and tagged , . Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.